Τι σημαίνει "ένα βιβλίο για το καλοκαίρι"; Δεν έχω κάποια συγκεκριμένη απάντηση, αλλά υποθέτω ότι το ιδανικό βιβλίο της συγκεκριμένης εποχής, φίλος στην παραλία ή στο μπαλκόνι τα ζεστά καλοκαιρινά απογεύματα, έχει σχετικά λίγες σελίδες, η αφήγηση κινείται γύρω από μια βασική ιστορία, ώστε να μην κουράζει τον αναγνώστη, η γλώσσα του είναι εύληπτη και άμεση, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ένα καλοκαιρινό βιβλίο δεν έχει να μας προσφέρει κάποια σημαντική πληροφορία για την ζωή, κάποια γνώση. Ίσα ίσα μπορεί να είναι ένα βιβλίο μεστό από νοήματα, που όμως αναδεικνύονται με αξιοθαύμαστη τεχνική λιτότητα και αμεσότητα από μέρους του συγγραφέα, δηλαδή θα μπορούσε να πει κανείς ότι το ιδανικό βιβλίο των καλοκαιρινών διακοπών είναι το ιδανικό βιβλίο γενικότερα, που θα μπορούσε να διαβαστεί οποιαδήποτε στιγμή, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Αυτές είναι έξι προτάσεις, όλες προερχόμενες - τυχαία άραγε - από την ξένη λογοτεχνία των τελευταίων έξι δεκαετιών..
Γιασμίνα Χάντρα - Τα Χελιδόνια της Καμπούλ
Τα "χελιδόνια" δεν είναι άλλες από τις γυναίκες της Καμπούλ την εποχή των Ταλιμπάν, κρυμμένες κάτω από την μπούρκα. Οι τέμνουσες ιστορίες δυο ζευγαριών, η αμφισβήτηση ενός αυταρχικού καθεστώτος, μια παράνομη αγάπη κι μια ανυπέρβλητη αυτοθυσία συνθέτουν ένα βιβλίο, που παρά τη μικρή έκτασή του αποτελεί έναν ύμνο στην ελευθερία και πάνω απ' όλα στη γυναίκα.
Γιασμίνα Χάντρα - Οι σειρήνες της Βαγδάτης.
Ένας συνηθισμένος, φιλήσυχος νεαρός, που ζει σ' ένα χωριό κάπου στο βόρειο Ιράκ μετά την αμερικανική εισβολή και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν, είναι αυτόπτης μάρτυρας σειράς παράπλευρων απωλειών εν καιρώ ειρήνης στην πατρίδα του. Μετακομίζει στη Βαγδάτη, στρέφεται σταδιακά στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας μια τρομοκρατική επίθεση στη Βυρητό - τη μετάδοση ενός επικίνδυνου ιού. Τα ηθικά διλήμματα είναι πολλά και δεν περιορίζονται μόνο στον εσωτερικό κόσμο του ήρωα, καθώς στο βιβλίο αντικατοπτρίζονται γενικότερα οι αντιφάσεις της ιρακινής κοινωνίας σε μια μεταβατική εποχή, που όμως μέχρι σήμερα δεν έχει αλλάξει και πολύ.
[Τα "Χελιδόνια της Καμπούλ" και οι "Σειρήνες της Βαγδάτης" αποτελούν μέρος μιας τριλογίας, που συμπληρώνεται με το "Τρομοκρατικό Χτύπημα", το δεύτερο βιβλίο της σειράς, που τοποθετείται στην περιοχή της Παλαιστίνης. Δεν το έχω διαβάσει, αν και σκοπεύω να το κάνω σύντομα, γοητευμένος από την αμεσότητα της γραφής του συγγραφέα και την ικανότητά του ν' αναπτύσσει - ψύχραιμα και με ζωηρότητα - ζητήματα πολύ λεπτά και σύνθετα. Δεν έχει σημασία αν συμφωνείς ή όχι με τον συγγραφέα σε ορισμένα σημεία του βιβλίου, αλλά αρκεί ότι τροφοδοτείται η σκέψη]
Όρσον Ουέλς - Η φάρμα των ζώων
Τα ζώα μιας φάρμας επαναστατούν κατά του ιδιοκτήτη τους, που τα χρησιμοποιούσε για το δικό του όφελος, με ηγέτες τα γουρούνια επιζητούν να αυτοοργανωθούν σε μια πιο δίκαια βάση, μέχρι που ένα γουρούνι, που ακούει στο όχι τυχαίο όνομα Ναπολέων, καταφέρνει να συγκεντρώσει όλη την εξουσία στα χέρια του και ουσιαστικά να εξελιχθεί στον νέο ιδιοκτήτη της φάρμας. Ο Ουέλς το έγραψε έχοντας κατά νου την αμφισβήτηση του σταλινικού καθεστώτος και με βάση αυτό το σκεπτικό έπλασε τους ζωόμορφους χαρακτήρες του, ως μια αλληγορία της μεταοκτωβριανής Ρωσίας και της διάψευσης των προσδοκιών από ένα σημείο και μετά, όταν το κοινό καλό και η συλλογική προσπάθεια υποτάχθηκαν στην "ενός ανδρός αρχή". Δεν είναι ένα βιβλίο προπαγάνδας υπέρ ορισμένου οικονομικού συστήματος, δεν υπαινίσσεται κάποια "φιλοκαπιταλιστική" άποψη, αλλά στην ουσία του αποτελεί ένα ιδανικό εγχειρίδιο κατά του κάθε μορφής ολοκληρωτισμού και υπέρ της δημοκρατικής έκφρασης. (Πλην προφανών εξαιρέσεων, λογικές τύπου "είσαι ή με τους μεν ή με τους δε", απλά υποτιμούν την ικανότητα του ανθρώπου να σκέφτεται και να διαμορφώνει τη δική του άποψη, χωρίς να είναι απλά οπαδός των άλλων).
Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ
Δεν πρόκειται για κάποιο "βαρύ" ανάγνωσμα, όμως τα νοήματα που περιέχει το συγκεκριμένο ημερολόγιο μιας έφηβης Εβραίας, η οποία έζησε στην Ολλανδία του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης λίγες μόνο εβδομάδες πριν το τέλος του, έχουν οικουμενικό και διαχρονικό χαρακτήρα: από τις πιο απλές, εφηβικές ανησυχίες μιας απλής κοπέλας, που δεν φανταζόταν ποτέ ότι οι προσωπικές εκμυστηρεύσεις της θα γίνονταν παγκόσμια γνωστές, μέχρι την περιγραφή της καθημερινότητας των κυνηγημένων Εβραίων σε μια εποχή μίσους και καταστροφής. Καλό είναι κάποια πράγματα να μην ξεχνιούνται.
Σου Τονγκ - Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια
Είναι περισσότερο γνωστή η κινηματογραφική του μεταφορά, η ταινία που άνοιξε το δρόμο στον κινέζικο κινηματογράφο να ξεφύγει από την εσωστρέφειά του. Αξίζει, όμως, να δώσετε μια ευκαιρία και στο βιβλίο, που άλλωστε είναι και ολιγοσέλιδο. Η 19χρονη, μορφωμένη Σονγκλιάν αναγκάζεται από τις συγκυρίες της ζωής να γίνει η Τέταρτη Σύζυγος ενός κατά πολύ μεγαλύτερού της, πλούσιου άνδρα στην Κίνα του 1920. Το αφιλόξενο περιβάλλον αποτελεί μεγάλη πρόκληση για την ίδια, η οποία καλείται να προσαρμοστεί σ' έναν κόσμο γεμάτο μικρότητες, αντιζηλίες και σκοπιμότητες, υποβιβάζοντας την αληθινή προσωπικότητά της. Η γραφή είναι απλή, αλλά μεστή, χωρίς περιττές λεπτομέρειες, ενώ στο τέλος αφήνει στον αναγνώστη μια αίσθηση πληρότητας. Δεν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να ειπωθεί και δεν ειπώθηκε, ούτε η ιστορία ξεχείλωσε σε κάποιο σημείο. Με άλλα λόγια, το βιβλίο συνιστάται και ως παράδειγμα συγγραφής με αίσθηση του μέτρου.
Αγκάθα Κρίστι - Δέκα Μικροί Νέγροι
ή "Δέκα Μικροί Ινδιάνοι" ή "Κι ύστερα δεν έμεινε κανείς". Επειδή το αστυνομικό μυθιστόρημα ταιριάζει στο καλοκαίρι, δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνεται μία πρόταση από το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος. Για όσους αγαπούν το μυστήριο, τις ιστορίες με ανατροπές, όπου καμία πρόβλεψη δεν χωράει, αλλά ταυτόχρονα βαριούνται το αστυνομικό δαιμόνιο πανέξυπνων επιθεωρητών, όπως ο Ηρακλής Πουαρό, που μαντεύει τη λύση από απίθανα ευρήματα. Η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή. Δέκα άγνωστοι μεταξύ τους είναι προσκεκλημένοι για ένα σαββατοκύριακο στο ιδιωτικό νησί ενός άγνωστου σ' αυτούς άνδρα, τον οποίο δεν συναντούν ποτέ. Από την πρώτη στιγμή, αυτοί οι δέκα άνθρωποι, που το μοναδικό τους κοινό στοιχείο είναι ότι αισθάνονται ενοχές για κάτι που προκάλεσαν στο παρελθόν, σκοτώνονται ένας-ένας μυστηριωδώς από κάποιον αυτόκλητο τιμωρό. Ποιος είναι όμως αυτός;
Οι λάτρεις της Αγκάθα Κρίστι, διαβάστε κι αυτό:
ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΜΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΓΚΑΘΑ ΚΡΙΣΤΙ
Ένας συνηθισμένος, φιλήσυχος νεαρός, που ζει σ' ένα χωριό κάπου στο βόρειο Ιράκ μετά την αμερικανική εισβολή και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν, είναι αυτόπτης μάρτυρας σειράς παράπλευρων απωλειών εν καιρώ ειρήνης στην πατρίδα του. Μετακομίζει στη Βαγδάτη, στρέφεται σταδιακά στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας μια τρομοκρατική επίθεση στη Βυρητό - τη μετάδοση ενός επικίνδυνου ιού. Τα ηθικά διλήμματα είναι πολλά και δεν περιορίζονται μόνο στον εσωτερικό κόσμο του ήρωα, καθώς στο βιβλίο αντικατοπτρίζονται γενικότερα οι αντιφάσεις της ιρακινής κοινωνίας σε μια μεταβατική εποχή, που όμως μέχρι σήμερα δεν έχει αλλάξει και πολύ.
[Τα "Χελιδόνια της Καμπούλ" και οι "Σειρήνες της Βαγδάτης" αποτελούν μέρος μιας τριλογίας, που συμπληρώνεται με το "Τρομοκρατικό Χτύπημα", το δεύτερο βιβλίο της σειράς, που τοποθετείται στην περιοχή της Παλαιστίνης. Δεν το έχω διαβάσει, αν και σκοπεύω να το κάνω σύντομα, γοητευμένος από την αμεσότητα της γραφής του συγγραφέα και την ικανότητά του ν' αναπτύσσει - ψύχραιμα και με ζωηρότητα - ζητήματα πολύ λεπτά και σύνθετα. Δεν έχει σημασία αν συμφωνείς ή όχι με τον συγγραφέα σε ορισμένα σημεία του βιβλίου, αλλά αρκεί ότι τροφοδοτείται η σκέψη]
Όρσον Ουέλς - Η φάρμα των ζώων
Τα ζώα μιας φάρμας επαναστατούν κατά του ιδιοκτήτη τους, που τα χρησιμοποιούσε για το δικό του όφελος, με ηγέτες τα γουρούνια επιζητούν να αυτοοργανωθούν σε μια πιο δίκαια βάση, μέχρι που ένα γουρούνι, που ακούει στο όχι τυχαίο όνομα Ναπολέων, καταφέρνει να συγκεντρώσει όλη την εξουσία στα χέρια του και ουσιαστικά να εξελιχθεί στον νέο ιδιοκτήτη της φάρμας. Ο Ουέλς το έγραψε έχοντας κατά νου την αμφισβήτηση του σταλινικού καθεστώτος και με βάση αυτό το σκεπτικό έπλασε τους ζωόμορφους χαρακτήρες του, ως μια αλληγορία της μεταοκτωβριανής Ρωσίας και της διάψευσης των προσδοκιών από ένα σημείο και μετά, όταν το κοινό καλό και η συλλογική προσπάθεια υποτάχθηκαν στην "ενός ανδρός αρχή". Δεν είναι ένα βιβλίο προπαγάνδας υπέρ ορισμένου οικονομικού συστήματος, δεν υπαινίσσεται κάποια "φιλοκαπιταλιστική" άποψη, αλλά στην ουσία του αποτελεί ένα ιδανικό εγχειρίδιο κατά του κάθε μορφής ολοκληρωτισμού και υπέρ της δημοκρατικής έκφρασης. (Πλην προφανών εξαιρέσεων, λογικές τύπου "είσαι ή με τους μεν ή με τους δε", απλά υποτιμούν την ικανότητα του ανθρώπου να σκέφτεται και να διαμορφώνει τη δική του άποψη, χωρίς να είναι απλά οπαδός των άλλων).
Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ
Δεν πρόκειται για κάποιο "βαρύ" ανάγνωσμα, όμως τα νοήματα που περιέχει το συγκεκριμένο ημερολόγιο μιας έφηβης Εβραίας, η οποία έζησε στην Ολλανδία του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης λίγες μόνο εβδομάδες πριν το τέλος του, έχουν οικουμενικό και διαχρονικό χαρακτήρα: από τις πιο απλές, εφηβικές ανησυχίες μιας απλής κοπέλας, που δεν φανταζόταν ποτέ ότι οι προσωπικές εκμυστηρεύσεις της θα γίνονταν παγκόσμια γνωστές, μέχρι την περιγραφή της καθημερινότητας των κυνηγημένων Εβραίων σε μια εποχή μίσους και καταστροφής. Καλό είναι κάποια πράγματα να μην ξεχνιούνται.
Σου Τονγκ - Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια
Είναι περισσότερο γνωστή η κινηματογραφική του μεταφορά, η ταινία που άνοιξε το δρόμο στον κινέζικο κινηματογράφο να ξεφύγει από την εσωστρέφειά του. Αξίζει, όμως, να δώσετε μια ευκαιρία και στο βιβλίο, που άλλωστε είναι και ολιγοσέλιδο. Η 19χρονη, μορφωμένη Σονγκλιάν αναγκάζεται από τις συγκυρίες της ζωής να γίνει η Τέταρτη Σύζυγος ενός κατά πολύ μεγαλύτερού της, πλούσιου άνδρα στην Κίνα του 1920. Το αφιλόξενο περιβάλλον αποτελεί μεγάλη πρόκληση για την ίδια, η οποία καλείται να προσαρμοστεί σ' έναν κόσμο γεμάτο μικρότητες, αντιζηλίες και σκοπιμότητες, υποβιβάζοντας την αληθινή προσωπικότητά της. Η γραφή είναι απλή, αλλά μεστή, χωρίς περιττές λεπτομέρειες, ενώ στο τέλος αφήνει στον αναγνώστη μια αίσθηση πληρότητας. Δεν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να ειπωθεί και δεν ειπώθηκε, ούτε η ιστορία ξεχείλωσε σε κάποιο σημείο. Με άλλα λόγια, το βιβλίο συνιστάται και ως παράδειγμα συγγραφής με αίσθηση του μέτρου.
Αγκάθα Κρίστι - Δέκα Μικροί Νέγροι
ή "Δέκα Μικροί Ινδιάνοι" ή "Κι ύστερα δεν έμεινε κανείς". Επειδή το αστυνομικό μυθιστόρημα ταιριάζει στο καλοκαίρι, δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνεται μία πρόταση από το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος. Για όσους αγαπούν το μυστήριο, τις ιστορίες με ανατροπές, όπου καμία πρόβλεψη δεν χωράει, αλλά ταυτόχρονα βαριούνται το αστυνομικό δαιμόνιο πανέξυπνων επιθεωρητών, όπως ο Ηρακλής Πουαρό, που μαντεύει τη λύση από απίθανα ευρήματα. Η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή. Δέκα άγνωστοι μεταξύ τους είναι προσκεκλημένοι για ένα σαββατοκύριακο στο ιδιωτικό νησί ενός άγνωστου σ' αυτούς άνδρα, τον οποίο δεν συναντούν ποτέ. Από την πρώτη στιγμή, αυτοί οι δέκα άνθρωποι, που το μοναδικό τους κοινό στοιχείο είναι ότι αισθάνονται ενοχές για κάτι που προκάλεσαν στο παρελθόν, σκοτώνονται ένας-ένας μυστηριωδώς από κάποιον αυτόκλητο τιμωρό. Ποιος είναι όμως αυτός;
Οι λάτρεις της Αγκάθα Κρίστι, διαβάστε κι αυτό:
ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΜΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΓΚΑΘΑ ΚΡΙΣΤΙ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου