Τι ακριβώς είναι ο ιός Έμπολα;

Μια από τις ειδήσεις των ημερών που προκαλεί αυξημένη ανησυχία σε παγκόσμια κλίμακα είναι η έκρηξη εμφάνισης νέων κρουσμάτων του μυστηριώδους ιού Έμπολα σε χώρες της δυτικής Αφρικής. Η αλήθεια είναι ότι το ενδιαφέρον των διεθνών ΜΜΕ μεγάλωσε από τη στιγμή που ο ιός μεταδόθηκε σε δύο Αμερικανούς γιατρούς, οι οποίοι επέστρεψαν εσπευσμένα στις ΗΠΑ. Γιατί αυτό; ίσως επειδή τα προβλήματα της Αφρικής ενδιαφέρουν τον δυτικό κόσμο μόνο στο βαθμό που επηρεάζεται κι αυτός. Αλλιώς, πιθανότατα κανείς δεν θα είχε καν ακούσει το όνομα του ιού, που στην κυριολεξία αποδεκατίζει όσους προσβάλλονται. Τι ακριβώς όμως είναι ο Έμπολα;

Ο ιός εμφανίστηκε επισήμως για πρώτη φορά το 1976, όταν καταγράφηκαν δύο κρούσματα: το ένα στη Νάζρα του Σουδάν και το δεύτερο στο Γιαμπούκου της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό (τότε Ζαΐρ). Κι επειδή το χωριό Γιαμπούκου βρίσκεται κοντά στον ποταμό Έμπολα, ο ιός "βαφτίστηκε" από τους επιστήμονες με το όνομα του ποταμού.

Εκτιμάται ότι η αρχική πηγή διάδοσης του ιού υπήρξαν οι φρουτοφάγες νυχτερίδες, που ζουν κυρίως στη δυτική Αφρική και από τις οποίες στη συνέχεια μολύνθηκαν άλλα ζώα του τροπικού δάσους στην ευρύτερη περιοχή, όπως χιμπατζήδες, γορίλες, μαϊμούδες, αντιλόπες, σκαντζόχοιροι κλπ. Η επαφή με άρρωστα ή και νεκρά ζώα, που είχαν προηγουμένως μολυνθεί με τον ιό, προκάλεσε τη μετάδοση του και στους ανθρώπους. Αξίζει να σημειώσουμε ότι γενικά οι νυχτερίδες θεωρούνται από τους επιστήμονες ως εξαιρετικά υψηλής επικινδυνότητας για τη μετάδοση ζωονοσογόνων ιώσεων από το ένα είδος στο άλλο , ενώ τουλάχιστον 60 είναι οι ιοί που μπορούν να μεταδοθούν και στον άνθρωπο.

Επί της ουσίας, πρόκειται για έναν αιματορραγικό ιό, που μεταδίδεται μέσω των υγρών του σώματος (π.χ. το αίμα, εξ ου και χαρακτηρίζεται "αιμορραγικός"), ενώ προκαλεί υψηλό πυρετό, διάρροια, εμετό και εσωτερική ή εξωτερική αιμορραγία. Ωστόσο, τα πρώτα συμπτώματα παραπέμπουν σε εκείνα μιας τυπικής γρίπης (κόπωση, πονοκέφαλος, πονόλαιμος, πόνοι στις αρθρώσεις και τους μύες), μέχρι που στη συνέχεια εξαπλώνεται σε όλα τα όργανα του σώματος. Το διάστημα εμφάνισης των συμπτωμάτων μετά τη μετάδοση του ιού ποικίλλει από 2 έως 21 μέρες. 

Σε καμία περίπτωση ο ιός δεν μεταδίδεται μέσω του αέρα κι επομένως δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος διάδοσης, υπό την προϋπόθεση ότι τα συμπτώματα θα εντοπιστούν έγκαιρα και ο ασθενής θα μπει αμέσως σε καραντίνα. Ένας παράγοντας, όμως, που ευνοεί τη διάδοση, είναι η τυχόν κακή διάγνωση, όταν ο ιός βρίσκεται στα πρώτα του στάδια, οπότε, όπως αναφέρθηκε, μοιάζει πολύ με μια κοινή γρίπη. 

Εξάλλου, ειδικά στη δυτική Αφρική το πρόβλημα είναι αυξημένο και ο ιός συνεχίζει να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με εξαιρετικά μεγάλους ρυθμούς λόγω και της χαμηλής πρόσβασης των κατοίκων σε νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά και εξ αιτίας της μεγάλης δυσπιστίας απέναντι στις ιατρικές θεραπείες συνολικότερα, με αποτέλεσμα πολλοί να αρνούνται να επισκεφτούν κάποιον γιατρό. Αυτοί άλλωστε είναι άλλωστε οι βασικοί λόγοι που κι ο HIV εξαπλώνεται στις αφρικανικές χώρες με πολύ μεγάλη ταχύτητα και σε πολύ μεγάλη έκταση. 

Η θνησιμότητα από τον ιό Έμπολα είναι πολύ μεγάλη και κυμαίνεται μεταξύ 60 και 96%! Μέχρι τη στιγμή που γράφτηκε αυτό το άρθρο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε ότι 932 άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους σε σύνολο 1.711 κρουσμάτων από την αρχή του 2014 και μέχρι σήμερα, κατά πολύ περισσότερων από κάθε άλλη χρονιά από το 1976 και μετά - και υπολείπονται ακόμη 4 μήνες μέχρι το τέλος του 2014! 

Δεν υπάρχει κάποια επίσημη θεραπεία καταπολέμησης του ιού, αν και θετικά αποτελέσματα φαίνεται να έχει η χορήγηση σέρουμ στους δύο Αμερικανούς ασθενείς, που προσβλήθηκαν πρόσφατα. Το σέρουμ είναι ένα κιτρινωπό υγρό, που απομένει μετά την απομάκρυνση των ερυθρών και των λευκών αιμοσφαιρίων, είναι πλούσιο σε αντισώματα και ιστορικά θεωρείται εξαιρετικά αποτελεσματικό στην καταπολέμηση ασθενειών. Γενικά, πάντως, εκτιμάται ότι όσοι καταφέρουν να υπερνικήσουν τον ιό ενδέχεται να εμφανίσουν χρόνια φελγμονώδη προβλήματα στις αρθρώσεις και τα μάτια.


Διαβάστε ακόμη:
Οι ψεύτικες "θεραπείες" του AIDS, που γιγάντωσαν την εξάπλωση του ιού στις αφρικανικές χώρες - Όταν κάποιοι έπαιξαν με την αγωνία χιλιάδων ασθενών για το κέρδος
"ΝΟΣΟΣ ΤΩΝ ΖΟΜΠΙ": Η ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΒΑΛΛΕΙ ΜΟΝΟ ΠΑΙΔΙΑ