Υπακούοντας στη σχετική επιταγή
του άρθρου 6 του Συντάγματος του 1927, που προέβλεπε την παραχώρηση πολιτικών
δικαιωμάτων και στις γυναίκες διά νόμου, το δικαίωμα του εκλέγειν παραχωρήθηκε
στις Ελληνίδες για πρώτη φορά με το διάταγμα της 5ης Φεβρουαρίου
1930 (η ημερομηνία δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως): «Παραχωρείται δικαίωμα ψήφου κατά τας
δημοτικάς και κοινοτικάς εκλογάς εις τας γυναίκας αίτινες συνεπλήρωσαν το
τριακοστόν έτος της ηλικίας των και γνωρίζουν ανάγνωσιν και γραφήν».
Αυτό που αποτελούσε κεκτημένο για τους
αναλφάβητους άνδρες – και δεν ήταν μικρό το ποσοστό του αναλφαβητισμού την
εποχή εκείνη – η ελληνική πολιτεία το στερούσε από τις αναλφάβητες γυναίκες. Πόσες
όμως γυναίκες άνω των 30 ετών γνώριζαν ανάγνωση και γραφή - ειδικά στην
επαρχία, όπου η θέση τους ήταν σαφέστατα πιο υποβαθμισμένη τόσο λόγω των
σαφέστατα πιο στενόμυαλων αντιλήψεων όσο και λόγω των ιδιαιτεροτήτων της
αγροτικής ζωής, καθώς πολλά παιδιά στέλνονταν κατά προτεραιότητα στα χωράφια;
Οι πρώτες γυναίκες που ψήφισαν
ήταν οι Θεσσαλονικιές στις αναπληρωματικές δημοτικές εκλογές της 14ης
Δεκεμβρίου 1930. Όμως οι εγγεγραμμένες γυναίκες στους εκλογικούς καταλόγους της
πόλης ήταν μόλις 240.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία,
που είδαν το φως της δημοσιότητας το Φεβρουάριο του 1932, δύο χρόνια μετά την
εισαγωγή του δικαιώματος ψήφου – έστω μόνο για τις δημοτικές εκλογές και έστω
με πολλούς περιορισμούς – στις Ελληνίδες, σ’ όλη τη χώρα είχαν εγγραφεί στους
εκλογικούς καταλόγους 6.768 γυναίκες (επί συνόλου 301.772 εγγράμματων γυναικών
ηλικίας άνω των 30 ετών), εκ των οποίων οι 1834 βρίσκονταν στο δήμο Αθηναίων.
Στην επαρχία οι αριθμοί ήταν εξαιρετικά χαμηλοί: π.χ. μόλις 4 γυναίκες στο δήμο
Ναυπλίου, μόνο 1 στο Αργοστόλι (η Μαρκελίνα σύζυγος Γεράσιμου Μοσχόπουλου), 9
στο νομό Άρτης, 9 στο δήμο Φλώρινας και 21 στον υπόλοιπο νομό, 38 στο νομό Λασιθίου,
65 στο δήμο Μυτιλήνης, 1 στο δήμο Ξάνθης και 13 στους υπόλοιπους δήμους και τις
κοινότητες του νομού, 2 στο δήμο Μεσολογγίου κλπ.) ενώ σε ορισμένες περιοχές
(στους νομούς Ηρακλείου, Ρεθύμνης, Χανίων, Ροδόπης και Καβάλας) δεν είχε ακόμα
εγγραφεί καμία γυναίκα!
[Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από - ένα πολύ λεπτομερέστερο σε αριθμητικά στοιχεία - δημοσίευμα της εφημερίδας Πολιτεία υπό τον τίτλο Πόσαι γυναίκες έλαβον εκλογικά βιβλιάρια, με ημερομηνία 3 Φεβρουαρίου 1932]
Την ίδια περίοδο ωστόσο σημειώθηκε
στις Οινούσσες η πρώτη μεγάλη επιτυχία του γυναικείου κινήματος αναφορικά με
την άσκηση του δικαιώματος της ψήφου. Στις κοινοτικές εκλογές, που διεξήχθησαν εκεί
τον Ιανουάριο του 1932, σε σύνολο 600 ψηφισάντων οι γυναίκες ήταν 162. Μάλιστα,
η σημαντική αυτή συμμετοχή έπεισε και άλλες γυναίκες του νησιού, που δεν είχαν
δείξει αρχικά την ίδια προθυμία, ώστε λίγες μέρες μετά τις εκλογές ο αριθμός
των εγγεγραμμένων γυναικών στους εκλογικούς καταλόγους των Οινουσσών πλησίασε
στον αριθμό 500.
Ποιος όμως ήταν ο λόγος που οι
γυναίκες των Οινουσσών έδειξαν εξ αρχής ένα συγκριτικά μεγαλύτερο ενδιαφέρον
συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία; Η απάντηση δεν είναι ιδιαίτερα τιμητική, καθώς
το γυναικείο ενδιαφέρον στις Οινούσσες είχε κίνητρα σαφέστατα ξενοφοβικά.
Στις κοινοτικές εκλογές του 1932
οι Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, που είχαν βρει καταφύγιο στο νησί τα προηγούμενα χρόνια, κατέβασαν ενιαίο ψηφοδέλτιο. Επειδή όμως
μεγάλος αριθμός των ανδρών ψηφοφόρων ήταν ναυτικοί και απουσίαζαν από το νησί, οι
ντόπιοι φοβήθηκαν ότι τις εκλογές θα τις κέρδιζε ο συνδυασμός των προσφύγων.
Έτσι, προκειμένου να μην κερδίσει τις εκλογές κάποιος ξένος, οι ντόπιοι
έσπευσαν να εγγράψουν τις γυναίκες τους στους εκλογικούς καταλόγους κι αυτές με
τη σειρά τους άσκησαν με συνέπεια το εκλογικό τους δικαίωμα καταφέρνοντας να
βγει πρόεδρος του νησιού ένας Οινουσσιώτης!
 |
| εφημερίδα Πατρίς, 03.02.1932 |
Διαβάστε κι αυτά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου