Ζει η ελληνική Wikipedia;

Σήμερα συμπληρώνονται 10 χρόνια από την ημέρα που ξεκίνησε το εγχείρημα της ελληνικής Βικιπαιδείας - για κάποιον λόγο, από τον 19ο ακόμη αιώνα, υπήρχε η τάση να μεταφράζεται το αγγλικό γράμμα "w" ως "β" (έτσι και η Ουάσιγκτον ονομαζόταν μέχρι και τα μέσα περίπου του 20ου αιώνα "Βησιγκτόνα").. Όπως διαβάζουμε στη σχετική σελίδα, μέχρι σήμερα (1 Δεκεμβρίου 2012) η ελληνική εκδοχή της Wikipedia περιέχει 80.074 άρθρα. Είναι ένας αριθμός πάρα πολύ μικρός, αν τον συγκρίνουμε με τα 4.108.997 άρθρα της αγγλικής - μέχρι σήμερα. 

Για την Wikipedia να σημειώσουμε ότι πρόκειται για μια ιδιαίτερα έξυπνη - και εύχρηστη - ιδέα ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας, η οποία γράφεται από εθελοντές, που συνεισφέρουν τις γνώσεις τους - όχι πάντα αξιόπιστες, αλλά πρόκειται για εξαίρεση του κανόνα - για μια ευρεία γκάμα θεμάτων. Ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2001 από τον Τζίμι Γουέιλς, ο οποίος είχε ξεκινήσει παλαιότερα ένα παρόμοιο εγχείρημα ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας, τη Nupedia, και τον Ιανουάριο του 2001 - πολύ δηλαδή πριν την εμφάνιση της ελληνικής Βικιπαιδείας.

Η Wikipedia βασίζεται στην εφαρμογή των wiki, που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά το 1994 από τον Γουόρντ Κάνινγχαμ και επιτρέπουν την πρόσβαση στον καθένα. Η λέξη wiki προέρχεται από τη χαβανέζικη ονομασία των γρήγορων λεωφορείων (wiki wiki buses) και επιλέχτηκε από τον Κάνινγχαμ για να καταδείξει ακριβώς την ταχύτητα στην μετάδοση των πληροφοριών. 

Αν και η ελληνική Wikipedia (ή Βικιπαιδεία) κατατάσσεται στην 47η θέση μεταξύ των 285 γλωσσικών εκδοχών της, ο αριθμός των άρθρων που περιέχει, είναι εξαιρετικά μικρός σε απόλυτα νούμερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια θέση πιο πάνω από την ελληνική βρίσκεται η λατινική Wikipedia, παρόλο που τα λατινικά είναι μια "νεκρή γλώσσα". Αντίστοιχα, βλέπουμε ότι η γαλικιανή Wikipedia βρίσκεται στην 41η θέση της συνολικής κατάταξης, παρόλο που πρόκειται για μια γλώσσα που μιλούν μόλις 3.2 εκατομμύρια άνθρωποι στη βορειοδυτική Ισπανία. Η εσθονική εκδοχή, που απευθύνεται μόλις σε 1.000.000 αναγνώστες, βρίσκεται στην 41η θέση, η Waray-Waray - μια γλώσσα που τη μιλούν περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι στις Φιλιππίνες, βρίσκεται στην 40η θέση, η φινλανδική εκδοχή της Wikipedia, που απευθύνεται σε 5 εκατομμύρια ανθρώπους, βρίσκεται στην 17η θέση με σχεδόν τετραπλάσιο αριθμό άρθρων κλπ. 

Κι όμως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Alexa, η σελίδα της Wikipedia αποτελεί την έβδομη δημοφιλέστερη σελίδα μεταξύ των Ελλήνων χρηστών του ίντερνετ. Ποια είναι η εξήγηση; Δεν μας αρέσει να διαβάζουμε άρθρα ή προτιμάμε να σερφάρουμε στα αγγλικά;

Η αλήθεια είναι ότι τα άρθρα της Βικιπαιδείας είναι συχνά ελλιπή σε σχέση με τα αγγλικά. Πολλές φορές είναι κατανοητό, άλλες φορές, όμως, όχι. Αν ψάξει κανείς στοιχεία π.χ. για τη χούντα της επταετίας, θα διαβάσει περισσότερα στοιχεία στην αγγλική Wikipedia παρά στην ελληνική. Το ελληνικό άρθρο για την τηλεόραση, αρκείται ν' αναφέρει απλά τα πρότυπα εικόνας και τα συστήματα εκπομπής, χωρίς ν' αναφέρει κάποια πληροφορία για την ιστορία του μέσου: ποιος το ανακάλυψε, πότε ήρθε στην Ελλάδα για πρώτη φορά κλπ. 

Επίσης, πολλά άρθρα αναπαράγουν απλά με μια μετάφραση α λα google - δηλαδή αστεία - τα αγγλικά κείμενα ή έχουν να ενημερωθούν κάτι χρόνια, με αποτέλεσμα να μην δίνουν σωστές πληροφορίες στον αναγνώστη. Σε άλλες περιπτώσεις, κυρίως σε λήμματα γεωγραφίας, αναφέρονται δυο-τρία στοιχεία εντελώς ανούσια, σε σημείο ν' απορεί κανείς γιατί υπάρχουν - κυρίως σ' ό,τι αφορά την Ιστορία των κρατών, η οποία "ξεπετάγεται" με δυο-τρεις γραμμές, κι αυτές αφιερωμένες στην πρόσφατη ιστορία τους.. 

Το αποκορύφωμα του παραλόγου γίνεται στα λήμματα που είναι αφιερωμένα σε Έλληνες καλλιτέχνες. Πρόκειται κυρίως για αντιγραφή από ιστοσελίδες των fun club τους. Πρόκειται για κείμενα-ύμνους, που υπογραμμίζουν σε κάθε σχεδόν πρόταση πόσο σπουδαίος, υπέροχος, πρωτοπόρος, δημοφιλής κλπ. είναι ο τάδε ή ο δείνα τραγουδιστής ή ηθοποιός. 

Καθώς, λοιπόν, σήμερα η ελληνική Βικιπαιδεία συμπληρώνει μια δεκαετία παρουσίας στο Διαδίκτυο, καλό θα ήταν να αναλογιστούμε το μέλλον της. Είναι μια περιττή, γνωστική πολυτέλεια ή όχι; Κι αν όχι, πώς μπορεί να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο; Πώς μπορεί να παράσχει μια σφαιρική πληροφόρηση, ανταποκρινόμενη στην πρόκληση της ιδέας για μια συνεχώς ανανεούμενη, ελεύθερα προσβάσιμη ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια, εύχρηστη απ' όλους; Δεν είναι θέμα εθνικισμού ("η γλώσσα που κινδυνεύει" κλπ) αλλά δημιουργίας ενός εκπαιδευτικού εργαλείου που να γίνει όντως αξιοποιήσιμο απ' όλους.