Ημέρα δηλώσεων, κειμένων και σημαντικών γεγονότων για την ευρωπαϊκή ιστορία υπήρξε η 3η Οκτωβρίου κατά τον 20ο αιώνα.
Στις 3 Οκτωβρίου 1925, τέσσερις μέρες μετά τη διάλυση της Βουλής από τον στρατηγό Θεόδωρο Πάγκαλο, ο αρχηγός του κόμματος "Δημοκρατική Ένωσις" και διευθυντής της εφημερίδας "Δημοκρατία", Αλέξανδρος Παπαναστασίου, δημοσίευσε στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας του διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό, καταγγέλλοντας την "έκνομο κυβέρνηση" του στρατηγού, που περιβλήθηκε "αυθαιρέτως δικτατορικήν εξουσίαν" και υπογράμμιζε:
".. Ο Πρόεδρος της κυβερνήσεως και οι συνεργάται αυτού μεταβληθέντες εις εφιάλτας της Δημοκρατίας εισήγαγον αυταρχισμόν και κωμικήν μίμησιν του τεθέντος εσχάτως εις ενέργειαν εις μερικά μοναρχούμενα κράτη!
Είνε προφανές ποία μεγάλη ζημία γίνεται εκ της απ' αχαλίνωτον φιλαρχίαν προκληθείσης συμπεριφοράς αυτής ολίγων ανθρώπων, τόσον εις τα λαϊκά συμφέροντα, οικονομικά και πολιτικά, όσον και εις την διεθνή θέσιν της Ελλάδος.
Είμεθα ο Λαός όστις περισσότερον παντός άλλου έχει αγωνισθή διά τας ελευθερίας του, αι οποίαι ποδοπατούνται σήμερον ασυστόλως και παριστάμεθα, ούτω, ως Λαός μεσαιωνικός, κατώτερος οιουδήποτε άλλου ευρωπαϊκού Λαού εξ αιτίας μιας Κυβερνήσεως, μηδέν πλέον εκπροσωπούσης, ήτις, επί πλέον, προσπαθεί διά παντοίων αθεμίτων μέσων να μεταβάλη τον στρατόν εις σώμα πραιτωριανών προς καταισχύνην της ιστορίας του και της αποστολής του.
Τοιαύτη κατάστασις δεν ημπορεί να γίνη ούτε είνε ανεκτή ούτε από τον Λαόν, ούτε από τον Στρατόν.
Η Κυβέρνησις έχει να δώση πλέον ποινικάς ευθύνας καθώς και όσοι ήθελον αποπειραθή να υποστηρίξουν αυτή.
Η διάλυσις της Εθνοσυνελεύσεως χωρίς προκήρυξιν εκλογών δεν δύναται να έχη κανένα κύρος.
Έχοντες συναίσθησιν των δικαιωμάτων, των υποχρεώσεων και της ευθύνης μας, προς αποσόβησιν επικρεμαμένων συμφορών, καλούμεν την υπό τον κ. Πάγκαλον Κυβέρνησιν να καταλίπη την αρχήν εκουσίως, ίνα μη εξαναγκασθή να εκδιωχθή ταύτης.
Ζητούμεν τον σχηματισμόν κυβερνήσεως διαπνεομένης από δημοκρατικήν ιδεολογίαν και δυναμένης να εγγυηθή την ενέργειαν αμερολήπτων εκλογών.
Ζητούμεν την τάχιστν προκήρυξιν εκλογών επί τη βάσει του ψηφισθέντος νόμου, του καθιερούντος την αναλογικήν αντιπροσωπείαν.
Κατ' αυτόν τον τρόπον νομίζομεν, ότι περιορίζεται η πολιτική ανωμαλία και αποσοβούνται σοβαροί κίνδυνοι.
Εάν αι ανωτέρω δίκαιαι αξιώσεις δεν ικανοποιηθούν απεκδυόμεθα πάσης ευθύνης δι' ότι μέλλει να συμβή.
Το Σύνταγμα έχει αφιερώσει την τήρησιν αυτού εις τον πατριωτισμόν των Ελλήνων. Η δε κυβέρνησις του κ. Παγκάλου, της οποίας καμμίαν πράξιν δεν αναγνωρίζομεν ως νόμιμον και έγκυρον, πρέπει να γνωρίζη ότι αι ενέργειαί της δεν είνε δυνατόν να καταπνίξουν τον πατριωτισμόν των Ελλήνων πολιτών και του στρατού".
Και όπως συμβαίνει σ' όλα τα δικτατορικά καθεστώτα, την ίδια κιόλας μέρα ασκήθηκε δίωξη κατά του Παπαναστασίου, αλλά και κατά των υπολοίπων διευθυντών της εφημερίδας, οι οποίοι παραπέμφθηκαν στο Στρατοδικείο για το αδίκημα της ανακοίνωσης διά του τύπου ειδήσεων που μπορούν να προκαλέσουν "διατάραξιν της Δημοσίας τάξεως, να εμβάλωσιν εις ανησυχίαν τους πολίτας και το στράτευμα και τεινούσας εις το να μειώσωσι την εμπιστοσύνην προς τας Αρχάς των πολιτών και του στρατεύματος, εν γένει δε διά του ύφους και του τόνου της συντάξεως του ως άνω δημοσιεύματος προυκάλεσαν χάσμα μεταξύ Στρατού και Λαού....".
Στις 3 Οκτωβρίου 1926 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της πρώτης Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης. Η τελετή των εγκαινίων πραγματοποιήθηκε στις 10 το πρωί, ενώ τον πανηγυρικό εκφώνησε ο υπουργός Οικονομικών Ιωάννης Δροσόπουλος, ο οποίος εκπροσωπούσε την κυβέρνηση μαζί με τον υπουργό Γεωργίας Λουκά Νάκο.
Ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι "... Η Κυβέρνησις ουδέν θα παραλείψη και ουδεμιάς θέλει εφισθή θυσίας όπως τονώση την πόλιν ταύτην εις την επιτέλεσιν του μεγίστου εθνικού προορισμού της. Απευθύνας εξ ονόματος της Κυβερνήσεως εγκάρδιον χαιρετισμόν προς πάντας τους αλλοδαπούς και μη, τους μετέσχοντας της εκθέσεως και προς τους συντελεστάς εις την οργάνωσιν και επιτυχίαν αυτής ευχόμενος όπως αύτη αποδώση πλήρως τους προσδοκωμένους καρπούς τονώνουσα την ευγενή άμιλλαν προς παντοειδή παραγωγικήν πρόοδον..."
Βλ. επίσης το σχετικό αφιέρωμα: Η πρώτη Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης - Σχόλια και φωτογραφίες
Στις 3 Οκτωβρίου 1935, λίγες μέρες πριν το προγραμματισμένο δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος, ή εφημερίδα "Πατρίς" δημοσίευσε στην πρώτη της σελίδα την επιστολή των πέντε πλέον προβεβλημένων στελεχών της δημοκρατικής παράταξης με παραλήπτη τον έκπτωτο βασιλιά Γεώργιο Β΄ εν όψει της διαφαινόμενης νοθείας.
"Εκπληρούντες ύστατον καθήκον οφείλομεν να Σας καταστήσωμεν γνωστόν ότι κατά μεγίστην πλειοψηφίαν ο Ελληνικός Λαός αποκρούει την επιδιωκομένην παρά των κρατούντων σήμερον παλινόρθωσιν του θρόνου Υμών. Η λαϊκή θέλησις η εκ πάσης γωνίας της Ελλάδος υπέρ του δημοκρατικού πολιτεύματος της Χώρας ζωηρώς εκδηλουμένη φανερώνει ότι η Δημοκρατία είνε πλέον αδιασείστως ερριζωμένη εις την συνείδησιν του Ελληνικού Λαού όχι μόνον ως το άριστον αλλά και ως το κατ' εξοχήν ελληνικόν πολίτευμα το τελείως προσηρμοσμένον προς τον εθνικόν χαρακτήρα.
Την ζωηράν όμως εξέγερσιν και αγανάκτησιν του Ελληνικού Λαού προκαλεί κυρίως η σαφής αντίληψις ότι υπό το πρόσχημα ενός πολιτειακού συμβόλου αποσκοπείται η κατάλυσις των ελευθεριών και η υποδούλωσις του μείζονος μέρους του Ελληνικού Λαού εις την τυραννίαν και εις τα αθέμιτα συμφέροντα μιας βασιλικής δικτατορικής φατρίας. Διότι μία ενδεχομένη ποαλινόρθωσις όπως παρασκευάζεται και μελετάται δεν θα θέση επί της κορυφής της πολιτείας ένα κοινόν άρχοντα και βασιλέα όλων των Ελλήνων αλλά ένα εστεμμένον αρχηγόν και αιχμάλωτον άμα ενός κόμματος.
Και το θλιβερώτερον όλων είνε ότι η ενδεχομένη παλινόρθωσις του θρόνου σας θα έχη ως άφευκτον συνέπειαν την έντασιν και διαιώνισιν του ψυχικού διχασμού και ως τελευταίαν συνέπειαν την εξουθένωσιν και οριστικήν αποσύνθεσιν του έθνους.
Είνε εξόχως θλιβερόν σύμπτωμα εάν μέχρι τούδε δεν εκίνησε την προσοχήν Υμών και δεν Σας ανησύχησεν ο τρόπος με τον οποίον παρασκευάζεται η ενέργεια του δημοψηφίσματος με μίαν απροσχημάτιστον ύβριν και καταφρόνησιν προς τα δικαιώματα και τας ελευθερίας του Λαού. Δεν υπάρχει είδος νοθείας το οποίον δεν προβλέπεται και δεν προπαρασκευάζεται διά της υπουργικής αποφάσεως της κανονιζούσης την ενέργειαν του δημοψηφίσματος. Και εις την νοθείαν επικουρεί και η βία. Τα χθεσινά δε εν Θεσσαλονίκη κυβερνητική ανοσιουργήματα, προαναγγέλοντα πλέον σαφώς και τον χαρακτήρα ον οποίον οφείλει να έχη η παλινόρθωσις Υμών, απέδειξεν αφ' ετέρου ότι δεν υπάρχει βαθμός βίας τον οποίον δεν είνε διατεθειμένοι να χρησιμοποιήσωσιν οι κρατούντες βασιλόφρονες κατά της θελήσεως του λαού.
Ένεκα τούτου αισθανόμεθα την υποχρεώσιν να φέρωμεν εις γνώσιν Υμών ότι η μεγάλη πλειονοψηφία του Ελληνικού Λαού όχι μόνον δεν θα αναγνωρίση ποτέ ως νόμιμον καθεστώς θρόνος στηριζόμενον επί της βίας και της απάτης, αλλά και θα συνεχίση τον αγώνα μέχρις εσχάτων υπέρ της Δημοκρατίας και θα εντείνη μέχρις αυτοθυσίας τας δυνάμεις αυτής προς ανάκτησιν των λαϊκών ελευθεριών διά της ανατροπής του θρόνου και της βασιλικής δικτατορίας.
Θ. ΣΟΦΟΥΛΗΣ, Γ. ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ, Α. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, Α. ΜΥΛΩΝΑΣ, Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ"
Στις 3 Οκτωβρίου 1974, δύο μέρες πριν την παραίτηση της κυβέρνησης και την επίσημη προκήρυξη των εκλογών, ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης έκανε την περίφημη δήλωσή του, που κωδικοποιήθηκε στο συνθηματικό "Καραμανλής ή τανκς". Η δήλωση έγινε στα πλαίσια συνέντευξης τύπου στο κέντρο "Ζουμ" της Πλάκας, μετά την οποία μάλιστα ακολούθησε η ερμηνεία τραγουδιών του μουσικοσυνθέτη από σημαντικούς ερμηνευτές. Σε κάποια στιγμή, ο Θεοδωράκης, που θα κατέβαινε υποψήφιος με την , είπε τα εξής:
"Προσωπικά είμαι με την κυβέρνηση. Όσον αφορά τον συγκεκριμένο σκοπό για τον οποίο πήρε την εξουσία, να ξεριζώσει δηλαδή τη χούντα, σ' αυτό το πράγμα συμφωνούμε. Πέρα όμως από αυτό υπάρχουν οι διαφορές μας οι κομματικές. Είμαι υπέρ της ελευθερίας και των δημοκρατικών διαδικασιών. Πιστεύω ότι αυτήν τη στιγμή ο κ. Καραμανλής είναι η μόνη δυνατή εξουσία στη χώρα, γιατί φοβάμαι ότι μετά από αυτόν είναι τα τανκς. Αυτή είναι μία πραγματικότητα, την οποία ο λαός βλέπει με την απλή του λογική. Η εμπειρία της επταετίας έχει κάνει το λαό να σκέπτεται πολύ και είναι βέβαιο σχεδόν ότι αν θα ξανάρθει η δικτατορία δεν θα είναι η 21η Απριλίου, αλλά κάτι χειρότερο. Θα είναι ο Πινοσέτ".
Στη συνέχεια, πάντως, ξεκαθάρισε ότι "Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαι με τον κ. Καραμανλή, αλλά δεν βλέπω άλλη δυνατή εξουσία, γιατί οι προοδευτικές δυνάμεις είναι διεσπαρμένες", αν και με τις δηλώσεις του μάλλον δεν συνέβαλε στην ένωση της αριστεράς:. "Ανήκω στη μαρξιστική αριστερά.... Δεν πιστεύω στους επαναστάτες που συζητούσαν στο εξωτερικό διάφορες θεωρίες. Τους θεωρώ επαναστάτες του γλυκού νερού. Επαναστάτης είναι ο Παναγούλης, ο Μίκης και τόσοι άλλοι που φυλακίσθηκαν και διώχθηκαν".
Στις 3 Οκτωβρίου 1990 πραγματοποιήθηκε η ενοποίηση των δύο Γερμανιών σηματοδοτώντας την αρχή μιας νέας σελίδας όχι μόνο για τη γερμανική, αλλά και για την ευρωπαϊκή ιστορία. "Κανείς από μας δεν θα ξεχάσει ότι η διαίρεση της Γερμανίας δεν θα είχε ποτέ συμβεί, χωρίς τον πόλεμο που ξεκίνησε η Γερμανία και την ηγεσία του Χίτλερ. Θα θυμόμαστε για πάντα τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και κατανοούμε πλήρως τις επιφυλάξεις των γειτόνων μας απέναντι στην ενοποίηση", διαβεβαίωσε ο πρόεδρος της ενώμενης πια χώρας Ρίχαρντ φον Βάιτσεκερ, ενώ καθησυχαστικός ήταν και ο Γερμανός καγκελάριος Χέλμουτ Κολ, ο οποίος έσπευσε να επισημάνει ότι η χώρα του "θα εργασθεί για την παγκόσμια ειρήνη και την ευρωπαϊκή ενότητα".
Στις 3 Οκτωβρίου 1990, δολοφονική απόπειρα ενεργήθηκε στα Σκόπια σε βάρος του προέδρου της ΠΓΔΜ, Κίρο Γκλιγκόροφ, λίγες μόνο μέρες μετά την υπογραφή της ενδιάμεσης ειρηνευτικής συμφωνίας με την Ελλάδα, που υποχρέωνε σε σημαντικές υποχωρήσεις το γειτονικό μας κρατίδιο, ενώ είχε αφήσει εκκρεμές το ζήτημα της ονομασίας. Συγκεκριμένα, η επίθεση εκδηλώθηκε στις 9.15΄ το πρωί με έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου τη στιγμή που περνούσε το προεδρικό αυτοκίνητο με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο οδηγός του Γκλιγκόροφ, να τραυματιστούν πολίτες, ενώ ο πρόεδρος της χώρας έχασε το ένα του μάτι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου