 |
| telegraph.co.uk/ |
Επιχείρηση φθηνού εντυπωσιασμού και μάρκετινγκ ή ειλικρινής απόπειρα να εντάξουμε τους ανθρώπους σε ομάδες με βάση κάποια κοινά - αν και συνήθως επιφανειακά - χαρακτηριστικά, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τον γύρω μας κόσμο απλοποιώντας τον; Όποια εξήγηση κι αν δώσει ο καθένας, είναι γεγονός ότι φράσεις κλισέ και νεολογισμοί, που βάζουν ταμπέλες στους ανθρώπους, αποτελούν αγαπημένη συνήθεια των δημοσιογράφων ή των όποιων γκουρού υπηρετούν το lifestyle παγκοσμίως τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Και μια αγαπημένη μερίδα πληθυσμού, που μπαίνει συχνά στο στόχαστρο των αναλύσεων, είναι οι άνδρες. Το παραδοσιακό πρότυπο του άνδρα αφέντη κατέρρευσε προ πολλού. Κι ύστερα, τι;
Από τα μέσα της δεκαετίας του '90 και μετά, στα στόματα των γυναικών κυριαρχούσε το σλόγκαν "οι άνδρες δεν υπάρχουν πια". Ήταν ένα ανόητο σύνθημα, που απλά αποτύπωνε τη σύγχυση πολλών γυναικών, οι οποίες από τη μια επιθυμούσαν - και το κατάφεραν - ν' ανατρέψουν ξεπερασμένες αντιλήψεις για τις σχέσεις των δύο φύλων, αλλά παράλληλα ένιωθαν άβολα στο καινούργιο πλαίσιο, που οι ίδιες είχαν δημιουργήσει και το οποίο ήταν άγνωστο πεδίο, γι' αυτό και προκαλούσε φόβο, βάσει των αναμνήσεων από την παιδική τους ηλικία και πώς ήταν οι σχέσεις των γονιών τους στις παλιότερες εποχές.
Στις αρχές των 00s και συγκεκριμένα το 2002, η λύση έμοιαζε να έχει βρεθεί. Οι άνδρες υπάρχουν, αλλά έχουν αποδεχτεί την πιο θηλυκή τους πλευρά, που έχει περισσότερο να κάνει με τη φροντίδα της εξωτερικής τους εμφάνισης. Είναι οι άνδρες μετροσέξουαλ. Βέβαια, ο όρος αυτός μπορεί να έγινε ευρύτερα γνωστός με αφορμή ένα άρθρο του δημοσιογράφου Μαρκ Σίμπσον στο περιοδικό Salon στις 22 Ιουλίου 2002, ωστόσο για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε πολύ νωρίτερα από τον ίδιο δημοσιογράφο σε άρθρο του στη βρετανική εφημερίδα Independent στις 15 Νοεμβρίου 1994, σε μια εποχή που οι γυναίκες είχαν αρχίσει να κάνουν λόγο για έλλειψη ανδρών, την γνωστή και ως "λειψανδρία". Γι' αυτό και τότε το άρθρο είχε περάσει απαρατήρητο.
"Ο άνδρας μετροσέξουαλ, ο νεαρός, εργένης άνδρας με μεγάλο προς κατανάλωση εισόδημα, που ζει ή εργάζεται στην πόλη (επειδή εκεί βρίσκονται τα καλύτερα μαγαζιά) είναι ίσως ο πιο πολλά υποσχόμενος καταναλωτής της δεκαετίας. Τη δεκαετία του '80 τον έβρισκες μόνο μέσα σε περιοδικά μόδας όπως το GQ, στις τηλεοπτικές διαφημίσεις των τζιν Levies ή στα γκέι μπαρ. Τη δεκαετία του '90, βρίσκεται παντού και πηγαίνει για ψώνια".
Αυτά έγραφε ο Μαρκ Σίμπσον στον Independent το Νοέμβριο του 1994 αναλύοντας το νεολογισμό του, ενώ ανέλυε τις fashion επιλογές ενός άνδρα μετροσέξουαλ των 90s: "Ο μετροσέξουαλ άνδρας φοράει άφτερσεϊβ "Cool Water" της Davidoff (εκείνο με τον γυμνό μπόντι μπίλντερ στην παραλία), μπουφάν Paul Smith (τα φοράει ο Ράιαν Τζιγκς), κοτλέ πουκάμισα (τα φορούσε ο Έλβις), παντελόνια τσίνος (τα φορούσε ο Στιβ ΜακΚουίν), μπότες μοτοσικλέτας (τα φορούσε ο Μάρλον Μπράντο)εσώρουχα Calvin Klein (ο Μάρκι Μαρκ δεν φοράει τίποτε άλλο). Ο άνδρας μετροσέξουαλ είναι ένα φετιχιστικό εμπόρευμα: ένας συλλέκτης ανδρικών φαντασιώσεων, που του πωλούνται μέσω της διαφήμισης".
Τι άλλαξε 8 χρόνια μετά; Ήρθε στο προσκήνιο ο Ντέιβιντ Μπέκαμ, ένας διάσημος άνδρας, ποδοσφαιριστής κι επομένως από τη μια πρότυπο των ανδρών και από την άλλη φαντασίωση των γυναικών, ο οποίος αισθανόταν αρκετά απενοχοποιημένος να φροντίζει πολύ την εξωτερική του εμφάνιση, ενώ δεν υπήρχε αμφιβολία για τις ερωτικές του προτιμήσεις. Ήταν στρέιτ και μάλιστα με προτίμηση στον ποδόγυρο. Ξαφνικά, ο άνδρας που περιποιείται τον εαυτό του και θέλει να δείχνει όμορφος άρχισε να φαίνεται το ίδιο αρρενωπός με τον αγριάνθρωπο των σπηλαίων, αλλά με μια βασική διαφορά: το πακέτο ήταν πλέον πολύ πιο ελκυστικό εξωτερικά.
Αφορμή για το άρθρο του 2002, που έκανε τον όρο "μετροσέξουαλ" δημοφιλή, ήταν μια συνέντευξη του Μπέκαμ στο βρετανικό, γκέι περιοδικό Attitude. Στη συνέντευξη εκείνη, ο πατέρας δύο - εκείνη την εποχή - παιδιών, Βρετανός ποδοσφαιριστής δήλωσε ότι αν και είναι στρέιτ, είναι παράλληλα και χαρούμενο που αποτελεί είδωλο για τους γκέι, καθώς αυτό που του αρέσει είναι να τον θαυμάζουν, χωρίς να τον ενδιαφέρει από ποιον προέρχεται ο θαυμασμός αυτός - άντρες ή γυναίκες. Και έγραφε τότε, με αφορμή τη δήλωση αυτή, ο Μαρκ Σίμπσον:
"Αισθάνομαι την υποχρέωση να ενημερώσω τον κόσμο ότι ο Ντέιβιντ Μπέκαμ, πρότυπο για εκατοντάδες εκατομμύρια, ευπηρέαστα αγοριών σ' όλον τον κόσμο, κατακτητής της καρδιάς αντίστοιχου αριθμού νεαρών κοριτσιών, δεν είναι τελικά ετεροφυλόφιλος. Όχι, κυρίες και κύριοι, ο αρχηγός της αγγλικής ποδοσφαιρικής ομάδας είναι στην πραγματικότητα ένας φωναχτός, κραυγαλέος, φλογερός, τρελαμένος μετροσέξουαλ. (Θα μ' ευχαριστεί μια μέρα που το κάνω αυτό, αν μη τι άλλο επειδή δεν χρειάστηκε να το πει μόνος του στη μητέρα του.)"
Και έδινε έναν ακόμη ορισμό, ελαφρά διαφοροποιημένο για το ποιος είναι τελικά ο άνδρας μετροσέξουαλ, ένα είδος ευκατάστατου Νάρκισσου: "... Είναι ένας νεαρός άνδρας με χρήματα για ξόδεμα, που ζει ή έχει εύκολη πρόσβαση σε μια μητροπολιτική περιοχή (σ.σ. πολύ μεγάλη πόλη) - επειδή εκεί βρίσκονται τα καλύτερα μαγαζιά, κλαμπ, γυμναστήρια και κομμωτήρια. Μπορεί επισήμως να είναι γκέι, στρέιτ ή μπαϊσέξουαλ, όμως τελικά αυτό είναι αδιάφορο, επειδή αντικείμενο και ευχαρίστηση της σεξουαλικής του προτίμησης είναι ο ίδιος του ο εαυτός".
Πολύ γρήγορα ο όρος "μετροσέξουαλ" εξαπλώθηκε και ολοένα περισσότεροι άνδρες δήλωναν ανοιχτά ότι ήταν ή επιθυμούσαν να γίνουν μετροσέξουαλ - κι ας μην ζούσαν σε υπερμεγέθεις μητροπόλεις, όπως η Νέα Υόρκη ή το Λονδίνο. Το πρώτο συνθετικό της λέξης, που εξέφραζε μια μορφή ελιτισμού, ξεπεράστηκε, όμως έμεινε η ουσία, η απενοχοποίηση του νάρκισσου άνδρα, που νοιάζεται πρώτα πώς θα περιποιηθεί την εξωτερική του εμφάνιση και στη συνέχεια ασχολείται με το πώς ή αν θα χτυπήσει και καμιά γκόμενα στον ελεύθερο χρόνο του. Εν τω μεταξύ, ο Μαρκ Σίμπσον έβγαλε λεφτά αξιοποιώντας στο έπακρο το νεολογισμό, που δημιούργησε ο ίδιος, με σειρά άρθρων και βιβλία.
Η επικράτηση του νέου αυτού όρου ήταν τόσο τεράστια, ώστε πέρασε τελείως απαρατήρητο ένα παρόμοιο άρθρο, που είχε δημοσιευτεί εκείνη την περίοδο και πιο συγκεκριμένα στις 19 Ιουνίου 2006 στο γκέι περιοδικό Out, ο συντάκτης του οποίου ανακάλυπτε για πρώτη φορά το "sporno", συνδυάζοντας τις αγγλικές λέξεις "sports" και "porn", δηλαδή κάτι σαν "αθλητικό πορνό".
Βέβαια, το άρθρο απευθυνόταν σ' ένα καθαρά γκέι, ανδρικό κοινό, διαπιστώνοντας ότι "τα σπορ είναι το νέο γκέι πορνό", αλλά στην ουσία δεν εννοούσε τους ομοφυλόφιλους άνδρες που άρχισαν να χτυπιούνται στα γυμναστήρια για να χτίσουν σώμα, αλλά τους ετεροφυλόφιλους αθλητές, όπως ο Φρέντι Λιούγκμπεργκ ή ο Ντέιβιντ Μπέκαμ, που εκείνη την εποχή βρισκόταν στον κολοφώνα της δόξας του, οι οποίοι όχι μόνο δεν απέφευγαν, αλλά απολάμβαναν τις εκδηλώσεις θαυμασμού από τους γκέι άνδρες.
"Και τα δύο αυτά καθαρόαιμα αρσενικά έχουν ποζάρει για τα εξώφυλλα γκέι περιοδικών, ενώ και οι δύο έχουν χαιρετήσει το ενδιαφέρον των γκέι θαυμαστών τους, επειδή "έχουν εξαιρετικό γούστο". Επιπλέον, υπάρχει μια ολόκληρη, νέα γενιά νεαρών τύπων, από twinky ποδοσφαιριστές σαν τον Άλαν Σμιθ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και τον Κριστιάνο Ρονάλντο μέχρι πιο σκληρούς σαν τον Τζον Κόουλ της Τσέλσι και τον Κακ της Μίλαν, που θέλουν να μιμηθούν την επιτυχίας τους (σ.σ. των Μπέκαμ και Λιούγκμπεργκ) [και] επιδιώκουν δραστήρια το στάτους τους ως αντικείμενα του σεξ σ' έναν μεταμετροσέξουαλ, ολοένα και περισσότερο πορνοτικό κόσμο (σ.σ. το αγγλικό κείμενο ήταν "pornolized world"). Στην πραγματικότητα δεν είναι sport stars, αλλά sporno stars". Έτσι περιγραφόταν το sporno το 2006, όχι σαν ένας γενικός τρόπος συμπεριφοράς, αλλά περισσότερο σαν εξοικείωση της ομοφυλοφιλίας με το "μάτσο" χώρο του αθλητισμού.
Χρειάστηκε να περάσουν δέκα χρόνια, ώστε - ποιος άλλος; - ο Μαρκ Σίμπσον ν' ανακαλύψει τον όρο αυτό, ν' αποκηρύξει το προηγούμενο "πνευματικό παιδί" του και ν' αποφανθεί "Οι μετροσέξουαλ πέθαναν. Ζήτω οι σπορνοσέξουαλ" με άρθρο που δημοσιεύτηκε στη βρετανική εφημερίδα The Telegraph στις 10 Ιουνίου 2014 και αμέσως έκανε το γύρο του κόσμου. Ο Σίμπσον έγραψε:
"Πρόθυμα αυτο-αντικειμενοποιούμενη, η δεύτερη γενιά των μετροσέξουαλ είναι τελείως τσουλίστικη. Τα σώματά τους έχουν γίνει τα απόλυτα αξεσουάρ, διαμορφώνοντάς τα στο γυμναστήριο σαν ένα καυτό εμπόρευμα, το οποίο μοιράζονται και συγκρίνουν σε μια online εμπορική αγορά. Αυτό το νέο κύμα προσθέτει το "σεξουαλικό" στη μετροσεξουαλικότητα. Στην πραγματικότητα, χρειάζεται ένας νέος όρος για να περιγράψουμε αυτούς τους γυμνασμένους απογόνους των λαχταριστών διαφημίσεων του Ρονάλντο και του Μπέκαμ, όπου τα σπορ πήγαν στο κρεβάτι μαζί με το πορνό, την ώρα που ο κ. Αρμάνι έβγαζε φωτογραφίες. Ας τους αποκαλέσουμε σπορνοσέξουαλ".
Μπορεί ο Μαρκ Σίμπσον να μην αποκάλυπτε την πηγή έμπνευσης του νέου όρου που λάνσαρε προσδοκώντας να γίνει η νέα μόδα - το μέλλον θα δείξει αν το κατάφερε - αλλά η διασύνδεση με το άρθρο του Out πριν μια δεκαετία είναι κάτι παραπάνω από προφανής. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο Σίμπσον αντιλαμβάνεται τους άνδρες σπορνοσέξουαλ ως μια δεύτερη γενιά μετροσέξουαλ, οι οποίοι δεν αρκούνται να αυτοθαυμάζονται ή να επιζητούν τον θαυμασμό των άλλων μόνο για τα ρούχα που φορούν ή για το περιποιημένο τους δέρμα, αλλά και για τα γυμνασμένα τους κορμιά, τα οποία και τους αρέσει να επιδεικνύουν με κάθε ευκαιρία.
Κι ενώ ο Μαρκ Σίμπσον προσδοκά να αυξήσει ακόμη περισσότερο την προσωπική του περιουσία τα επόμενα χρόνια αναλύοντας το άρθρο του, τον όρο που θα περιγράφει τους άνδρες του μέλλοντος, αλλά θα γίνει τρεντ μετά από μια δεκαετία, όπως καταλάβαμε όλοι, θα πρέπει να τον αναζητήσουμε σε κάποιο ασήμαντο άρθρο της εποχής μας, μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη συγκυρία, ώστε ν' αναδειχτεί είτε από τον Μαρκ Σίμπσον είτε από κάποιον επάξιο διάδοχό του. Τι θα λέγατε, αν προσδιορίζαμε τον άνδρα του 2024 ως έναν τύπο που θα συνδυάζει τον αθλητισμό (sport) με την εξυπνάδα (intelligence), ώστε να μην επιδεικνύει μόνο τους κοιλιακούς τους και να χάνει κάθε γοητεία πετώντας κοτσάνες κάθε φορά που ανοίγει το στόμα του; Ας τον αποκαλέσουμε... άνδρα insportsexual! Ο άνδρας των σπορ που είναι "in", έχει "intelligence", δηλαδή... και μυαλό!
Αν εν τω μεταξύ έχετε αγωνία να μάθετε αν είστε μετροσέξουαλ ή σπορνοσέξουαλ, μπορείτε να κάνετε το σχετικό κουίζ, που δημοσιεύει η Telegraph: Quiz: Are you a spornosexual? - Telegraph
Πολύ γρήγορα ο όρος "μετροσέξουαλ" εξαπλώθηκε και ολοένα περισσότεροι άνδρες δήλωναν ανοιχτά ότι ήταν ή επιθυμούσαν να γίνουν μετροσέξουαλ - κι ας μην ζούσαν σε υπερμεγέθεις μητροπόλεις, όπως η Νέα Υόρκη ή το Λονδίνο. Το πρώτο συνθετικό της λέξης, που εξέφραζε μια μορφή ελιτισμού, ξεπεράστηκε, όμως έμεινε η ουσία, η απενοχοποίηση του νάρκισσου άνδρα, που νοιάζεται πρώτα πώς θα περιποιηθεί την εξωτερική του εμφάνιση και στη συνέχεια ασχολείται με το πώς ή αν θα χτυπήσει και καμιά γκόμενα στον ελεύθερο χρόνο του. Εν τω μεταξύ, ο Μαρκ Σίμπσον έβγαλε λεφτά αξιοποιώντας στο έπακρο το νεολογισμό, που δημιούργησε ο ίδιος, με σειρά άρθρων και βιβλία.
Η επικράτηση του νέου αυτού όρου ήταν τόσο τεράστια, ώστε πέρασε τελείως απαρατήρητο ένα παρόμοιο άρθρο, που είχε δημοσιευτεί εκείνη την περίοδο και πιο συγκεκριμένα στις 19 Ιουνίου 2006 στο γκέι περιοδικό Out, ο συντάκτης του οποίου ανακάλυπτε για πρώτη φορά το "sporno", συνδυάζοντας τις αγγλικές λέξεις "sports" και "porn", δηλαδή κάτι σαν "αθλητικό πορνό".
Βέβαια, το άρθρο απευθυνόταν σ' ένα καθαρά γκέι, ανδρικό κοινό, διαπιστώνοντας ότι "τα σπορ είναι το νέο γκέι πορνό", αλλά στην ουσία δεν εννοούσε τους ομοφυλόφιλους άνδρες που άρχισαν να χτυπιούνται στα γυμναστήρια για να χτίσουν σώμα, αλλά τους ετεροφυλόφιλους αθλητές, όπως ο Φρέντι Λιούγκμπεργκ ή ο Ντέιβιντ Μπέκαμ, που εκείνη την εποχή βρισκόταν στον κολοφώνα της δόξας του, οι οποίοι όχι μόνο δεν απέφευγαν, αλλά απολάμβαναν τις εκδηλώσεις θαυμασμού από τους γκέι άνδρες.
"Και τα δύο αυτά καθαρόαιμα αρσενικά έχουν ποζάρει για τα εξώφυλλα γκέι περιοδικών, ενώ και οι δύο έχουν χαιρετήσει το ενδιαφέρον των γκέι θαυμαστών τους, επειδή "έχουν εξαιρετικό γούστο". Επιπλέον, υπάρχει μια ολόκληρη, νέα γενιά νεαρών τύπων, από twinky ποδοσφαιριστές σαν τον Άλαν Σμιθ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και τον Κριστιάνο Ρονάλντο μέχρι πιο σκληρούς σαν τον Τζον Κόουλ της Τσέλσι και τον Κακ της Μίλαν, που θέλουν να μιμηθούν την επιτυχίας τους (σ.σ. των Μπέκαμ και Λιούγκμπεργκ) [και] επιδιώκουν δραστήρια το στάτους τους ως αντικείμενα του σεξ σ' έναν μεταμετροσέξουαλ, ολοένα και περισσότερο πορνοτικό κόσμο (σ.σ. το αγγλικό κείμενο ήταν "pornolized world"). Στην πραγματικότητα δεν είναι sport stars, αλλά sporno stars". Έτσι περιγραφόταν το sporno το 2006, όχι σαν ένας γενικός τρόπος συμπεριφοράς, αλλά περισσότερο σαν εξοικείωση της ομοφυλοφιλίας με το "μάτσο" χώρο του αθλητισμού.
Χρειάστηκε να περάσουν δέκα χρόνια, ώστε - ποιος άλλος; - ο Μαρκ Σίμπσον ν' ανακαλύψει τον όρο αυτό, ν' αποκηρύξει το προηγούμενο "πνευματικό παιδί" του και ν' αποφανθεί "Οι μετροσέξουαλ πέθαναν. Ζήτω οι σπορνοσέξουαλ" με άρθρο που δημοσιεύτηκε στη βρετανική εφημερίδα The Telegraph στις 10 Ιουνίου 2014 και αμέσως έκανε το γύρο του κόσμου. Ο Σίμπσον έγραψε:
"Πρόθυμα αυτο-αντικειμενοποιούμενη, η δεύτερη γενιά των μετροσέξουαλ είναι τελείως τσουλίστικη. Τα σώματά τους έχουν γίνει τα απόλυτα αξεσουάρ, διαμορφώνοντάς τα στο γυμναστήριο σαν ένα καυτό εμπόρευμα, το οποίο μοιράζονται και συγκρίνουν σε μια online εμπορική αγορά. Αυτό το νέο κύμα προσθέτει το "σεξουαλικό" στη μετροσεξουαλικότητα. Στην πραγματικότητα, χρειάζεται ένας νέος όρος για να περιγράψουμε αυτούς τους γυμνασμένους απογόνους των λαχταριστών διαφημίσεων του Ρονάλντο και του Μπέκαμ, όπου τα σπορ πήγαν στο κρεβάτι μαζί με το πορνό, την ώρα που ο κ. Αρμάνι έβγαζε φωτογραφίες. Ας τους αποκαλέσουμε σπορνοσέξουαλ".
Μπορεί ο Μαρκ Σίμπσον να μην αποκάλυπτε την πηγή έμπνευσης του νέου όρου που λάνσαρε προσδοκώντας να γίνει η νέα μόδα - το μέλλον θα δείξει αν το κατάφερε - αλλά η διασύνδεση με το άρθρο του Out πριν μια δεκαετία είναι κάτι παραπάνω από προφανής. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο Σίμπσον αντιλαμβάνεται τους άνδρες σπορνοσέξουαλ ως μια δεύτερη γενιά μετροσέξουαλ, οι οποίοι δεν αρκούνται να αυτοθαυμάζονται ή να επιζητούν τον θαυμασμό των άλλων μόνο για τα ρούχα που φορούν ή για το περιποιημένο τους δέρμα, αλλά και για τα γυμνασμένα τους κορμιά, τα οποία και τους αρέσει να επιδεικνύουν με κάθε ευκαιρία.
Κι ενώ ο Μαρκ Σίμπσον προσδοκά να αυξήσει ακόμη περισσότερο την προσωπική του περιουσία τα επόμενα χρόνια αναλύοντας το άρθρο του, τον όρο που θα περιγράφει τους άνδρες του μέλλοντος, αλλά θα γίνει τρεντ μετά από μια δεκαετία, όπως καταλάβαμε όλοι, θα πρέπει να τον αναζητήσουμε σε κάποιο ασήμαντο άρθρο της εποχής μας, μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη συγκυρία, ώστε ν' αναδειχτεί είτε από τον Μαρκ Σίμπσον είτε από κάποιον επάξιο διάδοχό του. Τι θα λέγατε, αν προσδιορίζαμε τον άνδρα του 2024 ως έναν τύπο που θα συνδυάζει τον αθλητισμό (sport) με την εξυπνάδα (intelligence), ώστε να μην επιδεικνύει μόνο τους κοιλιακούς τους και να χάνει κάθε γοητεία πετώντας κοτσάνες κάθε φορά που ανοίγει το στόμα του; Ας τον αποκαλέσουμε... άνδρα insportsexual! Ο άνδρας των σπορ που είναι "in", έχει "intelligence", δηλαδή... και μυαλό!
Αν εν τω μεταξύ έχετε αγωνία να μάθετε αν είστε μετροσέξουαλ ή σπορνοσέξουαλ, μπορείτε να κάνετε το σχετικό κουίζ, που δημοσιεύει η Telegraph: Quiz: Are you a spornosexual? - Telegraph
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου