24 Ιουνίου 2012

ΟΙ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΟΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ


Λίγες μέρες πριν τις εκλογές, η γαλλική εφημερίδα LeMonde δημοσίευσε ένα ρεπορτάζ από την Πάτρα με αφορμή τα γεγονότα της Πειραϊκής Πατραϊκής, τις επιθέσεις μεταξύ Ελλήνων (μελών της Χρυσής Αυγής κυρίως) και λαθρομεταναστών ύστερα από τη φονική επίθεση ενός λαθρομετανάστη σε κάτοικο της περιοχής. Τίτλος: "Στην Ελλάδα, η μεγάλη αγωνία των παγιδευμένων μεταναστών της Πάτρας" (En Grèce, la grande détresse des migrants pris au piège de Patras). Το ρεπορτάζ το βρήκα πολύ ενδιαφέρον και νομίζω ότι αξίζει να το διαβάσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι, γι' αυτό και αποφάσισα να το μεταφράσω, για όποιον ενδιαφέρεται. Το δημοσίευμα έχει ως εξής:

"Ο ένας σέρνει το πόδι του, πρησμένο και μελανιασμένο.Ο άλλος δείχνει τον εξαρθρωμένο του καρπό και παραπονιέται: "Πώς θα μπορέσω να εργαστώ, όταν βρεθώ στην Ευρώπη;" Ο τρίτος κρύβεται, φοβάται. Πριν από μία εβδομάδα και οι τρεις δέχτηκαν επίθεση από ελαφρά ντυμένους άντρες που τους επιτέθηκαν και φώναζαν εναντίον τους ρατσιστικές προσβολές, την ώρα που επέστρεφαν από ακόμη μία απόπειρά τους τους να επιβιβαστούν σ' ένα πλοίο που αναχωρούσε από το λιμάνι της Πάτρας για την Ιταλία. 
Ο Ρασίντ, ο Χαλίντ και ο Ραφίκ δεν έχουν τη δύναμη για ακόμη μία προσπάθεια. Οι τρεις Αλγερινοί έχουν βρει καταφύγιο στο εργοστάσιο της Πειραϊκής Πατραϊκής, μια τεράστια έκταση από γκρεμισμένους τοίχους με εγκαταλελειμμένα παπούτσια και στρώματα. Περίπου 1.000 πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές και την Αφρική ζούσαν εκεί έως ότου απελάθηκαν στα τέλη Μαΐου. 
Περίπου 200 μέτρα από εδώ, στις 19 Μαΐου, ένας Αφγανός μετανάστης μαχαίρωσε ένα νεαρό Έλληνα ύστερα από καβγά. Για τρεις νύχτες, αγανακτισμένοι ντόπιοι, στους οποίους σύντομα προστέθηκαν 300 νεαροί με κράνη και οπλισμένοι με λοστούς, πολιορκούσαν το εργοστάσιο. Ήταν μέλη της Χρυσής Αυγής - του νεοναζιστικού κόμματος που εισήλθε στο ελληνικό κοινοβούλιο στις εκλογές του Μαΐου - οι οποίοι έφτασαν εδώ με λεωφορεία. Η αστυνομία διέλυσε τις συγκρούσεις και η κάθε πλευρά γύρισε στο σπίτι της με τους τραυματίες της. Ύστερα, η αστυνομία επέστρεψε για να πετάξει έξω τους μετανάστες. 
Έκτοτε, χιλιάδες διερχόμενοι μετανάστες της Πάτρας έχουν μεταφερθεί κάτω από τη γη, αφού εκδιώχθηκαν από το κέντρο της πόλης με επανειλημμένες επιθέσεις και προφανή εχθρότητα. "Πριν, ήμασταν εμείς εκείνοι που φοβόμασταν και τώρα ήρθε η ώρα να ιδρώσουν κι εκείνοι", επικροτεί ο Κώστας, ένας μανάβης. Η Χρυσή Αυγή έφτασε στην πόλη πριν από τέσσερις εβδομάδες κι εγκαταστάθηκε στην οδό Γερμανίας. Αφότου αναρχικοί εισέβαλαν στα γραφεία τους το Μάρτιο, οι πόρτες τους παραμένουν κλειστές το μεγαλύτερο διάστημα. 
"Δεκάδες άνθρωποι εντάχθηκαν αμέσως στο κόμμα ή σε άλλες ρατσιστικές ομάδες, σαν να περίμεναν απλά γι' αυτό" λέει ο Χάρης από την οργάνωση Πράξις, η οποία βοηθάει τους ανήλικους μετανάστες. Η οργάνωση, όπως και άλλες τρεις ομάδες υπεράσπισης των μεταναστών σαν κι αυτήν, έπρεπε να σταματήσουν να δουλεύουν μετά τα γεγονότα: κοινωνικοί λειτουργοί, οι οποίοι αισθάνονται ότι απειλούνται, δεν περπατούν πλέον στην πόλη ψάχνοντας για μετανάστες. Σε κάθε περίπτωση, οι περισσότεροι απ' αυτούς κρύβονται. 
Ο 23χρονος Σουφιάν πηγαίνει για πρώτη φορά στο κέντρο της πόλης ύστερα από 5 ημέρες. Ο νεαρός άντρας έφτασε πριν από ενάμιση χρόνο και περιμένει να αναχωρήσει για τη Γαλλία. Εν τω μεταξύ, παρακολουθεί μαθήματα ελληνικών, που οργανώνονται από την Πράξις. "Είναι μόνο για την περίπτωση που χρειαστεί να μείνω", εξηγεί. Δεν έχει καθησυχαστεί μετά την τελευταία του συνάντηση με τους "φασίστες". Τον ρώτησαν αν είναι Μαροκινός και τον άφησαν να φύγει. "Πρώτα θα αντιμετωπίσουμε τους Αφγανούς. Μετά θα έρθει η δικιά σας σειρά". 
Για να βρούμε τα ίχνη των Αφγανών, έπρεπε να φύγουμε από την πόλη και να εισχωρήσουμε βαθιά στον ψηλό θάμνο που καλύπτει τους αμμόλοφους του Κορινθιακού κόλπου. Εκεί, περίπου τριάντα έφηβοι είναι σωριασμένοι στη σκιά ενός μουσαμά, δίπλα σε ένα κτίριο χωρίς στέγη. Οι μισοί απ' αυτούς ήρθαν μετά τα γεγονότα της Πειραϊκής Πατραϊκής. Ο 17χρονος Αμπνουλάχ είναι ο μεγαλύτερος εδώ: έφτασε στην Ελλάδα πριν από εφτά χρόνια με το μεγαλύτερό του αδελφό, ο οποίος από τότε έφυγε για τη Σουηδία. Ο καθένας πλήρωσε 4.000 ευρώ για να κάνει το ταξίδι από την Καμπούλ και να διασχίσει τον ποταμό Έβρο, που είναι το φυσικό σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. 
Το 2011, η Ελληνική Αστυνομία και η FRONTEX σταμάτησαν 57.000 ανθρώπους, την ώρα που προσπαθούσαν να διασχίσουν τα σύνορα μήκους 200 χιλιομέτρων. Από τότε που η Ιταλία και η Ισπανία ενέτειναν τους συνοριακούς ελέγχους, η FRONTEX εκτιμά ότι το 90% των παράνομων μεταναστών εισέρχονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση διά μέσου της Ελλάδας. Η Πάτρα είναι κάτι σαν το φαρδύ άνοιγμα ενός τούνελ: τα φέρι που φεύγουν καθημερινά για την Ιταλία, την καθιστούν μια από τις βασικές εξόδους της χώρας. 
Μετά τα γεγονότα και εν όψει των εκλογών, η τοπική αυτοδιοίκηση αποφάσισε να κάνει κάποιο καθάρισμα. Εκατοντάδες μετανάστες συνελήφθησαν και στάλθηκαν σε διάφορα σημεία της Ελλάδας. Ο 19χρονος Αχμέτ στάλθηκε στην Αθήνα με λεωφορείο. Διένυσε όλη την απόσταση με τα πόδια επιστρέφοντας στην Πάτρα. Σύμφωνα με συγκλίνουσες πηγές, πολλά λεωφορεία δε διανύουν όλη την απόσταση μέχρι την Αθήνα: οι μετανάστες αφήνονται στη μέση του πουθενά μένοντας χωρίς χρήματα και τηλέφωνο. Οι ίδιες πηγές υπαινίσσονται βίαια χτυπήματα. "Όταν πηγαίνουμε στα αστυνομικά τμήματα να κάνουμε αίτηση για άσυλο, μερικές φορές συναντούμε μετανάστες με μελανιασμένα πρόσωπα. Όμως κανείς δεν πρόκειται να μας πει τι τους συνέβη", επισημαίνει η Κατερίνα Σκυλάκου από το Περιφερειακό Ινστιτούτο Μετανάστευσης. 
"Πίστευα ότι στην Ευρώπη οι άνθρωποι σέβονται τους ανθρώπους" λέει απλά ο Αμπάς, 23 ετών, σχολιάζοντας την επίθεση που δέχτηκε πριν δύο εβδομάδες ο Αμπνοτυλάχ την ώρα που ετοίμαζε τσάι. Ο Αμπάς έφυγε από την επαρχία Γκάζνι πριν από τρία χρόνια. Το όνειρό του να σπουδάσει στην Οξφόρδη έμεινε ξεχασμένο. Βρήκε δουλειά στις κατασκευές κερδίζοντας 23 ευρώ την ημέρα, για δύο με τρεις ημέρες την εβδομάδα. Πριν από ένα χρόνο κατάφερε να φτάσει στην Ανκόνα κρυμμένος σ'ε ένα φορτηγό ψυγείο. "Φτάνοντας στο ιταλικό λιμάνι, μου τελείωσε το οξυγόνο. Χτύπησα στους τοίχους νομίζοντας ότι πρόκειται να πεθάνω". Η ιταλική αστυνομία τον έβγαλε και τον έστειλε πίσω στην Ελλάδα στα πλαίσια της συμφωνίας Δουβλίνο ΙΙ. 
Προκειμένου ν' αντιμετωπίσουν τις παραβιάσεις της Αθήνας, όπου υπάρχει μόνο ένα κέντρο κράτησης, και μετά την καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες σταμάτησαν να στέλνουν τους μετανάστες πίσω στην Ελλάδα. Η χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τους σχεδόν 400.000 παράνομους μετανάστες που ζουν στο έδαφός της - επιπλέον ενός εκατομμυρίου νομίμων μεταναστών για 11 εκατομμύρια κατοίκους. Εκείνου που λαμβάνουν διαταγή απέλασης έχουν 30 ημέρες για να εγκαταλείψουν τη χώρα - αλλά συνήθως "γίνονται καπνός". Σε ότι αφορά όσους ζητούν άσυλο, μόνο λίγες περιπτώσεις εξετάζονται και χρειάζονται χρόνια για ν' αποκτήσουν βίζα. 
Λίγο πιο μακριά, στην παραλία, συναντήσαμε τους 16χρονους Φιρόζ και Μπασίρ, οι οποίοι έφτασαν μαζί από την αφγανική επαρχία του Κουντούζ πριν από 8 μήνες. Δεν κυνηγούν την τύχη τους στο λιμάνι τώρα πια. "Έχει γίνει αδύνατο να επιβιβαστούμε σ' ένα καράβι. Έχουν εγκαταστήσει κάμερες και οι φρουροί έχουν γίνει πολύ βίαιοι. Είμαστε παγιδευμένοι εδώ!". Καθώς προχωρούμε με κατεύθυνση την πόλη, οι ομπρέλες θαλάσσης αντικαθιστούν τους πρόχειρους καταυλισμούς που είδαμε λίγο πιο κάτω στην παραλία. Ο Φρεντ περπατάει ανάμεσα στις πετσέτες και προσπαθεί να πουλήσει για 7 ευρώ τα κίβδηλα ρολόγια που αγόρασε για 5 ευρώ. Αυτός ο Νιγηριανός είναι η εξαίρεση: επέλεξε την Ελλάδα, "τη χώρα του πολιτισμού". Έφτασε πριν από έξι μήνες και πέρασε τους τέσσερις μήνες πηγαίνοντας από αστυνομικά τμήματα σε κέντρα κράτησης. "Όταν επιτέλους έφυγα, ήμουν λεπτός σαν σκελετός και ακόμη δεν ήξερα τι έψαχναν". Όσο βρισκόταν υπό κράτηση, σε κάθε κομμάτι από χαρτί ή χαρτόνι που έβρισκε, ο Φρεντ έγραφε τραγούδια: "Η Ελλάδα είναι μια θαυμάσια χώρα/ Κύριε, δωσ' της σοφία", τραγουδάει χαμηλά". 



Σχόλιο: Αυτά έγραφε το ρεπορτάζ της γαλλικής εφημερίδας. Να σημειώσω μόνο ότι στις εκλογές της 17ης Ιουνίου, λίγες μέρες μετά τα γεγονότα της Πειραϊκής Πατραϊκής, στα οποία πρωτοστάτησαν τα μέλη της Χρυσής Αυγής, η δύναμη του συγκεκριμένου κόμματος σημείωσε μια ελαφριά κάμψη τόσο σε επίπεδο δήμου Πατρέων όσο και στο νομό Αχαΐας. Δεν πρόκειται για καμιά μεγάλη μεταβολή (περίπου 600 ψήφους λιγότερες στην Πάτρα και 1.117ο ψήφους λιγότερες συνολικά στην Αχαΐα), δείχνει, ωστόσο, ότι η αυτόκλητη, άνευ ορίων χρήση βίας στο όνομα της προάσπισης μιας δήθεν απειλούμενης ελληνικότητας, δεν παρασύρει τόσο εύκολα την κοινή γνώμη.
Μην ξεχνάμε εξάλλου ότι ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής δεν την επέλεξε λόγω των απόψεών της στο μεταναστευτικό πρόβλημα - πόσο μεγάλο πρόβλημα λαθρομετανάστευσης δηλαδή αντιμετωπίζουν περιοχές όπως οι Κυκλάδες, η Δράμα, η Καστοριά κλπ.; - όσο ως μια βροντερή αντισυστημική φωνή, ένα είδος χαστουκιού στο αποτυχημένο πολιτικό κατεστημένο.
Άλλωστε, οι Αφγανοί, Πακιστανοί ή οι όποιοι άλλοι άνθρωποι (κι ας μην ξεχνάμε ότι αυτή είναι η βασική τους ιδιότητα, ότι μιλάμε για ανθρώπους και όχι για ζώα) έρχονται λαθραία στην Ελλάδα με τελικό προορισμό κάποιο άλλο, πλουσιότερο κράτος της Δύσης, είναι οι τελευταίοι που ευθύνονται για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα και το οποίο έχει οξυνθεί λόγω της οικονομικής κρίσης.
Φταίνε οι λαθρέμποροι που παίζουν με ανθρώπινες ψυχές για να πλουτίσουν σε βάρος τους, φταίνε τα κράτη που αφήνουν τους λαθρέμπορους να πλουτίζουν ελεύθερα χωρίς να τιμωρούνται, φταίει η διεθνής κοινότητα που στενοχωριέται υποκριτικά - δεκαετίες τώρα - για τα παιδιά του Νίγηρα (και δεκάδων άλλων περιοχών του πλανήτη) που ζουν σε άθλιες συνθήκες, ενώ δεν έχουν αναλάβει καμιά αποφασιστική πρωτοβουλία να βελτιώσουν αυτές τις συνθήκες και φυσικά φταίει η Ευρώπη που υποκριτικά ψήφισε μια διεθνή Συνθήκη (το Δουβλίνο ΙΙ) νίπτοντας τας χείρας της για το μεταναστευτικό, ενώ τεράστια είναι η ευθύνη των ελληνικών αρχών, που λόγω της γραφειοκρατίας και της ανικανότητάς τους, δεν μπορούν να διαχειριστούν ένα τόσο σημαντικό πρόβλημα που τείνει, να καταστεί μίνι ανθρωπιστική κρίση: το τσουβάλιασμα των μεταναστών και ο εγκλωβισμός τους σε άθλιες συνθήκες ζωής επί μεγάλο αριθμό ετών δεν ταιριάζει ούτε σε ζώα και αναπόφευκτα τους εξωθεί σε παραβατικές συμπεριφορές.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου