Στην Ελλάδα έχουμε τις δικές μας εκλογές - για πολλοστή φορά τα τελευταία χρόνια - και ελάχιστοι ίσως ενδιαφέρονται για τα... προκριματικά των προκριματικών, που διεξάγονται στις ΗΠΑ. Οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικανοί υποψήφιοι των εκλογών του 2016 ανοίγουν τα χαρτιά τους για να κερδίσουν το εσωκομματικό χρίσμα εν όψει των εσωκομματικών εκλογών που θα ξεκινήσουν από τις αρχές του 2016. Τι κι αν είμαστε ακόμη στον Σεπτέμβρη του 2015! Αξίζει να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας προς τις ΗΠΑ, όχι απλά επειδή πρόκειται για τη μοναδική παγκόσμια υπερδύναμη, αλλά γιατί προκαλεί ενδιαφέρον - όσο και ανησυχία - το ανησυχητικό φαινόμενο του υποψηφίου-έκπληξη των Ρεπουμπλικανών, του εκατομμυριούχου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος με την αχαλίνωτη συμπεριφορά του όχι απλά είναι το φαβορί για να κερδίσει το χρίσμα του ρεπουμπλικανικού κόμματος, αλλά φαίνεται ότι μπορεί να χτυπήσει ακόμη και την προεδρία των ΗΠΑ. Έχει επιτεθεί στους βετεράνους των πολέμων, έχει απαξιώσει όλους τους πολιτικούς του αντιπάλους, έχει επιτεθεί σε δημοσιογράφους (με σεξιστικά ή ρατσιστικά επιχειρήματα) και γενικά προκαλεί όσο περισσότερο θόρυβο μπορεί στοχοποιώντας όσους διαφωνούν μαζί του! Ή μήπως δεν είναι απλά μια αχαλίνωτη συμπεριφορά ενός ανθρώπου που συχνά αρέσκεται να προκαλεί για λόγους δημοσιότητας, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για μια συμπεριφορά ενός "νταή", εθισμένου στο μπούλινγκ;
Στην ιστοσελίδα nymag.com διαβάζω την πολύ ενδιαφέρουσα και επαρκώς τεκμηριωμένη εκτίμηση της δρ. Τζαάνα Τζουβόνεν, καθηγήτριας ψυχολογίας στο UCLA, ειδικευμένης στα θέματα μπούλινγκ. Η δρ. Τζουβόνεν επισημαίνει κάποια χαρακτηριστικά στη δημόσια συμπεριφορά του Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στους συνυποψηφίους του, στους δημοσιογράφους, αλλά και σε οποιονδήποτε απλά διαφωνεί μαζί του, μια συμπεριφορά που προσιδιάζει σε δημόσιο μπούλινγκ (εκφοβισμός στα ελληνικά).
"Ο κλασικός νταής είναι ναρκισσιστής, κυνηγάει την εξουσία, είναι συχνά χαρισματικός κι επομένως δημοφιλής", επισημαίνει η δρ. Τζουβόνεν, σπεύδοντας να διευκρινίσει ότι ο "δημοφιλής" δεν είναι απαραίτητα και "αρεστός". Ο "δημοφιλής" ακούει πολλά χειροκροτήματα για διάφορους λόγους, αλλά δεν είναι απαραίτητα αρκετά αρεστός, ώστε να έχει και φίλους.
Με άλλα λόγια, οι νταήδες "αισθάνονται πραγματικά καλά για τους εαυτούς τους", όμως αυτή η αυτοπεποίθηση είναι μάλλον επιφανειακή, καθώς εξαρτάται από την αποδοχή του κόσμου. "Αν υπάρξει κάποιο πρόβλημα, αν κάποιος τολμήσει να τους κριτικάρει, αυτό μπορεί να τους κάνει περισσότερο ευάλωτους, έτσι, όταν κάποιος τους κριτικάρει, του επιτίθενται αμέσως... Δεν αντέχουν στο να υφίστανται κριτική".
Τι είναι αυτό που δίνει δημοσκοπικά φτερά σ' έναν εξαιρετικά αγενή, ρατσιστή, υπερφίαλο και εν πολλοίς ανεύθυνο υποψήφιο όπως ο Ντόναλντ Τραμπ; Οι αντιδράσεις των αντιπάλων του, οι οποίες είναι απόλυτα χαρακτηριστικές θυμάτων εκφοβισμού. Φοβούνται ότι θα γίνουν ο επόμενος στόχος του. Έτσι, δεν θέλουν να ρισκάρουν κάνοντας κάποιο επιθετικό σχόλιο εναντίον του νταή συνυποψηφίου τους, δεν ορθώνουν το πολιτικό τους ανάστημα (ή μήπως δεν έχουν ικανό πολιτικό ανάστημα να ορθώσουν;) και τελικά του αφήνουν όλο το πεδίο ελεύθερο να κάνει το παιχνίδι με τους "βρώμικους" όρους που εκείνος βάζει.
Ας αφήσουμε λίγο τον Ντόναλντ Τραμπ και την - άγνωστη στους περισσότερους Έλληνες - αμερικανική πολιτική σκηνή. Ας κρατήσουμε όμως τις επισημάνεις της δρ. Τζουβόνεν για να τις εφαρμόσουμε σε παραδείγματα Ελλήνων πολιτικών. Δεν χρειάζεται ν' αναφέρω ονόματα ή άλλα στοιχεία (αξιώματα που τυχόν κατέχουν, φύλο κλπ.). Σκεφτείτε τα αμέτρητα τηλεοπτικά πάνελ ή τις θορυβώδεις συνεδριάσεις του ελληνικού κοινοβουλίου και κάποιες χαρακτηριστικές συμπεριφορές εκπροσώπων του ελληνικού λαού, που φροντίζουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους μέσα από υπερβολικά λεκτικά σχήματα, εκμηδενίζοντας και καθυβρίζοντας τους πολιτικούς τους αντιπάλους, εκμηδενίζοντας και καθυβρίζοντας πολλές φορές και πρώην συντρόφους στο ίδιο κόμμα, αλλά και δημοσιογράφους, ιστοσελίδες και γενικά όποιον τολμήσει να διαφωνήσει μαζί τους! Κι ας επικαλούνται - ορισμένοι από τους Έλληνες νταήδες βουλευτές - τη δημοκρατία ως άλλοθι. Μόνο που η δημοκρατία στηρίζεται στη διαφωνία των απόψεων. Όμως γι' αυτούς ισχύει ο "χρυσός κανόνας": Διαφώνησες; Είσαι κατακάθι της κοινωνίας και ακόμη χειρότερα! Απλά και μόνο επειδή τολμάς να διαφωνείς!
Δυστυχώς αυτές οι εκλογές πραγματοποιούνται με λίστα. Έτσι, τα περιθώρια του ψηφοφόρου να επιλέξει ποιος βουλευτής θα τον εκπροσωπήσει στο "ναό της Δημοκρατίας" είναι ασφυκτικά περιορισμένα. Ας ευχηθούμε οι επόμενες εκλογές να γίνουνε μετά από τουλάχιστον 18 μήνες, ώστε να έχουμε κάθε περιθώριο, πριν ρίξουμε την ψήφο μας να σκεφτούμε: Ποιοι είναι νταήδες, οι φορείς ενός αντιδημοκρατικού μπούλινγκ στην πολιτική μας ζωή, ώστε να τους βάλουμε στο περιθώριο. Βέβαια υπάρχουν και κάποια κόμματα (γιατί να το κρύψουμε.. η Χρυσή Αυγή) που η όλη τους στάση βασίζεται ακριβώς στο μπούλινγκ ως μια δήθεν "μαγγιά". Ε, ένα κόμμα, που συμπεριφέρεται ως νταής, μπορούμε να το βάλουμε στο περιθώριο έστω και μέσω εκλογών με λίστα. Όχι ότι είμαι αισιόδοξος ότι θα συμβεί. Άλλωστε, όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες (ή και σε άλλες χώρες φαντάζομαι), υπάρχουν πολλοί ψηφοφόροι που χειροκροτούν το μπούλινγκ. Ίσως γιατί έτσι συμπεριφέρονται (ή θα ήθελαν να συμπεριφέρονται) και οι ίδιοι!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου