Σαν σήμερα: 26 Σεπτεμβρίου

Πολύ σημαντική η σημερινή ημερομηνία στη σύγχρονη ελληνική ιστορία: Το 1916, ο Ελευθέριος Βενιζέλος σχημάτιζε την επαναστατική κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας στη Θεσσαλονίκη, το 1932 ένας πολύ ισχυρός σεισμός ισοπέδωσε τη Χαλκιδική, το 1989 η δολοφονία του βουλευτή Παύλου Μπακογιάννη συγκλόνισε τη χώρα, ενώ το 2000 βυθίστηκε το "Εξπρές Σάμινα" λίγο έξω από το λιμάνι της Πάρου.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1916, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, συνοδευόμενος από το ναύαρχο Κουντουριώτη και το στρατηγό Δαγκλή, έφθασε στη Θεσσαλονίκη, όπου και σχημάτισε κυβέρνηση, που έμεινε γνωστή ως "Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας" και η οποία θα τασσόταν στο πλευρό των συμμάχων της Αντάντ.
Ο Βενιζέλος έφτασε στη Θεσσαλονίκη με το πλοίο "Εσπερία" λίγο μετά τις 4 το απόγευμα. Εκεί τον υποδέχθηκαν χιλιάδες πολίτες μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού, οι επικεφαλής αξιωματικοί του κινήματος Εθνικής Άμυνας, ενώ ο δήμαρχος της πόλης, Κωνσταντίνος Αγγελάκης, ήταν ο πρώτους που προσφώνησε τον Βενιζέλο, ο οποίος λίγη ώρα αργότερα θα εκφωνούσε ομιλία στην πλατεία του Λευκού Πύργου.
Ο Εθνικός Διχασμός βρισκόταν στο αποκορύφωμά του με το σχηματισμό δύο παράλληλων κρατών, εκείνου της Θεσσαλονίκης και εκείνου της Αθήνας, όπου την επόμενη μέρα θα ορκιζόταν η νέα κυβέρνηση του Σ. Λάμπρου.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1932, ένας πολύ ισχυρός σεισμός μεγέθους 7 Ρίχτερ, που έγινε αισθητός σ' όλη τη βόρειο Ελλάδα, έπληξε ιδιαίτερα τη Χαλκιδική προκαλώντας τεράστιες καταστροφές και πολλά θύματα. Οι πρώτες πληροφορίες ήταν ασαφείς, άλλωστε ο σεισμός εκδηλώθηκε την επομένη μιας αμφίρροπης εκλογικής αναμέτρησης, κατά την οποία τα δυο μεγαλύτερα κόμματα είχαν βγει ισοδύναμα.

Σύμφωνα με το ανακοινωθέν του Εθνικού Αστεροσκοπείου, που εκδόθηκε την επόμενη μέρα, "Οι σεισμοί ήσαν κυρίως εις, ο και καταστρεπτικός, περί την 21.2΄.22΄΄ της χθες, δεύτερος ισχυρός μετά δύο περίπου ώρας, και εξ ασθενείς έως ολίγον ισχυροί. Οι σεισμοί ούτοι είχον τα επίκεντρά των παρά την προς το Β. αιγαίον ακτήν της Χαλκιδικής και επί του τεκτονικού ρήγματος του διερχομένου παρά την Ιερισσόν και διευθυνομένου από ΒΑ-ΝΔ..."

Τα πρώτα τηλεγραφήματα προς το υπουργείο Εσωτερικών έλεγαν τα εξής:

"Ισχυροτάτη σεισμική δόνησις, σημειωθείσα την 21.20΄ κατέστρεψε τελείως το Στρατώνιον. Οι νεκροί ανέρχονται εις πενήντα και οι τραυματίαι εις 100 περίπου. Οι κάτοικοι πανικόβλητοι διενυκτέρευσαν γυμνοί εις το ύπαιθρον. Αι σεισμικαί δονήσεις εξακολουθούν από ασθενείς έως ισχυροί".

"Σεισμική δόνησις, διαρκείας δύο περίπου λεπτών, χθες ώραν 21.20΄ κατέστρεψε τελείως Στρατωνίκην, Στρατώνιον, Στάγειρα, Νεοχώριον και Ιερισσόν της Χαλκιδικής. Υπάρχουν πεντήκοντα περίπου νεκροί και εκατόν τραυματίαι. Αι δονήσεις εξακολουθούν. Οι κάτοικοι πανικόβλητοι διαμένουν εις το ύπαιθρον. Η Γενική Διοίκησις παρεκλήθη να αποστείλη 600 σκηνάς και γεωλόγον".

Με "πραγματική κόλαση" παρομοίαζε η "Πατρίς" την κατάσταση που επικρατούσε στη Χαλκιδική μετά το σεισμό. Στις 27.09, το πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ της εφημερίδας έκανε λόγο για τουλάχιστον 120 νεκρούς στις περιοχές Ιερισσού, Στρατωνίου, Μ. Παναγιάς, Στρατονίκης, Σταγείρων, Παλαιοχωρίου και Γοματίου, ενώ δεν είχε ακόμη διευκρινιστεί ο αριθμός των νεκρών στα χωριά Αγία Βαρβάρα και Ολυμπιάδα. Σύμφωνα με τον επίσημο απολογισμό, ο αριθμός των νεκρών ανήρθε στους 162, καθιστώντας το σεισμό της Χαλκιδικής του 1932 ως τον τρίτο πιο πολύνεκρο σεισμό που καταγράφηκε στον ελλαδικό χώρο τον 20ο αιώνα. 

Μεγάλος ήταν ο αριθμός και των τραυματιών οι οποίοι παρέμεναν "εις το ύπαιθρον αναμένοντες τα ιατρικά συνεργεία να τους περιθάλψουν", ενώ πολλές χιλιάδες σπίτια κατέρρευσαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Όπως περιέγραφε η "Πατρίς" στις 30.09, ήταν "τόσον μεγάλη η καταστροφή της Χαλκιδικής, ώστε δεν έχει μείνει τίποτε προς κατάρρευσιν". Από δε τους μετασεισμούς των επόμενων ημερών προκλήθηκαν καταρρεύσεις σπιτιών ακόμη και σε χωριά των νομών Θεσσαλονίκης, Σερρών, Δράμας και Καβάλας, χωρίς όμως θύματα.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1989, δύο λεπτά πριν τις οκτώ το πρωί, τρία μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης "17 Νοέμβρη" πυροβόλησαν και σκότωσαν το βουλευτή Ευρυτανίας της Νέας Δημοκρατίας, Παύλο Μπακογιάννη, στην είσοδο της πολυκατοικίας όπου βρισκόταν το γραφείο του, επί της οδού Ομήρου στο Κολωνάκι. Ο Μπακογιάννης υπήρξε ο μοναδικός βουλευτής που σκοτώθηκε από τη συγκεκριμένη οργάνωση, παρότι δεν υπήρξε ο μοναδικός που δέχτηκε επίθεση. Στην προκήρυξη, που απέστειλε τις επόμενες μέρες στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", η 17Ν επιχείρησε να εμπλέξει τον Μπακογιάννη στη σκανδαλολογία της εποχής γύρω από την υπόθεση Κοσκωτά, υπό τον εύσχημο τίτλο "Άρχισε η κάθαρση".
Πολύ ενδιαφέρουσα και διδακτική ήταν η καπήλευση του γεγονός από τις εφημερίδες. Την επόμενη μέρα, ο "Ελεύθερος Τύπος" κυκλοφόρησε με τίτλο "Χτύπησε η πασοκική 17 Νοέμβρη", ενώ η "Απογευματινή" απευθυνόταν στους πολιτικούς αρχηγούς καταγγέλλοντας "Να οι ηθικοί αυτουργοί. Το ΠΑΣΟΚ πίσω απ' τους φονιάδες". Η δε εφημερίδα "Πρώτη", στην έκτακτη έκδοσή της τη μέρα της δολοφονίας, κατηγορούσε την εφημερίδα "Αυριανή", ότι με δημοσίευμα της λίγες μέρες νωρίτερα είχε υποδείξει στους τρομοκράτες να επιτεθούν. Φυσικά, στοιχεία δεν υπήρχαν, εκτός από το γεγονός ότι η χώρα βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο, ενώ ο νεκρός ήταν βουλευτής του κόμματος της ΝΔ και γαμπρός του αρχηγού της, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Εξάλλου, με την εξάρθρωση της 17Ν το καλοκαίρι του 2003, όλοι οι μύθοι περί δήθεν "πασοκικής" οργάνωσης θα καταρρίπτονταν πανηγυρικά. Ωστόσο, ο καλός μύλος της λασπολογίας όλα τα άλεθε εκείνη την εποχή, το περίφημο "βρώμικο 1989", δημιουργώντας ένα ανεύθυνο όσο και επικίνδυνο προηγούμενο, που το ξαναζούμε υπό άλλες συνθήκες σήμερα.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 2000, λίγο μετά τις 10 το βράδυ, έλαβε χώρα ένα από τα χειρότερα ναυάγια ελληνικού, επιβατικού πλοίου. Το "Εξπρές Σάμινα", που λίγες ώρες νωρίτερα είχε αναχωρήσει από τον Πειραιά, προσέκρουσε στις βραχονησίδες Πόρτες, 2 μίλια ανοιχτά της Πάρου, ενώ έπλεε με ταχύτητα 18 ναυτικών μιλίων. Ένας δυνατός θόρυβος ακούστηκε κατά την πρόσκρουση και αμέσως έσβησαν τα φώτα επιτείνοντας τον πανικό μεταξύ των επιβατών. Στη δεξιά πλευρά του πλοίου δημιουργήθηκε ένα ρήγμα 50 μέτρων, το "Εξπρές Σάμινα" άρχισε να γέρνει και μέσα σε λίγα λεπτά  (μέχρι τις 22.50΄) βυθίστηκε τελείως. Από τους 533 επιβαίνοντες (επιβάτες και πλήρωμα), οι 81 πνίγηκαν, ενώ οι διασωθέντες κατήγγειλαν το πλήρωμα για αδιαφορία, καθώς και τα ανεπαρκή σωστικά μέσα.