Έρευνα δείχνει ότι η ζέστη του Ιουνίου είναι πιο επικίνδυνη για την υγεία μας σε σχέση με την ζέστη του Αυγούστου.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα δημοσιεύτηκε - ηλεκτρονικά τουλάχιστον - το Μάιο του 2016 στην ιατρική επιθεώρηση American Journal of Epidemiology, η οποία μας ξαφνιάζει αρκετά, καθώς διαπιστώνει ότι οι πρώιμοι καλοκαιρινοί καύσωνες και γενικότερα τα πρώιμα κύματα ζέστης κρύβουν περισσότερους κινδύνους για την υγεία μας και είναι σαφέστατα πιο φονικοί σε σχέση με τους μεταγενέστερους στην ίδια θερινή περίοδο. Πού οφείλεται αυτό και τι μπορούμε να κάνουμε για να το αντιμετωπίσουμε;

Οι επιστήμονες συγκέντρωσαν στοιχεία από 305 τοποθεσίες σε 9 κράτη για την περίοδο από το 1985 έως το 2012. Σε πρώτη φάση υπολόγισαν τη σχέση μεταξύ αυξημένων θερμοκρασιών και θνησιμότητας ανά τοποθεσία και στη συνέχεια ανά χώρα. Τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά. Διαπιστώθηκε ότι σε κάθε χώρα το ποσοστό θνησιμότητας εξαιτίας της ζέστης ήταν σημαντικά υψηλότερο κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες του καλοκαιριού απ' ό,τι στο τέλος της εποχής. Ειδικότερα, ο δείκτης κινδύνου αξιολογήθηκε στο 1.15 - 2.03 κατά τις αρχές του καλοκαιριού έναντι μόλις 0.97 - 1.41 στο τέλος του. Εξάλλου, διαπιστώθηκε ότι στις αρχές του καλοκαιριού οι επιπτώσεις του καύσωνα διαρκούν από τέσσερις έως οκτώ ημέρες, όμως στο τέλος του καλοκαιριού αυτές οι επιπτώσεις περιορίζονται σε δύο μόνο μέρες.

Πώς όμως εξηγούνται αυτές οι σημαντικές διαφορές; Οι ερευνητές αναφέρουν διάφορους πιθανούς παράγοντες, όπως ο εγκλιματισμός, γενικότερα προσαρμοστικές συμπεριφορές ή αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν "harvesting effect". Δεν ξέρω πώς θα μπορούσε ο τελευταίος επιστημονικός όρος να αποδοθεί στα ελληνικά (και το google δεν με βοήθησε στο ελάχιστο), αλλά μια πρόχειρη μετάφραση θα ήταν "επίδραση θερισμού", ενώ γενικά υποδηλώνει το γεγονός ότι οι άνθρωποι με βεβαρημένη υγεία τείνουν να επηρεάζονται νωρίτερα (δηλαδή από κάποιον πρώιμο καύσωνα, χωρίς να έχουν προλάβει να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή) παρά σε μεταγενέστερο χρόνο. Με άλλα λόγια, ο επιβαρυμένος ανθρώπινος οργανισμός είναι πιο πιθανό να αντιδράσει αρνητικά στην πρώτη "επίθεση" ζέστης, πόσο μάλλον όταν αυτή εκδηλώνεται νωρίτερα από το συνηθισμένο, οπότε δεν έχουν αναπτυχθεί οι απαραίτητες άμυνες του οργανισμού.

Αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός των ερευνητών, να πείσουν για την ανάγκη να ξεκινούν νωρίτερα οι καμπάνιες για την προστασία των ευπαθών ομάδων, για την πιο γρήγορη προσαρμογή τους στις θερμές προκλήσεις του θερμόμετρου, επικεντρώνοντας στις πρώτες μέρες του καλοκαιριού, οπότε και ο κίνδυνος είναι υψηλότερος. 

Περισσότερα εδώ: Changes in Susceptibility to Heat During the Summer: A Multicountry Analysis