Παραγωγικότατος
συγγραφέας, θεμελιωτής του νατουραλισμού στη λογοτεχνία, ο Εμίλ Ζολά έχει
συνδεθεί κυρίως με τη θαρραλέα στάση που επέδειξε κατά τη διάρκεια της
περιβόητης δίκης Ντρέιφους. Αρνούμενος να σιωπήσει μπροστά στην καταφανή
παραβίαση του κράτους δικαίου, που είχε στοχοποιήσει τον αθώο αξιωματικού του
γαλλικού στρατού Άλφρεντ Ντρέιφους σ’ ένα σοβαρό σκάνδαλο κατασκοπείας την ώρα
που ο πραγματικός ένοχος είχε καταφέρει να βγει αλώβητος χάρη στις διασυνδέσεις
του, ο Εμίλ Ζολά δημοσίευσε στην εφημερίδα L’ Aurore
στις 13 Ιανουαρίου 1898 το
περιβόητο άρθρο του με τίτλο «Κατηγορώ» («J’ accuse») εξαπολύοντας
σφοδρή επίθεση κατά του γαλλικού Γενικού Επιτελείου Στρατού.
Ο
Ζολά βρέθηκε κι αυτός στο στόχαστρο, παραπέμφθηκε σε δίκη και εξαναγκάστηκε να
αυτοεξοριστεί για έντεκα μήνες στο Λονδίνο μετά από συμβουλές του δικηγόρου και
των φίλων του. Βέβαια κατάφερε να ανοίξει η συζήτηση για τη δίκη του Ντρέιφους,
μετά δε την απόφαση για δικαστική επανεξέταση της υπόθεσης επέστρεψε στο Παρίσι.
Μετά την επιστροφή του, η διευθύντρια του περιοδικού «Ο φίλος των ζώων» ζήτησε από τον Ε. Ζολά την υποστήριξή του στο έργο του περιοδικού και εκείνος ανταποκρίθηκε με μια επιστολή, στην οποία αποκάλυπτε τη μεγάλη του αδυναμία: την πολύ μεγάλη αγάπη που έτρεφε για το σκύλο του, ο οποίος πέθανε όσο ο Ζολά έλειπε στον τόπο της αυτοεξορίας του, με αποτέλεσμα ο συγγραφέας να γεμίσει τύψεις. Έγραφε:
