Η απροσδόκητη χρήση των κόκκινων φαναριών στην Αθήνα του 19ου αιώνα και οι φόβοι για παρεξηγήσεις από τους ξένους επισκέπτες

Από τη μια η ταύτιση του κόκκινου χρώματος με το πάθος και τον έρωτα (άραγε η ταύτιση να ξεκίνησε στα βάθη των αιώνων εξαιτίας του κόκκινου χρώματος των χειλιών;) και από την άλλη η ανάγκη διάκρισης των «σπιτιών» του πληρωμένου έρωτα από τα υπόλοιπα οικήματα μιας περιοχής οδήγησαν στην ταύτιση των κόκκινων φαναριών – στην προ ηλεκτρισμού εποχή – και στη συνέχεια των κόκκινων φώτων με τους οίκους ανοχής. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που κι ένας ανυποψίαστος ακόμα θεατής, που ποτέ δεν περπάτησε σε τέτοια μέρη, μπορεί και μόνο από τον τίτλο να καταλάβει πού αναφέρεται η υπόθεση της ταινίας Κόκκινα Φανάρια του Βασίλη Γεωργιάδη!

Πότε ακριβώς ξεκίνησε η χρήση του κόκκινου φαναριού ως συμβόλου των σπιτιών που προσέφεραν πληρωμένο έρωτα, είναι δύσκολο να εντοπιστεί χρονολογικά. Σίγουρα πάντως στο εξωτερικό βρισκόταν σε πλήρη ισχύ στα μέσα προς τα τέλη του 19^ου αιώνα, την περίοδο που όμως στην Ελλάδα τα κόκκινα φανάρια χρησιμοποιούνταν παραδόξως όχι έξω από τους οίκους ανοχής της εποχής, αλλά έξω από τα... φαρμακεία και μάλιστα ύστερα από αστυνομική διαταγή! Το αποτέλεσμα ήταν να απειλούνται κωμικά μπερδέματα με τους ελάχιστους ξένους περιηγητές που επισκέπτονταν την Αθήνα τα χρόνια εκείνα.

Ιδιαίτερα κατατοπιστικό είναι το απολαυστικό δημοσίευμα της σατιρικής εφημερίδας Μη Χάνεσαι τον Ιανουάριο του 1880:

«Οι εν Αθήναις ξένοι σκανδαλίζονται φοβερά από τα κόκκινα φαναράκια τα οποία από τινος, αντί των κλασικών εναντίον της βασκανείας κεράτων, κοσμούσιν αστυνομικώ ελέω τα φαρμακεία.

Τα κόκκινα φαναράκια εν Ευρώπη είναι διακριτικά άλλων καταστημάτων, τα οποία είναι μεν η οδός η άγουσα εις τα φαρμακεία, αλλά δεν είναι επί τέλους φαρμακεία. Ο Θεός και ο Λογοθέτης να φυλάγη τους Κυρίους των φαρμακείων από μερικάς παρεννοήσεις.

Είχομεν γράψει τα ανωτέρω όταν εμάθαμεν ότι η αστυνομία συνέλαβε τρεις φοιτητάς υπεξαιρέσαντας ένα  τοιούτο φαναράκι.

Οι δυστυχείς φοιτηταί θα το παρεξήγησαν και αντί να συναντηθούν με καμμίαν Λαΐδα, συναντήθησαν με τον φίλον μας Τσακίρη.

Αυτό θα πη τύχη!»