Γιατί η 11η Νοεμβρίου θεωρείται κάτι σαν το ευρωπαϊκό Χάλοουιν;

Ένας από τους σημαντικότερους άγιους της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας είναι ο Άγιος Μαρτίνος, ο οποίος θεωρείται προστάτης των παιδιών και των φτωχών, ενώ η μνήμη του οποίου γιορτάζεται στις 11 Νοεμβρίου. Επί αιώνες, η μέρα αυτή σηματοδοτούσε την έναρξη του χειμώνα στις βορειοευρωπαϊκές χώρες και γιορταζόταν μεγαλοπρεπώς από τις αγροτικές κοινωνίες. Κάτι αντίστοιχο του παραδοσιακού αμερικάνικου Χάλοουιν στη Γηραιά ήπειρο. Κύριο κατάλοιπο αυτών των εορτασμών σήμερα είναι το παραδοσιακό μενού της ημέρας, που περιλαμβάνει χήνα (για τους πιο παραδοσιακούς) ή πάπια (το σύγχρονο εναλλακτικό), καθώς και μικρότερα έθιμα σε ορισμένες χώρες. 

Κατ' αρχήν ποιος ήταν ο άγιος Μαρτίνος; Ένας Ρωμαίος στρατιώτης, ο οποίος γύρω στο 316 αποσκίρτησε από τις τάξεις του ρωμαϊκού στρατού λόγω της χριστιανικής του πίστης και πήγε στη Γαλλία, όπου ίδρυσε το πρώτο μοναστήρι της περιοχής. Από τη Γαλλία, άλλωστε, εξαπλώθηκε η φήμη του - και η γιορτή προς τιμή του - στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Σύμβολο του αγίου Μαρτίνου είναι η χήνα. Καθώς λέγεται, όταν αυτός κρυβόταν, επειδή δεν ήθελε να χειροτονηθεί επίσκοπος, κρύφτηκε σ' ένα εκτροφείο χηνών, όπου όμως προδόθηκε από το "κουάκ κουάκ" των πτηνών - ή όποιον ήχο τέλος πάντων αυτά βγάζουν. Βέβαια, αυτή η ιστορία πιθανόν να μην αποτελεί παρά μια πολύ ωραία πρόφαση, καθώς παραδοσιακά ο Νοέμβριος ήταν ο μήνας που οι αγρότες έσφαζαν τις χήνες τους.

Παραδοσιακά, λοιπόν, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (ρωμαιοκαθολικές και προτεσταντικές) συνηθίζεται το απόγευμα της 11ης Νοεμβρίου, το δείπνο να περιλαμβάνει χήνα ή πάπια, όπως προβλέπει η εκσυγχρονισμένη εκδοχή του εθίμου, που τηρείται και από ανθρώπους με χαλαρή σχέση απέναντι στη θρησκεία, οι οποίοι απλά εκμεταλλεύονται την αφορμή να εμπλουτίσουν το μενού της ημέρας με πιο ιδιαίτερα - και σπανιότερα - φαγητά.

Από κει και πέρα υπάρχουν και άλλα έθιμα που συνδέονται με τη γιορτή του αγίου Μαρτίνου και ποικίλλουν από χώρα σε χώρα. Για παράδειγμα, σε Γερμανία, Αυστρία και σε ορισμένες περιοχές του Βελγίου τα παιδιά βγαίνουν με φαναράκια στους δρόμους τραγουδώντας τραγούδια για τον άγιο Μαρτίνο, σ' άλλες περιοχές τα παιδιά σήμερα παίρνουν δώρα (υποτίθεται από τον άγιο), στη Μάλτα τα παιδιά ανταμοίβονται με γλυκά και φρούτα, στη Σλοβακία ο καιρός της 11ης Νοεμβρίου εκλαμβάνεται ως προμήνυμα του καιρού των Χριστουγέννων (αν χιονίζει, σημάδια ότι  ο άγιος Μαρτίνος κατέφθασε καβάλα σ' άσπρο άλογο, τότε θα χιονίσει και τα Χριστούγεννα), στην Εσθονία οι εορτασμοί θυμίζουν πολύ το αμερικανικό Χάλοουιν με πολλούς κυρίως στις αγροτικές περιοχές) να βγαίνουν στους δρόμους μεταμφιεσμένοι κλπ.

Από την άλλη σε κάποιες χώρες υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις. Στην Ισπανία η γιορτή του αγίου Μαρτίνου συμπίπτει - και ταυτίζεται - με τη σφαγή των γουρουνιών, ενώ στην Πορτογαλία, όπου ο χειμώνας αργεί ακόμη να μπει, η γιορτή ταυτίζεται με την ωρίμανση του κρασιού και θεωρείται ως η πρώτη μέρα που μπορεί να δοκιμαστεί η νέα σοδειά.