Όταν το περασμένο Σάββατο ανακοινώθηκε η διενέργεια δημοψηφίσματος από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, αυτό που με ιντρίγκαρε ήταν το τι θα έγραφαν οι φίλοι του facebook, πολλοί από τους οποίους είναι μάλλον εικονικοί παρά πραγματικοί φίλοι. Δεν ήμουν αφελής. Περίμενα ότι θα υπήρχαν έντονες αντιπαραθέσεις, περίμενα όμως περισσότερο ευφάνταστο χιούμορ, έξυπνες ατάκες και αστεία φωτομοντάζ, παρά ξύδι. Τελικά το ξύδι και η χολή κυριάρχησαν από την πρώτη μέρα. Και συνεχίζουν...
Δεν θα πάρω θέση υπέρ του "ναι" ή του "όχι" στο δημοψήφισμα. Κανέναν δεν ενδιαφέρει τι θα πράξω τελικά. Είναι σημαντικό, όμως, να σκεφτούμε και αυτό ακριβώς θέλω ν' αναδείξω, τι θα φέρει η επόμενη μέρα στην κοινωνία ως προς την ψυχική της ενότητα. Αυτό είναι το πιο επικίνδυνο απ' όλα και υπεύθυνοι είναι πολλοί εκπρόσωποι - όχι βέβαια όλοι - και των δυο απόψεων.
Πολλοί οπαδοί του "ναι", άνθρωποι που μέχρι τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου αυτοπροβάλλονταν ως "νηφάλιοι" και "σοβαρές φωνές", έχουν αφηνιάσει και χρησιμοποιούν το λεξιλόγιο των "ψεκασμένων" που καταδίκαζαν παλιότερα. Ζητούν εκδίκηση και αίμα, ονειρεύονται κρεμάλες, πολλοί ανακαλύπτουν για πρώτη φορά λουκέτα στα μαγαζιά (έχω προσωπική εμπειρία από άτομο που ξαφνικά το Φεβρουάριο του 2015 - μόλις ορκίστηκε η νυν κυβέρνηση - διαπίστωσε ότι υπάρχουν πολλά λουκέτα στην αγορά, που βεβαίως "τώρα έγιναν"!) και μάλιστα πολλοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, σκεπτόμενοι εντελώς μικροκομματικά και καθόλου εθνικά, ονειρεύονται την παλινόρθωση των ποσοστών των κομμάτων τους σε ποσοστά προ δεκαετίας (αυτό τους νοιάζει μόνο;)!
Από την άλλη, πολλοί οπαδοί του "όχι" ζητούν επίσης εκδίκηση (από την αντίθετη μεριά) και επιδίδονται σε διαγωνισμούς πατριωτισμού βάζοντας ταμπέλες στους ψηφοφόρους: οι καλοί και οι κακοί, οι πατριώτες και οι προδότες, οι ελεύθεροι και οι σκλάβοι, οι περήφανοι και οι ραγιάδες. Με ποιο κριτήριο, όμως, βάζεις ταμπέλα σε όποιον διαφωνεί μαζί σου και τον λοιδορείς; H διαφορετική άποψη δεν είναι η δημοκρατία; (Και αναφέρομαι στις αντιπαραθέσεις μεταξύ χρηστών του faceboo, η οποία αντιγράφει πιστά τις αδιανόητες για ευρωπαϊκή χώρα αντιπαραθέσεις στην τηλεόραση).
"Αφού ούτως ή άλλως δεν έχω στον ήλιο μοίρα, δεν πα να γίνουν όλα κάρβουνο" γράφει ένας. "Η ψήφος σου θα επηρεάσει το πώς ζω εγώ;" του απαντά ο άλλος. (Αληθινός διάλογος στο facebook). Χρειάζεται ανάλυση γιατί και τα δύο επιχειρήματα κινούνται στη σφαίρα του παραλόγου; Είναι δυνατόν σε μια κοινωνία να κοιτάμε μόνο το ατομικό συμφέρον και όχι το γενικό, ανεξάρτητα από το αν αυτά τα δύο συμπίπτουν; Από την άλλη είναι δυνατόν να απαξιώνουμε το δικαίωμα της ψήφου σε όποιον έχει διαφορετική άποψη από τη δική μας; Αυτό δεν κάνουμε όλοι με την ψήφο μας - είτε πρόκειται για εθνικές εκλογές είτε για δημοψήφισμα - να επηρεάζουμε τις ζωές των άλλων; Εξαιτίας των ψήφων μας τα τελευταία χρόνια η χώρα έφτασε στη σημερινή κατάσταση και ανατράπηκαν οι ζωές τόσων συμπατριωτών μας.
Δεν ξέρω αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα βρει πλειοψηφικό το "ναι" ή το "όχι". Υποπτεύομαι όμως ότι η όποια πλειοψηφία θα είναι οριακή. Με άλλα λόγια, δεδομένου του φανατισμού των τελευταίων ημερών, θα υπάρχουν συνθήκες για την τέλεια καταιγίδα ηθικής αμφισβήτησης του όποιου αποτελέσματος.
Αν κερδίσει οριακά το "ναι", οι οπαδοί του "όχι" θα κατηγορούν τη "διαπλοκή των καναλιών και των συμφερόντων" (που είναι αλήθεια ότι έδωσε ρέστα υποκειμενικότητας τις τελευταίες ημέρες) και δεν θα επιτρέψουν εύκολα την επιβολή των όποιων νέων μέτρων (απεργίες, διαδηλώσεις κλπ.).
Αν πάλι κερδίσει οριακά το "όχι", οι οπαδοί του "ναι" θα έχουν κάθε λόγο να συνεχίσουν τις διαδηλώσεις και την άσκηση πίεσης, ώστε να "μείνουμε Ευρώπη", θεωρώντας το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος προϊόν "κυβερνητικών ψεμάτων", ενώ πιθανότατα θα νιώθουν δικαιωμένοι από τις εξελίξεις που θα έλθουν τις αμέσως επόμενες ημέρες. (Κακά τα ψέματα, το ελληνικό ζήτημα δεν θα λυθεί αμέσως μετά το δημοψήφισμα, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα και πολύ περισσότερο αν το αποτέλεσμα δεν είναι αρεστό σε ορισμένους υπερσυντηρητικούς και μονολιθικούς κύκλους της ευρωζώνης).
Ψηφίστε ό,τι θέλετε, ό,τι εσείς κρίνετε πιο συμφέρον για τη χώρα συνολικά. Τα κριτήρια είναι υποκειμενικά και κανείς δεν δικαιούται να τα υπαγορεύσει στο εκλογικό σώμα. Μην ξεχάσετε όμως ότι είμαστε μια κοινωνία και ότι τη Δευτέρα θα είμαστε και πάλι γείτονες, συνάδελφοι, φίλοι. Κι αν δεν είμαστε φίλοι, μπορούμε να γίνουμε. Αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα.
Και μια μικρή παρατήρηση για το τέλος: Όταν το Μάρτιο του 2013 η Κύπρος έζησε επί μια εβδομάδα την ακόμη χειρότερη εμπειρία των capital controls σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα γύρω από το bail-in (κούρεμα καταθέσεων), ίσως παρακολουθήσατε πολιτικές συζητήσεις στο ΡΙΚsat. Ο μέσος Ελλαδίτης τηλεθεατής, συνηθισμένος αλλιώς, έμεινε με ανοιχτό το στόμα από το ευρωπαϊκό επίπεδο συζήτησης των εκπροσώπων των διαφόρων κομμάτων παρά τις εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις σχετικά με το ποιος ευθυνόταν για τη δραματική εκείνη εξέλιξη. Παρακολουθώντας τις τελευταίες ημέρες το επίπεδο των πολιτικών συζητήσεων στην ελληνική τηλεόραση, διαπιστώνω με θλίψη πόσο "βαλκάνιοι" είμαστε στο επίπεδο του δημοσίου διαλόγου - πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Και γι' αυτό δεν ευθύνονται μόνο οι πολιτικοί (όλων των αποχρώσεων), αλλά και οι δημοσιογράφοι, που τρίβουν τα χέρια όταν "ανάβουν τα αίματα", μπας και ανέβει η ρημάδα η τηλεθέαση. Τι ντροπή!
Πολλοί οπαδοί του "ναι", άνθρωποι που μέχρι τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου αυτοπροβάλλονταν ως "νηφάλιοι" και "σοβαρές φωνές", έχουν αφηνιάσει και χρησιμοποιούν το λεξιλόγιο των "ψεκασμένων" που καταδίκαζαν παλιότερα. Ζητούν εκδίκηση και αίμα, ονειρεύονται κρεμάλες, πολλοί ανακαλύπτουν για πρώτη φορά λουκέτα στα μαγαζιά (έχω προσωπική εμπειρία από άτομο που ξαφνικά το Φεβρουάριο του 2015 - μόλις ορκίστηκε η νυν κυβέρνηση - διαπίστωσε ότι υπάρχουν πολλά λουκέτα στην αγορά, που βεβαίως "τώρα έγιναν"!) και μάλιστα πολλοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, σκεπτόμενοι εντελώς μικροκομματικά και καθόλου εθνικά, ονειρεύονται την παλινόρθωση των ποσοστών των κομμάτων τους σε ποσοστά προ δεκαετίας (αυτό τους νοιάζει μόνο;)!
Από την άλλη, πολλοί οπαδοί του "όχι" ζητούν επίσης εκδίκηση (από την αντίθετη μεριά) και επιδίδονται σε διαγωνισμούς πατριωτισμού βάζοντας ταμπέλες στους ψηφοφόρους: οι καλοί και οι κακοί, οι πατριώτες και οι προδότες, οι ελεύθεροι και οι σκλάβοι, οι περήφανοι και οι ραγιάδες. Με ποιο κριτήριο, όμως, βάζεις ταμπέλα σε όποιον διαφωνεί μαζί σου και τον λοιδορείς; H διαφορετική άποψη δεν είναι η δημοκρατία; (Και αναφέρομαι στις αντιπαραθέσεις μεταξύ χρηστών του faceboo, η οποία αντιγράφει πιστά τις αδιανόητες για ευρωπαϊκή χώρα αντιπαραθέσεις στην τηλεόραση).
"Αφού ούτως ή άλλως δεν έχω στον ήλιο μοίρα, δεν πα να γίνουν όλα κάρβουνο" γράφει ένας. "Η ψήφος σου θα επηρεάσει το πώς ζω εγώ;" του απαντά ο άλλος. (Αληθινός διάλογος στο facebook). Χρειάζεται ανάλυση γιατί και τα δύο επιχειρήματα κινούνται στη σφαίρα του παραλόγου; Είναι δυνατόν σε μια κοινωνία να κοιτάμε μόνο το ατομικό συμφέρον και όχι το γενικό, ανεξάρτητα από το αν αυτά τα δύο συμπίπτουν; Από την άλλη είναι δυνατόν να απαξιώνουμε το δικαίωμα της ψήφου σε όποιον έχει διαφορετική άποψη από τη δική μας; Αυτό δεν κάνουμε όλοι με την ψήφο μας - είτε πρόκειται για εθνικές εκλογές είτε για δημοψήφισμα - να επηρεάζουμε τις ζωές των άλλων; Εξαιτίας των ψήφων μας τα τελευταία χρόνια η χώρα έφτασε στη σημερινή κατάσταση και ανατράπηκαν οι ζωές τόσων συμπατριωτών μας.
Δεν ξέρω αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα βρει πλειοψηφικό το "ναι" ή το "όχι". Υποπτεύομαι όμως ότι η όποια πλειοψηφία θα είναι οριακή. Με άλλα λόγια, δεδομένου του φανατισμού των τελευταίων ημερών, θα υπάρχουν συνθήκες για την τέλεια καταιγίδα ηθικής αμφισβήτησης του όποιου αποτελέσματος.
Αν κερδίσει οριακά το "ναι", οι οπαδοί του "όχι" θα κατηγορούν τη "διαπλοκή των καναλιών και των συμφερόντων" (που είναι αλήθεια ότι έδωσε ρέστα υποκειμενικότητας τις τελευταίες ημέρες) και δεν θα επιτρέψουν εύκολα την επιβολή των όποιων νέων μέτρων (απεργίες, διαδηλώσεις κλπ.).
Αν πάλι κερδίσει οριακά το "όχι", οι οπαδοί του "ναι" θα έχουν κάθε λόγο να συνεχίσουν τις διαδηλώσεις και την άσκηση πίεσης, ώστε να "μείνουμε Ευρώπη", θεωρώντας το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος προϊόν "κυβερνητικών ψεμάτων", ενώ πιθανότατα θα νιώθουν δικαιωμένοι από τις εξελίξεις που θα έλθουν τις αμέσως επόμενες ημέρες. (Κακά τα ψέματα, το ελληνικό ζήτημα δεν θα λυθεί αμέσως μετά το δημοψήφισμα, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα και πολύ περισσότερο αν το αποτέλεσμα δεν είναι αρεστό σε ορισμένους υπερσυντηρητικούς και μονολιθικούς κύκλους της ευρωζώνης).
Ψηφίστε ό,τι θέλετε, ό,τι εσείς κρίνετε πιο συμφέρον για τη χώρα συνολικά. Τα κριτήρια είναι υποκειμενικά και κανείς δεν δικαιούται να τα υπαγορεύσει στο εκλογικό σώμα. Μην ξεχάσετε όμως ότι είμαστε μια κοινωνία και ότι τη Δευτέρα θα είμαστε και πάλι γείτονες, συνάδελφοι, φίλοι. Κι αν δεν είμαστε φίλοι, μπορούμε να γίνουμε. Αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα.
Και μια μικρή παρατήρηση για το τέλος: Όταν το Μάρτιο του 2013 η Κύπρος έζησε επί μια εβδομάδα την ακόμη χειρότερη εμπειρία των capital controls σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα γύρω από το bail-in (κούρεμα καταθέσεων), ίσως παρακολουθήσατε πολιτικές συζητήσεις στο ΡΙΚsat. Ο μέσος Ελλαδίτης τηλεθεατής, συνηθισμένος αλλιώς, έμεινε με ανοιχτό το στόμα από το ευρωπαϊκό επίπεδο συζήτησης των εκπροσώπων των διαφόρων κομμάτων παρά τις εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις σχετικά με το ποιος ευθυνόταν για τη δραματική εκείνη εξέλιξη. Παρακολουθώντας τις τελευταίες ημέρες το επίπεδο των πολιτικών συζητήσεων στην ελληνική τηλεόραση, διαπιστώνω με θλίψη πόσο "βαλκάνιοι" είμαστε στο επίπεδο του δημοσίου διαλόγου - πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Και γι' αυτό δεν ευθύνονται μόνο οι πολιτικοί (όλων των αποχρώσεων), αλλά και οι δημοσιογράφοι, που τρίβουν τα χέρια όταν "ανάβουν τα αίματα", μπας και ανέβει η ρημάδα η τηλεθέαση. Τι ντροπή!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου