Την άνοιξη του 1847, η οικονομική κατάσταση του ελληνικού κράτους δεν ήταν ιδιαίτερα ανθηρή και η κυβέρνηση Κωλέττη διερευνούσε την προοπτική σύναψης ενός εξωτερικού δανείου. Με σκοπό τη διεξαγωγή σχετικών διαπραγματεύσεων, άλλωστε, το Μάρτιο του 1847 βρέθηκε στην Αθήνα ο Γάλλος τραπεζίτης Ιάκωβος Μάγερ Ρότσιλντ. Κατά σύμπτωση, η επίσκεψη του Ρότσιλντ στην Αθήνα συνέπεσε με τον εορτασμό του Ορθόδοξου Πάσχα (23 Μαρτίου/4 Απριλίου 1847). Αυτή η σύμπτωση θα οδηγούσε σε μια μαύρη σελίδα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, ένα πρωτοφανές ξέσπασμα αντισημιτισμού, οι παρενέργειες του οποίου θα διαρκούσαν πολλά χρόνια και θα οδηγούσαν ακόμη και στο ναυτικό αποκλεισμό της χώρας.
Το πρόβλημα - τουλάχιστον σύμφωνα με τη λογική του πρωθυπουργού Κωλέττη - ήταν ότι ο επίσημος προσκεκλημένος, τον οποίο φυσικά η ελληνική κυβέρνηση είχε στα ώπα-ώπα (κοινώς τον "έγλειφε από πάνω μέχρι κάτω") θέλοντας να εξασφαλίσει τη σύναψη ενός δανείου με ευνοϊκούς όρους, ήταν Εβραίος και ενδεχομένως να προσβαλλόταν από το έθιμο της πυρπόλησης του Ιούδα, που λάμβανε χώρα κάθε χρόνο την ημέρα του Πάσχα στο κέντρο της πρωτεύουσας. Έτσι, χωρίς πολλή σκέψη η κυβέρνηση Κωλέττης πήρε την πρωτοβουλία να απαγορεύσει την τέλεσης του εθίμου, χωρίς όμως να δοθούν οι απαραίτητες διευκρινίσεις για το λόγο της απαγόρευσης.
Εδώ που τα λέμε βέβαια, τι να ισχυριζόταν και ο Κωλέττης; Την αποτυχία της κυβέρνησής του, ή ότι τα οικονομικά του κράτους πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο; Και σαν να μην έφτανε αυτό, αδυνατώντας να προβλέψει την εκδήλωση αντιδράσεων από την αναπάντεχη και επίσημα αναιτιολόγητη αυτή απόφαση, η κυβέρνηση δεν φρόντισε να στείλει όργανα της τάξης στην περιοχή.
Το αποτέλεσμα ήταν να ξεκινήσει μια άνευ προηγουμένου παραφιλολογία και να διαδίδονται ανυπόστατες φήμες ότι ο δον Δαβίδ Βονιφάτιος Πασίφικο, Πορτογάλος στην καταγωγή (μάλιστα κατά το παρελθόν είχε διατελέσει πρόξενος της πορτογαλικής κυβέρνησης στην Ελλάδα), που όμως έφερε την αγγλική υπηκοότητα και ήταν Εβραίος στο θρήσκευμα, είχε δήθεν πληρώσει τους αστυνομικούς για να εμποδίσουν το άναμμα της πυράς και το κάψιμο του Ιούδα. Ο όχλος δεν νοιαζόταν για αποδείξεις. Εφόσον στην περιοχή ζούσε ένας Εβραίος, αυτός ήταν και ο "ένοχος"!
Τι κι αν ο Πασίφικο ήταν ένας γέροντας, "τίμιος και φιλήσυχος άνδρας", όπως τον περιέγραφε η εφημερίδα Αθηνά, ένας "φιλήσυχος, οικογενειάρχης, ελεήμων, αγαθός πολίτης" κατά την περιγραφή της Ελπίδος. Κανείς δεν σκεφτόταν λογικά, αλλά όλοι παρασυρμένοι από ένα απίστευτο αντισημιτικό μένος κατευθύνθηκαν στο σπίτι του, έσπασαν τα παράθυρα και εισέβαλαν στο εσωτερικό διά της βίας προκαλώντας μεγάλες υλικές ζημιές, ενώ κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία να κλέψουν ό,τι πολύτιμο έβρισκαν.
Ο Πασίφικο με τη σύζυγο και τα παιδιά του ανέβηκαν στα κεραμίδια του σπιτιού τους για να γλιτώσουν από το πλήθος, που πάντως δεν φαίνεται ότι είχε διάθεση να τους επιτεθεί σωματικά. Φώναζαν βοήθεια, όμως ακόμα και η παρουσία τριών χωροφυλάκων δεν αποθάρρυνε τον όχλο, ίσως γιατί στην πρώτη γραμμή των ταραξιών βρισκόταν και ο γιος υπουργού (πιθανότατα ένα ή περισσότερα παιδιά του υπουργού Στρατιωτικών - και μετέπειτα πρωθυπουργού - Κίτσου Τζαβέλλα, εκ των αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης)!
Και όλα αυτά μέρα μεσημέρι, γύρω στις 2.30 η ώρα! Το ακόμη πιο εξοργιστικό ήταν ότι ενώ τις προηγούμενες χρονιές η οικία του Πασίφικο φυλασσόταν από κλητήρες και χωροφύλακες, το Πάσχα του 1847 ήταν η πρώτη φορά, που η οικία έμεινε αφύλακτη!
Τα "παιδάρια του εσχάτου όχλου", με τα οποία αναμίχθηκαν "οι κακούργοι, οίτινες, χάρις εις τα σοφά κυβερνητικά μέτρα του υπουργείου συνεσωρεύθησαν εις τας Αθήνας", έβαλε στο στόχαστρό της η εφημερίδα Ελπίς. Η Αθηνά παρομοίασε τους τραμπούκους ταραξίες με τους "χαίροντες εις τας ανεμοζάλας λύκους", ενώ άλλες εφημερίδες εστίασαν στα πρωτοφανή, ντροπιαστικά επεισόδια.
"Τοιαύτη πράξις κοινώς κατεκρίθη και εις όλους ενέπνευσε την μεγαλητέραν φρίκην, ως κινδυνεύοντας τα ίδια ένεκα της τάσεως και της ανικανότητος του υπουργείου. Τον άνθρωπον υπερασπιζόμενοι κατά της αδικίας, υπερασπιζόμεθα αυτήν την Ελληνικήν κοινωνίαν, εις την οποίαν πρέπει να ευρίσκωσι πάντες ασφάλειαν, ειρήνην και προστασίαν των νόμων", έγραφε ο Αιών.
"Εντρεπόμεθα να περιγράψωμεν το συμβάν, διότι φέρει όνειδος εις τον λαόν της Πρωτευούσης, της πόλεως των Αθηνών, της οποίας τους αρχαίος κατοίκους εχαρακτήριζον το ήπιον των ηθών των, η φιλοξενία και το φιλάνθρωπον", ομολογούσε η Συντηρητική. "Εκείνο δε το οποίον μάλλον μας εξέπληξεν είναι, το να λάβωσι μέρος εις την οικτράν εκείνην σκηνήν πρόσωπα εκ των οποίων περιμένεται η τάξις. Τη αληθεία εντρεπόμεθα να προχωρήσωμεν περισσότερον, και ευχόμεθα ώστε του λοιπού ο λαός της πρωτευούσης να μη δώση αφορμάς προς καταισχύνην του οποίου φέρει λαμπρού και σεβαστού ονόματος, εις την παγκόσμιον ιστορίαν"!
.....................................
Από την πρώτη στιγμή ο Πασίφικο ζήτησε τη συνδρομή της αγγλικής κυβέρνησης, ενώ τα επόμενα χρόνια η υπόθεση θα έπαιρνε μεγαλύτερες διαστάσεις με την αγγλική κυβέρνηση να εκμεταλλεύεται την υπόθεση Πασίφικο και να αξιώνει την καταβολή βαρύτατης αποζημίωσης από την πλευρά του ελληνικού κράτους για μια σειρά από άλλα, άσχετα θέματα, μεταξύ των οποίων ακόμη και εδαφικές διεκδικήσεις (τα νησιά Ελαφόνησος και Σαπιέντζα για λογαριασμό του Κράτους των Ιονίων νήσων, που τελούσε υπό αγγλική κηδεμονία)! Το αποκορύφωμα δε των αγγλικών πιέσεων ήταν ο ναυτικός αποκλεισμός της Ελλάδας τον Ιανουάριο του 1850 (Παρκερικά), μια ακραία κίνηση που προκάλεσε διεθνείς αντιδράσεις και γύρισε μπούμερανγκ για την αγγλική πολιτική, οδηγώντας σ' έναν ήπιο συμβιβασμό, από τον οποίο ο Πασίφικο βγήκε μάλλον χαμένος, αφού του καταβλήθηκε μια μάλλον συμβολική αποζημίωση, σαφώς μικρότερη από εκείνη που θα κέρδιζε αν είχε εξαρχής προσφύγει στα ελληνικά δικαστήρια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου