Χαρακτηρίστηκε ως η "Σιδηρά Κυρία" της βρετανικής και της ευρωπαϊκής πολιτικής ζωής, ένας χαρακτηρισμός που προηγουμένως είχε αποδοθεί σε μια άλλη γυναίκα πρωθυπουργό, την Γκόλντα Μέιρ του Ισραήλ. Ελάχιστοι γνωρίζουν πότε, πώς και με ποια αφορμή η Μάργκαρετ Θάτσερ απέκτησε αυτό το παρατσούκλι, για το οποίο η ίδια αισθανόταν περήφανη.
Ο χαρακτηρισμός "σιδηρά κυρία" αποδόθηκε για πρώτη φορά στη Θάτσερ από τη σοβιετική εφημερίδα Κρασνάγια Σβέζντα - "Ερυθρός Αστέρας" - στις 24 Ιανουαρίου 1976, την περίοδο που η Θάτσερ ήταν ακόμη ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Βρετανία. Το κείμενο υπέγραφε ο αξιωματικός Γιούρι Γκαβρίλοφ, ενώ ο τίτλος του άρθρου ήταν "Zheleznaya Dama Ugrozhayet", δηλαδή "Σιδηρά Κυρία Ασκεί Απειλές". Αφορμή έδωσε μια παθιασμένα ψυχροπολεμική και αντικομμουνιστική ομιλία που η Θάτσερ είχε εκφωνήσει λίγες μέρες νωρίτερα, στις 19 Ιανουαρίου 1976, στο Κέσινγκτον Τάουν Χολ ενώπιον κομματικού ακροατηρίου.
Δεν ήταν ο μόνος χαρακτηρισμός. Η σοβιετική εφημερίδα είχε επίσης αποκαλέσει τη Θάτσερ "μάγισσα του ψυχρού πολέμου" και "μανιωδώς αντισοβιετική", όμως τελικά επικράτησε ο όρος "σιδηρά κυρία", καθώς συμβάδιζε με τη γενικότερη - κατά κύριο λόγο υπερβολική και συγκρουσιακή - πυγμή που επιδείκνυε η Θάτσερ στην πολιτική της διαδρομή, τόσο από τα έδρανα της αντιπολίτευσης όσο και από το αξίωμα της πρωθυπουργού - η πρώτη γυναίκα, αλλά και η μακροβιότερη πρωθυπουργός στην ιστορία της Μ. Βρετανίας μέχρι σήμερα.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η περίοδος από τα τέλη της δεκαετίας του '60 μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του '80 - όταν ξεκίνησε ο περίφημος "πόλεμος των άστρων" - έχει χαρακτηριστεί ως περίοδος "ύφεσης" στις σχέσεις των δύο αντίπαλων μπλοκ του ψυχρού πολέμου, όμως η Θάτσερ φαίνεται ότι είχε διαφορετική άποψη. Ακολουθεί ένα μεγάλο, χαρακτηριστικότατο απόσπασμα από την ομιλία που εκφώνησε η Μάρκγαρετ Θάτσερ στο Κέσινγκτον Τάουν Χολ στις 16.01.1976, που αποδεικνύει ότι ο χαρακτηρισμός που της απέδωσε ο "Ερυθρός Αστέρας" δεν ήταν υπερβολικός. Η ομιλία έχει μείνει στην ιστορία και με τον τίτλο "Britain Awake", δηλαδή "Βρετανία Ξύπνα".
"Το πρώτο καθήκον κάθε Κυβέρνησης είναι να προστατέψει τους πολίτες της από την εξωτερική επιθετικότητα. Να διασφαλίσει την επιβίωση του τρόπου ζωής μας. Το ερώτημα που πρέπει να θέσουμε στους εαυτούς μας είναι εάν η παρούσα Κυβέρνηση εκπληρώνει αυτό το χρέος. Διαλύει τις άμυνες μας σε μια στιγμή που η στρατηγική απειλή προς τη Βρετανία και τους συμμάχους της από μια επεκτατική δύναμη είναι βαρύτερη από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά το τέλος του τελευταίου πολέμου.
Οι στρατιωτικοί πάντοτε μας προειδοποιούν ότι η στρατηγική ισορροπία αποβαίνει εναντίον του ΝΑΤΟ και της δύσης. Όμως οι Σοσιαλιστές (σ.σ.: αναφέρεται στο τότε κυβερνόν Εργατικό κόμμα) ποτέ δεν ακούν. Δείχνουν να μην καταλαβαίνουν ότι τα υποβρύχια και οι πύραυλοι που κατασκευάζουν οι Ρώσοι, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον μας. Ίσως ορισμένοι άνθρωποι στο Εργατικό Κόμμα νομίζουν ότι είμαστε στην ίδια πλευρά με τους Ρώσους! Όμως απλά ας κοιτάξουμε τι ακριβώς κάνουν οι Ρώσοι.
{Η Ρωσία}Κυβερνάται από μια δικτατορία υπομονετικών, κοντόφθαλμων, αποφασισμένων ανδρών, οι οποίοι με ταχείς ρυθμούς μετατρέπουν τη χώρα τους στη μεγαλύτερη ναυτική και στρατιωτική δύναμη παγκοσμίως. Δεν το κάνουν αυτό απλά για την αυτοάμυνα τους. Μια μεγάλη, κατά κύριο λόγο περίκλειστη χώρα όπως η Ρωσία δεν χρειάζεται να φτιάξει το πιο ισχυρό ναυτικό του κόσμου απλά για να περιφρουρήσει τα σύνορα της.
Όχι. Οι Ρώσοι αποσκοπούν στην παγκόσμια κυριαρχία και ταχύτατα αποκτούν τα μέσα για να καταστούν το πιο ισχυρό, ιμπεριαλιστικό κράτος που έχει δει ο κόσμος. Οι άνδρες του Σοβιετικού πολιτικού γραφείου δεν χρειάζεται ν' ανησυχούν για την άμπωτη και την παλίρροια της κοινής γνώμης. Βάζουν τα όπλα πριν από το βούτυρο, την ώρα που εμείς βάζουμε σχεδόν τα πάντα πριν από τα όπλα.
Γνωρίζουν ότι είναι υπερδύναμη υπό μία μόνο έννοια - τη στρατιωτική. Είναι αποτυχημένοι υπό ανθρωπιστικούς και οικονομικούς όρους. Όμως ας μην κάνουμε κανένα λάθος. Οι Ρώσοι υπολογίζουν ότι η στρατιωτική τους δύναμη θα τους αποζημιώσει με το παραπάνω για την οικονομική και κοινωνική τους αδυναμία. Είναι αποφασισμένοι να τη χρησιμοποιήσουν, προκειμένου ν' αποκτήσουν ό,τι θέλουν από εμάς.
Πέρυσι, την παραμονή της Συνδιάσκεψης του Ελσίνκι, προειδοποίησα ότι η Σοβιετική Ένωση ξοδεύει για τη στρατιωτική έρευνα και ανάπτυξη 20% περισσότερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο. 25% περισσότερα για όπλα και εξοπλισμό. 60% περισσότερα για στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις. Τα τελευταία δέκα χρόνια η Ρωσία ξόδεψε 50% περισσότερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες στη ναυπήγηση πλοίων. Ορισμένοι στρατιωτικοί ειδικοί πιστεύουν ότι η Ρωσία έχει ήδη επιτύχει στρατηγική ανωτερότητα έναντι της Αμερικής. Όμως είναι η ισορροπία των συμβατικών όπλων που θέτει τους περισσότερο άμεσους κινδύνους για το ΝΑΤΟ.
Πρόκειται να επισκεφτώ τα στρατεύματα μας στη Γερμανία την Τρίτη. Πηγαίνω σε μια στιγμή που οι δυνάμεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας - δηλαδή οι δυνάμεις της Ρωσίας και των συμμάχων της - στην Κεντρική Ευρώπη υπερτερούν αριθμητικά εκείνες του ΝΑΤΟ κατά 150.000 άνδρες, περίπου κατά 10.000 τανκ και κατά 2.600 αεροσκάφη. Δεν μπορούμε ν' αφήσουμε αυτό το χάσμα να μεγαλώσει.
Ακόμη πιο σοβαρά χάσματα έχουν ανοίξει αλλού - ειδικά στην ταλαιπωρημένη περιοχή της Νότιας Ευρώπης και της Μεσογείου. Η άνοδος της Ρωσίας ως παγκόσμιας ναυτικής δύναμης απειλεί τις πετρελαιοπηγές μας και τις παραδοσιακές μας διόδους ύπαρξης, τα θαλάσσια δρομολόγια.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, οι Ρώσοι έχουν τετραπλασιάσει τις δυνάμεις των πυρηνικών τους υποβρυχίων. Τώρα κατασκευάζουν ένα πυρηνικό υποβρύχιο το μήνα. Αναζητούν νέες εγκαταστάσεις ναυτικής βάσης σ' όλον τον κόσμο, ενώ εμείς εγκαταλείπουμε τις λίγες βάσεις που μας απέμειναν. Έχουν εισχωρήσει στον Ινδικό Ωκεανό. Θέτουν μια αυξανόμενη απειλή στα βόρεια ύδατα μας και στην άπω Ανατολή στα ζωτικά θαλάσσια δρομολόγια της Ιαπωνίας.
Το Σοβιετικό ναυτικό δεν έχει σχεδιαστεί για αυτοάμυνα. Δεν χρειάζεται να φανταστούμε έναν αποκλειστικά πυρηνικό πόλεμο ή ακόμη έναν συμβατικό πόλεμο, προκειμένου να καταλάβουμε πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για πολιτικούς σκοπούς. Θα ήμουν η πρώτη που θα χαιρέτιζα κάθε απόδειξη ότι οι Ρώσοι είναι έτοιμοι να εισέλθουν σε μια πραγματική ύφεση ισχύος. Αλλά φοβάμαι ότι οι αποδείξεις δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Προειδοποίησα πριν από το Ελσίνκι για τους κινδύνους να παρασυρθούμε από μια απατηλή ύφεση. Ορισμένοι άνθρωποι είναι δύσπιστοι προς το παρόν, όμως τώρα διαπιστώνουμε ότι η προειδοποίηση μου ήταν πλήρως δικαιολογημένη. Η ύφεση παρακίνησε τους Ρώσους να περικόψουν το αμυντικό τους πρόγραμμα; Τους αποθάρρυνε από την ξεδιάντροπη επέμβαση στην Αγκόλα; Έχει οδηγήσει σε βελτίωση των συνθηκών για τους Σοβιετικούς πολίτες ή για τους υποκείμενους πληθυσμούς της Ανατολικής Ευρώπης;
Γνωρίζουμε τις απαντήσεις. Στο Ελσίνκι αγκαλιάσαμε το στάτους κβο στην Ανατολική Ευρώπη. Ως ανταπόδοση ελπίσαμε για πιο ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων και των ιδεών στις δυο πλευρές του Σιδηρούν Παραπετάσματος. Μέχρι τώρα δεν έχουμε πάρει τίποτα το ουσιαστικό.
Είμαστε αφοσιωμένοι, όπως ήμασταν ανέκαθεν, στη διατήρηση της ειρήνης. Θα χαιρετήσουμε κάθε πρωτοβουλία από τη Σοβιετική Ένωση που θα συνεισέφερε σε αυτόν το σκοπό. Όμως πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τις προειδοποιήσεις εκείνων, όπως ο Αλεξάντερ Σολζινίτσιν, που μας υπενθυμίζουν ότι πολεμούμε σ' ενός είδους "Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο" καθ' όλη την περίοδο μετά το 1945 - και ότι σταθερά χάνουμε έδαφος.
Καθώς κοιτάζουμε πίσω στις μάχες του περασμένου χρόνου, στη λίστα των χωρών που έχασαν την ελευθερία τους ή κινδυνεύουν από το Σοβιετικό επεκτατισμό, μπορούμε να αρνηθούμε ότι Σολζενίτσιν έχει δίκιο; Είδαμε το Βιετνάμ και όλη την Ινδοκίνα να καταπίνονται από την Κομμουνιστική επιθετικότητα. Είδαμε τους Κομμουνιστές να βουτούν ν' αρπάξουν την εξουσία στην Πορτογαλία, τον παλιότερο μας σύμμαχο - μια ένδειξη ότι πολλές από τις μάχες του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου δίνονται στο εσωτερικό των Δυτικών κρατών.
Και τώρα η Σοβιετική Ένωση και οι δορυφόροι της ρίχνουν χρήμα, όπλα και στρατεύματα πρώτης γραμμής στην Αγκόλα ελπίζοντας να τη σύρουν στο Κομμουνιστικό μπλοκ. Πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν υπάρχουν "κανονισμοί του Κουίνσμπουρι" στο διαγωνισμό που βρίσκεται σε εξέλιξη. Και οι Ρώσοι παίζουν για να κερδίσουν. Έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα έναντι ημών - οι μάχες δίνονται στη δική μας περιοχή, όχι στη δική τους.
Μέσα σε μια εβδομάδα από τη συνδιάσκεψη του Ελσίνκι, ο κύριος Ζαρόντοβ, ένας επιφανής Σοβιετικός ιδεολόγος, έγραφε στην Πράγα για την ανάγκη των Κομμουνιστικών Κομμάτων της Δυτικής Ευρώπης να ξεχάσουν τους τακτικούς συμβιβασμούς με τους Σοσιαλδημοκράτες και να βγουν στην επίθεση, προκειμένου να προκαλέσουν επανάσταση του προλεταριάτου. Αργότερα ο κύριος Μπρέζνιεφ έκανε μια δήλωση, με την οποία περιέβαλε αυτό το άρθρο με την προσωπική του αποδοχή.
Αν αυτή είναι η γραμμή που θα υιοθετήσει η Σοβιετική ηγεσία στο Συνέδριο του Κόμματος της τον επόμενο μήνα, τότε πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη αυτήν την προειδοποίηση. Αναμφίβολα μας αφορά κι εμάς. Εμείς στη Βρετανία δεν μπορούμε να μπούμε στο περιθώριο του κόσμου.
Αν δεν μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί οι Ρώσοι γίνονται τάχιστα η μεγαλύτερη ναυτική και στρατιωτική δύναμη που έχει ποτέ δει ο κόσμος, αν δεν μπορούμε να πάρουμε ένα μάθημα του τι επεχείρησαν να κάνουν στην Πορτογαλία και τώρα προσπαθούν να κάνουν στην Αγκόλα, τότε είμαστε προορισμένοι - σύμφωνα με τα δικά τους λόγια - να καταλήξουμε ο "σωρός από παλιοσίδερα της ιστορίας".
Προσβλέπουμε στη συμμαχία μας με την Αμερική και το ΝΑΤΟ ως τη βασική εγγύηση της δικής μας ασφάλειας και, στον κόσμο πέραν της Ευρώπης, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο κύριος πρωταθλητής της ελευθερίας. Όλοι όμως γνωρίζουμε καλά πώς η πικρή εμπειρία του Βιετνάμ έχει αλλάξει τη διάθεση της κοινής γνώμης στην Αμερική. Επίσης γνωρίζουμε καλά τις συνθήκες που εμποδίζουν τη δράση από έναν Αμερικανό πρόεδρο σε εκλογική χρονιά.
Επομένως, είναι περισσότερο ζωτικής σημασίας από ποτέ, ώστε ο κάθε ένας από εμάς μέσα στο ΝΑΤΟ θα έπρεπε να συνεισφέρει το μερίδιο που του αρμόζει στην υπεράσπιση της ελευθερίας. Η Βρετανία με την παγκόσμια εμπειρία της στην διπλωματία και στην άμυνα έχει έναν ειδικό ρόλο να παίξει. Εμείς στο Συντηρητικό Κόμμα είμαστε αποφασισμένοι ότι η Βρετανία πρέπει να εκπληρώσει αυτό το ρόλο.
Δεν ξαναγυρίζουμε σε μια νοσταλγική ψευδαίσθηση για το ρόλο της Βρετανίας κατά το παρελθόν. υποστηρίζουμε ότι η Βρετανία έχει τώρα να παίξει ένα ρόλο, να παίξει ένα ρόλο για το μέλλον. Η πρόοδος της Κομμουνιστικής ισχύος απειλεί όλο τον τρόπο ζωής μας. Αυτή η εξέλιξη δεν είναι μη αναστρέψιμη, αρκεί να πάρουμε τα απαραίτητα μέτρα τώρα. Όμως όσο περισσότερο συνεχίζουμε να περιορίζουμε τα μέσα της επιβίωσης μας, τόσο δυσκολότερα θα συμβαδίσουμε. Με άλλα λόγια, όσο περισσότερο οι Εργατικοί παραμένουν στην Κυβέρνηση, τόσο πιο ευάλωτη θα είναι αυτή η χώρα....."
Πηγή: Margaret Thatcher Foundation
Σχετικά θέματα:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου