Η ιστορική ομιλία του Ελευθερίου Βενιζέλου στην Κοινωνία των Εθνών τον Απρίλιο του 1932, λίγες μέρες πριν από ακόμη μια ελληνική χρεοκοπία: "Αν οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν κατορθώσουν να συνεννοηθούν για να βοηθήσουν τα μικρά, φτωχά κράτη, βλέπω πολύ μαύρο το μέλλον του κόσμου"

Οι αλυσίδωτες επιπτώσεις του χρηματιστηριακού κραχ του 1929 στη Νέα Υόρκη σε παγκόσμιο επίπεδο και ειδικότερα η κατάρρευση της στερλίνας, με την οποία ήταν στενά συνδεδεμένο το ελληνικό νόμισμα, το Σεπτέμβριο του 1931, οδήγησε το ελληνικό κράτος σε αδυναμία εκπλήρωσης των τεράστιων δανειακών του υποχρεώσεων. Τα ταξίδια του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου ανά την Ευρώπη στις αρχές του 1932 για χορήγηση νέων δανείων δεν απέφεραν καρπούς, ενώ μια τελευταία προσπάθεια αναστολής πληρωμής των τοκοχρεολυσίων, όπως επιθυμούσε η ελληνική κυβέρνηση, δόθηκε στις 15 Απριλίου 1932 στη Γενεύη, έδρα της Κοινωνίας των Εθνών. Εκεί, στο Συμβούλιο, ο Βενιζέλος πήρε το λόγο και απηύθυνε έκκληση να γίνει δεκτό το ελληνικό αίτημα, υπενθυμίζοντας στις ξένες δυνάμεις πώς η ελληνική πλευρά είχε τηρήσει - μέχρι τότε - στο ακέραιο τις εξωτερικές, οικονομικές της υποχρεώσεις παρά τις σοβαρές πολιτικές και οικονομικές αναταραχές μετά το τέλος της μικρασιατικής εκστρατείας, ενώ επιχείρησε να ευαισθητοποιήσει τις δυνάμεις υπενθυμίζοντας το ιδιαίτερο καθήκον τους να βοηθήσουν τα μικρότερα κράτη να σταθούν στα πόδια τους, συμβάλλοντας στην εδραίωση της ειρήνης στον πλανήτη. Ήταν μια εμπνευσμένη ομιλία, την οποία αξίζει να θυμηθούμε - σήμερα, περισσότερο από ποτέ:

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ:

""Η Ελλάδα δεν αρνείται να δεχθεί τη βοήθεια, την οποία συνιστά η Δημοσιονομική Επιτροπή υπό τύπο δανείου, φρονεί όμως ότι είναι απολύτως αναγκαία η αναστολή της μεταφοράς σε ξένο συνάλλαγμα (τρανσφέρ) επί μία πενταετία. Χωρίς την αναστολή αυτή, η κυβέρνησή μου δεν δύναται να εγγυηθεί για το ισοζύγιο του προϋπολογισμού και συνεπώς δεν δύναται να εξασφαλίσει την εξυπηρέτηση των δανείων. 

Ας μου επιτραπεί να υπενθυμίσω ότι η Ελλάδα ακόμη και κατά τη διάρκεια του πολέμου, ακόμη και κατά τη διάρκεια του οικονομικού αποκλεισμού, που επιβλήθηκε σε αυτή από τους πρώην Συμμάχους λόγω εσωτερικών μας διενέξεων, σεβάσθηκε την υπογραφή της και μέχρι προ εξαμήνου δεν είχε ζητήσει καμία αναστολή, εκπληρώνοντας πιστά και ανελλιπώς τις υποχρεώσεις της εν μέσω δυσχερειών, εναντίον των οποίων πάλευε και αυτή μαζί με όλα τα άλλα κράτη.

Επήλθε όμως η πτώση της στερλίνας και επακολούθησε ο οικονομικός σεισμός, ο οποίος συγκλόνισε το δημοσιονομικό οικοδόμημα και της δικής μας χώρας και συντέλεσε στο να μειωθεί σημαντικότατα το κάλυμμα της Τράπεζας της Ελλάδος. Τα επαναλαμβάνω όλα αυτά, για να σας εξηγήσω πόσο είναι πράγματι οδυνηρό για την Ελλάδα να φθάσει στο σημείο να ζητά αναστολή. Επαναλαμβάνω ότι ελπίζω, ότι πρόκειται περί μέτρου προσωρινού. 

Θεωρώ υποχρέωσή μου να πω από τη θέση αυτή με όλη την ειλικρίνεια ότι αν οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν κατορθώσουν να συνεννοηθούν για να βοηθήσουν τα μικρά, φτωχά κράτη, βλέπω πολύ μαύρο το μέλλον του κόσμου. Επειδή, όμως, είμαι φύσει αισιόδοξος, ελπίζω ότι τελικά θα εξευρεθεί λύση ανάλογη με τους δίκαιους πόθους των λαών".

Σύμφωνα με τον ελληνικό τύπο, βάσει των στενογραφημέων πρακτικών, ο Πολ Μπονκούρ, πρόεδρος τους Συμβουλίου της Κοινωνίας των Εθνών, φάνηκε να ανταποκρίνεται θετικά και καθησυχαστικά στην τελευταία αυτή έκκληση του Βενιζέλου, εξυμνώντας τον παράλληλα:

"Ευχαριστώ τον κ. Βενιζέλο εξ ονόματος του Συμβουλίου για τη θαρραλέα του προειδοποίηση. Τα μεγάλα κράτη δεν παραμένουν ασυγκίνητα προ της τύχης του κόσμου. Οι Μεγάλες Δυνάμεις μετρούν καλά την ευθύνη τους και συλλογίζονται τα μικρά κράτη, ιδιαίτερα εκείνα τα οποία κυβερνώνται από μεγάλους άνδρες, των οποίων η έξοχη δράση έχει συνδεθεί, όπως συμβαίνει με τη δράση του κ. Βενιζέλου, με μεγάλα ιστορικά γεγονότα της Ευρώπης".

Βέβαια, τα λόγια του Μπονκούρ ήταν "κούφια", αφού το Συμβούλιο δεν αποδέχτηκε το ελληνικό αίτημα πενταετούς αναστολής πληρωμής των τοκοχρεολυσίων (με συνέπεια την κήρυξη στάσης πληρωμών και ουσιαστικά τη χρεοκοπία της Ελλάδας), ενώ λίγα χρόνια μετά (1938) η θυσία της Τσεχοσλοβακίας στη ναζιστική Γερμανία - υποτίθεται για την εδραίωση της ειρήνης στην Ευρώπη - απέδειξε πόσο προφητική ήταν η τελευταία αποστροφή της παρέμβασης του Βενιζέλου στη συνεδρίαση του Συμβουλίου της Κοινωνίας των Εθνών στις 15 Απριλίου 1932.