Πώς μαθεύτηκε στην Ελλάδα ότι η Μαρία είχε γίνει Κάλλας

Από την πρώτη εμφάνισή της σε ηλικία μόλις 14 ετών, ούσα μαθήτρια του Εθνικού Ωδείου, στην αίθουσα του Παρνασσού στις 11 Απριλίου 1938, η πορεία της Μαρίας Καλογεροπούλου ήταν σταθερά ανοδική, με τη βοήθεια της δασκάλας της, Ελβίρα ντε Ιντάλγκο, η οποία ανέλαβε την εκπαίδευση της Μαρίας το 1939.

Στις 6 Ιουλίου 1944 η δεκαπενθήμερη θεατρική επιθεώρηση «Το Θέατρο» δημοσίευσε μια επιβλητική φωτογραφία της Μαρίας (ή Μαίρης) Καλογεροπούλου, την οποία περιέγραφε ως «Ένα φωτεινό αστέρι στο στερέωμα της Λυρικής Σκηνής», για την οποία μάλιστα «μίλησαν και έγραψαν ως και ξένα περιοδικά και εφημερίδες», και την τοποθετούσε «στη θέσι των πρώτων στελεχών της Εθνικής Λυρικής».

Αγαπημένοι Έλληνες ηθοποιοί σε σπάνιες, παλιές φωτογραφικές εμφανίσεις τους στον ελληνικό τύπο

Ανατρέχοντας στα φύλλα παλιών εφημερίδων, κάποιες φορές βρισκόμαστε προ ευχάριστων εκπλήξεων. Ο λόγος γίνεται για φωτογραφικές εκπλήξεις, που μας δίνουν την ευκαιρία να δούμε αγαπημένα πρόσωπα του θεάματος σε πολύ μικρότερη ηλικία από αυτήν που τους γνωρίσαμε ως θεατές. Αυτή είναι και η επιθυμία του παρόντος αφιερώματος, να μοιραστούμε άγνωστες ή ελάχιστα γνωστές φωτογραφίες αγαπημένων ηθοποιών γυρνώντας το χρόνο πολλά χρόνια πίσω.

Ένας από τους πιο γνωστούς και πιο αγαπημένους Έλληνες ηθοποιούς –για πολλά χρόνια και παρουσιαστής ειδήσεων στην ΕΡΤ όπως θυμούνται οι παλιότεροι– είναι ο Αλέξανδρος Αντωνόπουλος. Εγγονός της σπουδαίας και βραβευμένης με Όσκαρ ηθοποιού Κατίνας Παξινού, για την οποία συχνά μιλάει στις συνεντεύξεις του, ο Αλέξανδρος Αντωνόπουλος έκανε το φωτογραφικό ντεμπούτο του στις σελίδες του ελληνικού τύπου σε ηλικία μόλις 3.5 ετών στο πλευρό της διάσημης γιαγιάς του, αλλά και του μεγαλύτερου αδελφού του, Φαίδωνα. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Έθνος στις 19 Μαΐου 1951.

Έλληνες του 19ου αιώνα, που χαρακτηρίστηκαν «Καραγκιόζηδες»

«Είσαι Καραγκιόζης», «Φύγε από δω ρε, Καραγκιόζη!» (όπου στη θέση του «φύγε από δω» μπορούν να μπουν και άλλα ρήματα)... Ο πασίγνωστος καπάτσος ήρωας του θεάτρου σκιών τουρκικής προέλευσης, αλλά πλήρως εξελληνισμένος στο πέρασμα του χρόνου (μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους), έχει εξελιχθεί σε μια από τις πιο συνηθισμένες ελληνικές βρισιές, απευθυνόμενη κατά κύριο λόγο σε πρόσωπα που αντιπαθούμε σφόδρα. Όταν θέλουμε να γελοιοποιήσουμε κάποιον, πετούμε ένα «αυτός είναι Καραγκιόζης» ή το παραπλήσιο «κάνει καραγκιοζιλίκια» και αισθανόμαστε ότι καταφέραμε να εκμηδενίσουμε την προσωπικότητά του!

Είναι γνωστό ότι οι λέξεις πολλές φορές αλλάζουν νόημα στην πάροδο του χρόνου με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα τον «αγαθό», που στην αρχαιότητα υποδήλωνε τον ανδρείο, ενώ σήμερα θεωρείται λέξη συνώνυμη του αφελή και του ευκολόπιστου. Καλώς ή κακώς;... ε, αυτό επαφίεται στην κρίση του καθένα μας.

Πώς η Αθήνα "απέκτησε" μετρό το... 1948!

Οι εφημερίδες πολλές φορές χρησιμοποιούν εντυπωσιακούς τίτλους, οι οποίοι τελικά μάλλον παραπλανούν παρά ενημερώνουν σωστά έναν βιαστικό αναγνώστη, που δεν έχει την υπομονή να διαβάσει ολόκληρο το σχετικό ρεπορτάζ. Ενίοτε βέβαια ο σκοπός του δημοσιογράφου είναι να παραπλανήσει για λόγους προπαγάνδας, ιδίως κατά τη διάρκεια προεκλογικής περιόδου, όμως άλλες φορές και ο ίδιος είναι θύμα άγνοιας ή μιας υπέρμετρης προσπάθειας εντυπωσιασμού.

Οι πρώτες τηλεφωνικές συνομιλίες από την Ελλάδα με το εξωτερικό - Τα πρωτεία της Θεσσαλονίκης

Ευνοημένη από τη γεωγραφική της θέση, ευρισκόμενη σε κοντινή απόσταση σε σχέση με τις όμορες προς την Ελλάδα χώρες, η Θεσσαλονίκη ήταν η πρώτη ελληνική πόλη που μίλησε τηλεφωνικά με το εξωτερικό και μάλιστα πολύ πριν την Αθήνα.

Η αρχή έγινε το 1930, όταν ξεκίνησαν να κατασκευάζονται δύο τηλεφωνικές γραμμές που ένωναν την Ελλάδα με το βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας μέσω Γευγελής και με τη Βουλγαρία μέσω Σερρών και Σιδηροκάστρου.

Λόγω της μικρότερης χιλιομετρικής απόστασης (μόλις 100 χλμ. μήκος), η πρώτη που ολοκληρώθηκε ήταν η σύνδεση με τη Γιουγκοσλαβία, η οποία κόστισε περίπου 600.000 δραχμές. Για κάποιους ίσως έμοιαζε με ψέμα, όταν την πρωταπριλιά του 1931 και ώρα 8 το πρωί η Θεσσαλονίκη μίλησε για πρώτη φορά με τα Σκόπια και το Βελιγράδι. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, η λειτουργία της γραμμής ήταν σχετικά καλή, λαμβανομένης υπόψη της κακοκαιρίας που επικρατούσε εκείνες τις μέρες στο γειτονικό κράτος, έχρηζε όμως βελτιώσεων.

Από την προϊστορία του τηλεφώνου στην Ελλάδα

Στις 20 Οκτωβρίου (π.η.) 1880 γράφτηκε ιστορία, καθώς στο τηλεγραφικό τμήμα του υπουργείου Εσωτερικών πραγματοποιήθηκε η πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία από τον καθηγητή Τιμολέοντα Αργυρόπουλο προς το υπουργείο Στρατιωτικών –τα δύο υπουργεία ήταν ήδη συνδεδεμένα με τηλεγραφικά σύρματα– μέσω τηλεφωνικής συσκευής του συστήματος Γκόβερ (Gower).

«Η επιτυχία υπήρξε πλήρης. Η συνεννόησις δι’ ομιλίας εγίνετο ευκρινεστάτη. Ενόμιζέ τις, ότι συνδιαλέγεται μετά πλησίον αυτού καθημένου. Διακρίνεται ο ομιλών αυτός εκ της φωνής», σχολίαζε την επομένη η πειραϊκή εφημερίδα Ηχώ. Και στις 22.10.1880 η αθηναϊκή εφημερίδα Στοά παρατηρούσε ότι «η μετάδοσις της φωνής εγένετο μετά τόσης τελειότητος και ευκρινίας, ώστε πάντες οι παριστάμενοι εις τα πειράματα εξεπλάγησαν, καθόσον ηκούετο ου μόνον η φωνή, αλλά και ο γέλως και αι συνομιλίαι των εν τη αιθούση ευρισκομένων».

Οι πρώτοι Αθηναίοι ανθοπώλες

 Επί πολλά χρόνια από τη σύσταση του ελληνικού κράτους, όποιος Αθηναίος ήθελε να προσφέρει ως δώρο ένα λουλούδι έπρεπε προηγουμένως να το έχει κόψει από την αυλή του ή από την αυλή κάποιου γείτονα (με ή χωρίς την άδειά του) ή από το βασιλικό κήπο! Βέβαια οι περισσότεροι ζούσαν σε μονοκατοικίες με αυλές, όπου λογικά όλο και κάποιο λουλουδάκι θα υπήρχε. Όμως και πάλι... είναι άλλο να στερήσεις την αυλή σου από τα όποια πολύχρωμα άνθη έχεις φυτεμένα και άλλο να αγοράσεις ένα όμορφο και περιποιημένο λουλούδι ή μπουκέτο λουλουδιών για να το προσφέρεις στο αγαπημένο σου πρόσωπο ως δώρο ή για να στολίσεις το εσωτερικό του σπιτιού σου.

Το θέμα είναι ότι κανείς δεν είχε σκεφτεί να πουλήσει τα λουλούδια ως εμπόρευμα για να κερδίσει χρήματα, κάτι που φαίνεται ότι άλλαξε γύρω στα 1869 με 1870. Αυτό τουλάχιστον ισχυριζόταν ένα πολύ αφιέρωμα της εφημερίδας Εστία στις 31.07.1895 για την ιστορία των αθηναϊκών ανθοπωλείων.

Εκείνη, λοιπόν, την περίοδο –σύμφωνα με το συντάκτη του δημοσιεύματος– έκανε την εμφάνισή του στους δρόμους της Αθήνας ο πρώτος πλανόδιος ανθοπώλης. Ονομαζόταν Κωστής Μπιτσιλέος, ηλικίας μόλις 8 ετών, με καταγωγή διαφιλονικούμενη από τη Νάξο και τα Πατήσια! Τα λουλούδια, μερικά κόκκινα τριαντάφυλλα και ζουμπούλια, του τα είχε δώσει ο πατέρας του προτρέποντάς τον να πάει στο Πολύγωνο την ώρα που παιάνιζε η μουσική (το δωρεάν προσφερόμενο δημόσιο θέαμα της εποχής), μήπως και κατάφερνε να κερδίσει λίγα χρήματα. Η πώληση φαίνεται ότι πήγε καλά, καθώς ο μικρός Μπιτσιλέος πούλησε όλα τα λουλούδια του αποκομίζοντας 8 δραχμές.

Το εγχείρημα επαναλήφθηκε, ώστε σύντομα εμφανίστηκαν και κάποιοι μιμητές. Μετά από δυο τρία χρόνια, το επάγγελμα του υπαίθριου ανθοπώλη θεωρούταν επικερδές. Έτσι, μικρά αγόρια κατευθύνονταν στο καφέ σαντάν του Τσόχα στην περιοχή των Χαυτείων, όπου πουλούσαν κόκκινα τριαντάφυλλα, διατσίντα (αλλιώς υάκινθους), μαργαρίτες, μενεξέδες, διάφορα μαγιάτικα και λεμονανθούς στις Γερμανίδες τραγουδίστριες του μουσικού θιάσου. Τα κέρδη της μιας βραδιάς υπολογίζονταν μεταξύ 10 και 25 δραχμών, ανάλογα με την τύχη (ή και τις ικανότητες) του κάθε ανθοπώλη.

Όσον αφορά το πρώτο συστηματικό ανθοπωλείο, αυτό ανήκει σε κάποιον Φασούλη και ξεκίνησε τη λειτουργία του γύρω στο 1871. Σύντομα ακολούθησαν και άλλα. Για παράδειγμα, το Νοέμβριο του 1878 η Εφημερίς διαφήμιζε το Φυτοπωλείο του γάλλου Doulat, το οποίο βρισκόταν στην οδό Αιόλου. Διέθετε προς πώληση άνθη και ρίζες δέντρων «εκ των σπανιοτέρων», που είχαν έρθει από το εξωτερικό και συνοδεύονταν με ειδικές οδηγίες για τη συντήρησή τους.

Πάντως το 1895, όπως μας πληροφορεί ο συντάκτης του όμορφου αυτού αφιερώματος της Εστίας με τις σπάνιες πληροφορίες, στην Αθήνα λειτουργούσαν συνολικά εφτά ανθοπωλεία, μεταξύ των οποίων ξεχώριζε εκείνο του Σταματάκη, που βρισκόταν κοντά στο θέατρο Τσόχα. Παράλληλα, το 1895, ο αριθμός των πλανόδιων ανθοπωλών υπολογιζόταν σε 28 με 30, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ήταν αγόρια μεταξύ 10 και 15 ετών, ενώ μεταξύ αυτών υπήρχαν και δυο τρεις παντρεμένοι, οι οποίοι προφανώς δεν μπορούσαν να βρουν κάποια άλλη δουλειά περισσότερο προσοδοφόρα. Τα δε κέρδη υπολογίζονταν μεταξύ 1 και 5 δραχμών, αισθητά μικρότερα από τα κέρδη των πρωτοπόρων προδρόμων τους.

Όσο κι αν ακούγεται παράξενο, τα μεγαλύτερα κέρδη τους οι ανθοπώλες της εποχής εκείνης τα έβγαζαν το χειμώνα, καθώς ήταν η εποχή με τους περισσότερους χορούς, γάμους, επίσημα γεύματα κλπ., ενώ ήταν μεγαλύτερη η παρουσία και των ξένων περιηγητών, οι οποίοι και συνήθιζαν ν’ αγοράζουν και κάνα λουλουδάκι –κυρίως βέβαια οι γυναίκες.

Οι σημαντικότερες ανθώνες της Αθήνας του 1895 ήταν τα Πατήσια, τα Σεπόλια (που φημίζονταν και για τους μενεξέδες) και η Κολοκυνθού. Το πιο αγαπημένο λουλούδι, αυτό το μεγαλύτερη ζήτηση, ήταν τα τριαντάφυλλα και ακολουθούσαν οι μενεξέδες, τα γιασεμιά, τα ζουμπούλια κλπ. Υπήρχαν περίπου 80 με 90 είδη τριαντάφυλλων στην Αθήνα της εποχής, πολλά εκ των οποίων όφειλαν την παρουσία τους στα ελληνικά χώματα σε ρίζες που είχαν φέρει διάφοροι φίλοι των λουλουδιών (όπως οι Ανδρέας Αυγερινός, Κεχαγιάς, Δημήτριος Καλλιφρονάς) γύρω στα 1877.

……………………………………

Εν τω μεταξύ, το Μάιο του 1883 (6 έως 8 Μαΐου) πραγματοποιήθηκε η πρώτη Έκθεση Λουλουδιών («Έκθεσις των ανθέων» η επίσημη ονομασία) ύστερα από πρωτοβουλία του τμήματος Καλών Τεχνών του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός. Η διεξαγωγή της Έκθεσης έγινε στον Παράδεισο του Ιάκωβου Αλβέρτη, που βρισκόταν στα Παραλίσσια. Βέβαια τα εκθέματα δεν περιορίζονταν μόνο στα λουλούδια, αλλά επεκτάθηκαν και σε καρπούς δέντρων. Συμμετοχές στάλθηκαν και από Κέρκυρα, Ζάκυνθο, Πάτρα, Σύρο κλπ.

 Αποτέλεσε σημαντικό γεγονός για την εποχή, παράλληλα με το οποίο πραγματοποιήθηκαν μουσικές εκδηλώσεις (η μουσική του πυροβολικού παιάνιζε διάφορες συνθέσεις Ελλήνων και ξένων συνθετών), ενώ για το φωτισμό του χώρου επιχειρήθηκε ανεπιτυχώς η χρήση ηλεκτρικού ρεύματος – τουλάχιστον υπήρχε γκάζι και σώθηκε η Έκθεση από το μαύρο σκοτάδι!

Καθ’ όλη τη διάρκεια της Έκθεσης, τριμελής ελλανόδικος επιτροπή υπό την προεδρία του Ιωάννη Ισιδωρίδη Σκυλίσση (ο αντιπρόεδρος του καλλιτεχνικού τμήματος του Παρνασσού, γνωστός λόγιος, μεταφραστής αριστουργημάτων της κλασικής γαλλικής λογοτεχνίας και εισηγητής πολλών λέξεων που χρησιμοποιούμε μέχρι και σήμερα). Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να καταγράψουμε χάριν της ιστορίας τους πρώτους βραβευθέντες της πρώτης ελληνικής Έκθεσης λουλουδιών.

Απονεμήθηκαν, λοιπόν:

2 χρυσά βραβεία:

- στη συλλογή των ανθοκόμων αδελφών Καντόρων από την Αθήνα και

- στη συλλογή φυτών του Χ. Κοκκινάκη από την Κηφισιά, που ήταν ο κηπουρός του Μιχαήλ Μελά

5 αργυρά βραβεία:

- στον κήπο του Ιάκωβου Αλβέρτη, όπου έλαβε χώρα και η Έκθεση των λουλουδιών

- στην κ. Άδδα Σολωμού για τα φυτά και τα λουλούδια της

- στον κ. Κοκκινάκη για μια τεράστια ανθοδέσμη

- στη δεσποινίδα Αρών για ένα προσκεφάλι από λουλούδια

- στους αδελφούς Καντόρους για τη συλλογή των τριαντάφυλλων τους

15 χάλκινα βραβεία:

- στις συλλογές τριαντάφυλλων των κ. Α. Μερκάτη, Δ. Καλλιφορά, Ευθ. Κεχαγιά, Ευάγγελου Βαλτατζή και του κηπουρού Ευάγγελου Μάρκου

- στις συλλογές πελαργονίων της κυρίας Παρασκευής Βουσάκη και της δεσποινίδας Σιώτη

- στις ανθοδέσμες του κ. Φασούλη και της κ. Κλ. Δουρούτη

- στον ίασμο της κ. Γεωργίας Π. Λάμπρου

- στον φυλλόκακτο του Δ. Α. Χέλμη

- στα χαμαικέρασα του κ. Κοκκινάκη και

- στα αχλάδια του κ. Μακρυγιάννη από την Πάτρα

Τιμητικό βραβείο απονεμήθηκε στον κερκυραίο Π. Κρεμμύδη για τον κινητό του κήπο, αποτελούμενο από 50 σπάνια είδη φυτών.

Έπαινοι απονεμήθηκαν επίσης στον κ. Φασούλη για τα χαμαικέρασά του, στον Γ. Καλογιάννη για τα λεμόνια του, στον κερκυραίο Ιωάννη Πάλλιο για τους υπερμεγέθεις κυάμους, στον κ. Κοκκινάκη από την Κηφισιά για τα σπαράγγια του και στον Β. Αετόπουλο για κεραμικά είδη κηπουρικής.

Τέλος, χρηματική αμοιβή 100 δραχμών δόθηκε στον Ευστράτιο Καρυοφύλλη από τον Πειραιά για τις πρωτότυπες συνθέσεις που έφτιαξε με τα λουλούδια του (π.χ. παρουσίασε πάπια και άλλα πτηνά φτιαγμένα από μαρούλι και κοκκινογούλια, ποντίκια από κοκκινογούλια κ.ά.), ενώ από 50 δραχμές δόθηκαν στους λαχανοπώλες Δημ. Παπανικολάου, Αντώνιο Μπίλη και Νικ. Στάμου για τις εκλεκτές συλλογές λαχανικών που παρουσίασαν στα πλαίσια της Έκθεσης. 

Όταν ήρθαν τα πρώτα γκαζόν στην Αθήνα: Πώς έγινε η υποδοχή τους από τον τύπο και ποιες ήταν οι επιφυλάξεις

Σήμερα σπάνια θα δει κανείς μονοκατοικία στην Ελλάδα χωρίς γκαζόν. Η μόδα έχει κατακτήσει ακόμη και πολλά χωριά, όπου συχνά συναντά κανείς περιποιημένους κήπους σκεπασμένους με τα αγαπημένα πράσινα «χαλιά» -και με τους λογαριασμούς κατανάλωσης νερού να ανεβαίνουν αναπόφευκτα στα ύψη.

Ο πρώτος που εξοικείωσε τον ελληνικό πληθυσμό με το γκαζόν ήταν ο Σπύρος Μερκούρης, ο οποίος –όντας δήμαρχος Αθηνών– το 1912 άλλαξε την εικόνα των δημοτικών κήπων της πρωτεύουσας αντικαθιστώντας τους παλιούς διακοσμητικούς θάμνους με το νέο είδος γρασιδιού.

Ο νεωτερισμός δεν πέρασε απαρατήρητος από τις εφημερίδες της εποχής, που αναδείκνυαν κυρίως τα προβλήματα και τις ανάγκες συντήρησης... της (!) γκαζόν.

Ο Θάνος Μικρούτσικος ως φοιτητής, πριν γίνει γνωστός, για το ρόλο της νεολαίας και τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών πανεπιστημίων - Δηλώσεις του στην εφημερίδα Έθνος το Μάρτιο του 1970

Η άρση της προληπτικής λογοκρισίας από τη χούντα των συνταγματαρχών στα τέλη του 1969, έδωσε στην εφημερίδα Έθνος το έναυσμα να δοκιμάσει τα όρια ανεκτικότητας του δικτατορικού καθεστώτος όχι απλά ασκώντας κριτική, αλλά και με σειρά αφιερωμάτων, ερευνών και δηλώσεων πολιτικών προσώπων (της προδικτατορικής περιόδου), που υπενθύμιζαν την καταλυθείσα δημοκρατία.

«ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ; ΤΗΝ ΑΠΟΚΡΟΥΩ…» ήταν, για παράδειγμα, ο –όχι τυχαία επιλεγμένος– κεντρικός τίτλος της εφημερίδας στις 23 Μαρτίου 1970, από τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αρχιεπίσκοπος Μακάριος, στον απεσταλμένο του Έθνος, Σταύρο Ψυχάρη.

Την επομένη, η εφημερίδα χτύπησε με πρωτοσέλιδη δήλωση του πρώην βουλευτή Ιωάννη Ζίγδη, ο οποίος ζητούσε προφητικά το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας από πολιτικά πρόσωπα «διά να αποσοβηθούν οι επαπειλούμεναι νέαι εθνικαί δοκιμασίαι» στην Κύπρο. Το αποτέλεσμα ήταν να συλληφθούν και να καταδικαστούν στο αυτόφωρο οι εκδότες, ο διευθυντής και δημοσιογράφοι, η δε εφημερίδα εξαναγκάστηκε λίγες μέρες αργότερα σε κλείσιμο.

Η δήλωση του Ιωάννη Ζίγδη, θα εγκαινίαζε μια έρευνα της εφημερίδας με ερωτήσεις σε πολιτικά πρόσωπα σχετικά με το κυπριακό ζήτημα, η οποία εκ των πραγμάτων δεν μπορούσε να συνεχιστεί. Ήταν η πιο τολμηρή κίνηση του Έθνος να δοκιμάσει τις αντοχές ενός καθεστώτος με έντονη δυσανεξία στην ελευθερία του λόγου, όχι όμως και η πρώτη.

Οι πρώτες καμηλοπαρδάλεις που γεννήθηκαν στην Ελλάδα

Ζώο που εντυπωσιάζει με το τεράστιο ύψος του, χωρίς όμως να τρομάζει τους ανθρώπους μιας και είναι φυτοφάγο, η καμηλοπάρδαλη δύσκολα μπορεί να περάσει απαρατήρητη από τους επισκέπτες ενός ζωολογικού κήπου. Κι αν σήμερα χάρη στην τηλεόραση και το ίντερνετ μπορούμε να θαυμάσουμε όσο συχνά θέλουμε αυτό το κατεξοχήν αφρικανικό άκακο θηλαστικό, στην Ελλάδα των αρχών του 20ου αιώνα ο μοναδικός τρόπος να το θαυμάσει κανείς –πέρα ίσως από κάποια εικονογραφημένα βιβλία– ήταν με μια επίσκεψη στο ζωολογικό κήπο του Παλαιού Φαλήρου. Πώς βρέθηκαν εκεί; Τις δύο καμηλοπαρδάλεις του Κήπου, μία αρσενική και μία θηλυκή, τις είχε φέρει από την Αλεξάνδρεια ο εκ Κύπρου Λοΐζος Ν. Λοΐζου δαπανώντας ένα πολύ σεβαστό για την εποχή ποσό.

Τα... 68 κόμματα που πήραν μέρος στις βουλευτικές εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950!

Πολύ μεγάλος κακός χαμός για το τίποτα έγινε τελικά για τα 50 κόμματα (και συνασπισμούς κομμάτων) που κατέθεσαν αίτηση συμμετοχής στις εκλογές της 21ης Μαΐου, καθώς τελικά τα 14... κόπηκαν! Όμως κι αν ακόμη όλα έπαιρναν το πράσινο φως να συμμετάσχουν κανονικά, το ρεκόρ των εκλογών του 1950 θα παρέμενε απλησίαστο –και μάλλον αυτό δε θα σπάσει ποτέ.

Περίπου ένα μήνα πριν τις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950, ο αριθμός των κομμάτων που είχαν καταθέσει δηλώσεις στον Άρειο Πάγο έφταναν τα 110, ενώ σύμφωνα με δημοσιεύματα ο αριθμός τους μπορεί να αυξήθηκε και μέχρι τα 120!

Ο πρώτος διαγωνισμός τραγουδιού στην Αθήνα την άνοιξη του 1918

Όλα ξεκίνησαν στη συνεδρίαση της Εταιρίας των Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων στις 9 Μαρτίου 1918, στην οποία μετείχαν και οι μουσικοί (μέλη της Εταιρίας) Λαυράγκας, Καλομοίρης, Καίσαρης, Ψαρούδας, Σακελλαρίδης και Χατζηαποστόλου. Εκείνη τη μέρα αποφασίστηκε η προκήρυξη διαγωνισμού για τη σύνθεση αθηναϊκού λαϊκού τραγουδιού «απλού και αισθηματικού, από εκείνα που αρπάζει αμέσως ο λαός και που γίνονται κτήμα του δρόμου», όπως σχολίασε την επόμενη μέρα η εφημερίδα Εστία.

Δυο μέρες μετά τη συνεδρίαση εκδόθηκε και η σχετική προκήρυξη για τον «πρώτον ετήσιον μουσικόν διαγωνισμόν προς σύνθεσιν λαϊκών τραγουδιών», ο οποίος ήταν ανοιχτός για κάθε ενδιαφερόμενο. Οι προτάσεις θα έπρεπε να υποβληθούν ανώνυμα στα γραφεία της Εταιρίας επί της οδού Πανεπιστημίου 13 μέχρι τις 31 Μαρτίου, το δε όνομα του συνθέτη θα αναγραφόταν σε ειδικό σφραγισμένο φάκελο, που θα άνοιγε μετά το πέρας του διαγωνισμού.

Η προκήρυξη έδινε και κάποιες οδηγίες προς τους φιλόδοξους υποψήφιους. Τα τραγούδια έπρεπε να είναι «απλά, σύντομα, μονόφωνα ή δίφωνα και επί στίχων όσο το δυνατόν καλλιτέρων, ευλήπτων, καταλλήλων διά την αντίληψιν του κοινού και επί οιουδήποτε θέματος (ερωτικά, κοινωνικά, πατριωτικά, εύθυμα, σατυρικά κλπ.)». Επίσης έπρεπε να είναι γραμμένα για τραγούδια και πιάνο σε μέση κλίμακα «ώστε να είνε δυνατή η εκτέλεσίς των από όλας τας φωνάς».

Στις αρχές Απριλίου, πιθανότατα στις 4 του μήνα, έγινε η πρώτη συνεδρίαση της κριτικής επιτροπής και το πρώτο ξεκαθάρισμα των υποψήφιων τραγουδιών, ενώ ακολούθησαν και άλλες συνεδριάσεις τις επόμενες μέρες. Την επιτροπή αποτελούσαν οι Χ. Άννινος, Δ. Λαυράγκας, Ι. Ψαρούδας, Θ. Σακελλαρίδης, Γ. Τσοκόπουλος, Β. Κολοκοτρώνης, Θ. Συναδινός και Β. Βεκιαρέλλης.

Παράλληλα οι Μ. Λιδωρίκης και Χ. Δαραλέξης είχαν αναλάβει τον καταρτισμό του προγράμματος της γιορτής για την ανακοίνωση του «Αθηναϊκού Τραγουδιού», που αρχικά είχε προσδιοριστεί για την 29η Απριλίου, ώστε το νικητήριο τραγούδι να είναι γνωστό τη μέρα της Πρωτομαγιάς.

Τελικά η γιορτή πραγματοποιήθηκε στις 6 Μαΐου σε εξωτερικό χώρο, στον κήπο του Ηραίου, όπου και ανακοινώθηκαν τα τραγούδια που είχε επιλέξει η επιτροπή με τα αντίστοιχα βραβεία τους.

Γύρω στις 4 το απόγευμα άρχισα η προσέλευση των Αθηναίων, η οποία φαίνεται ότι ήταν μαζική παρά τον ισχυρό άνεμο, υπό τους ήχους μελωδιών από μπάντα υπό τη διεύθυνση του Σ. Καίσαρη και γύρω στις 6 με 6.30 έγινε και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.

Πιο συγκεκριμένα, μια ομάδα νέων της Μανδολινάτας εκτελούσε ένα-ένα τα υποβληθέντα τραγούδια και μετά το τέλος της κάθε εκτέλεσης, ο Λιδωρίκης, που ήταν και ο γραμματέας της Εταιρίας Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων, άνοιγε το σχετικό φάκελο και ανακοίνωνε το όνομα του συνθέτη, ο οποίος προσερχόταν και λάμβανε και το βραβείο του υπό τα χειροκροτήματα του κόσμου, ξεκινώντας όμως από την τρίτη θέση.

Το πρώτο βραβείο ύψους 400 δραχμών έλαβε το τραγούδι «Ζηλιάρικο» του Νίκου Χατζηαποστόλου. Το δεύτερο βραβείο 300 δρχ. δόθηκε στη «Φλογέρα» του Δημήτρη Ροδίου και το τρίτο ύψους 100 δρχ. στη «Μαυρομάτα» του Αλέξανδρου Κυπαρίσση. Έπαινοι απονεμήθηκαν σε τρία ακόμη τραγούδια: «Μικροπαντρεμένη» του Ν. Χατζηαποστόλου, «Ξενιτεμένο αηδόνι» της Έρης (ή Έλλης) Καβαλλιέρι Μαρκουίζου και «Δεν μ’ αγαπάς» του Ν.  Χατζηαναργύρου.

Φυσικά πρέπει να επισημανθεί ότι η Έρη ή Έλλη Καβαλλιέρη Μαρκουίζου ήταν η πρώτη γυναίκα συνθέτης που βραβεύτηκε σε ελληνικό διαγωνισμό τραγουδιού, κάτι αρκετά σημαντικό έως πρωτοποριακό, αν αναλογιστεί κανείς ότι αυτός ήταν και ο πρώτος αντίστοιχος διαγωνισμός. Ωστόσο, προσγείωση στην πραγματικότητα της εποχής, η ίδια δεν βρισκόταν εκεί για να παραλάβει το βραβείο της ή τέλος πάντων δεν εμφανίστηκε όταν ανακοινώθηκε το όνομά της.

Τέλος, η βραδιά ολοκληρώθηκε με επανεκτέλεση του νικητήριου τραγουδιού και με ανθοπόλεμο μέχρι το 8 το βράδυ.

Ήταν όλοι σύμφωνοι με τ’ αποτελέσματα; Όχι φυσικά. Ο συντάκτης της Εστίας είχε την άποψη ότι το καλύτερο τραγούδι ήταν η «Φλογέρα» και εκτίμησε ότι η κριτική επιτροπή του έδωσε τη δεύτερη θέση «λαβούσα υπ’ όψιν ότι είνε λεπτότερον, κομψότερον, μάλλον δε σαλόνι, ενώ το “Ζηλιάρικο” του κ. Χατζηαποστόλου, απλούστερον και ευκολώτερον, είνε μάλλον κατάλληλον διά τον δρόμον»!

Από την πλευρά του ο συντάκτης της Αστραπής υποστήριξε ότι το κοινό είχε χειροκροτήσει περισσότερο «και έκρινεν ως βραβεύσιμον» το τρίτο των επαινεθέντων, δηλαδή το «Δε μ’ αγαπάς», ενώ για το νικητήριο σχολίασε ότι ήταν «μονότονο»!

Ωστόσο θετικά σχολίασε το «Ζηλιάρικο» ο δημοσιογράφος της Νέας Ημέρας, χαρακτηρίζοντάς το «ελληνικώτατον, χορευτικόν, εις τον χαρακτηριστικόν χρόνον των 7/8», που «ενθουσίασε» αμέσως τον κόσμο ως ένα τραγούδι «της καρδιάς και του κρασιού».

Τα τρία βραβευθέντα και τα τρία επαινεθέντα τραγούδια κυκλοφόρησαν τις επόμενες μέρες από το μουσικό οίκο του Μιχ. Καζάζη, όμως, όπως συνήθως συμβαίνει με τις συμμετοχές σε αντίστοιχους διαγωνισμούς, δεν ακούστηκαν στη συνέχεια, δεν έγιναν «λαϊκά» κατά τη βούληση των εμπνευστών του διαγωνισμού και οπωσδήποτε δεν αποτέλεσαν σταθμό στη μουσική ιστορία της Ελλάδας.

Την επόμενη χρονιά, στις 19 Απριλίου 1919, η Εταιρία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων προκήρυξε το δεύτερο διαγωνισμό αθηναϊκού τραγουδιού, θέτοντας αρχικά μια εξαιρετικά ασφυκτική προθεσμία για την υποβολή συμμετοχών, η οποία στη συνέχεια παρατάθηκε μέχρι περίπου τα τέλη Μαΐου με στόχο την πραγματοποίηση της γιορτής στις 16 Ιουνίου. Ωστόσο στις 08.09.1919 η εφημερίδα Καιροί ανακοίνωνε ότι η γιορτή του αθηναϊκού τραγουδιού θα γινόταν «προσεχώς», σε απροσδιόριστη κατά τ’ άλλα ημερομηνία. Πιθανόν δεν πραγματοποιήθηκε και ποτέ, καθώς δεν βρήκε κάποια άλλη σχετική πληροφορία στον τύπο της εποχής.

Ίσως σας ενδιαφέρει κι αυτό:

-- Το "γκρέμισμα των τειχών" στην Αθήνα για τους Έλληνες νικητές σε διεθνή μουσικό διαγωνισμό το Μάιο του 1910

Ποια η προέλευση του τραγουδιού «Έλα, βρε Χαραλάμπη, να σε παντρέψουμε»;

Ήταν το τραγούδι που σημάδεψε την αθηναϊκή ζωή το 1899 –από τις αρχές κιόλας του χρόνου– και η φήμη του μπορεί να ξεθώριασε αναπόφευκτα στο πέρασμα τόσων χρόνων, όμως δεν έσβησε. Ο «Χαραλάμπης» έχει έξυπνους, εύθυμους στίχους, γύρω από την απροθυμία ενός άνδρα να παντρευτεί με το ζόρι, αψηφώντας τις πιέσεις των συγγενών και φίλων, οι οποίοι επέμεναν «Έλα, βρε Χαραλάμπη, να σε παντρέψουμε, να φάμε και να πιούμε και να χορέψουμε».

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι επρόκειτο για μελοποίηση μιας αληθινής ιστορίας, πολύ συνηθισμένης στην Αθήνα της εποχής, προεξοφλώντας ότι το τραγούδι ήταν όντως αθηναϊκό. Καθώς το όνομα του ποιητή μάς είναι άγνωστο, θα λέγαμε ότι ο «Χαραλάμπης» είναι  πράγματι ένα λαμπρό δείγμα αστικού δημοτικού τραγουδιού των τελών του 19ου αιώνα, έχει όμως αθηναϊκή καταγωγή;

Την 1η Μαρτίου 1899, η εφημερίδα Εστία αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της πρώτης σελίδας της στην παρτιτούρα του τραγουδιού, όπως είχε αποστηθίσει της νότες ο σημαντικός Έλληνας συνθέτης της εποχής, Διονύσιος Λαυράγκας. Και στη δεύτερη σελίδα η ίδια εφημερίδα προσπαθεί να κατατοπίσει τους αναγνώστες της για την προέλευση του τραγουδιού, το οποίο φαίνεται ότι ήρθε από τη Σμύρνη, χωρίς να δίνονται πολλές κατατοπιστικές λεπτομέρειες.

Μάλιστα, σύμφωνα με το δημοσίευμα θα μπορούσαμε εύκολα να βρούμε ακόμη και το στιχουργό του «Χαραλάμπη», αφού περιγραφόταν ως κάποιος κουρέας, συγγραφέας θεατρικού κωμειδυλλίου. Και πάλι όμως, δεν διευκρινίζεται πότε γράφτηκε το έργο αυτό, πώς λεγόταν και αν είχε παιχτεί πρόσφατα στη Σμύρνη ή όπου αλλού. Οι Αθηναίοι πάντως φαίνεται να το αγνοούσαν, εξ ου και το δημοσίευμα.

Ας κρατάμε πάντως και μια επιφύλαξη, κατά πόσο επρόκειτο για την πραγματική ιστορία του τραγουδιού ή αν ο συντάκτης του δημοσιεύματος είχε πέσει θύμα φημών και παραπληροφόρησης.

Αυτά πάντως έγραφε η εφημερίδα:

«[...] Επί τη ευκαιρία αυτή δεν πειράζει αν μάθετε και τι είνε το τραγούδι του Χαραλάμπη.

Πατρίς του η Σμύρην. Εκεί ευρίσκεται –ως εμάθομεν– κουρεύς, όστις έγραψε κωμειδύλλιον ολόκληρον, το μέρος δε τούτο είνε η μονωδία του Χαραλάμπη με χορόν.

Και του λέγει ο χορός.

Έλα μωρέ Χαραλάμπη

Να σε παντρέψουμε

Να φάμε και να πιούμε

Και να χορέψουμε.

Απαντά δε ο Χαραλάμπης:

- Δεν την παίρνω

Και ο χορός του λέγει:

- Θα την πάρης

Και ο Χαραλάμπης άπελπις επιφωνεί:

- Άλλα λόγια βρε παιδιά.

Τι καμώματα είνε τούτα

Με το ζόρι παντριά.

[...]»

Όσον αφορά τη δημοτικότητα του τραγουδιού στην Αθήνα της εποχής εκείνης, αρκεί ν’ αναφέρουμε ότι αυτό είχε γίνει και θέμα σ’ ένα από τα άρματα της Αποκριάς, το οποίο μάλιστα είχε ετοιμάσει ο περιβόητος Θεοδοσίου. Αυτός ο Θεοδοσίου ήταν ένας χαρακτηριστικός τύπος της εποχής, ο οποίος κάθε χρόνο έκλεβε τις εντυπώσεις με τις εμπνεύσεις του στο αθηναϊκό καρναβάλι.

Ειδικά το 1899, ο Θεοδοσίου εμφάνισε ένα γάιδαρο, στον οποίο είχε φορέσει μια βλάχικη φορεσιά, πίσω από το ζώο κόλλησε την επιγραφή «Ο Χαραλάμπης». Δίπλα του παρέλαυνε ένας δεύτερος γάιδαρος, στον οποίο επέβαινε η «νύφη», ενώ προπορεύονταν οβελίες και κοκορέτσι μ’ ένα φλάμπουρο. Και το υπερθέαμα ολοκλήρωναν δύο άλλα κάρα: το ένα είχε τα στέφανα, κουφέτα, αλλά και μουσική που παιάνιζε το τραγούδι του «Χαραλάμπη», ενώ στο δεύτερο κάρο υπήρχαν τα δήθεν προικιά, δηλαδή κάτι σκάφες της κακιάς ώρας, καναπές, καθίσματα και τρυπημένα καζάνια.

Το όλο σκηνικό έκλεψε τις εντυπώσεις, η δε Ελλανόδικος Επιτροπή πρόσθεσε ειδικό πέμπτο βραβείο (αφού στην τρίτη θέση είχαν ισοβαθμήσει δύο άρματα) και απένειμε στον Θεοδοσίου το ποσό των 100 δρχ. για το «γάμο του Χαραλάμπη».

Ποιες ομάδες υποστήριζαν στο ποδόσφαιρο οι Έλληνες σταρ της δεκαετίας του 1960;

Τη δεκαετία του ’60, όταν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι influencers αποτελούσαν τρελό σενάριο επιστημονικής φαντασίας, τα «είδωλα» του μέσου Έλληνα είχαν κυρίως τρεις πηγές προέλευσης: το ποδόσφαιρο, τον κινηματογράφο και το τραγούδι. Ο δε συνδυασμός τους πάντα προσείλκυε το ενδιαφέρον είτε επρόκειτο για κάποιον -πραγματικό ή φημολογούμενο- ερωτικό δεσμό αγαπημένου ποδοσφαιριστή με μία σταρ του κινηματογράφου ή του τραγουδιού είτε για κάποιο γκάλοπ του τύπου σχετικά με τις οπαδικές προτιμήσεις αγαπημένων καλλιτεχνών της εποχής.

Το 1962 στον τύπο δημοσιεύτηκαν τουλάχιστον δύο γκάλοπ με αυτό το ερώτημα, τα οποία εντόπισα... εξ αντανακλάσεως: το ένα αναδημοσιεύτηκε στο νεοϋορκέζικο Εθνικό Κήρυκα στις 08.07.1962, ενώ το δεύτερο μνημονεύτηκε σ’ ένα αφιέρωμα του αείμνηστου Πάνου Γεραμάνη το 1993 (το οποίο επίσης εντόπισα από αναδημοσίευσή του στην ελληνική εφημερίδα της Νέας Υόρκης).

Η ελιά του Πλάτωνα

Ζωντανός συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην Ελλάδα του 21ου αιώνα και τη «χρυσή» εποχή του ελληνικού πνεύματος τον 4ο και τον 5ο αιώνα π.Χ., η γνωστή και ως «ελιά του Πλάτωνα» στεκόταν επί χιλιετίες στην Ιερά Οδό χωρίς να καταστραφεί ούτε από το πέρασμα του χρόνου ούτε από τα ακραία καιρικά φαινόμενα (όπως για παράδειγμα η θύελλα του 1852 που έριξε έναν από τους στύλους του Ολυμπίου Διός) ούτε από τα κανόνια του Μοροζίνη, θύμα των οποίων αποτέλεσε ένα μεγάλο τμήμα του Παρθενώνα το μακρινό 1687. Τελικά, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το δένδρο αποδείχτηκε ότι ήταν ένα από τα επιτεύγματα του 20ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα ένα από τα λεωφορεία που κυκλοφορούν νυχθημερόν στους δρόμους της Αθήνας, το οποίο έπεσε πάνω στο δένδρο τον Οκτώβριο του 1976 προκαλώντας μεγάλη ζημιά στον κορμό του. Έτσι αποφασίστηκε η μεταφορά και φύλαξη της ελιάς στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, όπου διατηρείται μέχρι σήμερα παρά τις ανυπόστατες φήμες που είχαν κυκλοφορήσει το 2013 ότι δήθεν ο κορμός της είχε γίνει καυσόξυλα. 

Το ελληνικό έπος του 1940 μέσα από 13 αμερικανικές γελοιογραφίες

Kάθε χρόνο, με αφορμή την επέτειο του «ΟΧΙ» και της ελληνικής εποποιίας στα αλβανικά βουνά απέναντι στον υπερφίαλο ιταλικό στρατό του Μουσολίνι, ανατρέχουμε στις  απολαυστικές γελοιογραφίες των ελληνικών εφημερίδων του '40, οι οποίες «έκαναν κέφι» -κατά το κοινώς λεγόμενο- με τον Ιταλό δικτάτορα και τη νίλα που έπαθε. Όμως δεν ήταν μόνοι οι Έλληνες γελοιογράφοι που είχαν εμπνευστεί καλλιτεχνικά από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940. Το ίδιο συνέβη και με αρκετούς Αμερικανούς συναδέλφους τους, οι οποίοι δεν φάνηκαν λιγότερο επιεικείς μαζί του. 

Η ελληνοαμερικανική εφημερίδα της Νέας Υόρκης «Εθνικός Κήρυξ» αναδημοσίευε τακτικά γελοιογραφίες από διάφορες αμερικανικές εφημερίδες, από τις οποίες έκανα μια επιλογή όσων θεώρησα πιο επιτυχείς. Πού τις εντόπισα; Ανατρέχοντας στο ψηφιοποιημένο αρχείο του Εθνικού Κήρυκα στη διεύθυνση http://digital.olivesoftware.com/Olive/APA/Ekirikas/#panel=browse. 

Η πρώτη εμφάνιση των λέξεων "ομοφυλοφιλία" και "ομοφυλόφιλος"

Μέχρι τις 11/23 Οκτωβρίου 1907 η λέξη «ομοφυλοφιλία» ήταν άγνωστη στην ελληνική γλώσσα. Η πράξη ήταν μάλλον ακατανόμαστη στο δημόσιο βίο, ενώ μπορούμε να εικάσουμε ότι μεταξύ τους οι Έλληνες της εποχής χρησιμοποιούσαν άλλες λέξεις, που σήμερα έχουν επιβιώσει μόνο ως υβριστικές.

Τι έγινε τη μέρα εκείνη και η νέα λέξη εισέβαλε στην ελληνική καθημερινότητα; Η εφημερίδα Εστία ανήγγειλε την έναρξη μιας πολύκροτης δίκης στο Βερολίνο μετά τη μήνυση που είχε καταθέσει ο στρατηγός Μόλτκε κατά του διευθυντή μιας γερμανικής εφημερίδας επί συκοφαντία, επειδή τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς ο τελευταίος είχε αποκαλύψει την εξωσυζυγική ερωτική σχέση ενός στενού φίλου του κάιζερ, συγκεκριμένα του πρίγκιπα Φιλίππου του Όιλενμπουργκ με τον Μόλτκε (με την εφημερίδα να επεκτείνει τις αποκαλύψεις περί ομοφυλοφιλικών σχέσεων και μεταξύ άλλων προσώπων του ευρύτερου φιλικού κύκλου του κάιζερ).

Μια καταγγελία σεξουαλικής παρενόχλησης στην Αθήνα το 1904

Η καταγγελία της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής παρενόχλησης απαιτεί μεγάλο ψυχικό σθένος από τα θύματα είτε γιατί είναι εξαιρετικά δύσκολο για τα ίδια να διαχειριστούν τα σωματικά και τα ψυχικά τραύματα είτε γιατί η κοινωνία αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα ως ταμπού ακόμη και τον 21^ο αιώνα. Κάποιοι αισθάνονται άβολα κι ενοχλούνται ακόμη και ν’ ακούν τις καταγγελίες γυναικών (και όχι μόνο) που έπεσαν θύματα παρενόχλησης ή κακοποίησης, ενώ υπάρχουν και οι ηλίθιοι που από την άνεση του καναπέ τους και με πλήρη απουσία ενσυναίσθησης διερωτώνται γιατί τα θύματα μιλούν μετά από χρόνια. Φανταζόμαστε ότι θα ήταν ακόμη πιο δύσκολο για μια γυναίκα να καταγγείλει την απρεπή συμπεριφορά ενός ισχυρού -σε κάθε περίπτωση ισχυρότερου από την ίδια- άνδρα πολλές δεκαετίες νωρίτερα, στις αρχές του 20^ου αιώνα, όταν οι γυναίκες δεν είχαν καν δικαίωμα στην εργασία, αλλά ζούσαν πιο περιορισμένα κι απ’ όσο θυμούνταν οι γιαγιάδες μας.

Το 1904 ωστόσο υπήρξε μια νεαρή φοιτήτρια, η οποία είχε το θάρρος και την τόλμη να καταγγείλει τον τότε διευθυντή («έφορο») της Εθνικής Βιβλιοθήκης για παρενόχληση. Το γεγονός βέβαια πέρασε απαρατήρητο από τη συντριπτική πλειοψηφία του αθηναϊκού τύπου της εποχής. Ασχολήθηκε μόνο η εφημερίδα Αθήναι, η οποία δεν κράτησε ιδιαίτερα αμερόληπτη στάση απέναντι στην καταγγελία, υπερασπιζόμενη –ποιόν άλλον;– τον καταγγελλόμενο! Ό,τι μεταφέρεται εδώ βασίζεται στα δύο δημοσιεύματα της συγκεκριμένης εφημερίδας και μόνο.

Φωτογραφίες της χιονισμένης Αθήνας στις αρχές του 20ου αιώνα (bonus η χιονισμένη Λαμία του 1908)

Μπορεί στην Αθήνα να μην χιονίζει και πολύ συχνά τις τελευταίες δεκαετίες, φαίνεται όμως ότι στις αρχές του 20ου αιώνα οι επισκέψεις του χιονιά ήταν συχνότερες στην ελληνική πρωτεύουσα. Σημαντικοί φαίνεται ότι ήταν οι χιονιάδες του 1907 και του 1911 (τον οποίο οι εφημερίδες παρομοίαζαν με εκείνον του '07), ενώ μια χιονοθύελλα άσπρισε το τοπίο και στις αρχές του 1908. Οι παρακάτω φωτογραφίες μας μεταφέρουν σε μια αγνώριστη Αθήνα κάτω από αυτές τις ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες.

Μια διαφήμιση ιατρικής μάσκας το 1912

Η ευρεία χρήση προστατευτικών μασκών για λόγους υγείας δεν είναι ένα καινούριο φαινόμενο  για το δυτικό κόσμο ελέω κορονοϊού εν έτει 2020, αλλά συστηνόταν για την προστασία από διάφορες λοιμώξεις του αναπνευστικού πριν από 100 και πλέον χρόνια (πριν και από την περιβόητη ισπανική γρίπη με την οποία γίνονται συνήθως οι όποιοι συνειρμοί). Ανατρέχοντας σε εφημερίδες του 1912 και των επόμενων ετών (τουλάχιστον μέχρι και το 1915) θα εντοπίσει διαφημίσεις προσωπίδων, όπως έλεγαν τις ιατρικές μάσκες προσώπου, της εταιρίας Kuhn, την αποκλειστική διάθεση των οποίων είχαν τα ιστορικά φαρμακεία του Μαρινόπουλου. Οι συγκεκριμένες προσωπίδες διαφημίζονταν ως τα όπλα που διέθετε η επιστήμη για την πρόληψη και τη θεραπεία ασθενειών, όπως η φυματίωση, η οποία μπορούσε -και μπορεί- να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στο αναπνευστικό σύστημα.