9 Οκτωβρίου 2013

Οι σκύλοι έχουν ανθρώπινα συναισθήματα;


Για περισσότερα από δύο χρόνια, ο Γκρέγκορι Μπερνς, καθηγητής νευροοικονομίας στο Πανεπιστήμιο Έμορι, μαζί με συναδέλφους του εκπαίδευαν σκύλους, ώστε να υποβληθούν σε μαγνητική τομογραφία. Σκοπός της έρευνας τους ήταν να διαπιστωθεί πώς ακριβώς δουλεύει ο εγκέφαλος των σκύλων, αλλά και τι σκέφτονται τα αγαπημένα μας τετράποδα φιλαράκια για εμάς, τους ανθρώπους. Ποια ήταν η τελική τους διαπίστωση; Ότι τα σκυλιά είναι.. άνθρωποι!

Σε άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στους New York Times, ο δρ. Μπερνς εξηγεί. Μέχρι τώρα οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι σκύλοι δεν έχουν αισθήματα, όπως ένας άνθρωπος, βασιζόμενοι κυρίως σε συμπεριφορικές παρατηρήσεις. Κι επειδή οι σκύλοι δεν μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μας μιλώντας στη γλώσσα μας, ήταν αδύνατο να διαψεύσουν αυτήν την καθιερωμένη αντίληψη. Άλλωστε, ο δρ Μπερνς επιρρίπτει μέρος της ευθύνης και σε επιστημονικές σκοπιμότητες, καθώς θεωρεί ότι "η έρευνα των ζώων είναι μεγάλη επιχείρηση" και ότι "είναι εύκολο να παραμερίσει κάποιος τις δύσκολες ερωτήσεις σχετικά με την ευαισθησία και τα συναισθήματα των ζώων, επειδή δεν έχουν απάντηση". 
Πώς όμως πείστηκαν ο δρ. Μπερνς και η  ερευνητική του ομάδα ότι τα σκυλιά τρέφουν ανθρώπινα συναισθήματα; Η απάντηση βρίσκεται στα αποτελέσματα των μαγνητικών τομογραφιών, στις οποίες υποβλήθηκαν ορισμένοι σκύλοι, με πρώτη και καλύτερη τη σκυλίτσα του ίδιου του καθηγητή, χωρίς προηγουμένως να έχουν υποβληθεί σε αναισθησία.
Πόσο "ηθικό" είναι ιατρικά να υποβληθεί ένα ζώο σε μαγνητική τομογραφία χωρίς να του έχει γίνει ένεση αναισθησίας; Για τον δρ. Μπερνς πάντως η δικαιολογία είναι απλή: ".. δεν μπορείς να μελετήσεις τη λειτουργία του εγκεφάλου σ' ένα αναισθητοποιημένο ζώο. Τουλάχιστον όχι κάτι ενδιαφέρον, όπως η αντίληψη ή το συναίσθημα". 
Όπως διαπιστώθηκε από τις εξετάσεις, ο εγκέφαλος των συγκεκριμένων σκύλων αντιδρούσε θετικά σε χειρονομίες που σχετίζονταν με το φαγητό ή σε μυρωδιές οικείων προσώπων. Απ' ότι φαίνεται, μάλιστα, στον εγκέφαλο των σκύλων ενεργοποιείται το ίδιο εκείνο μέρος που ενεργοποιείται και στον ανθρώπινο εγκέφαλο, το οποίο σχετίζεται με τα θετικά συναισθήματα. Βέβαια, τονίζεται ότι αυτό δε συνιστά απόδειξη, αλλά μια ένδειξη ότι τα σκυλιά ενδεχομένως να αναπτύσσουν συναισθήματα (εν προκειμένω προσκόλληση και αγάπη),  κάτι που, αν ισχύει, σημαίνει ότι οι σκύλοι έχουν τις ευαισθησίες ενός μωρού. Επομένως, θα πρέπει να σταματήσουμε ν' αντιμετωπίζουμε τους σκύλους σαν αντικείμενα που μας ανήκουν και να τους φερθούμε ανάλογα, ακόμη και ν' αναγνωρίσουμε ότι έχουν "δικαιώματα προσωπικότητας" (rights of personhood). 
Ο δρ. Μπερνς δεν πιστεύει ότι αυτό το τελευταίο είναι εφικτό να γίνει σύντομα, καθώς εκτιμά ότι η κοινωνία μας απέχει "πολλά χρόνια από το να αντιληφθεί τους σκύλους σαν άτομα". Ωστόσο, θεωρεί ότι μπορεί η επιστημονική έρευνα να καταφέρει κάποτε ν' αποδείξει ότι αυτό όντως ισχύει και κλείνει το άρθρο του εκφράζοντας την ελπίδα ότι "κάποια μέρα ίσως δούμε μια περίπτωση επιχειρηματολογίας υπέρ των δικαιωμάτων ενός σκύλου, βάσει των ευρημάτων της τομογραφίας".

Το άρθρο του δρ. Γκρέγκορι Μπερνς με τίτλο "Dogs, Are People, Too" ("Οι σκύλοι είναι κι αυτοί άνθρωποι") μπορείτε να το διαβάσετε εδώ (στα αγγλικά): 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου