Τι υπήρχε στο Αχίλλειο πριν χτιστεί η θερινή κατοικία της αυτοκράτειρας Σίσι; [εικόνα]

Ένα από τα διασημότερα, σύγχρονα τουριστικά αξιοθέατα της Ελλάδας είναι το περιβόητο Αχίλλειο, που κοσμεί το νησί της Κέρκυρας και το οποίος χτίστηκε, όπως οι περισσότεροι γνωρίζουν, ύστερα από επιθυμία της αυτοκράτειρας της Αυστρίας Ελισάβετ (ή "Σίσι", όπως την γνωρίζουμε οι περισσότεροι μέσα από τις σχετικές ταινίες, που έδιναν μια εξιδανικευμένη εικόνα του βασιλικού ζεύγους και κυρίως του αυτοκράτορα Φραγκσίκου Ιωσήφ, ενός από τους υπεύθυνους για το ξέσπασμα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου). 

Την έπαυλη, που αποτέλεσε την κατοικία της Ελισάβετ στο αγαπημένο της νησί από το 1891 μέχρι τη δολοφονία της στη Γενεύη το Σεπτέμβριο του 1898, έχτισαν οι Ιταλοί αρχιτέκτονες Λάντι και Καρίτο (με το επίθετο του τελευταίου να εξελληνίζεται από τις ελληνικές εφημερίδες της εποχής σε.... "Χαρίτος"!) με επόπτη το βαρώνο Βάρσντεργκ, που ήταν και ο πρόξενος της Αυστρίας στην Κέρκυρα. 

Δημοσίευμα της εφημερίδας Άστυ στις αρχές του 1891 εμφάνιζε την Ελισάβετ δυσαρεστημένη από την έπαυλη, επειδή δεν υπήρχε αποβάθρα, ο κήπος από το λόφο μέχρι τη θάλασσα ήταν κατάφυτος με διάφορα λουλούδια και όχι με ψηλόκορμα δέντρα κατά την αγγλική τεχνοτροπία, ενώ την "αγανάκτησή" της φερόταν να είχε προκαλέσει η θέα του επιμήκους περιστυλίου. Όπως έγραφε η εφημερίδα, η αυτοκράτειρα αποφάσισε τελευταία στιγμή να ξεχειμωνιάσει στη Βιέννη αντί της Κέρκυρας.

Δεν ξέρουμε αν όλο αυτό ήταν μια σωστή πληροφορία της εφημερίδας ή ένα υπερβολικό, δημοσιογραφικό κουτσομπολιό, όμως το συγκεκριμένο δημοσίευμα μας προσφέρει μια πολύτιμη πληροφορία, καθώς αναφέρεται στην έπαυλη που υπήρχε στο σημείο εκείνο πριν το χτίσιμο του Αχιλλείου και πώς περιήλθε στα χέρια της Ελισάβετ. 

Ύστερα από πολυετή απουσία, η Σίσι επισκέφτηκε την αγαπημένη της Κέρκυρα το 1887. Φαίνεται ότι της είχε λείψει το νησί, καθώς παρέτεινε τη διαμονή της σε αυτό περισσότερο του συνηθισμένου. Η αυτοκράτειρα της Αυστρίας επισκεπτόταν συχνά μια εξοχική έπαυλη στο Γαστούριο, που τότε ανήκε στη χήρα του φιλόσοφου και διπλωμάτη Πέτρου Βράιλα Αρμένη. Την ημέρα αναχώρησης της Σίσι, η χήρα του Βράιλα ζήτησε από εκείνη την άδεια να της παραχωρήσει την έπαυλη, όποτε εκείνη το επιθυμούσε. Η Σίσι δέχτηκε την ευγενική αυτή πρόταση και πράγματι, ένα χρόνο μετά επέστρεψε στο νησί με ολιγάριθμη συνοδεία, διέμεινε στην έπαυλη Βράιλα, ενώ άρχισε να ασχολείται με τη διαρρύθμιση του χώρου παραγγέλλοντας δύο μεγάλους πίνακες από τον υδατογράφο Γιαλληνά. Τα επόμενα χρόνια - μετά το δράμα στο Μάγιερλινγκ και την εκεί αυτοκτονία του διαδόχου του αυστριακού θρόνου Ρούντολφ μαζί με την ερωμένη του Μαρία Βετσέρα - άρχισε η πλήρης αναδιάρθρωση του οικοπέδου με την οικοδόμηση του Αχιλλείου, που εξαφάνισε την παλιά έπαυλη.

Σύμφωνα με την εικόνα/σκίτσο που δημοσιεύτηκε στο Άστυ και αναδημοσιεύεται για πρώτη φορά (τουλάχιστον στο ίντερνετ), η έπαυλη Βράιλα Αρμένη - "Ως είχε όταν ηγοράσθη υπό της αυτοκράτειρας της Αυστρίας" - έμοιαζε κάπως έτσι:

Μάλιστα, η εφημερίδα δημοσίευε κι ένα σκίτσο από τη νέα έπαυλη (το μετά ονομαζόμενο "Αχίλλειο), που ακόμη "διασκευαζόταν".

* * *

Για λόγους αρχείου αξίζει τον κόπο να αναδημοσιευτεί και το απόσπασμα του δημοσιεύματος, που περιέγραφε το - μη οριστικά τελειωμένο - Αχίλλειο, όπως θα το έβλεπε ένας επισκέπτης της εποχής. Η καθαρεύουσα είναι αποκρουστική, αλλά το κείμενο έχει τη δική του αξία ως μια από τις πρώτες περιγραφές - αν όχι η πρώτη, τουλάχιστον σε ελληνική εφημερίδα - του παλατιού, που έχει καταστεί σήμα κατατεθέν της Κέρκυρας. 

"Η εν Γαστουρίω αυτοκρατορική έπαυλις διακρίνεται μακρόθεν, υψουμένη εν μέσω ελαιώνων. Η κυρία είσοδος του περιβόλου της ως και η κυρία αυτής πρόσοψις είνε παρά την οδόν, ήτις από Γαστουρίου κατέρχεται προς το παραθαλάσσιον χωρίον Μπενίτζαις. Εις το σημείον, εις ο έχει φθάση η οικοδομή, παρουσιάζει ήδη τον βαρύν τριόροφον όγκον του επιμήκους τετραπλεύρου της, διηρημένον έξωθεν δι' εσοχών του κτιρίου και διαφόρου αρχιτεκτονικής διακοσμήσεως, εις τρία διακεκριμένα απ' αλλήλων τμήματα. Το μεν πρώτον, προς μεσημβρίαν, περιλαμβάνει τους αυτοκρατορικούς ορόφους· το δεύτερον θα χρησιμεύση ως διαίτημα της αυλικής συνοδείας, ενώ το τρίτον, το αρκτικώτερον, είνε ωρισμένον εις κατοικίαν του κατωτέρου προσωπικού, όπερ θα καταλάβη και τα διάφορα εξαρτήματα, οίον σταύλους, τηλεγραφείον κτλ.

Επί του παρόντος, πλην των γενικών γραμμών και των εσωτερικών διαιρέσεων, τώρα μόλις άρχεται διαγραφομένη καθαρώς η όλη ιδέα του αρχιτέκτονος, με τα ποικίλα αυτής καθέκαστα. Πληθύς παντείων εργατών, τινών μεν Κερκυραίων, των πλείστων δεν Ναπολιτάνων, εργάζονται εν διηνεκεί κινήσει και φαινομενική μόνον αταξία εντός και εκτός του κτιρίου, προάγοντες έκαστος την βραδέως χωρούσαν οικοδομήν. Προ της ανθρωπίνης εκείνης κυψέλης, ταραχώδους, εργατικής, βομβούσης, απαιτείται βία νοητική όπως πεισθή τις ότι θα έλθη στιγμή, καθ' ην θα δεσπόζη εκεί η σιωπή και η ησυχία δι' ης αγαπά να περιβάλλεται η Αυτοκρατορική ηγεμονίς.

Το κτίριον, τριώροφον κατά την μεσημβρινήν και δυτικήν αυτού πλευράν, βυθίζει προς ανατολάς τους δύο κατωτέρους ορόφους του εντός τεχνητής χαράδρας, σχεδόν ολοσχερώς αποκρυπτούσης αυτούς, ενώ η προς άρκτον πρόσοψίς του την τρίτην μόνον οροφήν αποκαλύπτει, ήτις παρουσιάζεται προς το μέρος εκείνο ως ισόγαιος και εν ισοπέδω και ισταμένη με τον προ αυτής επί του λόφου εκτεινόμενον ανθώνα. Ο ανθών ούτος, διά την κατασκευήν του οποίου ματαίως είχε ζητηθή διά διπλωματικής οδού από της κυβερνήσεως η άδεια εισαγωγής δενδρυλλίων εκ του εξωτειρκού, και διά τον οποίον ο κ. Τρικούπης προθύμως μόνον προσέφερε φυτά εκ του ημετέρου βοτανικού κήπου, είνε επίπεδος και εκτενής, απολήγων εις ημικυκλικόν περιστηθαίον εκ μαρμαρίνων στυλίσκων, αφ' όπου δ' εστήθη, πλην άλλων χαλκίνων αγαλμάτων, και αληθές αριστοτέχνημα του εν Βερολίνω περιφήμου γλύπτου Herter ο Αχιλλεύς θνήσκων, άγαλμα μαρμάρινον παριστάντον τον ομηρικόν ήρα πεπτωκότα και στηριζόμενον επί της αριστεράς χειρός, ενώ διά της δεξιάς εξάγει εκ της πτέρνης το φονικόν βέλος, συστελλομένων των μυώτων του προσώπου του εις οδυνηράν έκφρασιν, ήτις ενθυμίζει τον εν Ρώμη διάσημον Λαοκόοντα. 

Η έπαυλις είνε καθαράς ελληνορωμαϊκής αρχιτεκτονικής ομοίας προς την εν Πομπηία, της οποίας η τοιχογραφική τεχνοτροπία θα διακοσμήση τας αιθούσας της επαύλεως. Επί δε της κυρίας προσόψεως, εξ ης προέχει μέγα άνδηρον υποβαστάζον δύο άλλους επικειμένους εξώστας, δεσπόζει καθ' ολοκληρίαν η χαρίεσσα κομψότης του κορινθιακού ρυθμού. Εκ των εβδομήκοντα δύο δωματίων της οικοδομής, ένδεκα μόνον και ταύτα ουχί πολύ ευρέα, είνε ωρισμένα εις αποκλειστικήν χρήσιν της Αυτοκρατείρας, ήτις προετίμησε τον τρίτον όροφον καθό συγκοινωνούντα ισοπέδως με τον προς άρκτον ανθώνα. Διά τον Αυτοκράτορα προσδιωρίσθησαν τα αντίστοιχα δωμάτια εν τω δευτέρω ορόφω, εις δε τον πρώτον, τον και ισόγαιον, υπό τα δωμάτια ακριβώς του Αυτοκράτορος και παρά την είσοδον εύρηται και ευκτήριος οίκος, όστις θέλει ωσαύτως διακοσμηθή δι' ελληνορωμαϊκού ρυθμού, και όστις μοι εφάνη τοποθετηθείς ως το ευοίωνον SALVE, όπερ οι αρχαίοι έγραφον προ της εισόδου".



Σχετικό θέμα:
Ο Έλληνας συγγραφέας που γνώρισε από κοντά την αυτοκράτειρα Σίσι - Αποσπάσματα από το ημερολόγιό του