Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των πετυχημένων κωμικών σίριαλ της ιδιωτικής τηλεόρασης;

We love tv και πάνω απ' όλα αγαπούμε τις ελληνικές κωμικές σειρές, οι οποίες αποτελούν σταθερή αξία της ελληνικής τηλεόρασης χρόνια τώρα. Αν τις συγκρίνουμε με τα αμερικάνικα sitcoms, οι ελληνικές σειρές διαφέρουν σχεδόν σε όλα: από τη μεγαλύτερη διάρκεια μέχρι την πιο αργή δράση με αναλυτικούς διαλόγους, μουσικά χαλιά που συμμετέχουν σε πλοκή, ιδιαίτερες κατηγορίες χαρακτήρων κλπ. Δεν ξέρω αν θα είμαι πολύ εύστοχος, αλλά κάπως έτσι έχω αντιληφθεί το προφίλ μιας μέσης, ελληνικής, κωμικής σειράς, που έχει επιτυχία στους πίνακες τηλεθέασης.

1. Ένας σεναριογράφος οφείλει να γνωρίζει απ' έξω τους στίχους δεκάδων ελληνικών τραγουδιών, κατά προτίμηση περασμένων δεκαετιών. Ο λόγος; Μα, για να χουν κάτι να πουν οι πρωταγωνιστές του σίριαλ. "Είσαι το ευαίσθητο σημείο μου κι αυτό είναι μείον μου... κι αυτό είναι μείον μου" λέει μια ηρωίδα του σίριαλ στον καλό της και "καρ καρ καρ" ξεκαρδίζεται ο τηλεθεατής με το ευφυές εύρημα, που αποτελεί σταθερό χαρτί ουκ ολίγων Ελλήνων σεναριογράφων. Τόσο σταθερό, επαναλαμβανόμενο και προβλέψιμο, που κάποιους έχει αρχίσει να μας κουράζει!

2. Εκτός από τους στίχους, απαιτείται βέβαια και γνώση των τραγουδιών ως μελωδίες (και πάλι από περασμένες δεκαετίες), καθώς συχνά χρησιμοποιούνται ως μουσικό χαλί σκηνών που καλύπτουν τρία λεπτά τηλεοπτικού χρόνου χωρίς να χρειάζεται ο σεναριογράφος να σκεφτεί τι διαλόγους θα βάλει στα στόματα των ηρώων του. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν οι δύο πρωταγωνιστές χωρίζουν, οπότε τους βλέπουμε μ' ένα ποτήρι ουίσκι στο ένα χέρι και τσιγάρο στο άλλο να κοιτάζουν βουρκωμένοι το κενό ακούγοντας π.χ. το "Μη του μιλάτε του παιδιού", ή όταν οι ήρωες ετοιμάζονται για κάποια εκδρομή με το αυτοκίνητο, οπότε θα πρέπει ο τηλεθεατής να δει οπωσδήποτε εκτενή πλάνα του ταξιδιού στην εθνική ή την αττική οδό με υπόκρουση τραγούδια από τα μιούζικαλ του Δαλιανίδη κλπ.

3. Οι φωνές και γενικά οι υστερικές καταστάσεις είναι απαραίτητο στοιχείο για μια σειρά που φιλοδοξεί να πετύχει υψηλά νούμερα τηλεθέασης - με λίγες μόνο εξαιρέσεις. Αυτές που φωνάζουν περισσότερο είναι οι γυναίκες ηρωίδες, οι οποίες μπορεί να έχουν συνήθως τις καλύτερες ατάκες, όμως παραπέμπουν μάλλον σε... κυράτσες, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται μια διόλου κολακευτική εντύπωση για το γυναικείο φύλο εν Ελλάδι.

4. Γενικά, οι άνδρες είναι περισσότερο δευτερεύοντες χαρακτήρες - ακόμη και οι πρωταγωνιστές! Είναι συνήθως χαμηλής νοημοσύνης, πάντα χάνουν κατά κράτος από τις τηλεοπτικές συντρόφους τους, ενώ παρουσία τους είναι συνήθως υποστηρικτική τροφοδοτώντας με ατάκες τις συμπρωταγωνίστριες τους.

5. Εξαίρεση αποτελούν οι ομοφυλόφιλοι άνδρες χαρακτήρες κι αυτό γιατί κατά κανόνα παρουσιάζονται θηλυπρεπείς στον υπέρτατο βαθμό, κάτι σαν γυναίκες με μπάσα φωνή, που όπως και οι γυναικείοι χαρακτήρες υστεριάζουν, κουτσομπολεύουν, λένε κακίες, εγγυημένες ατάκες κλπ. Όσες δε φορές υπήρξε παρέκκλιση από αυτόν τον κανόνα (π.χ. στην "Εθνική Ελλάδος" ή ο Αστέρης στο "Καφέ της Χαράς") οι γκέι χαρακτήρες βρίσκονταν σε δεύτερο πλάνο. (Βέβαια ειδικά στην "Εθνική Ελλάδος" χαμηλών τόνων ήταν γενικότερα και οι ηρωίδες του σίριαλ, αλλά πρόκειται μάλλον για την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα)

6. Χαρακτήρες που εγγυώνται την επιτυχία, αν είναι καλογραμμένοι: μια παμπόνηρη και συνάμα αφελής κάτοικος των βορείων προαστίων, ένας στριμμένος και υπερσυντηρητικός ήρωας που πάντα καταντά περίγελος, κάποια φίλη με μπρίο και τσαχπινιά που ξεκινά ως δεύτερος ρόλος και τελικά κλέβει τις εντυπώσεις, παππούδες και γιαγιάδες με δολοφονικές ατάκες, αντίζηλες που διεκδικούν τον ίδιο άνδρα ή έχουν προηγούμενα... δεκαετιών και για τα οποία τρώγονται μέχρι τα βαθιά τους γεράματα, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έφηβοι ή και μικρά παιδιά βγαίνουν μπροστά εκτοξεύοντας δολοφονικές ατάκες.

7. Σε σειρές με αυτοτελή επεισόδια, που τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ολοένα και λιγότερο, στανταράκια είναι ιστορίες με παρεξηγήσεις για ψύλλου πήδημα που παραπλανούν τους ήρωες με λάθος εντυπώσεις, νύχτες τρόμου σ' ένα σπίτι χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, αμφιβολίες γυναικών για το κατά πόσο οι σύντροφοί τους ή κάποιος άνδρας της παρέας είναι ετεροφυλόφιλος ή γκέι. Ως προς τις σειρές συνέχειας, μεγάλη πέραση έχουν οι ιστορίες αγάπης, ενώ στις πιο οικογενειακές σειρές συνηθίζονται οι ιστορίες με έρωτες ανάμεσα σε "αδέρφια" που δεν έχουν δεσμούς αίματος, αλλά απλά οι γονείς τους παντρεύτηκαν κι έτσι έγιναν νομικά συγγενείς.

8. Υπεράνω όλων όμως είναι οι ατάκες. Οι ελληνικές σειρές αγαπιούνται τρελά για τις ατάκες που εκτοξεύουν οι ήρωες με ρυθμό πολυβόλου. Συνήθως είναι τα λογοπαίγνια/εξυπνάδες, που παραπέμπουν μάλλον σε επίδειξη πνεύματος, πολύ δημοφιλείς είναι οι κόντρες μεταξύ ορκισμένων εχθρών που στάζουν βιτριόλι, οι κοτσάνες που βγάζουν μάτι, αλλά και οι απρόσμενες ατάκες από ανθρώπους που δεν τους είχες με τίποτε (π.χ. οι αθυροστομίες της υπερσυντηρητικής γριάς Μαρκάταινας στη "Ντόλτσε Βίτα", οι εμμονές της Θεοπούλας του "Παρά πέντε" με το σεξ κλπ.).

9. Η μόδα των τελευταίων ετών επιτάσσει το γύρισμα των σίριαλ σε όσο το δυνατόν περισσότερους φυσικούς χώρους, δηλαδή σε αληθινά σπίτια. Ο λόγος είναι τα τραγικά σκηνικά πολλών σίριαλ των περασμένων δεκαετιών και κυρίως των 90s, όταν η μυθοπλασία παραγόταν με το τσουβάλι. Έλα όμως που εκείνα τα "τραγικά" σκηνικά έμοιαζαν πιο ζεστά σε σχέση με τα πιο ρεαλιστικά σκηνικά των τελευταίων ετών! Δεν θεωρώ σύμπτωση ότι η "Μουρμούρα" έτυχε τόσο μεγάλης αποδοχής από το τηλεοπτικό κοινό παρά τα λιτά, χρωματιστά και εμφανώς ψεύτικα σκηνικά, που παραπέμπουν σε σίριαλ της δεκαετίας του 90!