Και τώρα που ψηφίστηκε στο σύνολό του το νομοσχέδιο για την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, ένα νομοσχέδιο με το οποίο συμφωνούσα εξ αρχής καθώς εκσυγχρονίζει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο σχετικά με το ζήτημα αλλαγής φύλου και κατ' επέκταση συμβάλλει στην ομαλότερη ένταξη των ατόμων με δυσφορία φύλου στην κοινωνία (αν και αυτό το τελευταίο δεν εξαρτάται απλά από το γράμμα ενός νόμου, αλλά από την κοινωνική συνείδηση), ας σταθούμε λίγο στο γενικότερο πνεύμα του δημόσιου διαλόγου των τελευταίων ημερών. Ήταν ένας διάλογος βγαλμένος από το παρελθόν, αποκαλυπτικός της οπισθοδρόμησης και ανεπάρκειας του ελληνικού πολιτικού κόσμου.
Θα σχολιάσω μόνο τις γενικότερες συμπεριφορές και - όσο κι αν είναι μεγάλος ο πειρασμός - όχι κάποια τραγελαφικά επιχειρήματα, που ακούστηκαν τις τελευταίες μέρες. Άλλωστε, όπως θα διαπιστώσετε, το άρθρο είναι αρκετά μακρύ και δεν θα ήθελα να κουράσω περισσότερο τους αναγνώστες σχολιάζοντας το τι είπε ο ένας και ο άλλος. Οφείλω απλά να διευκρινίσω ότι δεν θεωρώ τραγελαφικές όσες αντιδράσεις έχουν αναφορές σε επιστημονικές απόψεις, οι οποίες χρήζουν βαθύτερης ανάλυσης και σε κάθε περίπτωση έχουν ένα σοβαρό υπόβαθρο. Αρκεί βέβαια να έχουμε υπόψη ότι σε όλες τις επιστήμες υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, συχνά εκ διαμέτρου αντίθετες μεταξύ τους, ώστε το κρίσιμο δεν είναι να επιλέγουμε απλά αυτή που μας βολεύει περισσότερο ανάλογα με το σκοπό μας, αλλά να εξετάζουμε ποια είναι η κοινή συνισταμένη στην οποία καταλήγει η πλειοψηφία των επιστημόνων σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι π.χ. ως προς το όριο ηλικίας βάσει του οποίου θα πρέπει να επιτρέπεται σ' ένα άτομο να ζητήσει αλλαγή φύλου, δεν είναι θεμιτό να επιλέγουμε από τη διεθνή βιβλιογραφία ποιος επιστήμονας ως άτομο ή ποια επιστημονική εταιρία συμφωνεί περισσότερο με τη δική μας προκατειλημμένη θέση, αλλά να αναζητούμε την τάση που κυριαρχεί στον επιστημονικό κόσμο παγκοσμίως.
Θα σχολιάσω μόνο τις γενικότερες συμπεριφορές και - όσο κι αν είναι μεγάλος ο πειρασμός - όχι κάποια τραγελαφικά επιχειρήματα, που ακούστηκαν τις τελευταίες μέρες. Άλλωστε, όπως θα διαπιστώσετε, το άρθρο είναι αρκετά μακρύ και δεν θα ήθελα να κουράσω περισσότερο τους αναγνώστες σχολιάζοντας το τι είπε ο ένας και ο άλλος. Οφείλω απλά να διευκρινίσω ότι δεν θεωρώ τραγελαφικές όσες αντιδράσεις έχουν αναφορές σε επιστημονικές απόψεις, οι οποίες χρήζουν βαθύτερης ανάλυσης και σε κάθε περίπτωση έχουν ένα σοβαρό υπόβαθρο. Αρκεί βέβαια να έχουμε υπόψη ότι σε όλες τις επιστήμες υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, συχνά εκ διαμέτρου αντίθετες μεταξύ τους, ώστε το κρίσιμο δεν είναι να επιλέγουμε απλά αυτή που μας βολεύει περισσότερο ανάλογα με το σκοπό μας, αλλά να εξετάζουμε ποια είναι η κοινή συνισταμένη στην οποία καταλήγει η πλειοψηφία των επιστημόνων σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι π.χ. ως προς το όριο ηλικίας βάσει του οποίου θα πρέπει να επιτρέπεται σ' ένα άτομο να ζητήσει αλλαγή φύλου, δεν είναι θεμιτό να επιλέγουμε από τη διεθνή βιβλιογραφία ποιος επιστήμονας ως άτομο ή ποια επιστημονική εταιρία συμφωνεί περισσότερο με τη δική μας προκατειλημμένη θέση, αλλά να αναζητούμε την τάση που κυριαρχεί στον επιστημονικό κόσμο παγκοσμίως.
- "Μα, γιατί τώρα";
Το ερώτημα ήταν ρητορικό: "Γιατί να έρθει τώρα προς ψήφιση στη Βουλή ένα τέτοιο νομοσχέδιο". Αμέσως ακολουθούσε η απάντηση: "Για να αποπρασανατολιστεί η κοινή γνώμη, που πρέπει να πληρώσει ΕΝΦΙΑ, Φόρο Εισοδήματος, ΕΦΚΑ, πετρέλαιο κλπ. μέχρι το τέλος του χρόνου, επειδή εκκρεμεί η τρίτη αξιολόγηση κλπ".
Το ερώτημα ήταν ρητορικό: "Γιατί να έρθει τώρα προς ψήφιση στη Βουλή ένα τέτοιο νομοσχέδιο". Αμέσως ακολουθούσε η απάντηση: "Για να αποπρασανατολιστεί η κοινή γνώμη, που πρέπει να πληρώσει ΕΝΦΙΑ, Φόρο Εισοδήματος, ΕΦΚΑ, πετρέλαιο κλπ. μέχρι το τέλος του χρόνου, επειδή εκκρεμεί η τρίτη αξιολόγηση κλπ".
Πρόκειται για ένα επιχείρημα ευκολάκι, ένα από SOS στα κιτάπια μπαρουφορητορίας του ελληνικού παλαιοκομματισμού. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου να παρακολουθώ την πολιτική επικαιρότητα, θυμάμαι ν' ακούω κι αυτό το ερώτημα από την εκάστοτε αντιπολίτευση, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει ενιαία και σαφής θέση μεταξύ των βουλευτών της. Είναι ένα από τα κλασικά παραδείγματα πολιτικού λόγου και πολιτικής σκέψης που εξηγούν την πλήρη ακινησία σε βαθμό παραλυσίας, που διείπε την Ελλάδα επί δεκαετίες (και κυρίως πριν τη δεκαετία του '80, οπότε συντελέστηκαν κάποιες σημαντικές δομικές μεταρρυθμίσεις, όπως η νομική κατοχύρωση της ισότητας των δύο φύλων, η αναπροσαρμογή του ορίου ενηλικίωσης του ατόμου, ο πολιτικός γάμος, για τον οποίο γίνονταν συζητήσεις στη Βουλή ήδη από την περίοδο του Μεσοπολέμου κλπ.), ένα κλασικό δείγμα αυτού που ονομάζουμε "παλαιοκομματική νοοτροπία", την οποία βέβαια υποτίθεται ότι ξεπεράσαμε τα τελευταία χρόνια - ή τέλος πάντων γι' αυτό θέλουν να μας πείσουν τα παλαιά ελληνικά κόμματα (δυστυχώς η οικονομική κρίση δεν γέννησε πολλά/σοβαρά νέα, οπότε ξεμείναμε με τα παλιά), ότι δήθεν έκαναν την αυτοκριτική τους για τα λάθη δεκαετιών, ότι πλέον σοβαρεύτηκαν και δεν θα επιστρέψουν στις συμπεριφορές παλαιότερων εποχών. Εδώ γελάμε...
Επί της ουσίας τώρα. Το γεγονός ότι η χώρα μας βρίσκεται σε οικονομική κρίση από το 2009 έχοντας στο μεταξύ βρεθεί αρκετέ φορές κοντά στο χείλος μιας άτακτης χρεωκοπίας δεν συνιστά σε καμία περίπτωση λόγο γενικής παραλυσίας του κράτους. Δεν είναι δυνατόν να θεωρεί κανείς ότι μέχρι να βγούμε οριστικά από αυτό το τέλμα (δηλαδή για κάνα δυο δεκαετίες ακόμα) θα πρέπει οι ελληνικές κυβερνήσεις να ασχολούνται μόνο με την οικονομία και τα υπόλοιπα υπουργεία να έχουν απλά τυπική έως διακοσμητική παρουσία νομοθετώντας μόνο για τα στοιχειώδη - ή μήπως είναι κι αυτό ανεπίτρεπτη πολυτέλεια; - με τη χώρα να βαλτώνει θεσμικά σε όλα τα επίπεδα παρακολουθώντας με τα κιάλια τις αλλαγές που συντελούνται σε παγκόσμιο επίπεδο. Και το θέμα του φύλου, όπως και αυτό της συμβίωσης αλλά και του γάμου και της υιοθεσίας από ζευγάρια του ιδίου φύλου, είναι ένα από τα ζητήματα που όχι απλά συζητιούνται, αλλά και αντιμετωπίζονται με θεσμικές παρεμβάσεις σε όλο το δυτικό κόσμο.
Βέβαια, για μια Ελλάδα που επί δύο αιώνες ήταν σταθερά ουραγός των κοινωνικών εξελίξεων και αλλαγών (ακόμη και για τα απλά, όπως η ίδρυση ραδιοφωνικού σταθμού λίγο πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όταν είχαν αρχίσει να γίνονται τηλεοπτικές εκπομπές σε Μ. Βρετανία και ΗΠΑ, ή η θεσμική κατοχύρωση της ισότητας τη δεκαετία του '80, όταν σε άλλα κράτη υπήρχαν από χρόνια εκλεγμένες γυναίκες πρωθυπουργούς), ακούγεται ίσως παράξενο το ότι πρέπει να παρακολουθούμε το τι συμβαίνει γύρω μας διεθνώς, τι συζητείται και τι θεσμικές αλλαγές επέρχονται αναφορικά με την προστασία ευαίσθητων - έως πρόσφατα - ζητημάτων γύρω από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Βέβαια, για μια Ελλάδα που επί δύο αιώνες ήταν σταθερά ουραγός των κοινωνικών εξελίξεων και αλλαγών (ακόμη και για τα απλά, όπως η ίδρυση ραδιοφωνικού σταθμού λίγο πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όταν είχαν αρχίσει να γίνονται τηλεοπτικές εκπομπές σε Μ. Βρετανία και ΗΠΑ, ή η θεσμική κατοχύρωση της ισότητας τη δεκαετία του '80, όταν σε άλλα κράτη υπήρχαν από χρόνια εκλεγμένες γυναίκες πρωθυπουργούς), ακούγεται ίσως παράξενο το ότι πρέπει να παρακολουθούμε το τι συμβαίνει γύρω μας διεθνώς, τι συζητείται και τι θεσμικές αλλαγές επέρχονται αναφορικά με την προστασία ευαίσθητων - έως πρόσφατα - ζητημάτων γύρω από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Άλλωστε, ακόμη κι αν αυτός που φέρνει το νομοσχέδιο έχει όντως την υστεροβουλία αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης - κάτι που δύσκολα αποδεικνύεται και σίγουρα δεν έχει αποτέλεσμα αν την κοινή γνώμη πραγματικά την απασχολούν περισσότερο άλλα ζητήματα - η απάντηση σε μια απόπειρα μεταρρύθμισης ποτέ δεν μπορεί να είναι "γιατί τώρα κι όχι αργότερα". Άλλωστε, ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να έρθει το νομοσχέδιο που θα καθορίζει τα ζητήματα αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου μ' έναν πιο σύγχρονο τρόπο; Σήμερα μας φταίει η οικονομική κρίση και η... εκκρεμής τρίτη αξιολόγηση. Αύριο, όταν με το καλό βγούμε οριστικά από το τούνελ της οικονομικής κρίσης (δηλαδή μετά από μια γενιά!), θα μας φταίει κάτι άλλο, π.χ. ότι οξύνονται τα πνεύματα και διχάζεται ο λαός ή οτιδήποτε άλλο.
Την ησυχία μας να 'χουμε και να μην αγγίζουμε ευαίσθητα θέματα, που δεν μας αφορούν άμεσα. Οι υπόλοιποι, όσοι υποφέρουν και χρήζουν ανάγκη προστασίας, ας κάνουν υπομονή κι ας συνεχίζουν να κρύβονται στη γωνίτσα τους, όπως γινόταν μέχρι τώρα. Ε, αυτή ακριβώς είναι η νοοτροπία της πλήρους ακινησίας για την οποία έκανα λόγο πιο πάνω.
- Ευαισθησίες a la carte
Το ζήτημα της αναγνώρισης του φύλου είναι ένα ατομικό δικαίωμα. Υποτίθεται ότι η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων είναι υπεράνω μικροκομματικών αντιπαραθέσεων για την εξασφάλιση αβέβαιων πολιτικών κερδών. Αυτό γίνεται σε όλα τα σοβαρά κράτη του κόσμου, όμως ποιος είπε ότι η Ελλάδα είναι ένα σοβαρό κράτος;
Το αστείο είναι ότι οι άνθρωποι εκείνοι (πολιτικοί και δημοσιογράφοι) που μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 κατήγγειλαν δίκαια τα κόμματα της σημερινής κυβέρνησης ότι ψήφιζαν όχι σε όλα τα νομοσχέδια που άπτονταν των Μνημονίων (μόνο), βουλευτές που υποστηρίζουν ότι έχουν κάνει την αυτοκριτική τους και έχουν μάθει από τα λάθη του μικροκομματισμού και του παλαιοκομματισμού περασμένων δεκαετιών, αλλά και δημοσιογράφοι που αναγορεύουν εαυτούς σε "φωνές της ψυχραιμίας, της μετριοπάθειας και της κοινής λογικής", πανηγύριζαν εκστασιασμένοι πριν λίγες μέρες, όταν τα κόμματα της αντιπολίτευσης διακήρυξαν ότι θα καταψηφίζουν όλα τα κυβερνητικά νομοσχέδια ανεξάρτητα αν με αυτά κατοχυρώνονται θεμελιώδης ατομικά δικαιώματα (όπως εν προκειμένω με την αλλαγή φύλλου), όταν δεν υπάρχει διασφαλισμένη εκ των προτέρων η συμφωνία μεταξύ των δύο κυβερνητικών εταίρων! Αυτό δηλαδή είναι εκσυγχρονιστικό και μοντέρνο, να μην ψηφίζεις νομοσχέδια που εγγυώνται τις ελευθερίες των πολιτών, απλά και μόνο για αντιπολιτευτικούς λόγους και μάλιστα να καμαρώνεις γι' αυτό; Ή μήπως είναι ό,τι πιο αναχρονιστικό, ό,τι πιο μικροκομματικό και παλαιοκομματικό εξακολουθεί να κυριαρχεί στην πολιτική μας ζωή;
Βέβαια, εν προκειμένω, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης - ή τέλος πάντων κάποιοι βουλευτές της αντιπολίτευσης που έχουν ανησυχίες για τα θέματα καλύτερης θεσμικής θωράκισης των μειονοτήτων και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων - δεν χρειάστηκε να εφαρμόσει το δόγμα του "καταψηφίζω τα πάντα, ακόμη κι αν συμφωνώ, επειδή διαφωνεί ο κυβερνητικός εταίρος", καθώς ο τελευταίος έκανε μια μεγαλοπρεπέστατη κυβίστηση, οπότε - και επειδή έπρεπε να κρατηθούν και οι εσωκομματικές ισορροπίες μεταξύ των κοινωνικά φιλελεύθερων και των υπερσυντηρητικών βουλευτών της - κατέφυγε σε μια άλλη λογική, εξίσου μικροκομματική, του τύπου "Συμφωνώ ότι πρέπει να υπάρξει νέο θεσμικό πλαίσιο, αλλά επειδή διαφωνώ με το άρθρο για το όριο ηλικίας, θα καταψηφίζω όχι απλά το επίμαχο άρθρο, αλλά όλα τα άρθρα, για τα οποία θα τεθεί ζήτημα ονομαστικής ψηφοφορίας". Με άλλα λόγια, το σκεπτικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήταν ότι θα έπρεπε να εξακολουθεί το ελληνικό κράτος να παραβλέπει τα άτομα με δυσφορία φύλου, ότι τα άτομα αυτά θα έπρεπε να εξακολουθούν να βρίσκονται στο περιθώριο, παρότι η ίδια ως κόμμα επιθυμεί τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου, μέχρι να γίνει η ίδια κυβέρνηση, για να φέρει η ίδια το νομοσχέδιο όπως ακριβώς το επιθυμεί, λες και δεν είναι σημαντικότερος ο εκσυγχρονισμός του νομικού πλαισίου και η προστασία μιας μειονότητας, λες και δεν θα μπορεί να κάνει τροποποιήσεις επί του σήμερα ψηφισθέντος νομοσχεδίου, όταν και αν κάποια στιγμή γίνει κυβέρνηση αυτής της χώρας! Σοβαρά τώρα, υπάρχει άνθρωπος που να θεωρεί αυτή τη σχολή σκέψης αντάξια ενός σύγχρονου, όπως θέλει να λέγεται, πολιτικού κόμματος;
Όχι ότι δεν υπήρξαν κρούσματα εξόφθαλμων παλαιοκομματικών συμπεριφορών και μεταξύ των κυβερνητικών βουλευτών. Μπορεί η μη υπερψήφιση ενός οποιουδήποτε νομοσχεδίου, που φέρνει μια κυβέρνηση στο Κοινοβούλιο, να μην οδηγεί σε απώλεια της δεδηλωμένης σύμφωνα με το Σύνταγμα ούτε να δρομολογεί πολιτικές εξελίξεις (πόσο μάλλον όταν το ίδιο το Σύνταγμα διασφαλίζει το - υποτίθεται αυτονόητο - διακριτό της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας, αλλά κακά τα ψέματα, όπως διαπιστώθηκε και σήμερα, ο κυβερνητικός βουλευτής που για τους χ, ψ λόγους δεν θέλει να υπερψηφίσει ένα σχέδιο νόμου, αντί να εκδηλώσει θαρρετά την διαφοροποίησή του αυτή με την ψήφο του, προτιμά να απέχει της ψηφοφορίας ή να ψηφίσει παρών, ώστε και ο ίδιος να μην "εκτεθεί" στους ψηφοφόρους του (όπως τουλάχιστον φαντάζεται ο καθένας την έκθεση") αλλά και να μην υπάρξει καταψήφιση του νομοσχεδίου. Με άλλα λόγια, θέλει και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. Η ευθυνοφοβία στο αποκορύφωμά της, μια καταπληκτική επίδειξη πολιτικής ταχυδακτυλουργίας, βγαλμένη από τα πολίτικα ήθη της Ελλάδας του 19ου αιώνα. Μήπως περιμένουν να τους δώσουμε και συγχαρητήρια, ίσως και κανένα βραβείο;
- Το άλοθι της Εκκλησίας
Αναγνωρίζω το δικαίωμα, αν όχι καθήκον, της Εκκλησίας όχι απλά να έχει άποψη για όλα τα κοινωνικά ζητήματα, αλλά και να την δημοσιοποιεί με όποιον τρόπο επιθυμεί. Αναγνωρίζω αυτό το δικαίωμα σε κάθε εκκλησία, θρησκευτικό δόγμα, οργάνωση που εκφράζει πραγματικά ένα κομμάτι της κοινωνίας (και όχι π.χ. κάτι ανεκδιήγητους "πανελλήνιους συλλόγους γονέων" με λίγες δεκάδες μέλη, που συμπτωματικά είχαν όλα τις ίδιες ακριβώς πολιτικές απόψεις και προ δεκαπενταετίας-εικοσαετίας - ευτυχώς όχι πια - έβγαιναν στα τηλεπαράθυρα ως δήθεν αυθεντικοί εκπρόσωποι όλων των Ελλήνων γονέων!) κλπ.
Με δεδομένο βέβαια ότι η μεγάλη πλειοψηφία των συμπατριωτών μας ανήκει στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος, προφανώς η άποψη της Ιεράς Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδας παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, είναι εύκολα αντιληπτό ότι τα ΜΜΕ έχουν κάθε λόγο να καλούν στα πάνελ τους και ιεράρχες μεταξύ άλλων. Μέχρι εκεί όμως. Όχι να γίνεται εκμετάλλευση των ακραίων φωνών της Ιεραρχίας με προφανέστατο σκοπό την αύξηση της τηλεθέασης. Δεν είναι και πολύ χριστιανική αυτή η υστεροβουλία.
Πάμε όμως στην ουσία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας έχει λοιπόν κάθε δικαίωμα να εκφέρει άποψη και να κρίνεται γι' αυτήν, όπως όλοι οι οργανισμοί που αποτελούνται από ανθρώπους (το δε γεγονός ότι οι ιεράρχες εκλέγονται με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος δεν είναι ικανό για να τους καταστήσει αυθεντικούς εκφραστές του Θεού επί γης, από τη στιγμή που οι αποφάσεις της Ιεραρχίας συχνά δεν λαμβάνονται ομόφωνα, ενώ είναι γνωστό τοις πάσι ότι οι μητροπολίτες διακρίνονται σε "προοδευτικούς" και "συντηρητικούς". Πότε είχε δίκαιο το Άγιο Πνεύμα; Όταν έδινε την ευλογία του στους μεν ή στους δε;). Σε κάθε περίπτωση όμως η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας δεν έχει δικαίωμα να νομοθετεί όχι μόνο άμεσα, αλλά και έμμεσα "απειλώντας" τους βουλευτές ότι θα χάσουν ψήφους.
Δεν θα σταθώ όμως στο περιεχόμενο αυτής της απειλής, που αποκαλύπτει μια αντιχριστιανική κουλτούρα συναλλαγής ιερέων και βουλευτών, αλλά θα πάω παραπέρα, σ' αυτό που κρίνω πιο ουσιαστικό. Μπορεί η κυρίαρχη πίστη στην Ελλάδα να είναι η Ορθοδοξία, όμως Έλληνες πολίτες και υπήκοοι δεν είναι μόνο οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, πόσο μάλλον οι ζηλωτές Ορθόδοξοι. Υπάρχουν και εκείνοι που έχουν μια πιο χαλαρή σχέση με τις θρησκείας γενικά, οι άθεοι κλπ. Το κράτος οφείλει να νομοθετεί για όλους τους υπηκόους του και να προστατεύει εξίσου τα δικαιώματα όλων. Όσο παράλογο είναι για κάποιον Χριστιανό σε μουσουλμανικό κράτος να υποχρεώνεται να ζει όπως οι Μουσουλμάνοι (π.χ. να του απαγορεύεται να τρώει δημόσια στη διάρκεια του Ραμαζανιού), εξίσου παράλογο είναι να υποχρεώνεται ένας μη Χριστιανός Ορθόδοξος να ζει με νόμους που διέπουν κάτι αντίθετο με αυτά που πιστεύει ο ίδιος.
Εξάλλου, η θεσμική κατοχύρωση ενός δικαιώματος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτός που το διαθέτει και θα το ασκήσει. Δεν υποχρεώνεται ένα διεμφυλικό άτομο ή κάποιος που αισθάνεται παγιδευμένος σε λάθος σώμα να αλλάξει το φύλο του με το ζόρι. Είναι ένα δικαίωμα που του παραχωρείται και αυτός (ή αυτή) θα το ασκήσει εάν το επιθυμεί, εάν θεωρεί ότι δεν έρχεται σε αντίθεση με τις αξίες και την ατομική ηθική του. Αυτό το άτομο εν τέλει είναι το μόνο που μπορεί να αποφασίσει για την ζωή του· ούτε εγώ που συμφωνώ με το νομοσχέδιο μπορώ ή δικαιούμαι να εξαναγκάσω κάποιον, για τον οποίο πιστεύω ότι θα τον ωφελήσει η αλλαγή φύλου, να το κάνει, ούτε ένας τρίτος που διαφωνεί, μπορεί να επιβάλλει τη διαφωνία του στον άμεσα ενδιαφερόμενο. Το θέμα είναι να αναγνωρίζεται κατ' αρχήν το δικαίωμα μαζί με όλες τις παραμέτρους για τον τρόπο σωστής άσκησής του, ώστε να μην γίνεται κατάχρηση, όπως ισχύει με όλα τα νομικά κατοχυρωμένα δικαιώματα. (Υπάρχει άλλωστε μια άποψη στη νομική επιστήμη, που υποστηρίζει ότι στην ουσία οι νόμοι δεν αναγνωρίζουν δικαιώματα, αλλά τα περιορίζουν θέτοντας τα όρια και οργανώνοντας την κοινωνία γύρω από αυτά)
Απορίες:
- Πριν της αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016, έβλεπα δηλωμένους φιλελεύθερους φίλους μου στο facebook να υποστηρίζουν τον Ντόναλντ Τραμπ και να πανηγυρίζουν τη νίκη του! Τη νίκη του ανθρώπου που στρεφόταν - και στρέφεται - κατά των μειονοτήτων κάθε είδους. Τώρα, βλέπω δηλωμένους φιλελεύθερους να παθιάζονται κατά του νομοσχεδίου για την ταυτότητα φύλου. Και αναρωτιέμαι: Τι σημαίνει τελικά φιλελευθερισμός για αυτούς τους ανθρώπους; Μόνο η ασυδοσία - με στοιχειώδη κρατικό έλεγχο - στην οικονομική δραστηριότητα και τίποτε περισσότερο; Εγώ αυτό θα το αποκαλούσα "βαλκανοεπαρχιωτικό φιλελευθερισμό" (ή αλλιώς "φιλελευθερισμό από τα LIDL"). Κάνω λάθος;
- Τι είναι πιο θλιβερό έως εμετικό; Ο βουλευτής που παραμένει εθισμένος σε παλαιοκομματικές λογικές μικροκομματικού συμφέροντος, αν και θέλει να μας πείσει ότι έχει αλλάξει, ή ο ψηφοφόρος πρόβατο, που αυτοπροσδιορίζεται "προοδευτικός" και "δημοκρατικός", που παλιά έδινε παθιασμένο αγώνα υπέρ της διαγραφής της αναγραφής του θρησκεύματος από τα δελτία αστυνομικής ταυτότητας, που και τώρα θα έδινε αντίστοιχα παθιασμένο αγώνα υπέρ της απλοποίησης της διαδικασίας αλλαγής φύλου, αν στην εξουσία βρισκόταν το κόμμα "του", αλλά δεδομένων των συνθηκών αναστατώνεται από χαρά διαβάζοντας στα σάιτ ότι κυβερνητικοί βουλευτές εξέφρασαν επιφυλάξεις για ένα άρθρο του νομοσχεδίου αφήνοντας ενδεχόμενο μη ψήφισής του και παρακολουθεί το κανάλι της Βουλής ταυτιζόμενος με υπερσυντηρητικές ρητορείες και περιμένοντας απλά να... πέσει η κυβέρνηση;
- Μέχρι το 2014, διάβαζα τις εμβριθείς αναλύσεις των "φωνών της κοινής λογικής" που υποστήριζαν ότι η καταψήφιση ενός π.χ. οικονομικού νομοσχεδίου της τότε κυβέρνησης από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, τους καθιστούσε ένα και το αυτό με τους Χρυσαυγίτες που επίσης καταψήφιζαν το ίδιο νομοσχέδιο. Σήμερα, που είδαμε βουλευτές να καταψηφίζουν από κοινού με τους Χρυσαυγίτες όχι ένα οικονομικό νομοσχέδιο, αλλά ένα νομοσχέδιο με αντικείμενο την προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η λογική της ταύτισης εξακολουθεί να ισχύει; Κι αν όχι, γιατί; Απλά επειδή στην κυβέρνηση βρίσκεται ένα "λάθος κόμμα";
Την ησυχία μας να 'χουμε και να μην αγγίζουμε ευαίσθητα θέματα, που δεν μας αφορούν άμεσα. Οι υπόλοιποι, όσοι υποφέρουν και χρήζουν ανάγκη προστασίας, ας κάνουν υπομονή κι ας συνεχίζουν να κρύβονται στη γωνίτσα τους, όπως γινόταν μέχρι τώρα. Ε, αυτή ακριβώς είναι η νοοτροπία της πλήρους ακινησίας για την οποία έκανα λόγο πιο πάνω.
--------------
Δεν ξέρω πόσο εύστοχος είναι ο παραλληλισμός, αλλά όποτε ακούω αυτό το γεμάτο αγωνία ερώτημα "Γιατί τώρα;", σκέφτομαι το παράδειγμα δύο ανθρώπων, που εργάζονται στην ίδια δουλειά. Ο ένας συνηθίζει επί πολύ καιρό να κάνει αστειάκια σε βάρος του άλλου, να τον προσβάλλει και γενικά να τον υποβιβάζει ως προσωπικότητα, μέχρι που ο δεύτερος κάποια στιγμή αποφασίζει να υψώσει το ανάστημά του και να διαμαρτυρηθεί, να διεκδικήσει τα δικαιώματά του. Ο πρώτος τότε έκπληκτος απορεί: "Μα, καλά, γιατί μετά από τόσον καιρό που με ανεχόσουν, ξαφνικά τα βάζεις μαζί μου;". Αλήθεια, πότε πιστεύετε ότι θα ήταν η πιο κατάλληλη στιγμή για τον υπάλληλο που δεχόταν το μπούλινγκ να διαμαρτυρηθεί;; Ποτέ, κάποια αόριστη στιγμή στο μακρινό μέλλον ή... χθες;- Ευαισθησίες a la carte
Το ζήτημα της αναγνώρισης του φύλου είναι ένα ατομικό δικαίωμα. Υποτίθεται ότι η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων είναι υπεράνω μικροκομματικών αντιπαραθέσεων για την εξασφάλιση αβέβαιων πολιτικών κερδών. Αυτό γίνεται σε όλα τα σοβαρά κράτη του κόσμου, όμως ποιος είπε ότι η Ελλάδα είναι ένα σοβαρό κράτος;
Το αστείο είναι ότι οι άνθρωποι εκείνοι (πολιτικοί και δημοσιογράφοι) που μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 κατήγγειλαν δίκαια τα κόμματα της σημερινής κυβέρνησης ότι ψήφιζαν όχι σε όλα τα νομοσχέδια που άπτονταν των Μνημονίων (μόνο), βουλευτές που υποστηρίζουν ότι έχουν κάνει την αυτοκριτική τους και έχουν μάθει από τα λάθη του μικροκομματισμού και του παλαιοκομματισμού περασμένων δεκαετιών, αλλά και δημοσιογράφοι που αναγορεύουν εαυτούς σε "φωνές της ψυχραιμίας, της μετριοπάθειας και της κοινής λογικής", πανηγύριζαν εκστασιασμένοι πριν λίγες μέρες, όταν τα κόμματα της αντιπολίτευσης διακήρυξαν ότι θα καταψηφίζουν όλα τα κυβερνητικά νομοσχέδια ανεξάρτητα αν με αυτά κατοχυρώνονται θεμελιώδης ατομικά δικαιώματα (όπως εν προκειμένω με την αλλαγή φύλλου), όταν δεν υπάρχει διασφαλισμένη εκ των προτέρων η συμφωνία μεταξύ των δύο κυβερνητικών εταίρων! Αυτό δηλαδή είναι εκσυγχρονιστικό και μοντέρνο, να μην ψηφίζεις νομοσχέδια που εγγυώνται τις ελευθερίες των πολιτών, απλά και μόνο για αντιπολιτευτικούς λόγους και μάλιστα να καμαρώνεις γι' αυτό; Ή μήπως είναι ό,τι πιο αναχρονιστικό, ό,τι πιο μικροκομματικό και παλαιοκομματικό εξακολουθεί να κυριαρχεί στην πολιτική μας ζωή;
Βέβαια, εν προκειμένω, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης - ή τέλος πάντων κάποιοι βουλευτές της αντιπολίτευσης που έχουν ανησυχίες για τα θέματα καλύτερης θεσμικής θωράκισης των μειονοτήτων και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων - δεν χρειάστηκε να εφαρμόσει το δόγμα του "καταψηφίζω τα πάντα, ακόμη κι αν συμφωνώ, επειδή διαφωνεί ο κυβερνητικός εταίρος", καθώς ο τελευταίος έκανε μια μεγαλοπρεπέστατη κυβίστηση, οπότε - και επειδή έπρεπε να κρατηθούν και οι εσωκομματικές ισορροπίες μεταξύ των κοινωνικά φιλελεύθερων και των υπερσυντηρητικών βουλευτών της - κατέφυγε σε μια άλλη λογική, εξίσου μικροκομματική, του τύπου "Συμφωνώ ότι πρέπει να υπάρξει νέο θεσμικό πλαίσιο, αλλά επειδή διαφωνώ με το άρθρο για το όριο ηλικίας, θα καταψηφίζω όχι απλά το επίμαχο άρθρο, αλλά όλα τα άρθρα, για τα οποία θα τεθεί ζήτημα ονομαστικής ψηφοφορίας". Με άλλα λόγια, το σκεπτικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήταν ότι θα έπρεπε να εξακολουθεί το ελληνικό κράτος να παραβλέπει τα άτομα με δυσφορία φύλου, ότι τα άτομα αυτά θα έπρεπε να εξακολουθούν να βρίσκονται στο περιθώριο, παρότι η ίδια ως κόμμα επιθυμεί τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου, μέχρι να γίνει η ίδια κυβέρνηση, για να φέρει η ίδια το νομοσχέδιο όπως ακριβώς το επιθυμεί, λες και δεν είναι σημαντικότερος ο εκσυγχρονισμός του νομικού πλαισίου και η προστασία μιας μειονότητας, λες και δεν θα μπορεί να κάνει τροποποιήσεις επί του σήμερα ψηφισθέντος νομοσχεδίου, όταν και αν κάποια στιγμή γίνει κυβέρνηση αυτής της χώρας! Σοβαρά τώρα, υπάρχει άνθρωπος που να θεωρεί αυτή τη σχολή σκέψης αντάξια ενός σύγχρονου, όπως θέλει να λέγεται, πολιτικού κόμματος;
Όχι ότι δεν υπήρξαν κρούσματα εξόφθαλμων παλαιοκομματικών συμπεριφορών και μεταξύ των κυβερνητικών βουλευτών. Μπορεί η μη υπερψήφιση ενός οποιουδήποτε νομοσχεδίου, που φέρνει μια κυβέρνηση στο Κοινοβούλιο, να μην οδηγεί σε απώλεια της δεδηλωμένης σύμφωνα με το Σύνταγμα ούτε να δρομολογεί πολιτικές εξελίξεις (πόσο μάλλον όταν το ίδιο το Σύνταγμα διασφαλίζει το - υποτίθεται αυτονόητο - διακριτό της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας, αλλά κακά τα ψέματα, όπως διαπιστώθηκε και σήμερα, ο κυβερνητικός βουλευτής που για τους χ, ψ λόγους δεν θέλει να υπερψηφίσει ένα σχέδιο νόμου, αντί να εκδηλώσει θαρρετά την διαφοροποίησή του αυτή με την ψήφο του, προτιμά να απέχει της ψηφοφορίας ή να ψηφίσει παρών, ώστε και ο ίδιος να μην "εκτεθεί" στους ψηφοφόρους του (όπως τουλάχιστον φαντάζεται ο καθένας την έκθεση") αλλά και να μην υπάρξει καταψήφιση του νομοσχεδίου. Με άλλα λόγια, θέλει και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. Η ευθυνοφοβία στο αποκορύφωμά της, μια καταπληκτική επίδειξη πολιτικής ταχυδακτυλουργίας, βγαλμένη από τα πολίτικα ήθη της Ελλάδας του 19ου αιώνα. Μήπως περιμένουν να τους δώσουμε και συγχαρητήρια, ίσως και κανένα βραβείο;
- Το άλοθι της Εκκλησίας
Αναγνωρίζω το δικαίωμα, αν όχι καθήκον, της Εκκλησίας όχι απλά να έχει άποψη για όλα τα κοινωνικά ζητήματα, αλλά και να την δημοσιοποιεί με όποιον τρόπο επιθυμεί. Αναγνωρίζω αυτό το δικαίωμα σε κάθε εκκλησία, θρησκευτικό δόγμα, οργάνωση που εκφράζει πραγματικά ένα κομμάτι της κοινωνίας (και όχι π.χ. κάτι ανεκδιήγητους "πανελλήνιους συλλόγους γονέων" με λίγες δεκάδες μέλη, που συμπτωματικά είχαν όλα τις ίδιες ακριβώς πολιτικές απόψεις και προ δεκαπενταετίας-εικοσαετίας - ευτυχώς όχι πια - έβγαιναν στα τηλεπαράθυρα ως δήθεν αυθεντικοί εκπρόσωποι όλων των Ελλήνων γονέων!) κλπ.
Με δεδομένο βέβαια ότι η μεγάλη πλειοψηφία των συμπατριωτών μας ανήκει στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος, προφανώς η άποψη της Ιεράς Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδας παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, είναι εύκολα αντιληπτό ότι τα ΜΜΕ έχουν κάθε λόγο να καλούν στα πάνελ τους και ιεράρχες μεταξύ άλλων. Μέχρι εκεί όμως. Όχι να γίνεται εκμετάλλευση των ακραίων φωνών της Ιεραρχίας με προφανέστατο σκοπό την αύξηση της τηλεθέασης. Δεν είναι και πολύ χριστιανική αυτή η υστεροβουλία.
Πάμε όμως στην ουσία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας έχει λοιπόν κάθε δικαίωμα να εκφέρει άποψη και να κρίνεται γι' αυτήν, όπως όλοι οι οργανισμοί που αποτελούνται από ανθρώπους (το δε γεγονός ότι οι ιεράρχες εκλέγονται με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος δεν είναι ικανό για να τους καταστήσει αυθεντικούς εκφραστές του Θεού επί γης, από τη στιγμή που οι αποφάσεις της Ιεραρχίας συχνά δεν λαμβάνονται ομόφωνα, ενώ είναι γνωστό τοις πάσι ότι οι μητροπολίτες διακρίνονται σε "προοδευτικούς" και "συντηρητικούς". Πότε είχε δίκαιο το Άγιο Πνεύμα; Όταν έδινε την ευλογία του στους μεν ή στους δε;). Σε κάθε περίπτωση όμως η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας δεν έχει δικαίωμα να νομοθετεί όχι μόνο άμεσα, αλλά και έμμεσα "απειλώντας" τους βουλευτές ότι θα χάσουν ψήφους.
Δεν θα σταθώ όμως στο περιεχόμενο αυτής της απειλής, που αποκαλύπτει μια αντιχριστιανική κουλτούρα συναλλαγής ιερέων και βουλευτών, αλλά θα πάω παραπέρα, σ' αυτό που κρίνω πιο ουσιαστικό. Μπορεί η κυρίαρχη πίστη στην Ελλάδα να είναι η Ορθοδοξία, όμως Έλληνες πολίτες και υπήκοοι δεν είναι μόνο οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, πόσο μάλλον οι ζηλωτές Ορθόδοξοι. Υπάρχουν και εκείνοι που έχουν μια πιο χαλαρή σχέση με τις θρησκείας γενικά, οι άθεοι κλπ. Το κράτος οφείλει να νομοθετεί για όλους τους υπηκόους του και να προστατεύει εξίσου τα δικαιώματα όλων. Όσο παράλογο είναι για κάποιον Χριστιανό σε μουσουλμανικό κράτος να υποχρεώνεται να ζει όπως οι Μουσουλμάνοι (π.χ. να του απαγορεύεται να τρώει δημόσια στη διάρκεια του Ραμαζανιού), εξίσου παράλογο είναι να υποχρεώνεται ένας μη Χριστιανός Ορθόδοξος να ζει με νόμους που διέπουν κάτι αντίθετο με αυτά που πιστεύει ο ίδιος.
Εξάλλου, η θεσμική κατοχύρωση ενός δικαιώματος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτός που το διαθέτει και θα το ασκήσει. Δεν υποχρεώνεται ένα διεμφυλικό άτομο ή κάποιος που αισθάνεται παγιδευμένος σε λάθος σώμα να αλλάξει το φύλο του με το ζόρι. Είναι ένα δικαίωμα που του παραχωρείται και αυτός (ή αυτή) θα το ασκήσει εάν το επιθυμεί, εάν θεωρεί ότι δεν έρχεται σε αντίθεση με τις αξίες και την ατομική ηθική του. Αυτό το άτομο εν τέλει είναι το μόνο που μπορεί να αποφασίσει για την ζωή του· ούτε εγώ που συμφωνώ με το νομοσχέδιο μπορώ ή δικαιούμαι να εξαναγκάσω κάποιον, για τον οποίο πιστεύω ότι θα τον ωφελήσει η αλλαγή φύλου, να το κάνει, ούτε ένας τρίτος που διαφωνεί, μπορεί να επιβάλλει τη διαφωνία του στον άμεσα ενδιαφερόμενο. Το θέμα είναι να αναγνωρίζεται κατ' αρχήν το δικαίωμα μαζί με όλες τις παραμέτρους για τον τρόπο σωστής άσκησής του, ώστε να μην γίνεται κατάχρηση, όπως ισχύει με όλα τα νομικά κατοχυρωμένα δικαιώματα. (Υπάρχει άλλωστε μια άποψη στη νομική επιστήμη, που υποστηρίζει ότι στην ουσία οι νόμοι δεν αναγνωρίζουν δικαιώματα, αλλά τα περιορίζουν θέτοντας τα όρια και οργανώνοντας την κοινωνία γύρω από αυτά)
Απορίες:
- Πριν της αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016, έβλεπα δηλωμένους φιλελεύθερους φίλους μου στο facebook να υποστηρίζουν τον Ντόναλντ Τραμπ και να πανηγυρίζουν τη νίκη του! Τη νίκη του ανθρώπου που στρεφόταν - και στρέφεται - κατά των μειονοτήτων κάθε είδους. Τώρα, βλέπω δηλωμένους φιλελεύθερους να παθιάζονται κατά του νομοσχεδίου για την ταυτότητα φύλου. Και αναρωτιέμαι: Τι σημαίνει τελικά φιλελευθερισμός για αυτούς τους ανθρώπους; Μόνο η ασυδοσία - με στοιχειώδη κρατικό έλεγχο - στην οικονομική δραστηριότητα και τίποτε περισσότερο; Εγώ αυτό θα το αποκαλούσα "βαλκανοεπαρχιωτικό φιλελευθερισμό" (ή αλλιώς "φιλελευθερισμό από τα LIDL"). Κάνω λάθος;
- Τι είναι πιο θλιβερό έως εμετικό; Ο βουλευτής που παραμένει εθισμένος σε παλαιοκομματικές λογικές μικροκομματικού συμφέροντος, αν και θέλει να μας πείσει ότι έχει αλλάξει, ή ο ψηφοφόρος πρόβατο, που αυτοπροσδιορίζεται "προοδευτικός" και "δημοκρατικός", που παλιά έδινε παθιασμένο αγώνα υπέρ της διαγραφής της αναγραφής του θρησκεύματος από τα δελτία αστυνομικής ταυτότητας, που και τώρα θα έδινε αντίστοιχα παθιασμένο αγώνα υπέρ της απλοποίησης της διαδικασίας αλλαγής φύλου, αν στην εξουσία βρισκόταν το κόμμα "του", αλλά δεδομένων των συνθηκών αναστατώνεται από χαρά διαβάζοντας στα σάιτ ότι κυβερνητικοί βουλευτές εξέφρασαν επιφυλάξεις για ένα άρθρο του νομοσχεδίου αφήνοντας ενδεχόμενο μη ψήφισής του και παρακολουθεί το κανάλι της Βουλής ταυτιζόμενος με υπερσυντηρητικές ρητορείες και περιμένοντας απλά να... πέσει η κυβέρνηση;
- Μέχρι το 2014, διάβαζα τις εμβριθείς αναλύσεις των "φωνών της κοινής λογικής" που υποστήριζαν ότι η καταψήφιση ενός π.χ. οικονομικού νομοσχεδίου της τότε κυβέρνησης από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, τους καθιστούσε ένα και το αυτό με τους Χρυσαυγίτες που επίσης καταψήφιζαν το ίδιο νομοσχέδιο. Σήμερα, που είδαμε βουλευτές να καταψηφίζουν από κοινού με τους Χρυσαυγίτες όχι ένα οικονομικό νομοσχέδιο, αλλά ένα νομοσχέδιο με αντικείμενο την προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η λογική της ταύτισης εξακολουθεί να ισχύει; Κι αν όχι, γιατί; Απλά επειδή στην κυβέρνηση βρίσκεται ένα "λάθος κόμμα";
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου