20 Οκτωβρίου 2014

Ο Έλληνας εφευρέτης, που το 1906 πρότεινε σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στη Βουλή και την ψηφοφορία από απόσταση (μέσω συρμάτων), αλλά οι ιδέες του χαρακτηρίστηκαν τρελές

Μια από τις μικρές ειδήσεις της περασμένης εβδομάδας, που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη, ήταν η εφαρμογή ενός παρουσιολογίου για τους Έλληνες βουλευτές, οι οποίοι πλέον χτυπούν ηλεκτρονική κάρτα, κάθε φορά που "πιάνουν δουλειά" στο ναό της Δημοκρατίας. Πώς θα σας φαινόταν, όμως, η πληροφορία ότι μια παρόμοια εφεύρεση είχε παρουσιάσει ένας Έλληνας πριν πολλά χρόνια, το μακρινό 1906, την οποία κανείς δεν είχε πάρει τότε στα σοβαρά; Κι όχι μόνο αυτό, αλλά ο συγκεκριμένος εφευρέτης είχε σκεφτεί κι έναν τρόπο ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, σε μια εποχή που ο ηλεκτρισμός θεωρούταν ακόμη πολυτέλεια!

Ο πρωτοποριακός αυτός εφευρέτης ονομαζόταν Στίλπων Πιττακής και καταγόταν από το Λαύριο. Οι δύο εφευρέσεις του, που σκόπευαν να απλοποιήσουν σημαντικά την κοινοβουλευτική διαδικασία, έγιναν γνωστές το Μάιο του 1906 και αντιμετωπίστηκαν με χλευασμό. Δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες για το πώς ακριβώς ο ίδιος φανταζόταν τη λειτουργία τους, όμως είναι γεγονός ότι αυτές δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, ελάχιστοι τις είχαν πάρει τότε στα σοβαρά.
Συγκεκριμένα,  πρώτη από τις εφευρέσεις του Πιττακή φιλοδοξούσε να επιτύχει τον "εκβροχισμόν της κωλυσιεργίας". Με βάση το Σύνταγμα του 1863 και τον τότε ισχύοντα Κανονισμό του Κοινοβουλίου, μια πολιτική παράταξη μπορούσε εύκολα να τινάξει την κοινοβουλευτική διαδικασία στον αέρα, με την απόσυρση βουλευτών από την αίθουσα των συνεδριάσεων, ώστε να μην συμπληρώνεται ο μαγικός αριθμός της απαρτίας. Ταυτόχρονα, υποβαλλόταν η ονομαζόμενη "ένσταση απαρτίας", που πρακτικά σήμαινε ότι το προεδρείο όφειλε να διακόψει τη διαδικασία και να αρχίσει να μετρά τους παρόντες βουλευτές. Αυτή ήταν μια συνηθισμένη πρακτική, την οποία μάλιστα χρησιμοποιούσε εξοργιστικά συχνά ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, όποτε βρισκόταν στην αντιπολίτευση, που είχε όμως την παρενέργεια της κωλυσιεργίας της κοινοβουλευτικής διαδικασίας. 
Ο Πιττακής, λοιπόν, εισηγήθηκε έναν ηλεκτρικό μετρητή, που θα συνοδευόταν με πίνακα αναρτημένο σε ποφανές σημείο της αίθουσας των συνεδριάσεων της Βουλής, ο οποίος θα ενημερώνει διαρκώς τόσο τους βουλευτές όσο και - το σημαντικότερο - το προεδρείο για τον αριθμό των παρόντων βουλευτών. Κι επειδή θα μπορούσε να δημιουργηθεί σύγχυση από τυχόν είσοδο των υπαλλήλων της Βουλής στην αίθουσα, ο εφευρέτης πρότεινε δύο λύσεις: είτε απλά ν' αφαιρείται ο αριθμός των κλητήρων από τον αριθμό του ηλεκτρικού πίνακα είτε οι βουλευτές να φορούν ειδικά παπούτσια, τα οποία θα "μετρούσε" το μηχάνημα. 
Η δεύτερη εφεύρεσή του ήταν ακόμη πιο πρωτοποριακή και μάλιστα σε πολλά κράτη του κόσμου, όπως οι ΗΠΑ, ή σε διεθνείς οργανισμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί σήμερα συνήθη πρακτική. Ήταν η ηλεκτρονική ψηφοφορία, που θα επέτρεπε την ολοκλήρωση της διαδικασίας "εντός ενός λεπτού της ώρας", όπως χαρακτηριστικά σημείωνε μια εφημερίδα της εποχής, αφού ο κάθε βουλευτής θα πατούσε ένα ηλεκτρικό κουμπί από τη θέση του. Δηλαδή, ο Πιττακής πρότεινε κάτι που ακόμη και σήμερα η ελληνική Βουλή σκέπτεται να εφαρμόσει... στο αόριστο μέλλον! 
Βέβαια, δεν γνωρίζουμε αν η ιδέα του Πιττακή έπασχε στις μικρολεπτομέρειες της υλοποίησής της, αν και δεν νομίζω ότι μπήκε ποτέ κανείς στον κόπο να τις εξετάσει σοβαρά. Για παράδειγμα, πρωτοποριακή και σχεδόν προπομπός της ψηφοφορίας μέσω ίντερνετ ήταν η ιδέα του εφευρέτη από το Λαύριο, ώστε οι βουλευτές θα μπορούσαν θεωρητικά να ψηφίζουν ακόμη και από το καφενείο, το κουρείο ή από το κρεβάτι του σπιτιού τους "με δαπάνην ολίγου σύρματος"!. Ποιος, όμως, θα μπορούσε να σκεφτεί εν έτει 1906 ότι αυτές οι ιδέες δεν αποτελούν σενάρια επιστημονικής φαντασίας; 
Ένα δημοσίευμα της εφημερίδας Πατρίς (αγνώστου συντάκτη) με ημερομηνία 14.05.1906 σημείωνε: "Επιμένω υποστηρίζων ότι αι εφευρέσεις του κ. Πιττακή δεν πρέπει να παρέλθουν απαρατήρητοι. Αι μέλλουσαι γενεαί θα μας κατηγορήσουν πιθανόν επί ελαφρότητι όταν μίαν ημέραν η χρησιμότης των θ' αποδειχθή και θα κατατάξη τον εφευρέτην μεταξύ των μαρτύρων της επιστήμης". 
Δεν ξέρουμε αν ο Πιττακής ήταν όντως "μάρτυρας της επιστήμης" ή αν απλά ήταν ένας ευφυής άνθρωπος με πρωτοποριακές ιδέες, που χώλαιναν στην υλοποίηση, όμως ένα "πιστοποιητικό λογικής" του έδινε λίγες μέρες νωρίτερα η Εστία: "Δεν γνωρίζομεν τον κ. Πιττακήν, τον εφευρέτην του περιεργοτάτου μηχανήματος της αυτομάτου καταμετρήσεως των βουλευτών. Οι γνωρίζοντες όμως αυτόν ομολογούν ότι είνε άνθρωπος ευφυέστατος. Και η εφεύρεσίς του άλλως τε μολονότι αστεία παρουσιαζόμενη ως εκ του σκοπού ον επιδιώκει ως μηχανική ανακάλυψις φαίνεται ότι δεν είνε καθόλου αναξία προσοχής".
Λέτε το Μάιο του 1906 να χάθηκε η ευκαιρία να πρωτοπορήσουμε ως χώρα σε κάτι που σήμερα αποτελεί κοινό τόπο, ενώ τότε φαινόταν απλά ως μια... τρελή ιδέα; 



Σχετικά θέματα:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου