31 Ιανουαρίου 2017

Οι ανατολικοευρωπαίοι ξαναθυμούνται (και κριτικάρουν) τα χρόνια του Κομμουνισμού μέσα από κινηματογραφικά μιούζικαλ!

Αν και ζούμε στην εποχή του "La la land", η αλήθεια είναι ότι τα κινηματογραφικά μιούζικαλ περνούν κρίση και γυρίζονται με το σταγονόμετρο. Μέχρι το "La la land", αποτελούσε ένα μάλλον ξεχασμένο είδος και δεν ξέρουμε πόσο εύκολα αυτό θ' αλλάξει στο άμεσο μέλλον. Ωστόσο, σε ορισμένες πρώην κομμουνιστικές χώρες, τα μιούζικαλ αποτελούν ένα πρωτότυπο μέσο επιστροφής στα χρόνια του κομμουνισμού συνδυάζοντας από τη μια τη σάτιρα των κακώς κειμένων της περιόδου εκείνης κι από την άλλη μια ανθρώπινη νοσταλγία για το παρελθόν με σημείο αναφοράς τη μουσική. Πώς σας φαίνεται ο συνδυασμός;

Rebelové [Τσεχία, 2001]

1968, κάπου στην - τότε - Τσεχοσλοβακία. Οι μαθητές ετοιμάζονται για τις απολυτήριες εξετάσεις του σχολείου και για ένα ξέγνοιαστο καλοκαίρι στη συνέχεια, ελεύθεροι πια από τις σχολικές υποχρεώσεις με φόντο μια χώρα που ζούσε τη δική της εφηβεία. Η ζωή της Τερέζα θα αλλάξει, όταν ο δρόμος της διασταυρώνεται με εκείνον του Σιμόν. Ο Σιμόν μαζί με δυο φίλους του το έσκασαν από το στρατόπεδο, όπου υπηρετούσαν, σχεδιάζοντας να περάσουν κρυφά τα σύνορα προς τη δυτική Ευρώπη με τελικό προορισμό τις ΗΠΑ και το Σαν Φρανσίσκο. 
Η ταινία είναι γεμάτη φως, τραγούδι και αισιοδοξία, μέχρι το συγκινητικό τέλος που αποτελεί και το απότομο τέλος της εφηβείας για την Τερέζα με την εισβολή των σοβιετικών τανκς. Πρόκειται για ένα κατεξοχήν ρομαντικό μιούζικαλ, ενώ τα όποια πολιτικά μηνύματα διατυπώνονται με έμμεσο αλλά σαφέστατο τρόπο. Πολλά τραγούδια κάτι μας θυμίζουν, αφού δεν είναι τίποτε περισσότερο από διασκευές γνωστών επιτυχιών της εποχής στην τσέχικη γλώσσα. Για παράδειγμα, το "Downtown" της Πετούλα Κλαρκ... στα τσέχικα!



Stilyagi  [Ρωσία, 2008]

Τη δεκαετία του '50, ανθούσε στη Μόσχα ένα εναλλακτικό, νεανικό κίνημα αμφισβήτησης όχι τόσο του κομμουνιστικού καθεστώτος από πολιτικής άποψης, όσο του μονότονου και ομοιόμορφου τρόπου ζωής. Οι "στιλάτοι" ξεχώριζαν από τους υπόλοιπους, καθώς ντύνονταν με ρούχα που είχαν έντονα χρώματα, τα χτενίσματά τους ήταν εντυπωσιακά, είχαν αλλάξει τα ονόματά τους σε αμερικανοπρεπή, ενώ άκουγαν και χόρευαν στους ρυθμούς αμερικάνικων μελωδιών. Εχθρός τους ήταν το επίσημο καθεστώς και ομάδες πιστών κομμουνιστών, οι οποίοι εξευτέλιζαν δημόσια τους "στιλάτους", αντιμετωπίζοντάς τους ως ανθρώπους του περιθωρίου. Υπήρχαν όμως κι εκείνοι που θα ήθελαν πολύ να τους μοιάσουν, όπως ο Μελς, ο οποίος γρήγορα γίνεται κι αυτός "στιλάτος", θέλοντας να πλησιάσει μια κοπέλα. Αυτή η επιλογή του ωστόσο, θα φέρει τον Μελς αντίπαλο στους πρώην συντρόφους του, μία των οποίων ήταν και η Κάτια, που κατά βάθος ήταν ερωτευμένη μαζί του και θέλει να τον εκδικηθεί.



Made in Hungaria  [Ουγγαρία, 2009]

Έχοντας δει πρώτα τις δυο προηγούμενες ταινίες, ομολογώ ότι είχα αυξημένες προσδοκίες για ένα ακόμη μιούζικαλ, που τοποθετείται χρονικά στη δεκαετία του 60, αλλά τελικά απογοητεύτηκα. Η ιστορία είναι στοιχειώδης και εξαντλείται στην επιστροφή της οικογένειας του νεαρού Μίκλος στην Ουγγαρία ύστερα από σύντομη απουσία στην Αγγλία (κάτι που θεωρητικά θα μπορούσε να δώσει έμπνευση για πολλές αστείες καταστάσεις - πολύ περισσότερες απ' όσες τελικά βλέπουμε στην ταινία - μιας και αντιστρέφεται η τάση φυγής πολλών Ούγγρων της εποχής εκείνης προς το εξωτερικό. Τελικά, το σενάριο εξαντλείται στο πώς ο Μίκλος θαμπώνει τους παλιούς του φίλους με τη ροκ εν ρολ μουσική και πώς καταφέρνει να ξεγελάσει ένα sφόδρα αντιαμερικανικό (/αντιδυτικό) καθεστώς συμμετέχοντας σ' ένα πανεθνικό, ουγγρικό τάλεντ σόου.



Csinibaba [Ουγγαρία, 1997]

Ακόμη ένα μιούζικαλ από την Ουγγαρία, που τοποθετείται στη δεκαετία του '60, ακόμη μια ταινία που εξελίσσεται με σημείο αναφοράς ένα μουσικό διαγωνισμό. Το κίνητρο του Ατίλα, του νεαρού πρωταγωνιστή της ταινίας, είναι να κερδίσει την πρώτη θέση με το συγκρότημά του, ώστε να ταξιδέψει στο Ελσίνκι (όπου θα πήγαινε ο νικητής για να συμμετάσχει σ' ένα συνέδριο νέων) και από εκεί ίσως να βρει έναν τρόπο να το σκάσει και να καταφύγει στον Καναδά, όπου από χρόνια βρισκόταν η αγαπημένη του.


Sonnenallee [Γερμανία, 1999]

Αυτή η γερμανική ταινία δεν είναι μιούζικαλ, αν και θα μπορούσε, καθώς η ιστορία περιστρέφεται κυρίως - αλλά όχι μόνο - γύρω από τις ερωτικές και μουσικές ανησυχίες μιας ομάδας εφήβων, που ζουν στην οδό Sonnenallee του ανατολικού Βερολίνου της δεκαετίας του '70, ακριβώς δίπλα από το τείχος που χώριζε την πόλη και τους κατοίκους της σε δύο τελείως διαφορετικά καθεστώτα. Σε μιούζικαλ παραπέμπει το φινάλε, όπου η ροκ μουσική ενώνει τους πάντες σ' ένα αυθόρμητο πάρτι στο δρόμο.


Η ταινία πάντως είναι ούτως ή άλλως μια καλή επιλογή για να περάσετε ένα ήσυχο βράδυ στο σπίτι, αν δεν έχετε πρόβλημα ν' ακούτε τους ηθοποιούς να μιλούν γερμανικά (και να διαβάζετε τους υπότιτλους στα αγγλικά). Από τις καλύτερες σκηνές αυτή που ακολουθεί στο επόμενο βίντεο:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου