Έχουμε ακούσει πολλές φορές τους τελευταίους μήνες, υπουργούς της ολλανδικής κυβέρνησης (συνασπισμός των τριών μεγαλύτερων κομμάτων, μεταξύ των οποίων και το ακροδεξιό κόμμα "Κόμμα της Ελευθερίας"), να αναφέρονται με δηκτικό τρόπο στο ελληνικό οικονομικό πρόβλημα αλλά και την ανικανότητα και διαφθορά της ελληνικής δημόσιας διοίκησης κουνώντας μας το δάχτυλο. Έχουν δίκαιο σε πολλά, δε ζούμε σε ένα "κράτος αγγέλων", όμως το θέμα είναι ότι "κράτος αγγέλων" δεν είναι ούτε και η Ολλανδία, αν αναλογιστεί κανείς το σκάνδαλο που συγκλόνισε τη χώρα πριν από δέκα χρόνια με επίκεντρο το "μαύρο χρήμα" στον κατασκευαστικό κλάδο σε σχέση με την ανάληψη και εκτέλεση των δημόσιων έργων στη χώρα αυτή.
Το Νοέμβριο του 2001, ο γενικός διευθυντής μιας από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρίες της Ολλανδίας, ο κύριος Αντ Μπος, κατήγγειλε στην τηλεοπτική εκπομπή "Sjoemelenmet miljoenen" (δηλαδή "κόλπα με τα εκατομμύρια") ότι ο πρώην εργοδότης του κρατούσε διπλά λογιστικά βιβλία. Μάλιστα, παρουσίασε σελίδες των κρυφών βιβλίων, από τις οποίες αποκαλύπτονταν συμφωνίες "κάτω από το τραπέζι" με τις ανταγωνίστριες εταιρίες. Για παράδειγμα, μία κατασκευάστρια εταιρία Α συμφωνούσε να αποδώσει ορισμένο χρηματικό ποσό (π.χ. 20.000 €) σε ανταγωνιστές υπό τον όρο ότι οι τελευταίοι θα την άφηναν να αναλάβει την κατασκευή ενός δημόσιου έργου. Με άλλα λόγια είχε διαμορφωθεί και λειτουργούσε ένα ιδιόμορφο καρτέλ των εργολάβων της χώρας, από όπου όλοι έβγαιναν κερδισμένοι, ενώ στο σκάνδαλο εμπλέκονταν και δημόσιοι αξιωματούχοι, οι οποίοι δωροδοκούνταν (ή, αν προτιμάτε την ελληνική έκφραση "λαδώνονταν") για την ανάθεση των δημοσίων έργων. Ο Μπος αποφάσισε να προχωρήσει στις παραπάνω καταγγελίες, όταν απολύθηκε με αφορμή το ότι δεν ήταν αποτελεσματικός στο "λάδωμα". Επειδή όμως οι δικαστικές και οι αστυνομικές αρχές στις οποίες απευθύνθηκε αρχικά δεν έδειξαν ιδιαίτερη προθυμία να ερευνήσουν τις καταγγελίες του, απευθύνθηκε στην τηλεοπτική εκπομπή προκαλώντας σοκ στην κοινή γνώμη της χώρας με τις αποκαλύψεις του, που ξεσκέπασαν ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς με μεγάλα πλοκάμια.
Την ίδια περίοδο, οι τηλεοπτικοί σταθμοί της χώρας αποκάλυψαν ότι τρεις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες της Ολλανδίας έκαναν συναλλαγή με το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα, προκειμένου να αποφύγουν την άσκηση δίωξης σε βάρος τους για απάτη σε ένα δημόσιο έργο κατασκευής τούνελ για τρένα στο Schiphol. Συγκεκριμένα, οι εμπλεκόμενες εταιρείες είχαν αποστείλει 189 πλαστά τιμολόγια με σκοπό τη μεταβίβαση των ευνοϊκών αποτελεσμάτων της επιχείρησης στις δύο άλλες. Με τα πλαστά τιμολόγια και τη μεταφορά των δεδουλευμένων τόκων επί των πλεονασμάτων, πέραν του οφέλους που αποκόμισαν οι δύο άλλες εταιρίες, το πραγματικό κέρδος των 42.000.000 ευρώ εμφανιζόταν μειωμένο σε 13.000.000 ευρώ!
Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι - κάτω και από την πίεση των ολλανδικών ΜΜΕ αλλά και της κοινής γνώμης - το ολλανδικό κοινοβούλιο όρισε εξεταστική επιτροπή, η οποία μάλιστα συνεδρίαζε δημόσια. Όπως αποκαλύφθηκε στους επόμενους μήνες, το σύνολο του κατασκευαστικού τομέα συμμετείχε στο κύκλωμα διαφθοράς εφαρμόζοντας τις ίδιες παράνομες πρακτικές, δηλαδή: απάτες, παράνομες επιδοτήσεις και εκδόσεις αδειών, χρηματική δωροδοκία πολιτικών προσώπων ή ανώτερων δημοσίων υπαλλήλων και μονοπώλιο της αγοράς ανεβάζοντας υπερβολικά τις τιμές, ενώ παράλληλα ο έλεγχος από τις αρμόδιες αρχές ήταν επιλεκτικός και μερικός. Στην τελική έκθεση του ολλανδικού κοινοβουλίου ωστόσο, που υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2002, αν και καταγράφονταν όλες οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις, προτιμήθηκε η χρήση του όρου "συμπαιγνία" αντί της πιο επιθετικής λέξης "διαφθοράς" για την περιγραφή του φαινομένου.
Είναι νομίζω σαφές ότι πρόκειται για προφανή περίπτωση πολιτικής αλχημείας υπό το πρόσχημα ότι ήταν μεμονωμένα περιστατικά, ενώ στην πραγματικότητα προσπαθούσαν απλά να ξορκίσουν τη βαριά κατηγορία του βαθύτατα "διεφθαρμένου κράτους" που θα κατέτασσε την Ολλανδία στην ίδια κατηγορία με χώρες, όπως η Νιγηρία και η Ινδονησία (ή, αν θέλετε, ακόμα και με χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, που έχουν κακή φήμη σε θέματα διαφθοράς). Εάν όμως η σύσσωμη εμπλοκή όλων των μεγαλοεργολάβων της χώρας σε ένα σκάνδαλο με προεκτάσεις σε πολιτικά πρόσωπα αλλά και στις διωκτικές αρχές αποτελεί απλά "συμπαιγνία" και όχι τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς, δεν μπορώ να διανοηθώ πόσο χαλαρή αντίληψη περί διαφθοράς έχουν οι Ολλανδοί πολιτικοί, ορισμένοι εκ των οποίων έχουν βάλει στο στόχαστρό τους τη χώρα μας. "Συμπαιγνία", λοιπόν... Ποιος όμως - και με πόσο πειστικά επιχειρήματα - μπορεί να εγγυηθεί ότι το εν λόγω πανηγύρι μαύρου χρήματος και μυστικών συμφωνιών ήταν παροδικό και ότι έχει τώρα εκλείψει ή ότι περιοριζόταν μόνο σε αυτόν τον τομέα της ολλανδικής οικονομίας;
[Πηγές: 1) Petrus C. van Duyne & Maarten van Dijck, "All in the Dutch construction family: cartel building and organised crime"
2) Grat van Den Heuvel, "The parliamentary enquiry on fraud in the Dutch constructionindustry collusion as concept between corruption andstate-corporate crime"]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου