Το Τουρκμενιστάν είναι ένα κράτος της κεντρικής Ασίας - πρώην σοβιετική δημοκρατία - άγνωστο στον πολύ κόσμο, αν και γεωστρατηγικά βρίσκεται σε ένα από τα πιο εύφλεκτα σημεία του πλανήτη, καθώς συνορεύει με το Ιράν και το Αφγανιστάν. Αν υπάρχουν δύο πράγματα που οι περισσότεροι γνωρίζουν γι' αυτή τη χώρα, το ένα από αυτά είναι τα πλούσια αποθέματα πετρελαίου και - κυρίως - φυσικού αερίου που βρίσκονται στο υπέδαφος της και το δεύτερο είναι οι εκκεντρικοί δικτάτορες που έχουν κυβερνήσει τη χώρα από τις 27 Οκτωβρίου 1991, όταν η τότε Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Τουρκμενιστάν διακήρυξε την ανεξαρτησία της.
Η συγκέντρωση απόλυτης εξουσίας στα χέρια ενός κατ' επίφαση δημοκρατικά εκλεγμένου Προέδρου αποτελεί κοινό φαινόμενο μεταξύ των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών της κεντρικής Ασίας. Σίγουρα, όμως, οι δύο Πρόεδροι που κυβέρνησαν το Τουρκμενιστάν τα τελευταία 20 χρόνια - ο Σαπαρμουράτ Νιγιάζοφ από το 1991 έως τον ξαφνικό θάνατο του το 2006 και ο Γκουρμπανγκουλί Μπερντιμουχαμέντοφ από το 2006 μέχρι σήμερα.
Ο Νιγιάζοφ ήταν ο ισχυρός άνδρας του Τουρκμενιστάν από το 1985, όταν διορίστηκε Πρώτος Γραμματέας της σοβιετικής δημοκρατίας. Ήταν από τους σκληροπυρηνικούς του Κ.Κ. και μάλιστα, υποστήριξε την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ τον Αύγουστο του 1991. Η αποτυχία του πραξικοπήματος τον οδήγησε να υποστηρίξει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου Τουρκμενιστάν αναλαμβάνοντας το προεδρικό αξίωμα.
Γρήγορα, ο Νιγιάζοφ καλλιέργησε την προσωπολατρία αποκαλώντας εαυτόν "Türkmenbaşy", δηλαδή "αρχηγό όλων των Τουρκμένων". Το 1994, ανανέωσε τη θητεία του για μια πενταετία με δημοψήφισμα και με το συντριπτικό ποσοστό του 99.9% - πάλι καλά που επέτρεψε και σ' ένα 0.01% των ψηφοφόρων να έχει αντίθετη βούληση - και το 1999 ανακηρύχτηκε Ισόβιος Πρόεδρος.
Σ' όλη τη διάρκεια της θητείας του μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου 2006, όταν πέθανε από ανακοπή καρδιάς, ο Νιγιάζοφ έγινε γνωστός για μια σειρά από υπερφίαλες εκκεντρικότητες με επίκεντρο τον ίδιο και την οικογένεια του. Έκλεισε κινηματογράφους, θέατρα, τσίρκο και άλλους χώρους αναψυχής, "νοιαζόμενος" τα ήθη των πολιτών του, ενώ απαγόρευσε στις παρουσιάστριες της τηλεόρασης να φορούν μέικ απ. Επίσης, μετονόμασε σχολεία, νοσοκομεία, ακόμα κι έναν μετεωρίτη χρησιμοποιώντας τα ονόματα των μελών της οικογένειας του.
Ωστόσο, η πιο διάσημη μεγαλομανία του πρώτου Τουρκμένου προέδρου ήταν η αλλαγή στα ονόματα των ημερών της εβδομάδας και των μηνών με απόφασή του το 2002. Για παράδειγμα, ο πρώτος μήνας του έτους, ο Ιανουάριος, ονομάστηκε Türkmenbaşy, όπως ο τίτλος που χρησιμοποιούσε για τον εαυτό του. Ο Απρίλιος μετονομάστηκε σε Gurbansoltan, όπως ήταν το όνομα της μητέρας του Νιγιάζοφ, ενώ στο Σεπτέμβριο δόθηκε η ονομασία Ruhnama, όπως ήταν ο τίτλος ενός βιβλίου που έγραψε ο ίδιος ο Νιγιάζοφ, ο οποίος μάλιστα υποστήριζε ότι όποιος μαθητής διάβαζε το βιβλίο του τρεις φορές, εξασφάλιζε αυτομάτως θέση στον Παράδεισο!
Μετά τον ξαφνικό θάνατο του Νιγιάζοφ το Δεκέμβριο του 2006, ο Γκουρμπανγκουλί Μπερντιμουχαμέντοφ ορίστηκε από το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας ως ο νέος πρόεδρος της χώρας. Ο Μπερντιμουχαμέντοφ ανέτρεψε πολλές από τις αποφάσεις του προκατόχου, όπως για παράδειγμα τη μετονομασία των μηνών και των ημερών - αν και το Ruhnama εξακολουθεί να διδάσκεται στα σχολεία της χώρας. Παράλληλα, εισήγαγε το πολυκομματικό σύστημα, χωρίς αυτό να σημαίνει και τον εκδημοκρατισμό της χώρας. Στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Φεβρουαρίου ανανέωσε τη θητεία του με ποσοστό 97,14% - όσο να πει κανείς, μικρότερο του 99.99%!
Ακολουθώντας τη βήματα του προκατόχου του, το 2007, την ημέρα που έκλεινε τα 50 του χρόνια, ο Μπερντιμουχαμέντοφ πήρε τον τίτλο του "Arkadag", δηλαδή του "Αφέντη", φορώντας ένα διαμαντένιο κολιέ βάρους ενός κιλού. Πρόσφατα, τόσο μια στρατιωτική μονάδα όσο κι ένα μουσείο αφιερώθηκαν στη μνήμη του πατέρα του, ως επιβράβευση επειδή ο γιος του, δηλαδή ο ίδιος ο πρόεδρος, "είναι τόσο πιστός στο λαό του".
Παράλληλα, ο Μπερντιμουχαμέντοφ ξοδεύει τεράστια ποσά στην ανέγερση επιβλητικών κτιρίων αμφιβόλου αισθητικής και χωρίς καμιά απολύτως χρησιμότητα. Για παράδειγμα, το 2011 εγκαινίασε στην πρωτεύουσα Ασκαμπάτ το αποκαλούμενο ως "Παλάτι της Ευτυχίας", το οποίο προορίζεται για την τέλεση γαμήλιων εκδηλώσεων. Το κτίριο έχει ύψος 80 μέτρων και εμβαδόν 60.000 τετραγωνικών μέτρων, ενώ το εξωτερικό του είναι κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο και ροζ γρανίτη, η δε οροφή του κτιρίου στολίζεται από μια σφαίρα 32 μέτρων, που απεικονίζει το χάρτη του Τουρκμενιστάν. Αν αναρωτιέστε για το κόστος, υπερέβη τα 100 εκατομμύρια ευρώ.
Επόμενη φιλοδοξία είναι η κατασκευή ενός γιγάντιου Προεδρικού Μεγάρου εμβαδού 70.000 τετραγωνικών μέτρων, κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο και περιστοιχισμένο από πέντε χρυσούς τρούλους. Εν τω μεταξύ, η λογοκρισία στη χώρα καλά κρατεί, το facebook έχει απαγορευτεί, η πραγματική δημοκρατία είναι έννοια άγνωστη στους Τουρκμένους και οι φυλακές της χώρας είναι γεμάτες από πολιτικούς αντιφρονούντες. Όσο όμως το Τουρκμενιστάν εξάγει φυσικό αέριο και χρησιμεύει ως αντίβαρο στο έκρυθμο Αφγανιστάν και στο μη φιλικό Ιράν, η διεθνής κοινότητα σιωπά και σηκώνει τους ώμους αδιάφορα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου