Ο πρώτος ελληνικός, πειραματικός τηλεοπτικός σταθμός

Το Σεπτέμβριο του 1960, η Διεθνής Έκθεσης Θεσσαλονίκης επιφύλασσε μια μεγάλη έκπληξη για τους Έλληνες επισκέπτες, οι οποίοι είχαν το μοναδικό προνόμιο να είναι οι πρώτοι που θα παρακολουθούσαν το πρόγραμμα ενός ελληνικού τηλεοπτικού σταθμού. Επρόκειτο για τον πειραματικό τηλεοπτικό σταθμό της ΔΕΗ, που φιλοξενείτο στο περίπτερο της επιχείρησης και περιελάμβανε ένα πλήρες στούντιο, που είχαν στήσει τεχνικοί της Philips, ενώ το πρόγραμμα του αναμεταδιδόταν από 100 τηλεοπτικούς δέκτες (επίσης της εταιρίας Philips), οι οποίοι ήταν τοποθετημένοι τόσο στο χώρο της ΔΕΘ όσο και σε άλλα μέρη της Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις (διαφημιστικές καταχωρήσεις) της ΔΕΗ, τα σημεία της συμπρωτεύουσας, όπου είχαν εγκατασταθεί τηλεοπτικές οθόνες ήταν: στο Επταπύργιο, στο Σιδηροδρομικό Σταθμό, στα στρατόπεδα Καρατάσου και Παύλου Μελά, στη Νεάπολη, στο Χαριλάου, στο κέντρο εξυπηρέτησης της ΔΕΗ, που βρισκόταν στη γωνία των οδών Βενιζέλου και Τσιμισκή, στο πρακτορείο της Ολυμπιακής Αεροπορίας, στη Διεύθυνση της Περιοχής Θεσσαλονίκης (περιοχή παραλίας), στις εφημερίδες "Ελληνικός Βορράς" και "Μακεδονία", στο ξενοδοχείο "Αστόρια", στο Μέγαρο ΧΕΝ, στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, στο Παπάφειο Ορφανοτροφείο, στο Παγκόσμιο Ίδρυμα Εξυπηρετήσεως Πανεπιστημίων, στο γραφείο της ΔΕΗ στην Καλαμαριά, στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή, στα εξοχικά κέντρα "Ρέμβη" και "Πανόραμα", στις πλατείες Δημοκρατίας (τότε πλατεία Μεταξά), Καλλιθέας, Διοικητηρίου, Δικαστηρίων, Αριστοτέλους, Αγίας Σοφίας, Άνω Τούμπας και Κάτω Τούμπας, καθώς και στις κοινότητες Ωραιοκάστρου, Χαλάστρας, Πανοράματος και Πυλαίας. 

Η πρώτη επίδειξη λειτουργίας του σταθμού προς τους εκπροσώπους του τύπου έγινε στις 2 Σεπτεμβρίου και ώρα 11 το πρωί, μία μέρα πριν τα επίσημα εγκαίνια της 25ης ΔΕΘ. Το πρόγραμμα εκείνο, που όμως δεν αναμεταδόθηκε από τις τηλεοράσεις, ήταν μια συναυλία του συνθέτη Νίκι Γιάκοβλεφ, ο οποίος καθόταν στο πιάνο και τον συνόδευε η τραγουδίστρια Μαίρη Λω.

Η επίσημη πρώτη έγινε στις 7 το βράδυ της 3ης Σεπτεμβρίου μεταδίδοντας το χαιρετισμό του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή στα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθέσεως. Ωστόσο, η τακτική λειτουργία του προγράμματος ξεκίνησε το επόμενο βράδυ και πάλι στις 7. Οι ώρες λειτουργίας του πειραματικού σταθμού ήταν καθημερινά από τις 7 μ.μ. μέχρι τις 10.30΄ μ.μ. Τα προγράμματα της πρώτης ημέρας ήταν τα εξής: 

- Κήρυξη έναρξης μετάδοσης προγράμματος από τον υφυπουργό προεδρίας της κυβέρνησης, Τριανταφυλλάκο

- Ήχοι στην τύχη (παίζει το κουαρτέτο Λαυράνου)

- 5.000 χρόνια μόδας.

- Νύχτες του Θερμαϊκού (τραγουδά η Μαίρη Λω με το Νίκι Γιάκοβλεφ στο πιάνο)

- Εις τα φτερά της προκοπής

- Το καταραμένο φίδι (το ελληνικό χορόδραμα υπό τη διεύθυνση της Ραλλούς Μάνου)

- Μουσική που αγαπάτε

- Οι προσκεκλημένοι της ΔΕΗ (ο γενικός διευθυντής της ΔΕΗ, Γ. Πεζόπουλος, υποδέχεται τον υπουργό Βορείου Ελλάδος κ. Θεολογίτη και άλλους επίσημους καλεσμένους σε μία συζήτηση επί του θέματος της ημέρας)

- Διασκεδάστε μαζί μας (Τηλεφωνικό παιχνίδι με τον Άλκη Στέα)

- Καληνύχτα Θεσσαλονίκη (ο Νίκι Γιάκοβλεφ με την άγνωστη Αθηναία).

Την πρώτη μέρα δεν υπήρχε συγκεκριμένος προγραμματισμός ως προς την ώρα έναρξης της κάθε εκπομπής, κάτι που άλλαξε σύντομα, οπότε ο κάθε περίεργος τηλεθεατής μπορούσε να προγραμματίσει ποια ώρα θα στηθεί σε κάποιον από τους 100 δέκτες, ώστε να παρακολουθήσει την αγαπημένη του εκπομπή. Ενδεικτικά, το πρόγραμμα του πειραματικού τηλεοπτικού σταθμού της ΔΕΗ στις 6 Σεπτεμβρίου ήταν το ακόλουθο:

19.30΄ Έναρξη

19.35΄ Χαρούμενες Νότες (κουαρτέτο Λαυράνου)

19.50΄ Μια φορά κι έναν καιρό

20.00΄ Ειδήσεις

20.05΄ Μουσικαί εξομολογήσεις (Μαίρη Λω - Νίκι Γιάκοβλεφ)

20.15΄ Ο παλμός της εποχής

20.30΄ Ο Μαρσύας (το χορόδραμα υπό τη διεύθυνση της Ραλλούς Μάνου)

20.45΄ Ο μεγάλος μας κόσμος

21.00΄ Οι προσκεκλημένοι της ΔΕΗ

21.20΄ Είναι εύκολο ν' ανάψεις το φως

21.30΄ Τηλεφωνικό παιχνίδι με τον Άλκη Στέα

22.00΄ Καληνύχτα Θεσσαλονίκη (Η άγνωστη Αθηναία και ο Νίκι Γιάκοβλεφ)

Παρόμοιο ήταν το πρόγραμμα του σταθμού και τις επόμενες μέρες λειτουργίας του με ελάχιστες διαφοροποιήσεις, ενώ από το στούντιο του πέρασαν μεταξύ άλλων ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, η Ελένη Βλάχου, ο Γιώργος Ρούσσος, η Άννα Συνοδινού, η Κατίνα Παξινού, ο Στρατής Μυριβήλης κ.ά..

Δύο φωτογραφίες με τις εμφανίσεις της Αλίκης Βουγιουκλάκη και του Κωνσταντίνου Καραμανλή στον τηλεοπτικό φακό του δοκιμαστικού καναλιού της ΔΕΗ.

Παράλληλα, όμως, τηλεοπτικός σταθμός, και μάλιστα έγχρωμος, λειτουργούσε και στο αμερικανικό περίπτερο, με πολύ πλουσιότερο πρόγραμμα (πρωινή και βραδινή ζώνη), αλλά και με το πρώτο τάλεντ σόου που είδαν Έλληνες τηλεθεατές. Ονομαζόταν "Η ώρα των νέων ταλέντων" και προβαλλόταν την τελευταία εβδομάδα, 9 με 10 το πρωί. Στον τηλεοπτικό σταθμό του αμερικανικού περιπτέρου παρουσίαζε ημίωρη εκπομπή ο Χάρρυ Κλιν, προβλήθηκε ο "Καραγκιόζης" του αξέχαστου Ευγένιου Σπαθάρη, μουσικά προγράμματα με διάφορους τραγουδιστές και συνθέτες -και όχι μόνο με τον Γιάκοβλεφ!

Ενδεικτικά, στις 10.09 το πρόγραμμα "της εγχρώμου τηλεοράσεως του αμερικανικού περιπτέρου", όπως έγραφαν οι εφημερίδες, ήταν το εξής:

9.30΄ Δελτίο ειδήσεων και μετεωρολογικό δελτίο

9.45΄ επίδειξη τεχνητών μελών από τον ανάπηρο Τζέρρυ Λήβυ

10.00΄ Ντούο Μελόντικα, με τον Εμμ. Παναγιωτάκη στο πιάνο και το Βιταλιάνο Ποζέλι στο ακορντεόν

10.15΄ Έφη Ντιάμοντ (τραγούδι)

10.30΄ σκίτσα από τον Π. Δρατσίδη

11.00΄ συνθέσεις για πιάνο από την Αντιγόνη Παπαμικροπούλου

11.45΄ Το κουκλοθέατρο του Μπάρμπα Μητούση

12.00΄ Επιδείξεις καλλυντικών του οίκου Ρεβλάν

12.30΄ Ο κωμικός Χάρρυ Κλιν

17.30΄ 30 σκίτσα με γραφομηχανή της Λιλής Λαγίδου

18.00΄ Επίδειξη καλλυντικών του οίκου Κωνστάνς

18.15΄ Τρίο Αμόρε (κιθάρα και τραγούδι)

18.30΄ Καραγκιόζης του Ευγένιου Σπαθάρη

19.00΄ Κάσι και Φίλιπ (χορευτικό ντουέτο)

19.15΄ Ο κωμικός Χάρρυ Κλιν

19.30΄ Ο μίμος Τάσσος Γιαννόπουλος

20.00΄ Τρίο Μορένο

20.20΄ Η ορχήστρα της Ερ Σι Άι με τη Μαίρη Καζάκου, το Γιώργο Ταλιούρη, τον Τόνι Γουγούση και το τρίτο Γκρέκο

20.40΄ Ο Γιώργος Οικονομίδης με το συγκρότημά του, τη Μαρία Σύλβα και τον Βάσο Σπέλιο

Αν και υπήρξαν πρωτοβουλίες για να συνεχιστεί η μόνιμη λειτουργία του τηλεοπτικού σταθμού στη Θεσσαλονίκη -μάλιστα είχε συσταθεί και σύλλογος "Φίλων της τηλεόρασης" με εκπρόσωπο τον Άλκη Στέα- τελικά οι προσπάθειες εκείνες δεν καρποφόρησαν. Θα έπρεπε να περάσουν πεντέμισι χρόνια  μέχρι την εκπομπή του πρώτου επίσημου, ελληνικού τηλεοπτικού σταθμού, του ΕΙΡΤ, στις 23 Φεβρουαρίου 1966, οπότε ξεκίνησε να γράφεται η ελληνική τηλεοπτική ιστορία.

Να σημειωθεί, τέλος, ότι το 1960, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης συνοδεύτηκε και από μια δεύτερη πρωτιά, καθώς τότε διοργανώθηκε το πρώτο Φεστιβάλ Κινηματογράφου με την ονομασία "Εβδομάς Ελληνικού Κινηματογράφου".