Στις 9 Μαρτίου 1956, ο αρχιεπίσκοπος της Κύπρου, Μακάριος Γ΄, συνελήφθη από τις βρετανικές αποικιακές δυνάμεις στην Κύπρο και εξορίστηκε μαζί με τους συνεργάτες του στις Σεϊχέλες, σε μια απέλπιδα προσπάθεια τερματισμού του ένοπλου αγώνα στο νησί με αίτημα την παραχώρηση αυτοδιάθεσης και εν τέλει την ένωση με την Ελλάδα. Ένα χρόνο μετά, καθώς η εξορία του Μακάριου δεν έφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, οι Βρετανοί αποφάσισαν να αφήσουν ελεύθερο το Μακάριο και τους συν αυτώ, υπό τον όρο ότι δεν θα επέστρεφε στην Κύπρο. Αυτό, τελικά, θα συνέβαινε την 1η Μαρτίου 1959, όταν το Κυπριακό ζήτημα θα λυνόταν - ή αυτή ήταν έστω η πεποίθηση που επικρατούσε - μετά την υπογραφή των Συμφωνιών της Ζυρίχης.
Έτσι, στις 17 Απριλίου 1957, ο Μακάριος αφίχθη στην Αθήνα. Το αεροπλάνο που τον μετέφερε, προσγειώθηκε στον αερολιμένα του Ελληνικού στις 10.55΄ το πρωί, ενώ χιλιάδες κόσμου τον περίμεναν μέσα σε κλίμα γενικής συγκίνησης και ενθουσιασμού. Λίγη ώρα αργότερα, από το μπαλκόνι του ξενοδοχείου Petit Palais, όπου θα διέμενε, ο Μακάριος εκφώνησε λόγο προς το συγκεντρωμένο πλήθος στην Πλατεία Συντάγματος δίνοντας το στίγμα για τη συνέχιση των προσπαθειών του, ώστε να τερματιζόταν η βρετανική παρουσία στο νησί και να γινόταν η Κύπρος αυτοδιάθετη.
Πρόκειται για μια ιστορικού χαρακτήρα ομιλία και μόνο για τις συνθήκες υπό τις οποίες δόθηκε - η πρώτη ομιλία του Μακάριου μετά την εξορία του. (Η μεταφορά του λόγου γίνεται στη δημοτική).
"Ελεύθεροι Έλληνες αδελφοί μου!
Οι συνεξόριστοι μου και εγώ απευθύνουμε χαιρετισμό εγκάρδιο, χαιρετισμό αγάπης. Μεγάλη χαρά δοκιμάζουμε, διότι βρισκόμαστε τη στιγμή αυτή επί ελληνικής γης, αναπνέουμε, αισθανόμαστε την ζωηρή πνοή της Ελλάδας, ακούμε τον ζωηρό παλμό της και αναπνέουμε τον ελεύθερο αέρα της.
Προ ενός και πλέον έτους, ο δυνάστης της Κύπρου μας άρπαξε από το μέσο του Κυπριακού λαού για να μας μεταφέρει πάνω σ' ένα βράχο στα βάθη του Ινδικού ωκεανού, στη νησίδα Μαχέ των Σεϊχελών, μακριά από την αγαπημένη πατρίδα, μακριά από τον υπόλοιπο κόσμο. Μία ήταν η εναντίον μας κατηγορία, ότι έπρεπε να φύγουμε από τον τόπο όπου γεννηθήκαμε, από τη γη στην οποία είναι οι γονείς, οι εστίες και οι τάφοι των πατέρων μας.
Η εκδήλωση της αγάπης μας προς την ελευθερία ήταν το μόνο έγκλημα μας, αλλά στο ένταλμα του κυβερνήτη αναγραφόταν ως λόγος για την απέλαση μας το δημόσιο συμφέρον, το συμφέρον του κυπριακού λαού. Οποία ειρωνεία και μέγεθος υποκρισίας ανυπέρβλητο! Ενδιαφέρονταν, λοιπόν, για το συμφέρον του κυπριακού λαού οι κατακτητές του; Εκείνοι που τον κυβερνούν παρά τη θέληση του και όχι εκείνοι, τους οποίους ο ίδιος ο λαός έταξε ηγέτες του στον αγώνα για ανάκτηση της ελευθερίας τους. Αλλά γνωρίζει ο κυπριακός λαός ποιο είναι το πραγματικό συμφέρον του και ποιοι επιδιώκουν το πραγματικό συμφέρον του και το απέδειξε αυτό με την υπέροχη στάση του καθ' όλο το διάστημα της κράτησης μας στις Σεϊχέλες.
Η αγγλική κυβέρνηση νόμιζε ότι με την απομάκρυνση μας, το εθνικό φρόνημα θα χαλάρωνε. Ήλπιζε ότι εν τη απουσία μας θα εμφανίζονταν Έλληνες Κύπριοι, οι οποίοι θα ήταν πρόθυμοι να διαπραγματευθούν με την ξένη κυβέρνηση και να δεχθούν εκ μέρους του κυπριακού λαού μία νόθο λύση του Κυπριακού προβλήματος.
Αλλά η ελπίδα διαψεύστηκε και ολόκληρος ο κυπριακός λαός στάθηκε σαν ένας άνθρωπος παρά το πλευρό της εξόριστης ηγεσίας του και ούτε ένας Κύπριος εμφανίσθηκε, ο οποίος να θελήσει να συνομιλήσει ή να διαπραγματευθεί με την αγγλική κυβέρνηση για το μέλλον της νήσου! Και η υπέροχη αυτή στάση του κυπριακού λαού ήταν ο μεγαλύτερος συντελεστής για τον τερματισμό της αιχμαλωσίας μας και είμαι απολύτως βέβαιος ότι θα είναι και ο συντελεστής για τον τερματισμό της εξορίας μας.
Από το έδαφος της ελεύθερης πατρίδας αποστέλλουμε χαιρετισμό ολόψυχο προς τον αγωνιστή Κυπριακό λαό, αποστέλλουμε χαιρετισμό προς όλους εκείνους, οι οποίοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και στα μετόπισθεν, προς εκείνους οι οποίοι βρίσκονται στις φυλακές και στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων και γενικώς προς όλο τον κυπριακό λαό, ο οποίος απέδειξε περίτρανα ότι είναι άξιος της ελευθερίας του.
Τι δε να πω και τι να πω για εκείνους, οι οποίοι έδωσαν τον εαυτόν τους ως ιερό ολοκαύτωμα στο βωμό της ελευθερίας; Τι να πω για εκείνους, οι οποίοι έπεσαν επί του πεδίου της τιμής ή πέθαναν από τα βασανιστήρια του δυνάστη ή αντίκρισαν με φρόνημα γενναίο την αγχόνη του κατακτητή; Ότι και να πω γι' αυτούς, τα λόγια δεν θα είναι ικανά να περιγράψουν το υπέροχο μεγαλείο της ψυχής τους! Πάνω στους τάφους τους γονατιστοί σκορπίζουμε τις μυρσίνες του πένθους μας και τις δάφνες του θαυμασμού μας. Οι τάφοι τους περικλείουν τα ζωηφόρα σπέρματα, τα σπέρματα που θα φυτρώσουν και θα αναπτυχθούν σε δένδρο ανθισμένο, το δένδρο της ελευθερίας. Με τα κόκαλα τους έχτισαν την ιερή εστία, όπου άσβεστη θα ανάψει η φωτιά της ελευθερίας και η ιστορία ανέγραψε τα ονόματα τους στις σελίδες της και η μνήμη τους θα παραμείνει αιώνια.
Ο Κυπριακός λαός διά των αγώνων του, διά των θυσιών του, με την υπέροχη στάση του έναντι του κατακτητή απέδειξε όχι μόνο ότι είναι άξιο της ελευθερίας του, αλλά ότι είναι και αποφασισμένος να την κατακτήσει. Ελπίζουμε η βρετανική κυβέρνηση να δείξει κατανόηση, ώστε να επιτευχθεί δημοκρατική διαδικασία και ειρηνική λύση του Κυπριακού προβλήματος σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τη θέληση του κυπριακού λαού.
Το διεθνές κλίμα δεν είναι σήμερα κατάλληλο για τη διατήρηση των αποικιακών καθεστώτων, πολύ δε περισσότερο ακατάλληλο για τη διατήρηση του αποικισμού είναι το κλίμα της Κύπρου. Το αντιλαμβάνεται αυτό και η μεγάλη πλειονότητα του βρετανικού λαού, ο οποίος πολλές φορές αντιτάχθηκε κατά της αποικιακής πολιτικής στην Κύπρο.
Τα οποιαδήποτε βρετανικά επιχειρήματα για την κατακράτηση της νήσου, δεν δύνανται να τεθούν υπεράνω της αρχής αυτής. Ούτε τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής, ούτε η δήθεν άμυνα του ελεύθερου κόσμου, ούτε η υποκινούμενη αντίθεση της Τουρκίας είναι δυνατόν να αποτελέσουν επιχειρήματα εναντίον της Αυτοδιαθέσεως του κυπριακού λαού. Μόνο ο κυπριακός λαός έχει το δικαίωμα να καθορίσει το παρόν και το μέλλον του! Έχει την αίσθηση ότι το δικαίωμα αυτό είναι αναφαίρετο.
Με τη δύναμη την οποία αντλούμε εξ αυτού του δικαιώματος θα συνεχίσουμε και θα εντείνουμε τον αγώνα, μέχρις ότου το δικαίωμα αυτό να βρει συγκεκριμένη έκφραση και μορφή, μέχρις ότου το δικαίωμα της Αυτοδιαθέσεως να εφαρμοσθεί και επί της Κύπρου. Δεν θέλουμε άλλοι να καθορίζουν το παρόν και το μέλλον μας, την τύχη και το μέλλον των παιδιών μας. Δεν θέλουμε να είμαστε υπό κηδεμονία. Δεν θέλουμε να κυβερνιόμαστε από εκείνους, οι οποίοι δεν εκφράζουν την θέληση μας. Θέλουμε Αυτοδιάθεση και θα αγωνιστούμε για την Αυτοδιάθεση! Έλληνες αδελφοί μου, η θερμή υποδοχή την οποία μας επιφυλάξατε επιστρέφοντας σήμερα από τη γη της αιχμαλωσίας στη γη της Μητέρας Πατρίδας μας συγκινεί βαθύτατα.
Προς όλους εσάς, προς τους Δήμους, προς τις οργανώσεις, προς τα σωματεία, προς τα πνευματικά ιδρύματα, προς όλους τους Έλληνες απευθύνουμε ολόψυχες ευχαριστίες, ευχαριστίες για τη θερμή αυτή υποδοχή, η οποία αποτελεί μία επιπλέον διαδήλωση συμπαράστασης στον αγώνα των Κυπρίων. Ολόκληρος ο ελληνικός λαός στάθηκε πάντοτε παρά το πλευρό της αγωνιζόμενης Κύπρου στον αγώνα για την ελευθερία. Και διά του κοινού αγώνα το Κυπριακό ζήτημα έφθασε σε προχωρημένο στάδιο: την αυτοδιάθεση. Και αυτό το εγγυάται η αμετάκλητη απόφαση του κυπριακού λαού να αποτινάξει το βρετανικό ζυγό και να ζήσει ελεύθερος. Ζήτω η Ελευθερία!"
Σχετικά θέματα:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου