"Πριν φύγω γι' αυτήν τη δίμηνη περιοδεία ανά την Ελλάδα, έπεσε στα χέρια μου ένα περιοδικό, οι "Εικόνες", του 1960 κι έγραφε στο εξώφυλλο, το φαινόμενο Α.Β. Αν συνεχίσω την ίδια παλαβομάρα και μέχρι το 2000 και αν και τότε εξακολουθείτε να με βάζετε εξώφυλλα, τότε σίγουρα θα είμαι ένα "φαινόμενο", που θα πρέπει να περιληφθεί στα ρεκόρ Γκίνες". Έτσι έκλεινε μια προσωπική επιστολή της Αλίκης Βουγιουκλάκη προς τη δημοσιογράφο Τίνα Πολίτη το 1988, που είδε το φως της δημοσιότητας λίγες μέρες μετά το θάνατο της ηθοποιού σ' ένα αφιέρωμα της εφημερίδας "Το Βήμα" στις 28.07.1996. Η ζωή τα 'φερε έτσι, ώστε η Βουγιουκλάκη να μην ζει το 2000, οπότε τα εξώφυλλα σταμάτησαν αναπόφευκτα πιο μπροστά - ή μήπως όχι;
Ιούλιος 2014. Δεκαοκτώ χρόνια από τον ξαφνικό θάνατο της Αλίκης Βουγιουκλάκη, ύστερα από μια άνιση μάχη με τον καρκίνο, που εξελίχθηκε ραγδαία. Μπορεί η Βουγιουκλάκη να μην αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο ενός εξώφυλλου, όμως ο μύθος της εξακολουθεί το ίδιο ισχυρός, όσο όταν ζούσε. Τόσα χρόνια μετά, το ενδιαφέρον του κόσμου όχι απλά δεν μειώθηκε, όπως θα περίμενε κανείς να συμβεί εκ των πραγμάτων, αλλά εξαιρετικά δημοφιλή είναι τα διάφορα ρεπορτάζ, που δημοσιεύονται σε περιοδικά και σε ιστοσελίδες στο ίντερνετ, σχετικά με την "εθνική σταρ".
Αν γκουγκλάρετε "Αλίκη Βουγιουκλάκη", θα βρείτε 648.000 αποτελέσματα (την ώρα που η ολοζώντανη "Μιμή Ντενίση" και υποτιθέμενη διάδοχος της Βουγιουκλάκη βγάζει 120.000), ένας εκπληκτικός αριθμός αν σκεφτεί κανείς ότι η Βουγιουκλάκη πέθανε το 1996, όταν το ίντερνετ στην Ελλάδα φάνταζε ακόμη σαν κάτι το εξωγήινο. Για πόσα πρόσωπα που πέθαναν στην προ ίντερνετ εποχή - και μάλιστα προέρχονται από τον καλλιτεχνικό χώρο - θα μπορούσε κανείς να βρει τόσα πολλά άρθρα σ' ένα τόσο σύγχρονο μέσο, όπως το διαδίκτυο;
Όμως δεν υπάρχουν απλά πολλά θέματα για την ζωή της Βουγιουκλάκη, που αν ζούσε σήμερα θα μπορούσε κανείς εύκολα να εικάσει ότι θα είχε κατατροπώσει στη μάχη του Google πολλές από τις σημερινές σταρ, οι οποίες για προφανείς λόγους και με διάφορους τρόπους κυριαρχούν στην επικαιρότητα - από τη δουλειά τους μέχρι τις παπαρατσίστικες φωτογραφίες των διακοπών τους σε κάποιο ελληνικό νησί. Το ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι τα θέματα που αφορούν τη Βουγιουκλάκη "πουλάνε". Οι δημοφιλέστερες αναρτήσεις του μπλογκ αυτού (και μάλιστα σε καθημερινή σχεδόν βάση) αφορούν την Αλίκη. Είχα δει τυχαία, πριν κάποιες εβδομάδες, τα αποτελέσματα των δημοφιλέστερων άρθρων στην ελληνική Βικιπαίδειας για το μήνα Μάρτιο και σε πολύ ψηλή θέση, πολύ ψηλότερα από όλες τις σύγχρονες Ελληνίδες σταρ, φιγουράριζε το όνομα της Αλίκης.
Στο youtube εκατοντάδες χιλιάδες είναι τα views των λιγοστών βίντεο με συνεντεύξεις της αείμνηστης πρωταγωνίστριας, όπως και των βίντεο από την κηδεία της. Αν αθροιστούν όλα μαζί, το σύνολο φτάνει κάποια αρκετά εκατομμύρια. Οι ταινίες της, που συνεχίζουν να προβάλλονται στην τηλεόραση, προσφέρονται με εφημερίδες και περιοδικά ή μπορούν να "κατεβούν" από τον οποιονδήποτε στο ίντερνετ, παραμένουν δημοφιλείς και δημιουργούν μια νέα γενιά θαυμαστών - αυτοί είναι που κυρίως ψάχνουν να μάθουν για την Βουγιουκλάκη.
Πολλές ηθοποιοί αγαπήθηκαν με πάθος από τον κόσμο και πριν την Βουγιουκλάκη: από την Ευαγγελία Παρασκευοπούλου μέχρι τη Μαρίκα Κοτοπούλη, την Κυβέλη κ.ά.. Είχαν κερδίσει το σεβασμό της κριτικής, είχαν αποθεωθεί από το κοινό, όμως μετά το θάνατό τους - σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, όπως με την Παρασκευοπούλου, και πριν απ' αυτόν - το "κενό" αναπληρωνόταν από άλλα, καινούργια ονόματα. Γιατί, λοιπόν, το "φαινόμενο Α.Β." εξακολουθεί να είναι τόσο ισχυρό, τόσα χρόνια μετά το θάνατό της; Ίσως γιατί δεν υπάρχουν σήμερα πραγματικές Ελληνίδες σταρ.
Φυσικά και υπάρχουν σήμερα ταλαντούχες ηθοποιοί, όπως επίσης γυναίκες πανέμορφες, πολύ πιο ωραίες από τη Βουγιουκλάκη, που ήταν μάλλον "νόστιμη" παρά "θεά", γυναίκες με πολύκροτη προσωπική ζωή που απασχολούν τις ταμπλόιντ εφημερίδες, όμως φαίνεται ότι λείπει αυτός ο μαγικός συνδυασμός, που να μπορούν να μετατρέψουν μια γυναίκα από ένα προσωρινό πρότυπο (ομορφιάς, ταλέντου κλπ, μέχρι να έρθει η επόμενη το ίδιο όμορφη ή το ίδιο ταλαντούχα) σε "εθνική σταρ" με τόσο μεγάλη χρονική εμβέλεια, όπως η Αλίκη Βουγιουκλάκη.
Το λογικό θα είναι ότι σε 50 χρόνια η Αλίκη Βουγιουκλάκη δεν θα πρέπει να εξακολουθεί να αποτελεί ένα τόσο "hot topic". Είναι αδιανόητο να σαγηνεύει τόσο έντονα τον κόσμο ένα οποιοδήποτε πρόσωπο 68 χρόνια μετά το θάνατό του, αν και η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ να φανταστώ πολλά πρόσωπα της τρέχουσας ελληνικής σόουμπιζ που θα μπορούσαν να μας απασχολούν σε πέντε δεκαετίες για το σύνολο του έργου τους και όχι για κάποια τρέχοντα μικροζητήματα. Ο χρόνος θα δείξει, όμως γεγονός είναι ότι, αν και η Βουγιουκλάκη δεν κέρδισε το στοίχημα του 2000, είναι ωστόσο κάτοχος ενός άλλου, πιο σημαντικού ρεκόρ, σπάνιου αν όχι μοναδικού στα παγκόσμια χρονικά, ασκώντας την ίδια γοητεία δύο σχεδόν δεκαετίες μετά το θάνατό της.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τη Μελίνα Μερκούρη, με τη σημαντική όμως διαφορά ότι η Μελίνα ήταν και πολιτικός, ενώ το όνομά της είναι περισσότερο συνδεδεμένο με την αντιδικτατορική της δράση και τους αγώνες για την Ελλάδα, καθώς και για το σημαντικό έργο της ως υπουργός Πολιτισμού. Αντίθετα η Αλίκη ήταν απλά μια ηθοποιός, άγνωστη στο εξωτερικό, που γοήτευε και γοητεύει για πολύ πιο πεζούς λόγους (έρωτες, γάμοι, κινηματογραφικοί ή θεατρικοί ρόλοι), πολύ πιο εύκολα αναλώσιμους και αντικαταστάσιμους στο πέρασμα του χρόνου. Μόνο που στην περίπτωσή της αυτό δεν έχει ακόμη συμβεί.
Αν γκουγκλάρετε "Αλίκη Βουγιουκλάκη", θα βρείτε 648.000 αποτελέσματα (την ώρα που η ολοζώντανη "Μιμή Ντενίση" και υποτιθέμενη διάδοχος της Βουγιουκλάκη βγάζει 120.000), ένας εκπληκτικός αριθμός αν σκεφτεί κανείς ότι η Βουγιουκλάκη πέθανε το 1996, όταν το ίντερνετ στην Ελλάδα φάνταζε ακόμη σαν κάτι το εξωγήινο. Για πόσα πρόσωπα που πέθαναν στην προ ίντερνετ εποχή - και μάλιστα προέρχονται από τον καλλιτεχνικό χώρο - θα μπορούσε κανείς να βρει τόσα πολλά άρθρα σ' ένα τόσο σύγχρονο μέσο, όπως το διαδίκτυο;
Όμως δεν υπάρχουν απλά πολλά θέματα για την ζωή της Βουγιουκλάκη, που αν ζούσε σήμερα θα μπορούσε κανείς εύκολα να εικάσει ότι θα είχε κατατροπώσει στη μάχη του Google πολλές από τις σημερινές σταρ, οι οποίες για προφανείς λόγους και με διάφορους τρόπους κυριαρχούν στην επικαιρότητα - από τη δουλειά τους μέχρι τις παπαρατσίστικες φωτογραφίες των διακοπών τους σε κάποιο ελληνικό νησί. Το ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι τα θέματα που αφορούν τη Βουγιουκλάκη "πουλάνε". Οι δημοφιλέστερες αναρτήσεις του μπλογκ αυτού (και μάλιστα σε καθημερινή σχεδόν βάση) αφορούν την Αλίκη. Είχα δει τυχαία, πριν κάποιες εβδομάδες, τα αποτελέσματα των δημοφιλέστερων άρθρων στην ελληνική Βικιπαίδειας για το μήνα Μάρτιο και σε πολύ ψηλή θέση, πολύ ψηλότερα από όλες τις σύγχρονες Ελληνίδες σταρ, φιγουράριζε το όνομα της Αλίκης.
Στο youtube εκατοντάδες χιλιάδες είναι τα views των λιγοστών βίντεο με συνεντεύξεις της αείμνηστης πρωταγωνίστριας, όπως και των βίντεο από την κηδεία της. Αν αθροιστούν όλα μαζί, το σύνολο φτάνει κάποια αρκετά εκατομμύρια. Οι ταινίες της, που συνεχίζουν να προβάλλονται στην τηλεόραση, προσφέρονται με εφημερίδες και περιοδικά ή μπορούν να "κατεβούν" από τον οποιονδήποτε στο ίντερνετ, παραμένουν δημοφιλείς και δημιουργούν μια νέα γενιά θαυμαστών - αυτοί είναι που κυρίως ψάχνουν να μάθουν για την Βουγιουκλάκη.
Πολλές ηθοποιοί αγαπήθηκαν με πάθος από τον κόσμο και πριν την Βουγιουκλάκη: από την Ευαγγελία Παρασκευοπούλου μέχρι τη Μαρίκα Κοτοπούλη, την Κυβέλη κ.ά.. Είχαν κερδίσει το σεβασμό της κριτικής, είχαν αποθεωθεί από το κοινό, όμως μετά το θάνατό τους - σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, όπως με την Παρασκευοπούλου, και πριν απ' αυτόν - το "κενό" αναπληρωνόταν από άλλα, καινούργια ονόματα. Γιατί, λοιπόν, το "φαινόμενο Α.Β." εξακολουθεί να είναι τόσο ισχυρό, τόσα χρόνια μετά το θάνατό της; Ίσως γιατί δεν υπάρχουν σήμερα πραγματικές Ελληνίδες σταρ.
Φυσικά και υπάρχουν σήμερα ταλαντούχες ηθοποιοί, όπως επίσης γυναίκες πανέμορφες, πολύ πιο ωραίες από τη Βουγιουκλάκη, που ήταν μάλλον "νόστιμη" παρά "θεά", γυναίκες με πολύκροτη προσωπική ζωή που απασχολούν τις ταμπλόιντ εφημερίδες, όμως φαίνεται ότι λείπει αυτός ο μαγικός συνδυασμός, που να μπορούν να μετατρέψουν μια γυναίκα από ένα προσωρινό πρότυπο (ομορφιάς, ταλέντου κλπ, μέχρι να έρθει η επόμενη το ίδιο όμορφη ή το ίδιο ταλαντούχα) σε "εθνική σταρ" με τόσο μεγάλη χρονική εμβέλεια, όπως η Αλίκη Βουγιουκλάκη.
Το λογικό θα είναι ότι σε 50 χρόνια η Αλίκη Βουγιουκλάκη δεν θα πρέπει να εξακολουθεί να αποτελεί ένα τόσο "hot topic". Είναι αδιανόητο να σαγηνεύει τόσο έντονα τον κόσμο ένα οποιοδήποτε πρόσωπο 68 χρόνια μετά το θάνατό του, αν και η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ να φανταστώ πολλά πρόσωπα της τρέχουσας ελληνικής σόουμπιζ που θα μπορούσαν να μας απασχολούν σε πέντε δεκαετίες για το σύνολο του έργου τους και όχι για κάποια τρέχοντα μικροζητήματα. Ο χρόνος θα δείξει, όμως γεγονός είναι ότι, αν και η Βουγιουκλάκη δεν κέρδισε το στοίχημα του 2000, είναι ωστόσο κάτοχος ενός άλλου, πιο σημαντικού ρεκόρ, σπάνιου αν όχι μοναδικού στα παγκόσμια χρονικά, ασκώντας την ίδια γοητεία δύο σχεδόν δεκαετίες μετά το θάνατό της.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τη Μελίνα Μερκούρη, με τη σημαντική όμως διαφορά ότι η Μελίνα ήταν και πολιτικός, ενώ το όνομά της είναι περισσότερο συνδεδεμένο με την αντιδικτατορική της δράση και τους αγώνες για την Ελλάδα, καθώς και για το σημαντικό έργο της ως υπουργός Πολιτισμού. Αντίθετα η Αλίκη ήταν απλά μια ηθοποιός, άγνωστη στο εξωτερικό, που γοήτευε και γοητεύει για πολύ πιο πεζούς λόγους (έρωτες, γάμοι, κινηματογραφικοί ή θεατρικοί ρόλοι), πολύ πιο εύκολα αναλώσιμους και αντικαταστάσιμους στο πέρασμα του χρόνου. Μόνο που στην περίπτωσή της αυτό δεν έχει ακόμη συμβεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου