Μέχρι το 1563, στη δυτική Ευρώπη οι γαμήλιες τελετές ήταν μια περισσότερο αστική παρά εκκλησιαστική υπόθεση. Αρκούσε η ελεύθερη ανταλλαγή όρκων μεταξύ των δύο συζύγων και η υπογραφή ενός συμβολαίου μεταβίβασης περιουσίας (από τη νύφη στο γαμπρό) ενώπιον του συμβολαιογράφου. Ωστόσο, το 1563, η Σύνοδος του Τρέντο, η οποία συγκλήθηκε το 1545 με σκοπό να ανασυγκροτήσει τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, το κύρος της οποίας βρισκόταν υπό αμφισβήτηση (Θρησκευτική Μεταρρύθμιση), ανάμεσα στ' άλλα αποφάσισε ότι οι γάμοι θα έπρεπε πλέον να τελούν αποκλειστικά σ' έναν ιερό ναό από εξουσιοδοτημένο ιερέα με την παρουσία μαρτύρων και με την τήρηση κανόνων δημοσιότητας.
Ενώ δηλαδή μέχρι τότε η έννοια του γάμου είχε ένα ρευστό και μάλλον κοσμικό περιεχόμενο, πλέον απέκτησε μια πολύ έντονη θρησκευτική διάσταση, καθώς απαιτείτο ξεκάθαρα και υποχρεωτικά η ευλογία της εκκλησίας. Εκείνα τα πρώτα, μεταβατικά χρόνια (μέχρι να εδραιωθεί στη συνείδηση του κόσμου ο νέος κανόνας), φαίνεται ότι υπήρχε ένα είδος σύγχυσης που είτε ήθελε να υπονομεύσει αυτήν τη νέα εξέλιξη είτε πολύ απλά επιδίωκε να συνεχίσει και να προσαρμόσει στη νέα πραγματικότητα μια πιο χαλαρή αντίληψη περί γάμου, σύμφωνα με την οποία δεν χρειάζονταν απαραίτητα ένας άνδρας και μια γυναίκα για να σχηματίσουν οικογένεια, αλλά αυτό θα μπορούσε να συμβεί και με άτομα του ίδιου φύλου.
Στο βίβλο με τις ταξιδιωτικές του εμπειρίες στην Ιταλία κατά τη διετία 1580-1591, ο Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας Μισέλ ντε Μονταίν (για τον οποίο να αναφέρουμε ότι ήταν μεν παντρεμένος, όμως η υπερβολικά στενή φιλία του με το ποιητή Ετιέν ντε λα Μποετί έχει περιγραφεί ποικιλλοτρόπως) ανέφερε σε κάποιο σημείο μια πρόσφατη ιστορία για το γάμο ανάμεσα σ' ένα ζευγάρι αντρών στη Ρώμη.
 |
| Ο Μισέλ ντε Μονταίν [πηγή: Wikipedia] |
Σε άλλο ταξιδιωτικό έργο του, ο ντε Μονταίν αναφέρεται και στο γάμο δύο γυναικών στην ανατολική Γαλλία. Δεν βρήκα περισσότερες λεπτομέρειες για το συγκεκριμένο γάμο, πέραν της πληροφορίας ότι - όπως μαρτυρείται και από άλλες πηγές - εντασσόταν σε μια άτυπη παράδοση, που ήθελε τη μια γυναίκα να ντύνεται και να ζει σαν άνδρας, ενώ η άλλη διατηρούσε τα στερεότυπα του φύλου της.
Όσον αφορά την ιστορία του γάμου (ή μάλλον της απόπειρας γάμου με άσχημο τέλος) δύο ανδρών στο ναό του αγίου Ιωάννη του Λατεράνο στη Ρώμη, αυτή μνημονεύεται και σε μήνυμα του πρεσβευτή της Βενετίας προς το παπικό δικαστήριο το έτος 1578:
"Έντεκα Πορτογάλοι και Ισπανοί συνελήφθησαν. Είχαν συγκεντρωθεί σε μια εκκλησία κοντά στον άγιο Ιωάννη τον Λατερανό, όπου πραγματοποίησαν κάποιες τελετές [...] οι οποίες αμαύρωσαν το ιερό όνομα του γάμου, καθώς παντρεύτηκαν μεταξύ τους και ενώθηκαν σαν ζευγάρι. Είκοσι εφτά ή περισσότεροι, λέγεται, βρέθηκαν μαζί σε διάφορες περιστάσεις, όμως μέχρι τώρα δεν κατέστη εφικτό να συλληφθούν περισσότεροι από έντεκα, στους οποίους δόθηκε η φωτιά (σ.σ. κάηκαν στην πυρά), όπως τους άξιζε".
Δυο με τρία χρόνια μετά, στη Ρώμη βρέθηκε ο Μισέλ ντε Μονταίν, ο οποίος έλαβε γνώση του περιστατικού και το περιέγραψε με λίγο περισσότερες λεπτομέρειες:
"Στην εκκλησία Σαν Τζιοβάνι Πόρτα Λατίνα [σ.σ. άλλη ονομασία της ίδιας εκκλησίας], στην οποία πριν λίγα χρόνια κάποιοι Πορτογάλοι μπήκαν στα πλαίσια μιας περίεργης αδερφότητας. Παντρεύτηκαν ο ένας τον άλλο, άντρας με άντρα, στη Θεία Λειτουργία, με τις ίδιες τελετές με τις οποίες τελούμε τις γαμήλιες τελετές μας, τους ίδιους γαμήλιους ύμνους, και μετά κοιμήθηκαν και έζησαν μαζί. Οι Ρωμαίοι ευφυολόγοι είπαν ότι επειδή στον άλλο συνδυασμό, άντρα με γυναίκα, αυτή και μόνη η συνθήκη αρκεί για να τον καταστήσει νόμιμο [το γάμο], φάνηκε σ' αυτούς τους έξυπνους τύπους ότι η άλλη δραστηριότητα θα γινόταν εξίσου νόμιμη, αν την περιέβαλαν με τις ίδιες τελετές και τα μυστήρια της Εκκλησίας. Οκτώ ή εννιά Πορτογάλοι αυτής της αίρεσης κάηκαν".
Από άλλες πηγές φαίνεται ότι τα ονόματα των δύο ανδρών ήταν Γκασπάρο και Τζιοζέφε. Φαίνεται ότι ο Τζιοζέφε αρρώστησε και την τελευταία στιγμή δεν παρευρέθηκε στην τελετή, η οποία ξεκίνησε χωρίς να ολοκληρωθεί, γλιτώνοντας τελικά τη σύλληψη, κάτι που δεν συνέβη όμως με τον Γκασπάρο, ο οποίος όχι απλά συνελήφθη, αλλά δικάστηκε και θανατώθηκε μαζί με άλλους δέκα παρισταμένους.
Αυτή είναι η σελίδα από το βιβλίο του ντε Μονταίν, όπως επανεκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Murray στο Λονδίνο το 1903 (επίσημος αγγλικό τίτλος αυτής της έκδοσης: The journal of Montaigne's travels in Italy by way of Switzerland and Germany in 1580 and 1581):
Επιπλέον πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου