Πώς προκύπτει ότι οι Καναδοί είναι οι πιο ευμετάβλητοι ψηφοφόροι στον πλανήτη

Η αλήθεια είναι ότι ελάχιστοι Έλληνες ενδιαφέρθηκαν για τις εκλογές στον Καναδά. Οι περισσότεροι ίσως και να μην γνώριζαν ότι στις 19 Οκτωβρίου οι Καναδοί ψήφισαν για το νέο ομοσπονδιακό Κοινοβούλιό τους. Κι όσοι πρόσεξαν κάτι μέσα από κάποιο ρεπορτάζ δελτίου ειδήσεων, αυτό πιθανόν οφειλόταν στη φωτογένεια του νέου πρωθυπουργού του Καναδά, του 43χρονου Τζάστιν Τριντό, γιου του Πιέρ Τριντό, του μακροβιότερου πρωθυπουργού στην ιστορία του Καναδά. Είναι η πρώτη φορά που ένας Καναδός πρωθυπουργός έχει συγγενικό δεσμό με οποιονδήποτε προκάτοχό του, σε μια χώρα που μέχρι σήμερα δεν διέθετε ιδιαίτερες πολιτικές δυναστείες.

Αυτή η ελληνική αδιαφορία δεν είναι τυχαία. Γενικά ο Καναδάς κρατά χαμηλό προφίλ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια ήρεμη δύναμη, εσωστρεφής με κύριο ενδιαφέρον την εσωτερική ευημερία, μακριά από έντονες αντιπαραθέσεις και πολιτικές συγκρούσεις. Αυτή η ηρεμία επιβεβαιώθηκε και στην τελευταία μακρά προεκλογική εκστρατεία, η οποία χαρακτηρίστηκε από τη μεγάλη ταλάντωση του εκλογικού σώματος, όπως αποτυπώθηκε στα - γενικά αξιόπιστα - γκάλοπ, ώστε ανατρέχοντας κανείς σε αυτά βλέπει πως αν οι εκλογές διεξάγονταν έναν ή δύο μήνες νωρίτερα, τα αποτελέσματα θα ήταν τελείως διαφορετικά - τόσο μεταξύ τους όσο και σε σχέση με το τελικό αποτέλεσμα των εκλογών της 19ης Οκτωβρίου.

Έντεκα εβδομάδες κράτησε ο προεκλογικός αγώνας με αφετηρία τον προσδιορισμό της ημερομηνίας διεξαγωγής της εκλογικής διαδικασίας από τον τότε πρωθυπουργό Χάρπερ. Στην αφετηρία, προβάδισμα είχε το σοσιαλδημοκρατικό Νέο Δημοκρατικό Κόμμα του Μουλκαίρ, που είχε αποτελέσει τη μεγάλη έκπληξη των προηγούμενων ομοσπονδιακών εκλογών του 2011, όταν για πρώτη φορά αναδείχθηκε αξιωματική αντιπολίτευση. 

Δεν συμφωνούσαν όλες οι εταιρίες, αλλά υπήρχε ένας μικρός αριθμός δημοσκοπήσεων που έδινε ένα πολύ μικρό προβάδισμα - στα όρια του στατιστικού λάθους - στους Συντηρητικούς. Ωστόσο η μεγάλη πλειοψηφία έδινε ασφαλές δημοσκοπικό προβάδισμα στο Νέο Δημοκρατικό Κόμμα με ποσοστά γύρω στο 35%, ενώ υπήρχαν και γκάλοπ που το εμφάνιζαν να χτυπάει ακόμη και σαραντάρι! 

Αυτή η τάση διατηρήθηκε όλο τον πρώτο μήνα της προεκλογικής περιόδου από τις αρχές Αυγούστου μέχρι και την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου. Στις 8 του μηνός τα πράγματα άρχισαν να διαφοροποιούνται. Την ημέρα εκείνη δημοσιεύτηκαν τρεις δημοσκοπήσεις, που έδειχναν τρεις διαφορετικούς νικητές: η EKOS έδινε κεφάλι δύο μονάδων στους Συντηρητικούς, η IPSOS επέμενε ότι οι Σοσιαλδημοκράτες είχαν άνετο προβάδισμα πέντε μονάδων, ενώ η NANOS εκτιμούσε ότι οι Φιλελεύθεροι, το κεντρώο κόμμα που κυβέρνησε περισσότερο από κάθε άλλο τον Καναδά στη διάρκεια του 20ου αιώνα, διέθετε ένα πολύ ισχνό προβάδισμα μιας μονάδας έναντι της κεντροαριστερής παράταξης - και πάντα εντός του ορίου στατιστικού λάθους.

Αυτή η εικόνα.... τριχασμού αποτυπώθηκε σε μια σειρά από γκάλοπ μέχρι τις 17 Σεπτεμβρίου, αν και στα περισσότερα το προβάδισμα παρέμενε στους Νέους Δημοκράτες - αλλά με σαφώς μειωμένα ποσοστά και με μικρή διαφορά έναντι των αντιπάλων τους, που σχεδόν ισοψηφούσαν. Και ενώ από τις 18 Σεπτεμβρίου και μετά οι Νέοι Δημοκράτες άρχισαν να βγαίνουν εκτός παιχνιδιού με συνεχώς μειούμενα ποσοστά, οι Συντηρητικοί και οι Φιλελεύθεροι συγκέντρωναν παρόμοια ποσοστά στα γκάλοπ και εναλλάσσονταν στην πρώτη θέση με πολύ μικρές μεταξύ τους διαφορές, αν και συνήθως οι Συντηρητικοί είχαν το όποιο μικρό προβάδισμα. Θα κέρδιζε λοιπόν ο Χάρπερ μια τέταρτη συνεχή θητεία στο πρωθυπουργικό αξίωμα ύστερα από 9 χρόνια στην εξουσία; 

Από τις αρχές Οκτωβρίου η τάση άρχισε ν' αλλάζει. Χωρίς να υπάρχει κάποιος ξεκάθαρος νικητής, στον οποίο να συμφωνούν όλα τα γκάλοπ, ωστόσο πλέον οι πιθανότητες επικράτησης άρχισαν να είναι με το μέρος των Φιλελευθέρων. Σταδιακά όλο και περισσότερα γκάλοπ τους έδειχναν πρώτους με ποσοστά γύρω στο 35%, την ώρα που οι Συντηρητικοί έδειχναν τελματωμένοι γύρω στο 33%, ενώ τα ποσοστά του Νέου Δημοκρατικού Κόμματος βυθίζονταν γύρω στο 20%. Ήταν ολοφάνερο ότι οι ψηφοφόροι του αριστερού κόμματος άρχισαν να επιστρέφουν στους παραδοσιακούς Φιλελεύθερους, που άρχισαν να φαίνονται ως το μεγαλύτερο φαβορί να βάλουν τέλος στη διακυβέρνηση του Καναδά από τον  - αντιπαθή σε αυτούς - Στίβεν Χάρπερ. 

Και το τελευταίο δεκαήμερο προ των εκλογών έγινε το μεγάλο μπαμ. Τα ποσοστά των Φιλελευθέρων εκτοξεύτηκαν κοντά στο 40%, με τους Συντηρητικούς να καθηλώνονται λίγο πάνω από το 30. Η έκβαση του εκλογικού αποτελέσματος ήταν απολύτως προβλέψιμη και επιβεβαιώθηκε στις εκλογές της 19ης Οκτωβρίου, στις οποίες οι Φιλελεύθεροι απέσπασαν το 39.5% των ψήφων, οι Συντηρητικοί το 31.9% και το Νέο Δημοκρατικό Κόμμα περιορίστηκε στο 19.7%, όταν πριν τρεις μήνες εμφανιζόταν ως το απόλυτο φαβορί. 

Ήταν ένα μεγάλο comeback για το ιστορικό Φιλελεύθερο κόμμα του Καναδά, που μετά τις εκλογές του 2011 και το απογοητευτικό ποσοστό του 18.91%, που ήταν το χειρότερο στην ιστορία του, επέστρεψε στην εξουσία συγκεντρώνοντας μάλιστα τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική πλειοψηφία ενός κόμματος από το 1948 και μετά εκλέγοντας 184 βουλευτές (έναντι μόλις 36 το 2011) σε σύνολο 334. 

Θέμα απόπειρας χειραγώγησης του αποτελέσματος δεν τίθεται στον Καναδά, όπου γενικά δεν υπάρχει παράδοση εσφαλμένων γκάλοπ, ενώ άλλωστε οι εταιρίες δημοσκοπήσεων είναι πολύ λίγες - καμίς σχέση με την ελληνική υπερπροσφορά - και υπακούουν σε ορισμένους κανόνες. Πολύ απλά, οι Καναδοί ψηφοφόροι, παρότι δεν ζουν σε κάποια ταραγμένη ή περίεργη φάση της ιστορίας τους, ήταν εξαιρετικά αναποφάσιστοι και ευμετάβλητοι στις επιλογές τους, που σαφώς επηρεάστηκε από την ποιότητα του πολιτικού λόγου των υποψηφίων κατά τη διάρκειας της μακράς προεκλογικής εκστρατείας, ενώ σημαντικό κριτήριο υπήρξε η αντισυντηρητική ψήφος σε μια χώρα, που συχνά παραλληλίζεται από τους Αμερικανούς ως "ευρωπαϊκή".


Πού διάβασα τα γκάλοπ; Εδώ: Opinion polling in the Canadian federal election, 2015 - Wikipedia


Σχετικό θέμα:
Πώς οι βυζαντινισμοί των πολιτικών της Αυστραλίας έχουν βάλει τα γυαλιά στην ελληνική πολιτική ζωή. (Ή πώς η Αυστραλία άλλαξε πέντε πρωθυπουργούς μέσα σε 8 χρόνια)