8 Σεπτεμβρίου 2015

Πώς ένα άρθρο του 1900 για τις "τέσσερις μανίες" που καθηλώνουν την πρόοδο της χώρας, είναι επίκαιρο και το 2015

Τι κοινό μπορεί να έχει η Ελλάδα του 2015 με την Ελλάδα του 1900; Φαινομενικά, τα κοινά είναι ελάχιστα, αν σκεφτούμε ότι πριν 115 χρόνια τα σύνορα της χώρας ήταν πολύ περιορισμένα, τα αυτοκίνητα ήταν ελάχιστα, πολυκατοικίες δεν υπήρχαν, φυσικά δεν υπήρχε το ίντερνετ ούτε όλα αυτά τα επιτεύγματα της τεχνολογίας που επιφύλασσαν ο 20ος και ο 21ος αιώνας αλλάζοντας την καθημερινότητά μας κλπ. Στην ουσία όμως και σε επίπεδο πολιτικής διαχείρισης τα κοινά είναι πολύ περισσότερα απ' όσα θα υπέθετε κάποιος. Ή τουλάχιστον αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε διαβάζοντας το κύριο άρθρο της εφημερίδας Καιροί, που δημοσιεύτηκε στις 24 Απριλίου 1900 καταγράφοντας τις "τέσσερις μανίες", οι οποίες "οσημέραι εκδηλούμεναι εξευτελίζουσι και ταπεινούσι το ημέτερον έθνος, περιάγουσι δ' αυτό εις παραλυσίαν και διαφθοράν".

Ο συντάκτης του άρθρου (πιθανότατα ο εκδότης Πέτρος Κανελλίδης, εντόπιζε τα παρακάτω τέσσερα ελαττώματα: 
α) η περιφρόνηση και η αποβολή κάθε "των ιδίων" και η - αντιθέτως - αγάπη και μίμηση "των αλλοτρίων"
β) η ακατάσχετη τάση συγκέντρωσης της εξουσίας στα χέρια "άπειρων, αμαθών, ανεπαρκών και πολιτικά διεφθαρμένων υπουργών"
γ) η αύξηση των φόρων και των δασμών "εις πολλαπλασιασμόν των αργών και κακοποιών, των σιτιζομένων από του δημοσίου ταμείου"
δ) η "αβδηρητική" (= ανόητη) μανία πρόσκλησης ξένων οργανωτών, η οποία αποδεικνύει "δισταγμόν και περιφρόνησιν προς την ιδίαν ημών ικανότητα, έλλειψιν δε εθνικής φιλαυτίας και φιλοτιμίας".

Εστιάζοντας μάλιστα στο τελευταίο αυτό σημείο, ο αρθρογράφος εκτιμούσε ότι η τάση ν' απευθύνονται οι κυβερνώντες σε πρόσωπα από το εξωτερικό για την οργάνωση των εσωτερικών ζητημάτων (κάθε είδους) αποτελεί μεγάλο πλήγμα για τη διεθνή εικόνα της χώρας, καθώς εμφανίζεται "ως έθνος βάρβαρον, ανατολικόν, ασιατικόν, ουδεμίαν έχον επίδοσιν". 

Έγραφε χαρακτηριστικά:
"Μετά βίον πολιτικόν και ελεύθερον εβδομήκοντα περίπου ετών, ζητούμεν άνευ εντροπής εκ της αλλοδαπής οργανωτάς, προς οργάνωσιν παντός κλάδου της δημοσίας ημών υπηρεσίας.... Δι' ουδένα κλάδον ευρίσκομεν εν τη χώρα οργανωτήν ικανόν, και σπεύδομεν να μετακαλέσωμεν τοιούτον ή ή τοιούτους εκ της αλλοδαπής, δαπανώντες ασκόπως και ματαίως άφθονα χρήματα, εξευτελιζόμενοι δε και ταπεινούμενοι εις την συνείδησιν των ευρωπαϊκών λαών. Υπήρξε μάλιστα πολιτευτής εκφράσας απροκαλύπτως την γνώμην να μετακαλέσωμεν και οργανωτάς προς οργάνωσιν των υπουργείων και μόρφωσιν ων υπουργών!"

Αξίζει πάντως να επισημανθεί ότι στη συνέχεια η αντιτρικουπική - κι ας είχε πεθάνει από 4 ετών ο Χαρίλαος Τρικούπης - εφημερίδα κατηγορούσε τον πρώην πρωθυπουργό υποπίπτοντας σ' ένα σταθερά φαύλο χαρακτηριστικό του ελληνικού δημόσιου βίου, το να κατηγορείται δηλαδή κατ' αρχήν και κύρια ο όποιος πολιτικός αντίπαλος για όλα τα δεινά του τόπου. 

Ανεξάρτητα όμως από αυτό το - όχι ευκαταφρόνητο - αδύνατο σημείο του άρθρου, οι "τέσσερις μανίες" που εντόπιζε ο συντάκτης σε μεγάλο βαθμό - σε συνδυασμό και με άλλα μειονεκτήματα -εκφράζουν διαχρονικά την κακοδαιμονία του ελληνικού κράτους, που μοιάζει να αδυνατεί να στηριχτεί στις δικές του δυνάμεις, αλλά καταφεύγει σε λύσεις από το εξωτερικό, σε ανθρώπους που καλούνται να οργανώσουν διάφορους τομείς της δημόσιας διοίκησης. 

Όμως μόλις αυτοί ολοκληρώσουν το έργο τους και αποχωρήσουν, η όποια συνεισφορά τους πάει χαμένη εξ αιτίας "των αμαθών και των οκνηρών, συνευδοκούντων των βουλευτών και των υπουργών, των θυσιαζόντων τα δημόσια εις τα ίδια, επιδιωκόντων δε διά της πολιτείας προσωπικά και φατριαστικά συμφέροντα", όπως παρατηρούσε εύστοχα ο αρθρογράφος, που κατέληγε ότι χρειάζεται να βελτιωθεί το κυβερνητικό σύστημα, ώστε "ημείς αυτοί θέλομεν αποδειχθή κατ' εξοχήν ικανοί και επιτήδειοι εις τα έργα της οργανώσεως, προάγοντες τα πάντα μετά ζήλου διά των ιδίων εμπνεύσεων και επινοήσεων" με βάση της πραγματικές εθνικές ανάγκες της χώρας, τις οποίες αγνοούν πολλές φορές οι αλλιώς μαθημένοι ξένοι οργανωτές.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου