ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Οι περισσότεροι αγνοούν ακόμα και την ύπαρξή του και όμως, την περίοδο της πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας, αυτής που προέκυψε μετά την Επανάσταση του 1789, εφαρμόστηκε στη Γαλλία ένα τελείως διαφορετικό ημερολογιακό σύστημα από αυτό που ακολουθεί ο δυτικός κόσμος τα τελευταία δύο χιλιάδες και κάτι χρόνια με την εισαγωγή του ιουλιανού ημερολογίου αρχικά και την βελτίωση του από το γρηγοριανό ημερολόγιο. Τέθηκε σε ισχύ για πρώτη φορά στις 22 Σεπτεμβρίου 1792, ημέρα επίσημης κήρυξης της Δημοκρατίας, οπότε ξεκίνησε να μετράται και το "πρώτο έτος της ελευθερίας". 

Η επιθυμία οριστικής ρήξης με το παρελθόν αλλά και διάρρηξης των δεσμών με τον Χριστιανισμό πέραν των άλλων πολιτειακών και κοινωνικών μεταβολών γέννησαν την ιδέα αλλαγής και του ημερολογίου. Η επεξεργασία της ημερολογιακής μεταρρύθμισης ανατέθηκε σε επιστήμονες κύρους, όπως τον Charles-Gilbert Romme, τον μαθηματικό Joseph-Louis Lagrange, τον Gaspard Monge και τον Philippe Fabre d' Eglantine. Το νέο ημερολόγιο αποτελούνταν επίσης από 365 ημέρες, ωστόσο ήταν διαφορετικός ο τρόπος υποδιαίρεσης του. Ο χρόνος εξακολουθούσε να είναι χωρισμένος σε δώδεκα μήνες, ωστόσο ο κάθε μήνας - χωρίς εξαίρεση - αποτελούνταν από τριάντα ημέρες με αποτέλεσμα να περισσεύουν πέντε ημέρες κάθε χρόνο, οι οποίες τοποθετούνταν ως εμβόλιμες στο διάστημα μεταξύ 17 και 22 Σεπτεμβρίου, δηλαδή τις ημέρες ακριβώς πριν την επέτειο από την ανακήρυξη της Δημοκρατίας. Οι ημέρες αυτές ήταν ημέρες ξεκούρασης και εορταστικών εκδηλώσεων αφιερωμένων στην αρετή, στο ταλέντο, στην εργατικότητα, στην κρίση και στην ανταμοιβή.

Στους μήνες δόθηκαν νέα ονόματα, ώστε να μη θυμίζουν τίποτα από το παρελθόν καθεστώς. Οι μήνες του ημερολογίου της γαλλικής επανάστασης κατά σειρά ήταν οι: Vendémiaire ("Τρυγητής"), Brumaire ("Ομιχλώδης"), Frimaire ("Παχνώδης"), Nivôse ("Χιονώδης"), Pluviôse ("Βροχώδης"), Ventôse ("Ανεμώδης"), Germinal ("Βλασταίος"), Floréal ("Ανθώδης"), Prairial ("Λειβάδιος"), Messidor ("Θεριστής"), Thermidor ("Θερμός") και Fructidor ("Οπωρώδης"). Ο κάθε μήνας, που ξεκινούσε γύρω στις 20 του κάθε μήνα με βάση τα σημερινά δεδομένα, δεν χωριζόταν σε τέσσερις εβδομάδες αλλά σε τρία δεκαήμερα που ονομάζονταν "δεκάδες". Η τελευταία ημέρα κάθε δεκάδας ήταν ημέρα ανάπαυσης. Αρχικά επιχειρήθηκε να χωριστεί και η κάθε ημέρα σε δέκα ίσα τμήματα, αλλά το σχέδιο εγκαταλείφθηκε γρήγορα. Τα ονόματα των δέκα ημερών δόθηκαν με βάση το πρότυπο που χρησιμοποιείται και στο ελληνικό σύστημα: primidi (πρώτη ημέρα), duodi (δεύτερη ημέρα), tridi (τρίτη ημέρα), quartidi (τέταρτη ημέρα), quintidi (πέμπτη ημέρα), sextidi (έκτη ημέρα), septidi (έβδομη ημέρα), octidi (όγδοη ημέρα), nonidi (ένατη ημέρα) και décadi (δέκατη ημέρα). Η κάθε ημέρα του χρόνου ήταν αφιερωμένη σε ένα ζώο, ένα φυτό ή ένα εργαλείο, κατ' αντιστοιχία με τα θρησκευτικά ημερολόγια, όπου η κάθε ημέρα είναι αφιερωμένη σε έναν άγιο.

Τα προβλήματα που ανέκυψαν αφορούσαν περισσότερο τις σχέσεις της Γαλλικής Δημοκρατίας με τον υπόλοιπο κόσμο που χρησιμοποιούσε ένα τελείως διαφορετικό πρότυπο διαίρεσης του ημερολογιακού έτους. Οι εμπορικές συναλλαγές αλλά και η καθημερινή επικοινωνία των ανθρώπων ήταν πιο σημαντικές από την ανάγκη συθέμελης αλλαγής σε οτιδήποτε θύμιζε το παρελθόν. Η εφαρμογή του κράτησε λίγο περισσότερο από δώδεκα χρόνια, καθώς καταργήθηκε από τον Ναπολέοντα με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 1806, αν και πρακτικά είχε αρχίσει να εγκαταλείπεται νωρίτερα. Προσπάθεια αναβίωσης του έγινε πρόσκαιρα και ανεπιτυχώς την περίοδο της Παρισινής Κομμούνας τον Μάιο του 1871 (6-23 Μαΐου).