Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα των Προσφύγων και νομίζω ότι δεν υπάρχει πιο αντιπροσωπευτικό τραγούδι για τη σημερινή μέρα από το "Clandestino" του Μάνου Τσάο. Ο ισπανικής καταγωγής, αλλά μεγαλωμένος στη Γαλλία, τραγουδιστής αναδείχτηκε σε μουσικό σύμβολο μιας πολυπολιτισμικής, παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, η οποία επιθυμεί να διευρύνει τους ορίζοντές της με επίκεντρο τη συνάντηση των διαφορετικών πολιτισμών (και όχι την οικονομική επέκταση των επιχειρηματικών συμφερόντων).
Το τραγούδι "Clandestno" είναι το δεύτερο σινγκλ του πρώτου, ομώνυμου άλμπουμ του Μάνου Τσάο, όταν αποφάσισε να φύγει από τους Μάνο Νέγκρα και να ξεκινήσει τη δική του σόλο καριέρα στα τέλη της δεκαετίας του '90. Οι ισπανικοί στίχοι του τραγουδιού θίγουν το θέμα της παράνομης μετανάστευσης και μάλιστα, όπως δήλωσε ο ίδιος ο καλλιτέχνης σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα Guardian to 2007, αναφέρεται "στα σύνορα ανάμεσα στην Ευρώπη και σε όσους προέρχονται από φτωχότερα κράτη". Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε στην ίδια συνέντευξη, "Το τείχος του Βερολίνου έπεσε και όλοι πανηγυρίσαμε, αλλά τώρα ανυψώνονται (νέα) τείχη: στην Παλαιστίνη, στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη. Κοιτάξτε τον αριθμό των ανθρώπων που πεθαίνουν προσπαθώντας να περάσουν από την Αφρική στην Ευρώπη".
Το "Clandestno", λοιπόν, αναφέρεται στους "λαθραίους", στους ανθρώπους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους προς αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης, αλλά καταλήγουν να αποτελούν τους αποδιοπομπαίους τράγους της ευημερούσας δυτικής κοινωνίας. Κακά τα ψέματα, ακόμα και στην περίοδο της βαθιάς οικονομικής κρίσης που διανύουμε, έχουμε την τύχη να ζούμε σε ένα περιβάλλον πολύ πιο αναπτυγμένο (οικονομικά και κοινωνικά) σε σχέση με τις χώρες της Αφρικής ή της Μέσης Ανατολής, από όπου προέρχεται η συντριπτική πλειοψηφία των σημερινών προσφύγων - είτε πρόκειται για νόμιμους είτε για παράνομους μετανάστες. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για ανθρώπους, οι οποίοι δε διαφέρουν σε τίποτα από εμάς (είμαστε όλοι ίσοι), αλλά είχαν απλά την ατυχία να γεννηθούν σε λάθος κοινωνίες τη λάθος εποχή.
Όχι βέβαια ότι δεν υπάρχει ένα αυξανόμενο κοινωνικό πρόβλημα από την εισροή "λαθρομεταναστών" (όσο κι αν δε μου αρέσει ο συγκεκριμένος όρος), όμως η λύση δεν είναι ούτε η δαιμονοποίηση τους, να τους μετατρέψουμε σε εύκολους αποδιοπομπαίους τράγους των προσωπικών μας αδιεξόδων, ούτε η περιθωριοποίησή τους, που τους αναγκάζει εκ των πραγμάτων να εκτραπούν σε παραβατικές συμπεριφορές συναισθανόμενοι την απαξίωση και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Η λύση αντιθέτως, εκτιμώ ότι είναι αφενός η υπέρβαση των όποιων γραφειοκρατικών εμποδίων αναγκάζουν τους ανθρώπους αυτούς να μείνουν κολλημένοι σε μια αδιέξοδη κατάσταση, που τους μετατρέπει σε ζητιάνους μιας ελπίδας που διαρκώς εξασθενεί, και αφετέρου η ενεργότερη ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινωνίας (από τους απλούς ανθρώπους μέχρι τους ανώτερους διακρατικούς θεσμούς), προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις εκείνες που θα είναι ικανές να κρατήσουν τα εκατομμύρια των δυνάμει μεταναστών/προσφύγων στον τόπο τους, προς όφελος τόσο των ατόμων μεμονωμένα όσο και των κοινωνιών συνολικά. Αλλά φυσικά, αυτό προαπαιτεί να αφήσουμε στην άκρη την υποκριτική ευαισθησία και τα ευχολόγια και αν στραφούμε σε ουσιαστικές πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση.
Όχι βέβαια ότι δεν υπάρχει ένα αυξανόμενο κοινωνικό πρόβλημα από την εισροή "λαθρομεταναστών" (όσο κι αν δε μου αρέσει ο συγκεκριμένος όρος), όμως η λύση δεν είναι ούτε η δαιμονοποίηση τους, να τους μετατρέψουμε σε εύκολους αποδιοπομπαίους τράγους των προσωπικών μας αδιεξόδων, ούτε η περιθωριοποίησή τους, που τους αναγκάζει εκ των πραγμάτων να εκτραπούν σε παραβατικές συμπεριφορές συναισθανόμενοι την απαξίωση και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Η λύση αντιθέτως, εκτιμώ ότι είναι αφενός η υπέρβαση των όποιων γραφειοκρατικών εμποδίων αναγκάζουν τους ανθρώπους αυτούς να μείνουν κολλημένοι σε μια αδιέξοδη κατάσταση, που τους μετατρέπει σε ζητιάνους μιας ελπίδας που διαρκώς εξασθενεί, και αφετέρου η ενεργότερη ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινωνίας (από τους απλούς ανθρώπους μέχρι τους ανώτερους διακρατικούς θεσμούς), προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις εκείνες που θα είναι ικανές να κρατήσουν τα εκατομμύρια των δυνάμει μεταναστών/προσφύγων στον τόπο τους, προς όφελος τόσο των ατόμων μεμονωμένα όσο και των κοινωνιών συνολικά. Αλλά φυσικά, αυτό προαπαιτεί να αφήσουμε στην άκρη την υποκριτική ευαισθησία και τα ευχολόγια και αν στραφούμε σε ουσιαστικές πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση.
Διαβάστε τους στίχους του τραγουδιού με μια - μάλλον πρόχειρη - μετάφραση:
Solo voy con mi pena (Είμαι μόνος με τη θλίψη μου)
Sola va mi condena (Μόνη της εξακολουθεί η ποινή μου)
Correr es mi destino (Το να τρέχω είναι το πεπρωμένο μου)
Para burlar la ley (Για να ξεφύγω από το νόμο)
Perdido en el corazn (Χαμένος στην καρδιά)
De la grande Babylon (Της μεγάλης Βαβυλώνας)
Me dicen el clandestino (Με αποκαλούν λαθραίο)
Por no llevar papel (Επειδή δεν έχω χαρτιά)
Pa' una ciudad del norte (Σε μια πόλη του βορρά)
Yo me fui a trabajar (Πήγα για να βρω δουλειά)
Mi vida la dej (Άφησα τη ζωή μου)
Entre Ceuta y Gibraltar (Μεταξύ της Χέουτα και του Γιβραλτάρ)
Soy una raya en el mar (Είμαι μια γραμμή στη θάλασσα)
Fantasma en la ciudad (Ένα φάντασμα στην πόλη)
Mi vida va prohibida (Η ζωή μου είναι απαγορευμένη)
Dice la autoridad (Έτσι λένε οι Αρχές)
Solo voy con mi pena (Είμαι μόνος με τη θλίψη μου)
Sola va mi condena (Μόνη της εξακολουθεί η ποινή μου)
Correr es mi destino (Το να τρέχω είναι το πεπρωμένο μου)
Por no llevar papel (Επειδή δεν έχω χαρτιά)
Perdido en el corazn (Χαμένος στην καρδιά)
De la grande Babylon (Της μεγάλης Βαβυλώνας)
Me dicen el clandestino (Με αποκαλούν λαθραίο)
Yo soy el quiebra ley (Είμαι ο παράνομος)
Mano Negra clandestina (Μαύρο Χέρι λαθραίο)
Peruano clandestino (Περουβιανός λαθραίος)
Africano clandestino (Αφρικανός λαθραίος)
Marijuana illegal (Μαριχουάνα παράνομη)
Solo voy con mi pena (Είμαι μόνος με τη θλίψη μου)
Sola va mi condena (Μόνη της εξακολουθεί η ποινή μου)
Correr es mi destino (Το να τρέχω είναι το πεπρωμένο μου)
Para burlar la ley (Για να ξεφύγω από το νόμο)
Perdido en el corazn (Χαμένος στην καρδιά)
De la grande Babylon (Της μεγάλης Βαβυλώνας)
Me dicen el clandestino (Με αποκαλούν λαθραίο)
Por no llevar papel (Επειδή δεν έχω χαρτιά)
Argelino, Clandestino! (Αλγερινός, λαθραίος!)
Nigeriano, Clandestino! (Νιγηριανός, λαθραίος!)
Boliviano, Clandestino! (Βολιβιανός, λαθραίος!)
Mano Negra, Ilegal! (Μαύρο Χέρι, παράνομο!)
Ακούστε και το τραγούδι:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου