Η ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 1960

Άρθρο της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ στις 23.2.1960 (κάντε κλικ στη φωτογραφία για μεγέθυνση)

 Ένα από τα πιο "χοντρά", αλλά και πιο πετυχημένα ψέματα των τελευταίων δύο χρόνων, όπου η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της οικονομικής κρίσης, είναι ότι για όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα φταίνε οι κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης. Αν όμως είναι έτσι, τότε γιατί βρήκα στο ψηφιακό αρχείο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος το άρθρο της φωτογραφίας, το οποίο δημοσιεύτηκε στην ημερήσια εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ στις 23.2.1960 με τίτλο "Η φοροδιαφυγή"; Δε θέλω να αθωώσω τη Μεταπολίτευση και τις παθογένειες της, αλλά δε θέλω και να συμβιβαστώ με ψέματα που εξιδανικεύουν εποχές, τις οποίες αφήσαμε οριστικά στο παρελθόν.

Είναι αλήθεια ότι η πολυετής διακυβέρνηση της χώρας από το ΠΑΣΟΚ είχε οδηγήσει πολλά στελέχη του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας - όσο βρισκόταν στην αντιπολίτευση - σε πλήρως απαξιωτικές και ισοπεδωτικές εκφράσεις του τύπου "για όλα τα κακά τη χώρας φταίει το ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας Παπανδρέου" - άσχετα εάν στην πράξη προσπαθούσαν να κάνουν το κόμμα τους ένα κακέκτυπο του ΠΑΣΟΚ και ο αρχηγός τους προβαλλόταν ως ένας συντηρητικός Ανδρέας Παπανδρέου. Παράλληλα προβαλλόταν η προδικτατορική Ελλάδα λίγο πολύ ως ένας παράδεισος, όπου ούτε ρουσφέτια γίνονταν ούτε φοροφυγάδες υπήρχαν. Ε, το πολύ πολύ κάποιοι Αριστεροί να πήγαιναν στην εξορία για τα πολιτικά τους φρονήματα και τα χωριά στην ύπαιθρο να άδειαζαν από τα κύματα αστυφιλίας προς τα μεγάλα αστικά κέντρα και μετανάστευσης προς το εξωτερικό - αλλά αυτά παρουσιάζονταν ως "ψιλοπράγματα" μπροστά στην δήθεν ευημερία των "νοικοκυραίων Ελλήνων" των δεκαετιών '50 και '60. Αντίθετα, ο πολιτικός λαϊκισμός, τα ρουσφέτια, η φοροδιαφυγή, το ξεχαρβάλωμα του κράτους, όλα αυτά εμφανίστηκαν τάχα για πρώτη φορά την "κακή δεκαετία του '80". 

Αλλά ας αφήσουμε στην άκρη τα κόμματα. Δεν είναι αυτό που με ενδιαφέρει, αλλά η μυθοποίηση και η νοσταλγία μιας δήθεν παραδεισένιας χώρας, η οποία στη ουσία ποτέ δεν υφίστατο. Ο μύθος αυτός διογκώθηκε τα τελευταία δύο χρόνια, παίρνοντας πλέον η μπάλα όλες τις μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις, τα δημόσια πρόσωπα, ακόμα ακόμα και την επονομαζόμενη "γενιά του Πολυτεχνείου" στο σύνολό της - ισοπεδωτικά. Να είμαι ξεκάθαρος: το μεταπολιτευτικό πολιτικό σκηνικό έχει τις ευθύνες του για τη σημερινή κατάσταση, όχι όμως γιατί δημιούργησε προβλήματα, αλλά γιατί δεν αντιμετώπισε ρηξικέλευθα και αποτελεσματικά χρονίζοντα προβλήματα του ελληνικού κράτους - από την εποχή ακόμα του Ιωάννη Κωλέττη.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και η φοροδιαφυγή. Το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ στο φύλλο που κυκλοφόρησε στις 23 Φεβρουαρίου 1960 είναι αποκαλυπτικό. Το άρθρο σχολίαζε το χρόνιο πρόβλημα της φοροδιαφυγής, τις συνεχεία αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία, τη φορομπηχτική πολιτική με τη διατήρηση φόρων που δεν έχουν κανένα νόημα, τις εξαγγελίες για αναμόρφωση του κράτους που έμεναν πάντα στα χαρτιά, τις υποσχέσεις, όλα αυτά που εξακολουθούν και σήμερα. Και να μην ξεχνάμε: το άρθρο γράφτηκε την εποχή που κυβερνούσε ο επονομαζόμενος από πολλούς και ως "εθνάρχης" Κωνσταντίνος Καραμανλής, την περίοδο που τη χώρα κυβερνούσαν οι εκπρόσωποι των - και καλά - "νοικοκυραίων" Ελλήνων. 

Ναι, οι ευθύνες των πολιτικών μας είναι τεράστιες. Ναι, η Μεταπολίτευση είχε πολλές αδυναμίες - ίσως περισσότερες και από τα θετικά που έχει να επιδείξει - και η μεγαλύτερη από αυτές είναι ότι συμβιβάστηκε με χρόνιες παθογένειες του ελληνικού κράτους, αντί να συγκρουστεί με αυτές. Ωστόσο, ας μη φτάνουμε και στο άλλο άκρο να εξαγιάζουμε και να εξαγνίζουμε το παρελθόν μόνο και μόνο επειδή δεν έχουμε μνήμες από αυτό ή οι όποιες μνήμες εξαντλούνται στις παραστάσεις που προσλαμβάνουμε από τις ελληνικές ταινίες της εποχής ή τις αναμνήσεις των - ούτως ή άλλως - αθώων παιδικών χρόνων, για όσους έζησαν την εποχή εκείνη ως παιδιά. Να είμαστε αυστηροί, καταγγελτικοί, αλλά και δίκαιοι.