Στις 14 Νοεμβρίου 1940, η εφημερίδα "Ακρόπολις" δημοσίευε την πρώτη ανταπόκριση του συνεργάτη της Άγγελου Περή, ο οποίος ήταν ο πρώτος Έλληνας ανταποκριτής στο πεδίο των μαχών, όπως σημειωνόταν. Ο δημοσιογράφος, που κατά πάσα πιθανότητα ήταν στρατιώτης, περιέγραψε στην αρχή τη γενική κατάσταση, πώς ο ελληνικός στρατός προωθήθηκε στο μέτωπο του πολέμου συλλαμβάνοντας αιχμαλώτους και πώς οι Ιταλοί περιορίζονταν να βομβαρδίζουν αμάχους με τα αεροπλάνα τους, αν και συνήθως αστοχούσαν. Στη συνέχεια περιέγραψε μια επίθεση ιταλικών βομβαρδιστικών την ώρα που έγραφε το κείμενο του για την εφημερίδα, αλλά και τη συνομιλία του μ' έναν Άγγλο ανταποκριτή. Το κείμενο μεταφέρεται στη γλώσσα και την ορθογραφία της εποχής.
ΚΑΠΟΥ ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ:
Εις το μέτωπο, υπό την βοήν των κανονιών και τους εξαφνικούς ήχους των μηχανών των αεροπλάνων και των εκρηγνυομένων πού και πού βομβών των, ένας δημοσιογράφος εργάζεται υπό τον πυρετόν που δημιουργούν τα μεγάλα και φοβερά γεγονότα, τα εναλασσόμενα κάθε λεπτόν της ώρας και αποτελούντα το πλουσιώτερον ρεπορτάζ, που είνε δυνατόν να υπάρξη διά μίαν εφημερίδα. Στέλλω σήμερα την πρώτην αυτήν ανταπόκρισιν και με την πάροδον των ημερών, που θα τακτοποιηθή η ταχυδρομική συγκοινωνία, ελπίζω ότι θα στείλω και άλλες με την βοήθειαν του Θεού πάντοτε.
Είνε απαραίτητον να λέγω με την βοήθειαν του Θεού, διότι ο Θεός της Ελλάδος είνε καλός και μας προστατεύει εις τον σκληρόν αλλ' ιερόν αγώνα, που διεξάγομεν.
Ευρίσκομαι κάπου εις το κεντρικόν μέτωπον με το στρατηγείον Σώματος, το οποίον μάχεται όπως και όλος ο άλλος Ελληνικός Στρατός ηρωικώτατα και γράφει λαμπράς σελίδας του αγώνος, που διεξάγει η μικρά Ελλάς, απέναντι των Ιταλών επιδρομέων. Ο εχθρός από της πρώτης ημέρας που εξεδήλωσε την επίθεσιν, εσταματήθη εδώ εις τας γραμμάς μας και δεν κατώρθωσε ούτε ένα βήμα να εισχωρήση εις το έδαφός μας. Οι φαντάροι μας επολέμησαν αυτές τις ημέρες σαν λεοντάρια. Μετά τις δύο αυτές ημέρες οι γραμμές μας ενισχύθησαν και άρχισε η αντεπίθεσις, η οποία έκτοτε δεν εσταμάτησε, ούτε επί στιγμήν. Αι δυνάμεις μας προωθήθησαν, οι στρατιώται μας ωρμούσαν με τον γνωστόν των τρόπον και έφθαναν εις τας ιταλικάς γραμμάς με την ξιφολόγχην εις το χέρι.
Τους έβγαζαν απ' εκεί με το "αέρα" και με την ξιφολόγχη και ο αγών προσελάμβανε μορφήν λυσσαλέας επιθέσεως. Ο εχθρός χρησιμοποιούσε πυροβόλα με άφθονα πυρομαχικά και αεροπλάνα, διά να αναχαιτίση την επίθεσιν των στρατιωτών μας, αλλά δεν το κατώρθωνε. Τελικώς εγκατέλειπε τας θέσεις του μετά την επίμονον άμυνάν του, υποχωρών και εις τα χαρακώματά του εισήρχοντο οι στρατιώται μας.
Δίδομεν αυτήν την γενικήν εικόνα του πολέμου των πρώτων ημερών, διότι αι λεπτομέρειαι χρειάζονται τόμους, διά να γραφούν. Εντός πέντε ημερών είχαμε καταλάβει και το τελευταίον έρεισμα που δεσπόζει της Κορυτσάς, είχαμε συλλάβει πολλούς Ιταλούς αιχμαλώτους και είχαμε κυριεύσει πυροβόλα και πυρομαχικά και άλλο πολεμικόν υλικόν. Οι Ιταλοί, οι διοικούντες τον στρατόν των που είχαμε απέναντί μας, εφρύαξαν δι' αυτό και διέταξαν βομβαρδισμόν των θέσεών μας και των πόλεων και των χωρίων των περιφερειών Φλωρίνης και Καστοριάς. Αι βόμβαι των αεροπλάνων των όμως επέφεραν ασήμαντους και μάλλον γελοίας ζημίας. Εις ένα χωριό παραμεθόριον εφόνευσαν δύο παιδιά και ετραυμάτισαν μια γυναίκα, εις την Φλώρινα ετραυμάτισαν ένα γέροντα και δύο παιδάκια και εις την Καστοριάν εφόνευσαν ένα παιδάκι και ετραυμάτισαν ένα γέροντα και μίαν γυναίκα. Υλικές ζημίες δεν επροξένησαν. Εις την γραμμήν των στρατιωτών μας δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. Απεδείχθη ότι οι Ιταλοί αεροπόροι και πυροβοληταί ρίχνουν τας βόμβας των αδιακρίτως, χωρίς να ανευρίσκουν ή να σκοπεύουν στρατιωτικούς στόχους ή άλλα σημεία δυνάμενα να χρησιμοποιηθούν από τον στρατόν μας. Αι βόμβαι των σκοτώνουν εις την τύχην όποιον βρουν και αν συμβή να πέσουν εις σημεία όπου υπάρχουν άνθρωποι.
Αντιθέτως οι πυροβοληταί μας έχουν εξαιρετικήν ευστοχίαν. Ένα λοχίαν πυροβολητήν ο στρατηγός διοικητής του του έκαμε αμέσως πρότασιν προαγωγής του εις ανθυπασπιστήν, διότι "εβούλωσε" κυριολεκτικώς δύο ιταλικά κανόνια. Στις αερομαχίες επίσης είνε ατρόμητοι οι αεροπόροι μας.
Η στάσις των Ιταλών στρατιωτών υποχωρούντων προ των ελληνικών στρατευμάτων, εξηγείται διότι τους είπαν ότι όχι μόνον δεν θα εύρισκαν αντίστασιν εις τα ελληνικά σύνορα, αλλά θα έκαμαν "ένα περίπατον" εις την Ελλάδα. Υπό την προϋπόθεσιν αυτήν εξεκίνησαν, έφθασαν εις τα σύνορά μας και εκεί τους έβαλαν εις τα πυρά, αναγκαστικώς διά να πολεμήσουν.
Τα βουνά μας εσείοντο από τις οβίδες και αντιλαλούσαν από τας ιαχάς των πολεμιστών. (Εδώ εις το σημείον αυτό ηκούσθη βόμβος διερχομένων εχθρικών αεροπλάνων και συνέχισα το γράψιμο μέσα εις μίαν χαράδραν, όπου κατεφύγαμε μέχρις ότου επέρασεν ο κίνδυνος). Αι βόμβαι των αεροπλάνων επροκαλούσαν τον τρομοκρατικόν των κρότον και το θέαμα των αγρίων αερομαχιών υπεράνω του μετώπου εδημιουργούσαν την όψιν ενός από τους αποφασιστικωτέρους πολέμους. (Και εδώ διακόπτω διότι αεροπλάνον έρριψε 4 βόμβες, χίλια μέτρα πέραν του σημείου εις το οποίον ευρισκόμεθα). Οι αεροπόροι μας ωρισμένας περιπτώσεις επέπιπτον κατά των ιταλικών αεροπλάνων με αφάνταστον ηρωισμόν και μανίαν. (Εδώ ακούεται άνωθεν των κεφαλών μας ο κρότος σμήνους αεροπλάνων. Ήσαν αεροπλάνα, εφορμήσαντα σχεδόν καθέτως, τα οποία έρριψαν βόμβας και επολυβόλησαν τον πληθυσμόν).
Την 6ην Νοεμβρίου ενετάθησαν οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί εις τα μετόπισθεν, διότι με αυτούς ενόμισαν ότι θα εσταματούσαν τα προχωρούντα στρατεύματά μας και θα απηλευθέρωναν περικυκλωθέντα τμήματα ιταλικού στρατού. Σήμερα που γράφω αυτάς τας γραμμάς εχρησιμοποιήθησαν αεροπλάνα νέου τύπου, πρώτον εναντίον του αμάχου πληθυσμού.
Ένα είνε σαφές ότι μέχρι της στιγμής αυτής οι Ιταλοί ηττώνται και υποχωρούν και εις αυτό οφείλεται η μανία των αεροπορικών επιθέσεών των. Το ηθικόν του ιταλικού στρατού έχει καταπέσει με την υποχώρησίν του και οι Ιταλοί διοικηταί θέλουν να το αναπτερώσουν και να κρατήσουν τους στρατιώτας των με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και τον πανικόν, που νομίζουν ότι θα επιφέρουν τα αεροπλάνα των εις τας πόλεις και τα χωριά. Αυτό άλλως τε λέγουν και οι συλλαμβανόμενοι Ιταλοί στρατιώται αιχμάλωτοι, οι οποίοι περνούν εδώ καλύτερα και των οποίων το ηθικόν είνε άθλιον. Αυτοί οι αιχμάλωτοι, όσους τουλάχιστον εγώ είδα, είνε πάσης ηλικίας, διαλεγμένοι μεταξύ των ανδρών της φασιστικής κυβερνήσεως, ως εμπνέοντες εμπιστοσύνην εις αυτήν και με κάποιαν μόρφωσιν. Ένας μάλιστα εξ αυτών εφορούσε μονύελον. Πολλοί έχουν λεπτήν επιδερμίδα και οι περισσότεροι είνε νεαράς ηλικίας. Φορούν δίκωχο και αυτοί και η στολή των έχει το χρώμα του υφάσματος, που φορούν οι ιδικοί μας χωροφύλακες, ολίγον όμως ανοικτότερον.
Εν πάση περιπτώσει μέχρι της στιγμής, που γράφεται η ανταπόκρισις αυτή εν βία υπό τους ήχους των οβίδων των κανονιών και τας εκρήξεις των βομβών των αεροπλάνων, προελαύνομεν νικηφόρως και τίποτε δεν μπορεί να ανακόψη την ορμήν μας. Ο Θεός είνε μαζί μας. Η σύντομος αυτή εικόνα του πολέμου του κεντρικού μετώπου εγράφη διά να τονισθή και από εμένα ότι προχωρούμε ενδόξως. Διότι ο ιταλικός σταθμός ισχυρίζεται τα αντίθετα, ψευδώς βέβαια. Ένας μάλιστα απεσταλμένος του "Νταίηλ-Μαίηλ" του Λονδίνου, ο κ. Άθερτον, τον οποίον συνήντησα εις το μέτωπον μου είπε:
- Ήλθα διά να ιδώ εάν η Φλώρινα και η περιφέρειά της κατελήφθησαν από τους Ιταλούς! Είδα την Φλώριναν ελληνικήν πάντοτε και όλην την περιφέρειάν της και είδα τα ελληνικά στρατεύματα πολύ βαθειά μέσα εις το αλβανικόν έδαφος. Εάν είνε δυνατόν θα στείλω τηλεγράφημα εις την εφημερίδα μου από το αλβανικόν έδαφος".
Το ψεύδος όμως αυτό δεν εστάθη επί πολύ, όπως ήτο φυσικόν, η υποχώρησις του εχθρού εγνώσθη πλέον παντού και δι' αυτό η μανία των αεροπλάνων των ξεσπά καθημερινώς εις τον άμαχον πληθυσμόν.
Σχετικά θέματα:
Ιστορικα κείμενα από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940: Το ιταλικό τελεσίγραφο - Τα διαγγέλματα - Η επιστολή του Ζαχαριάδη - Τα επίσημα πολεμικά ανακοινωθέντα τον πρώτο μήνα του πολέμου
Οι πρώτες μέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου στην πρώτη σελίδα μιας ιταλικής εφημερίδας
Αντιθέτως οι πυροβοληταί μας έχουν εξαιρετικήν ευστοχίαν. Ένα λοχίαν πυροβολητήν ο στρατηγός διοικητής του του έκαμε αμέσως πρότασιν προαγωγής του εις ανθυπασπιστήν, διότι "εβούλωσε" κυριολεκτικώς δύο ιταλικά κανόνια. Στις αερομαχίες επίσης είνε ατρόμητοι οι αεροπόροι μας.
Η στάσις των Ιταλών στρατιωτών υποχωρούντων προ των ελληνικών στρατευμάτων, εξηγείται διότι τους είπαν ότι όχι μόνον δεν θα εύρισκαν αντίστασιν εις τα ελληνικά σύνορα, αλλά θα έκαμαν "ένα περίπατον" εις την Ελλάδα. Υπό την προϋπόθεσιν αυτήν εξεκίνησαν, έφθασαν εις τα σύνορά μας και εκεί τους έβαλαν εις τα πυρά, αναγκαστικώς διά να πολεμήσουν.
Τα βουνά μας εσείοντο από τις οβίδες και αντιλαλούσαν από τας ιαχάς των πολεμιστών. (Εδώ εις το σημείον αυτό ηκούσθη βόμβος διερχομένων εχθρικών αεροπλάνων και συνέχισα το γράψιμο μέσα εις μίαν χαράδραν, όπου κατεφύγαμε μέχρις ότου επέρασεν ο κίνδυνος). Αι βόμβαι των αεροπλάνων επροκαλούσαν τον τρομοκρατικόν των κρότον και το θέαμα των αγρίων αερομαχιών υπεράνω του μετώπου εδημιουργούσαν την όψιν ενός από τους αποφασιστικωτέρους πολέμους. (Και εδώ διακόπτω διότι αεροπλάνον έρριψε 4 βόμβες, χίλια μέτρα πέραν του σημείου εις το οποίον ευρισκόμεθα). Οι αεροπόροι μας ωρισμένας περιπτώσεις επέπιπτον κατά των ιταλικών αεροπλάνων με αφάνταστον ηρωισμόν και μανίαν. (Εδώ ακούεται άνωθεν των κεφαλών μας ο κρότος σμήνους αεροπλάνων. Ήσαν αεροπλάνα, εφορμήσαντα σχεδόν καθέτως, τα οποία έρριψαν βόμβας και επολυβόλησαν τον πληθυσμόν).
Την 6ην Νοεμβρίου ενετάθησαν οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί εις τα μετόπισθεν, διότι με αυτούς ενόμισαν ότι θα εσταματούσαν τα προχωρούντα στρατεύματά μας και θα απηλευθέρωναν περικυκλωθέντα τμήματα ιταλικού στρατού. Σήμερα που γράφω αυτάς τας γραμμάς εχρησιμοποιήθησαν αεροπλάνα νέου τύπου, πρώτον εναντίον του αμάχου πληθυσμού.
Ένα είνε σαφές ότι μέχρι της στιγμής αυτής οι Ιταλοί ηττώνται και υποχωρούν και εις αυτό οφείλεται η μανία των αεροπορικών επιθέσεών των. Το ηθικόν του ιταλικού στρατού έχει καταπέσει με την υποχώρησίν του και οι Ιταλοί διοικηταί θέλουν να το αναπτερώσουν και να κρατήσουν τους στρατιώτας των με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και τον πανικόν, που νομίζουν ότι θα επιφέρουν τα αεροπλάνα των εις τας πόλεις και τα χωριά. Αυτό άλλως τε λέγουν και οι συλλαμβανόμενοι Ιταλοί στρατιώται αιχμάλωτοι, οι οποίοι περνούν εδώ καλύτερα και των οποίων το ηθικόν είνε άθλιον. Αυτοί οι αιχμάλωτοι, όσους τουλάχιστον εγώ είδα, είνε πάσης ηλικίας, διαλεγμένοι μεταξύ των ανδρών της φασιστικής κυβερνήσεως, ως εμπνέοντες εμπιστοσύνην εις αυτήν και με κάποιαν μόρφωσιν. Ένας μάλιστα εξ αυτών εφορούσε μονύελον. Πολλοί έχουν λεπτήν επιδερμίδα και οι περισσότεροι είνε νεαράς ηλικίας. Φορούν δίκωχο και αυτοί και η στολή των έχει το χρώμα του υφάσματος, που φορούν οι ιδικοί μας χωροφύλακες, ολίγον όμως ανοικτότερον.
Εν πάση περιπτώσει μέχρι της στιγμής, που γράφεται η ανταπόκρισις αυτή εν βία υπό τους ήχους των οβίδων των κανονιών και τας εκρήξεις των βομβών των αεροπλάνων, προελαύνομεν νικηφόρως και τίποτε δεν μπορεί να ανακόψη την ορμήν μας. Ο Θεός είνε μαζί μας. Η σύντομος αυτή εικόνα του πολέμου του κεντρικού μετώπου εγράφη διά να τονισθή και από εμένα ότι προχωρούμε ενδόξως. Διότι ο ιταλικός σταθμός ισχυρίζεται τα αντίθετα, ψευδώς βέβαια. Ένας μάλιστα απεσταλμένος του "Νταίηλ-Μαίηλ" του Λονδίνου, ο κ. Άθερτον, τον οποίον συνήντησα εις το μέτωπον μου είπε:
- Ήλθα διά να ιδώ εάν η Φλώρινα και η περιφέρειά της κατελήφθησαν από τους Ιταλούς! Είδα την Φλώριναν ελληνικήν πάντοτε και όλην την περιφέρειάν της και είδα τα ελληνικά στρατεύματα πολύ βαθειά μέσα εις το αλβανικόν έδαφος. Εάν είνε δυνατόν θα στείλω τηλεγράφημα εις την εφημερίδα μου από το αλβανικόν έδαφος".
Το ψεύδος όμως αυτό δεν εστάθη επί πολύ, όπως ήτο φυσικόν, η υποχώρησις του εχθρού εγνώσθη πλέον παντού και δι' αυτό η μανία των αεροπλάνων των ξεσπά καθημερινώς εις τον άμαχον πληθυσμόν.
Σχετικά θέματα:
Ιστορικα κείμενα από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940: Το ιταλικό τελεσίγραφο - Τα διαγγέλματα - Η επιστολή του Ζαχαριάδη - Τα επίσημα πολεμικά ανακοινωθέντα τον πρώτο μήνα του πολέμου
Οι πρώτες μέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου στην πρώτη σελίδα μιας ιταλικής εφημερίδας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου