Δύο καλοκαιρινά ποτά του... 19ου αιώνα!

Μια από τις σημαντικότερες αθηναϊκές εφημερίδες στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν η Εφημερίς, στο δυναμικό της οποίας ανήκαν άνθρωποι των γραμμάτων, αλλά και πολλοί δημοσιογράφοι που αργότερα σταδιοδρόμησαν στην πολιτική. Μία από τις στήλες της εφημερίδες ήταν και «ΤΟ ΠΙΑΤΟΝ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ» με καθημερινές προτάσεις για την κουζίνα, καθώς η εφημερίδα απευθυνόταν σε όλη την οικογένεια και δεν περιοριζόταν μόνο στην τρέχουσα πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα. Στο φύλλο της 10.05.1893, ο συντάκτης της στήλης, κατόπιν απαίτησης των αναγνωστών, μοιράστηκε δύο προτάσεις για «θερινά ποτά» εν όψει του επερχόμενου, πάντα ζεστού ελληνικού καλοκαιριού.

Πώς η Αθήνα "απέκτησε" μετρό το... 1948!

Οι εφημερίδες πολλές φορές χρησιμοποιούν εντυπωσιακούς τίτλους, οι οποίοι τελικά μάλλον παραπλανούν παρά ενημερώνουν σωστά έναν βιαστικό αναγνώστη, που δεν έχει την υπομονή να διαβάσει ολόκληρο το σχετικό ρεπορτάζ. Ενίοτε βέβαια ο σκοπός του δημοσιογράφου είναι να παραπλανήσει για λόγους προπαγάνδας, ιδίως κατά τη διάρκεια προεκλογικής περιόδου, όμως άλλες φορές και ο ίδιος είναι θύμα άγνοιας ή μιας υπέρμετρης προσπάθειας εντυπωσιασμού.

Όταν ήρθαν τα πρώτα γκαζόν στην Αθήνα: Πώς έγινε η υποδοχή τους από τον τύπο και ποιες ήταν οι επιφυλάξεις

Σήμερα σπάνια θα δει κανείς μονοκατοικία στην Ελλάδα χωρίς γκαζόν. Η μόδα έχει κατακτήσει ακόμη και πολλά χωριά, όπου συχνά συναντά κανείς περιποιημένους κήπους σκεπασμένους με τα αγαπημένα πράσινα «χαλιά» -και με τους λογαριασμούς κατανάλωσης νερού να ανεβαίνουν αναπόφευκτα στα ύψη.

Ο πρώτος που εξοικείωσε τον ελληνικό πληθυσμό με το γκαζόν ήταν ο Σπύρος Μερκούρης, ο οποίος –όντας δήμαρχος Αθηνών– το 1912 άλλαξε την εικόνα των δημοτικών κήπων της πρωτεύουσας αντικαθιστώντας τους παλιούς διακοσμητικούς θάμνους με το νέο είδος γρασιδιού.

Ο νεωτερισμός δεν πέρασε απαρατήρητος από τις εφημερίδες της εποχής, που αναδείκνυαν κυρίως τα προβλήματα και τις ανάγκες συντήρησης... της (!) γκαζόν.

Το χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν στο σπίτι της Τζένης Καρέζη και του Κώστα Καζάκου το 1969

Παραμονή Χριστουγέννων, 1969. Πιο ευτυχισμένοι από ποτέ, γονείς ενός αγοριού οκτώ μηνών, η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος άνοιξαν τις πόρτες του σπιτιού τους για ένα χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν που τα είχε όλα: εκλεκτούς καλεσμένους από το καλλιτεχνικό στερέωμα (και όχι μόνο), μουσική για όλα τα γούστα και έναν από τους δημοφιλέστερους λαϊκούς τραγουδιστές της εποχής να τραγουδάει ζωντανά τις μεγάλες του επιτυχίες. Το κερασάκι στην τούρτα, η παρουσία της Αλίκης Βουγιουκλάκη και του Δημήτρη Παπαμιχαήλ, που για ακόμη μια φορά διέψευσε τον αστικό μύθο για τη δήθεν αντιπαλότητα μεταξύ των δύο μεγάλων πρωταγωνιστριών του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου.

Το χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν στο σπίτι του ζεύγους Καρέζη – Καζάκου ανέλυσε εκτενώς η εφημερίδα Έθνος (26.12.1969) σ’ ένα κοσμικό ρεπορτάζ ιστορικής αξίας με πολλές λεπτομέρειες για τη διακόσμηση, τα ρούχα, τη μουσική, αλλά και τους διάσημους καλεσμένους.

Το εγκώμιο του Λάμπρου Κωνσταντάρα για την Αλίκη Βουγιουκλάκη

Τον Οκτώβριο του 1962 η Αλίκη Βουγιουκλάκη επιχείρησε μια στροφή στην καριέρα της ανεβάζοντας στο θεατρικό σανίδι το κλασικό ιστορικό έργο του Τζορτζ Μπέρναρντ Σο «Καίσαρ και Κλεοπάτρα». Παρά τις θετικές κριτικές και τη μεγάλη διαφημιστική προβολή σε Ελλάδα και εξωτερικό –φωτογραφίες της Αλίκης ως Κλεοπάτρα δημοσιεύτηκαν σε ξένες εφημερίδες, ενώ διασώζεται και ένα βίντεο από την εμφάνισή της στη γαλλική τηλεόραση να ερμηνεύει  ένα τραγούδι της παράστασης (με λίγη πρόζα στα γαλλικά) στα πλαίσια αφιερώματος για το Μάνο Χατζηδάκη– το έργο τελικά δε σημείωσε την αναμενόμενη εισπρακτική επιτυχία και κατέβηκε πρόωρα, για να το διαδεχθεί μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ηθοποιού, τα «Χτυποκάρδια στο Θρανίο» με την υπογραφή του Αλέκου Σακελάριου.

Στις 17 Απριλίου 1963 τα «Χτυποκάρδια» συμπλήρωσαν 200 παραστάσεις και το γιόρτασαν δεόντως βάσει μια παλιάς παράδοσης που ήθελε τους θιάσους να γιορτάζουν οι θίασοι τη συμπλήρωση των 100, 200 κ.ο.κ. παραστάσεων.

Ο κανόνας έλεγε ότι πριν την έναρξη της παράστασης, ηθοποιοί άλλων θιάσων προλόγιζαν το έργο και τους συντελεστές του με τα πλέον επαινετικά σχόλια. Για τη διακοσιοστή παράσταση του «Χτυποκάρδια στο θρανίο», το ρόλο αυτό ανέλαβαν οι Βασίλης Μεσολογγίτης και Λάμπρος Κωνσταντάρας, οι οποίοι λίγες μέρες νωρίτερα είχαν κονταροχτυπηθεί στις αρχαιρεσίες για την προεδρία του ΣΕΗ.

Ο πρώτος περιορίστηκε σε μια σύντομη αναφορά στην ιστορία του θεάτρου «Ρεξ» («Κοτοπούλη») και στη σημασία της επιτυχίας στο θέατρο. Από την άλλη ο Λάμπρος Κωνσταντάρας που προερχόταν από μια επίσης πολύ μεγάλη θεατρική επιτυχία την ίδια σεζόν (τις «Κρατικές υποθέσεις» με συμπρωταγωνίστρια την Τζένη Καρέζη στο θέατρο «Διονύσια») αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος του λόγου πλέκοντας το εγκώμιο της Αλίκης, τον κινηματογραφικό μπαμπά της οποίας είχε υποδυθεί αρκετές φορές στο παρελθόν και μετά από λίγες εβδομάδες θα τον υποδυόταν για ακόμη μια φορά στην κινηματογραφική πλέον μεταφορά του θεατρικού.

Πρόκειται για ένα σπάνιο, εξαιρετικά γενναιόδωρο δημόσιο έπαινο από ηθοποιό σε ηθοποιό, ο οποίος αναδημοσιεύτηκε στον τύπο της εποχής. Απολαύστε τον:

«Διακόσιες παραστάσεις ενός έργου από τον ίδιο θίασο και στην ίδια θεατρική περίοδο είναι, βέβαια, κάτι πολύ δύσκολο, αλλά όχι και μοναδικό στα θεατρικά μας χρονικά των τελευταίων χρόνων. Υπήρξαν και άλλα έργα που ηυτύχησαν να πραγματοποιήσουν διακόσιες παραστάσεις. Αλλά διακόσιες παραστάσεις στο Θέατρον Κοτοπούλη ισοδυναμούν με διπλάσιες σε άλλα θέατρα και λόγω αριθμού θέσεων και, προ πάντων, λόγω του υπερτιμημένου εισιτηρίου που καθόρισε εφέτος. Δεν νομίζω λοιπόν ότι είμαι μακριά από την αλήθεια, όταν υπολογίζω ότι τα «Χτυποκάρδια στο θρανίο» με τη σημερινή 200στή τους παράσταση αποσπούν το ρεκόρ επιτυχίας της εφετινής χειμερινής σεζόν. Αλλά η επιτυχία του έργου που θα παρακολουθήσετε απόψε, δεν είναι μόνον μια επιτυχία εμπορική. Είναι προ πάντων μια επιτυχία καλλιτεχνική της Αλίκης και του θιάσου της. Η νεαρότερη θιασάρχης του ελληνικού θεάτρου εκέρδισε τη μάχη που έδωσε. Με την διαίσθησή της και την αντίληψή της ανεπλήρωσε την έλλειψη πείρας στο θιασαρχικό τομέα, που αντίκρυζε για πρώτη φορά. Και το επίτευγμά της, για όλους εμάς που κάτι ξέρουμε από τα βάσανα, τις αντιδράσεις, τα εμπόδια και τις περίπλοκες συνθήκες που αντιμετωπίζει σήμερα ένας θιασάρχης στην Αθήνα, το επίτευγμα –λέγω– της Αλίκης υπήρξε εκπληκτικό. Είναι ένα προνομιούχο πλάσμα η Αλίκη, προικισμένο με τόλμη, με αυτοπεποίθηση, με απίστευτη φιλοπονία και απέραντο σεβασμό στη δουλειά της και στο κοινό. Πέρα όμως απ’ αυτά έχει και το κοκαλάκι της νυχτερίδας. Κρατάει στα χέρια της ένα μαγικό ραβδί που ό,τι εγγίζει το μεταβάλλει σε χρυσοφόρο ποταμό στον κινηματογράφο και στο θέατρο, όπου κατορθώνει να διατηρεί αμείωτη τη δημοφιλία της. Προ παντός εγώ χαίρομαι διπλά τις επιτυχίες της και σαν συνάδελφος και σαν... πατέρας. Σε πόσες ταινίες δεν ήταν κόρη μου... Αλλά, δυστυχώς, είμαι ένας πατέρας θετός και εφήμερος. Αλλιώς μια τέτοια κόρη θα είχε λύσει για καλά το οικονομικό μου πρόβλημα!... Ασχέτως όμως αυτού, όσες φορές συνεργασθήκαμε μου δόθηκε η ευκαιρία να εκτιμήσω βαθύτατα την ευσυνειδησία της, το κουράγιο της, την υποδειγματική επαγγελματική πειθαρχία της και το σέβας προς τους συναδέλφους της. Ζητώ συγγνώμη αν, σε μια πανηγυρική παράσταση, κάνω το πορτρέτο της πρωταγωνίστριας και αποσιωπώ τους άλλους παράγοντας της επιτυχίας του έργου, τους άλλους ηθοποιούς του θιάσου, τον συγγραφέα, τον σκηνογράφο. Αλλά τι τα θέλετε, το φαινόμενο Αλίκη σαν πρωτεργάτρια της επιτυχίας δικαιούται αυτής της διακρίσεως. Δεν υποτιμώ καθόλου τη θετική συμβολή των άλλων. Αλλά είναι φυσικό, αφού ο χρόνος της ομιλίας μου είναι περιορισμένος, να εκμεταλλευθώ την περίσταση και να εκθειάσω την... κόρη μου. Όποιος δεν παινέσει το σπίτι του, πέφτει και τον πλακώνει. Μαζί, όμως, με τους επαίνους μου για ό,τι έχει προσφέρει στο κοινό που την περιβάλλει με τόση στοργική αγάπη, θέλω να της ευχηθώ από την καρδιά μου να έχει στο μέλλον αλλεπάλληλες και μεγάλες επιτυχίες στην καλπάζουσα κινηματογραφική, θεατρική και θιασαρχική σταδιοδρομία της.»

____________________

* Για όσους δεν το γνωρίζουν, οι μόνοι από τους βασικούς ηθοποιούς που συμμετείχαν και στα θεατρικά και στα κινηματογραφικά «Χτυποκάρδια» πέραν της Βουγιουκλάκη, ήταν ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος στο ρόλο του καθηγητή ελληνικών και ο Γιώργος Κωνσταντίνου ως ο προγυμναστής της Λίζας Πετροβασίλη. Η Τζόλυ Γαρμπή υποδυόταν στο θεατρικό τη μητέρα της Λίζας (ενώ στην ταινία έπαιζε την υπηρέτρια), ο Τζαβάλας Καρούσος τον πατέρα της, ενώ το γιατρό με τους γκρίζους κροτάφους που έκλεψαν την καρδιά της νεαρής μαθήτριας, υποδύθηκε στο σανίδι ο Γιώργος Πάντζας, που ευτυχώς αντικαταστάθηκε στην ταινία από το Δημήτρη Παπαμιχαήλ.

Εξάλλου τα τραγούδια και η μουσική της θεατρικής παράστασης έφεραν την υπογραφή του Μίμη Πλέσσα, ο οποίος μάλιστα –εν όψει της κινηματογραφικής διασκευής και στη συνέχεια της προβολής της ταινίας–  φρόντισε να υπενθυμίσει μέσω του τύπου ότι ο ίδιος δεν είχε δώσει την άδεια για την κινηματογράφηση του έργου, επιφυλασσόμενος για την υπεράσπιση των πνευματικών του δικαιωμάτων διά της δικαστικής οδού –κάτι που τελικά δεν χρειάστηκε, αφού τη μουσική της ταινίας συνέθεσε ο Μάνος Χατζιδάκις. Για όποιον ενδιαφέρεται, τα αυθεντικά τραγούδια της θεατρικής παράστασης με την υπογραφή Πλέσσα («Τικ τακ», «Το τουίστ της μπλε ποδιάς», «Όταν είμαι κοντά σου», «Τα νιάτα») έχουν ανεβεί στο Youtube, όπου μπορείτε να τα αναζητήσετε και να τα συγκρίνετε με τα τραγούδια του Χατζιδάκι.

Τηλεοπτικά τοπ 10 του 1984 και του 1985: Ελληνικές ταινίες και ένας απαγορευμένος έρωτας σε β΄ προβολή!

Οι ελληνικές ταινίες όχι απλά κέρδιζαν τη μερίδα του λέοντος στις τηλεθεάσεις τη δεκαετία του 1980, αλλά σάρωναν κυριολεκτικά με νούμερα που συχνά ξεπερνούσαν το 50%. Για του λόγου το αληθές, αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στους πίνακες με τα δημοφιλέστερα τηλεοπτικά προγράμματα σε τυχαίες εβδομάδες του 1984 και του 1985, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερευνών της ICAP, η οποία μετρούσε τα νούμερα τηλεθέασης την εποχή εκείνη.

Την εβδομάδα των Χριστουγέννων του 1984 η κυριαρχία των ελληνικών ταινιών ήταν καταλυτική, τη δε κυριαρχία τους διέκοπταν η ελληνική κωμική σειρά «Ο θείος μας ο Μίμης» με το Μίμη Φωτόπουλο, αλλά και η... επανάληψη της θρυλικής αμερικανικής μίνι σειράς «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας» με πρωταγωνιστές τους Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν και Ρέιτσελ Γουρντ. 

Την αμέσως επόμενη εβδομάδα ωστόσο, ο απαγορευμένος έρωτας ανάμεσα στην όμορφη Μέγκαν και στον εξίσου εμφανίσιμο Ρωμαιοκαθολικό ιερέα Ραλφ, κέρδισε κατά κράτος τις προτιμήσεις των Ελλήνων τηλεθεατών, έστω και σε β΄ προβολή. Σταθερά όμως στο τοπ10 συναντούμε και κάποιες ελληνικές ταινίες, τον κλασικό «Ιππότη της ασφάλτου» (όπου πρωτοείδαμε στην Ελλάδα ως πρωταγωνιστή τον Ντέιβιντ Χάσελχοφ), τον «θείο Μίμη», αλλά και ένα πρωτοχρονιάτικο πρόγραμμα.

Από την άλλη, η κυριαρχία του ελληνικού κινηματογράφου επιβεβαιώθηκε στο τηλεοπτικό τοπ10 της εβδομάδας 21 έως 27 Σεπτεμβρίου 1985, στο οποίος όμως παρεμβάλλονται και οι θρυλικές ξένες σειρές «Σογκούν» και «Ο ιππότης της ασφάλτου», αλλά και η ελληνική σειρά μυστηρίου «Η εξαφάνιση του Τζον Αυλακιώτη» με τη Νόρα Βαλσάμη και τον Κώστα Αρζόγλου.

Περισσότερα όμως στους πίνακες που ακολουθούν...

Τηλεοπτικά τοπ10 το 1987 και το 1988 - Ποιες ήταν οι επιλογές των Ελλήνων τηλεθεατών;

Τη δεκαετία του ’80 δεν υπήρχαν μηχανάκια της AGB, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι η τηλεθέαση των τηλεοπτικών προγραμμάτων περνούσε αδιάφορη για την ΕΡΤ –κι ας είχε το μονοπώλιο με τα δύο κανάλια. Ίσα-ίσα που χρησίμευε ως άλλοθι για τους ιθύνοντες της δημόσιας τηλεόρασης, όταν πιέζονταν να δικαιολογηθούν για κάποια σίριαλ θεωρούμενα από μερίδα του τύπου ως «χαμηλής ποιότητας», όπως π.χ. η «Δυναστεία».

Τις έρευνες  διεξήγαγε η ICAP. Αυτές δεν ανέφεραν αναλυτικά τον αριθμό των τηλεθεατών, αλλά περιορίζονταν στο ποσοστό των κατόχων τηλεόρασης που είχε παρακολουθήσει τις εκπομπές των δύο καναλιών.

Επειδή δεν είχα ιδέα πώς να ανεβάσω τους πίνακες στο ιστολόγιο και να διαβάζονται, επέλεξα να τους γράψω σε Word και μετά ν' ανεβάσω τις εικόνες τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείτε να τις κοινοποιήσετε σαν να είναι δικές σας... 

Για να δούμε λοιπόν ποιες ήταν οι πρώτες προτιμήσεις των Ελλήνων τηλεθεατών τρεις συγκεκριμένες εβδομάδες του 1987 και μία του Ιανουαρίου 1988.

Ποιο ήταν το εθνικό φαγητό των Ελλήνων πριν τη φασολάδα;

Ποιο είναι το εθνικό φαγητό των Ελλήνων; Ένας ξένος θα υποθέσει πιθανότερα ότι το πιο χαρακτηριστικό φαγητό της Ελλάδας είναι ο μουσακάς ή ο γύρος. Ένας Έλληνας σχετικά μεγάλης ηλικίας -ή και μικρότερος που άκουσε από τους γονείς και τους παππούδες του τα περί φασολάδας- θα επέλεγε ως απάντηση ένα από τα λιγότερο δημοφιλή πιάτα της ελληνικής κουζίνας, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών.

Κακά τα ψέματα, η φασολάδα είναι μεν ένα φαγητό που δεν έχει εκλείψει από το ελληνικό τραπέζι, όμως θεωρείται λιγότερο ελκυστική απ’ όσο θα περίμενε κανείς από ένα πιάτο υποτίθεται «εθνικό». Αντίθετα, με βάση τη δημοφιλία, σήμερα ως «εθνικά πιάτα» θα μπορούσαμε να περιγράψουμε μάλλον φαγητά όπως το παστίτσιο, τις τηγανητές πατάτες συνοδεία μιας μερίδας κρέατος, το αρνάκι στη σούβλα (που είναι συνδεδεμένο και με το παραδοσιακό ελληνικό Πάσχα) και γενικότερα φαγητά με βάση ή απαραίτητο συστατικό στοιχείο το κρέας.

Οι καλύτεροι καλλιτέχνες και τα καλύτερα μουσικά άλμπουμ του 1989, όπως τα ψήφισαν οι αναγνώστες του Έθνους

Το 1989 η εφημερίδα Έθνος ζήτησε από τους αναγνώστες της να ψηφίσουν τους αγαπημένους «καλύτερους» τραγουδιστές (γυναίκες, άνδρες και συγκροτήματα) και τους «καλύτερους» μουσικούς δίσκους της χρονιάς. Τίθεται βέβαια το ερώτημα πόσο αντιπροσωπευτικά ήταν τα αποτελέσματα, τα οποία δημοσιεύτηκαν από την εφημερίδα λίγο πριν το τέλος της χρονιάς. Δεν γνωρίζω λεπτομέρειες για τον αριθμό των ψηφισάντων ούτε για την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό της χώρας τότε. Άλλωστε ήταν μια έρευνα με οικειοθελή συμμετοχή των αναγνωστών της εφημερίδας και όχι κάποιο επίσημο γκάλοπ. Ήταν όμως μια χρονιά, κατά την οποία οι απογευματινές εφημερίδες είχαν σημειώσει ρεκόρ πωλήσεων και μάλιστα το Έθνος διέθετε μια από τις μεγαλύτερες κυκλοφορίες, η δε σχέση των πολιτών με τον τύπο ήταν πολύ πιο στενή απ’ ό,τι σήμερα –για μια σειρά από λόγους που δεν χρήζουν ανάλυσης εδώ.

Ας δούμε όμως τι είχαν ψηφίσει οι αναγνώστες, ποιες ήταν οι δημοφιλέστερες πεντάδες στις τέσσερες κατηγορίες! Μαντεύετε τα αποτελέσματα;

Ποιες ομάδες υποστήριζαν στο ποδόσφαιρο οι Έλληνες σταρ της δεκαετίας του 1960;

Τη δεκαετία του ’60, όταν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι influencers αποτελούσαν τρελό σενάριο επιστημονικής φαντασίας, τα «είδωλα» του μέσου Έλληνα είχαν κυρίως τρεις πηγές προέλευσης: το ποδόσφαιρο, τον κινηματογράφο και το τραγούδι. Ο δε συνδυασμός τους πάντα προσείλκυε το ενδιαφέρον είτε επρόκειτο για κάποιον -πραγματικό ή φημολογούμενο- ερωτικό δεσμό αγαπημένου ποδοσφαιριστή με μία σταρ του κινηματογράφου ή του τραγουδιού είτε για κάποιο γκάλοπ του τύπου σχετικά με τις οπαδικές προτιμήσεις αγαπημένων καλλιτεχνών της εποχής.

Το 1962 στον τύπο δημοσιεύτηκαν τουλάχιστον δύο γκάλοπ με αυτό το ερώτημα, τα οποία εντόπισα... εξ αντανακλάσεως: το ένα αναδημοσιεύτηκε στο νεοϋορκέζικο Εθνικό Κήρυκα στις 08.07.1962, ενώ το δεύτερο μνημονεύτηκε σ’ ένα αφιέρωμα του αείμνηστου Πάνου Γεραμάνη το 1993 (το οποίο επίσης εντόπισα από αναδημοσίευσή του στην ελληνική εφημερίδα της Νέας Υόρκης).

Επαγγέλματα στην Ελλάδα του 1837

Επιχειρώντας ένα μακρινό ταξίδι στο παρελθόν για να εντοπίσουμε τα επαγγέλματα ή -ορθότερα- τα επιτηδεύματα των Ελλήνων κατά τα πρώτα χρόνια από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, πρέπει να σταθούμε στον πρώτο νόμο περί φόρου επιτηδευμάτων με ημερομηνία 4 Νοεμβρίου 1837, όπου γινόταν αναλυτική αναφορά των επιτηδευματιών της εποχής. Βέβαια, πολλά εξ αυτών δεν υφίστανται σήμερα -σχεδόν δύο αιώνες μετά- ή έχει αλλάξει η ονομασία τους, ώστε μας φαίνονται και ακούγονται κάπως παράξενα. 

Σε κάθε περίπτωση, το 1837 όσοι Έλληνες δεν ήταν γεωργοί, εργάτες, υπηρέτες, δικηγόροι, δάσκαλοι, γιατροί, ιερείς, εισοδηματίες ή άνεργοι, πολύ πιθανόν ασκούσαν ένα από τα επόμενα επαγγέλματα, τα εξής:

Όταν το καλοκαίρι του 1947 οι Έλληνες του Λονδίνου τραγουδούσαν στον Φίλιππο «να το πάρεις το κορίτσι» (την Ελισάβετ)

Παρότι από τη μέρα που φυγαδεύτηκε από την Ελλάδα σε ηλικία δεκαοκτώ μηνών η σχέση του -πλέον εκλιπόντα- δούκα του Εδιμβούργου, Φίλιππου, με τη χώρα μας έμοιαζε μ' εκείνη του φάντη με το ρετσινόλαδο, και μόνο ο τίτλος του «πρίγκιπα της Ελλάδας και της Δανίας» ήταν αρκετός για τους φιλοβασιλικούς Έλληνες των μέσων της δεκαετίας του '40 να καμαρώνουν για το δεσμό του με τη διάδοχο του βρετανικού θρόνου, Ελισάβετ, και να τον θεωρούν συμπατριώτη τους φτάνοντας σε σημείο να του τραγουδούν στα ελληνικά «να το πάρει το κορίτσι» -τη μεγάλη επιτυχία της εποχής, που πρωτοτραγούδησε ο Νίκος Γούναρης σε στίχους Κώστα Νικολαΐδη και μουσική του Ζακ Ιακωβίδη. Αυτό τουλάχιστον ισχυριζόταν ο δημοσιογράφος Γεώργιος Φτέρης στην εφημερίδα Τα Νέα τον Ιούνιο του 1947, επικαλούμενος την επιστολή Ελληνίδας που ζούσε στο Λονδίνο.

Φωτογραφίες της χιονισμένης Αθήνας στις αρχές του 20ου αιώνα (bonus η χιονισμένη Λαμία του 1908)

Μπορεί στην Αθήνα να μην χιονίζει και πολύ συχνά τις τελευταίες δεκαετίες, φαίνεται όμως ότι στις αρχές του 20ου αιώνα οι επισκέψεις του χιονιά ήταν συχνότερες στην ελληνική πρωτεύουσα. Σημαντικοί φαίνεται ότι ήταν οι χιονιάδες του 1907 και του 1911 (τον οποίο οι εφημερίδες παρομοίαζαν με εκείνον του '07), ενώ μια χιονοθύελλα άσπρισε το τοπίο και στις αρχές του 1908. Οι παρακάτω φωτογραφίες μας μεταφέρουν σε μια αγνώριστη Αθήνα κάτω από αυτές τις ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες.

Μια διαφήμιση ιατρικής μάσκας το 1912

Η ευρεία χρήση προστατευτικών μασκών για λόγους υγείας δεν είναι ένα καινούριο φαινόμενο  για το δυτικό κόσμο ελέω κορονοϊού εν έτει 2020, αλλά συστηνόταν για την προστασία από διάφορες λοιμώξεις του αναπνευστικού πριν από 100 και πλέον χρόνια (πριν και από την περιβόητη ισπανική γρίπη με την οποία γίνονται συνήθως οι όποιοι συνειρμοί). Ανατρέχοντας σε εφημερίδες του 1912 και των επόμενων ετών (τουλάχιστον μέχρι και το 1915) θα εντοπίσει διαφημίσεις προσωπίδων, όπως έλεγαν τις ιατρικές μάσκες προσώπου, της εταιρίας Kuhn, την αποκλειστική διάθεση των οποίων είχαν τα ιστορικά φαρμακεία του Μαρινόπουλου. Οι συγκεκριμένες προσωπίδες διαφημίζονταν ως τα όπλα που διέθετε η επιστήμη για την πρόληψη και τη θεραπεία ασθενειών, όπως η φυματίωση, η οποία μπορούσε -και μπορεί- να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στο αναπνευστικό σύστημα.

Τρεις φιλολογικές επαναστάσεις στο ελληνικό θέατρο το καλοκαίρι του 1912 που αναστάτωσαν τους θεατρικούς κύκλους!

Τον Ιούλιο του 1912 συντελέστηκε μια μικρή επανάσταση στην ιστορία του θεάτρου στην Ελλάδα. Για πρώτη φορά ακούστηκαν σε δύο διαφορετικές παραστάσεις δύο λέξεις, που βέβαια ο λαός τις χρησιμοποιούσε συχνά στην καθημερινότητά του και οι οποίες σήμερα πλέον ακούγονται συχνότατα στο θέατρο (όπως και στον κινηματογράφο και την τηλεόραση), αλλά ποτέ πριν τον Ιούλιο του 1912 δεν είχαν ακουστεί σε ελληνική θεατρική σκηνή. Ίσως δεν ήταν τυχαίο το γεγονός ότι επρόκειτο για μεταφράσεις ξένων έργων, αμφότερων γαλλικών, ώστε οι μεταφραστές δεν είχαν και πολλά περιθώρια ελιγμών.

Τα πρώτα καλαμάκια στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1888 και οι... αντιδράσεις!

Μέχρι τον Ιούλιο του 1888, τα καλαμάκια ήταν άγνωστα για τους περισσότερους Αθηναίους. Τα ήξερα και τα είχαν χρησιμοποιήσει μόνο όσοι ταξίδευαν στο εξωτερικό και κυρίως στο Παρίσι, όπου απολάμβαναν γρανίτες και παγωμένους καφέδες, ροφήματα επίσης παντελώς άγνωστα στο μέσο Αθηναίο της εποχής. Τα πρώτα καλαμάκια ήρθαν στην Αθήνα μαζί με τις πρώτες γρανίτες χάρη στον ζαχαροπλάστη Κωστή Γιαννάκη, που είχε το πιο διάσημο ζαχαροπλαστείο της πρωτεύουσας (βρισκόταν στην αρχή της οδού Ερμού) και διαρκώς εισήγαγε πολλές καινοτομίες για τους πελάτες του.

Οι πρώτες εκλογές με ψηφοδέλτιο στην Ελλάδα! Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος ήταν μέλος εφορευτικής επιτροπής και περιέγραψε το "γολγοθά" του

Η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκαν παραταξιακά ψηφοδέλτια σε μια εκλογική διαδικασία στην Ελλάδα ήταν στις δημοτικές εκλογές της 9^ης Φεβρουαρίου 1914, με επέκτασή τους σε βουλευτικές εκλογές από την αναμέτρηση της 7^ης Νοεμβρίου 1926. Πολύ παλιότερα (την περίοδο 1934 – 1864) είχε βέβαια χρησιμοποιηθεί ένα είδος λευκού ψηφοδελτίου, πάνω στο οποίο ο ψηφοφόρος έγραψε το όνομα του υποψηφίου που υποστήριζε, όμως αυτά εγκαταλείφτηκαν γρήγορα λόγω του μεγάλου ποσοστού των αναλφάβητων. Έτσι από το 864 τέθηκε σε ισχύ το πολύ πιο απλό – αν και σαφώς περισσότερο χρονοβόρο – σύστημα με τα σφαιρίδια, οπότε οι εκλογείς περνούσαν μπροστά από την κάλπη  του κάθε υποψηφίου, τον οποίο και άσπριζαν (δηλ. ψήφιζαν) ή μαύριζαν (αποδοκίμαζαν).

Η ταβέρνα "Μεθυσμένο Καράβι" και ο "Δεκάλογος του Μπεκρή"

Τα παραδοσιακά ταβερνάκια της Πλάκας αποτελούν τη γέφυρα ανάμεσα στο χθες και το σήμερα μιας πυκνοκατοικημένης και κοσμοπολίτικης πόλης, όπως είναι η σημερινή Αθήνα. Λείπουν όμως και κάποιες ταβέρνες που κάποτε άφησαν το δικό τους ιδιαίτερο στίγμα και έγραψαν ιστορία στην ζωή της περιοχής, όπως για παράδειγμα η λογοτεχνική ταβέρνα «Μεθυσμένο Καράβι», ιδιοκτησία του λογοτέχνη Μίχου Κάρη (φιλολογικό ψευδώνυμο του Μιχαήλ Καρυστινού), που για μια εικοσαετία, μεταξύ 1942 και 1962, υποδεχόταν τους φίλους του κρασιού στην οδό Αφροδίτης 7 στην Πλάκα.

"Guerilla Girl": Μια ελληνοαμερικανική ταινία του 1952, που προσπάθησε ανεπιτυχώς να αναπαραστήσει τα Δεκεμβριανά

Τι γίνεται όταν ένας σκηνοθέτης προσπαθεί χωρίς κεφάλαια να γυρίσει μια ταινία μ’ ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα, όπως τα αιματηρά Δεκεμβριανά του 1944, πολύ λίγα χρόνια μετά την εξέλιξη των γεγονότων, που προκαλούσαν ακόμη – και συνεχίζουν να προκαλούν πολλές δεκαετίες μετά – έντονα πάθη, προσπαθώντας όμως να κρατήσεις τις ισορροπίες; Μια άνοστη σούπα, που δεν αφήνει κανέναν ικανοποιημένο στο τέλος, ώστε η ταινία ξεχνιέται τελείως με το πέρασμα του χρόνου.

Πώς μετρούσαν την τηλεθέαση τη δεκαετία του '80; Ποια προγράμματα κατείχαν τα ρεκόρ τηλεθέασης μέχρι το 1984;

Ακούγεται αρκετά παράδοξο, όμως ήταν αληθινό. Μπορεί σήμερα να υπάρχει μονάχα μία εταιρία μέτρησης της τηλεθέασης των δεκάδων τηλεοπτικών σταθμών που εκπέμπουν στη χώρα συνολικά, τη δεκαετία του ’80 με τα μόλις δύο κρατικά κανάλια, η τηλεθέαση ήταν αντικείμενο έρευνας δύο εταιριών, η μεθοδολογία των οποίων ήταν πολύ διαφορετική από αυτήν της AGB, κάνοντας ερωτήσεις στο επιλεγμένο δείγμα των τηλεθεατών.