7 Ιουλίου 2015

Πώς ένα δημοψήφισμα στην Ιταλία το 1974 λογόκρινε την ιταλική συμμετοχή στη Γιουροβίζιον

Σε ρυθμούς δημοψηφίσματος κινούταν η Ιταλία την άνοιξη του 1974. Ήταν το δεύτερο που διοργανώθηκε στην ιστορία της χώρας και το πρώτο λαϊκό δημοψήφισμα (δηλαδή προϊόν πρωτοβουλίας πολιτών με τη συγκέντρωση τουλάχιστον 500.000 υπογραφών), όπως προβλεπόταν από το Σύνταγμα του 1947.

Το δημοψήφισμα του 1974 ήταν πρωτοβουλία πιστών, που δεν είχαν δει θετικά την ψήφιση νόμου στις 1 Δεκεμβρίου 1970, βάσει του οποίου αναγνωριζόταν για πρώτη φορά ως νόμιμη η έκδοση διαζυγίου. Μέχρι τότε, εφαρμοζόταν ο αυστηρός κανόνας της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, που απαγόρευε το διαζύγιο, εκτός κι αν επρόκειτο για "χωρισμός από τραπέζης και κοίτης" σύμφωνα με το θρησκευτικό δόγμα και χωρίς ανάμειξη των πολιτικών δικαστηρίων - ή αν οι πολίτες κατέφευγαν στο τέχνασμα της ακύρωσης του γάμου, κάτι που τους επέτρεπε να ξαναπαντρευτούν. 
Ημερομηνία του δημοψηφίσματος ορίστηκε η 12η Μαΐου 1974. Το ερώτημα στο οποίο καλούνταν να αποφασίσουν - και να νομοθετήσουν - οι ψηφοφόροι ήταν το αν συμφωνούσαν ή όχι με την ακύρωση του σχετικού νόμου του 1970 - δηλαδή αν συμφωνούσαν ή διαφωνούσαν όχι με το διαζύγιο, αλλά με το νόμο θέσπισής του. Ήταν ένα ιδιόρρυθμο ερώτημα για ένα λαό που δεν είχε συνηθίσει στη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων και δημιουργήθηκαν πολλές παρεξηγήσεις.
Γενικότερα, το θέμα ήταν πολύ λεπτό, καθώς στην όλη συζήτηση εμπλεκόταν και η επίσημη εκκλησία, που τύγχανε μεγάλου σεβασμού στην Ιταλία. Ο δημόσιος διάλογος  έφτασε συχνά σε ακρότητες, με την επίσημη εφημερίδα του Βατικανό, "Ρωμαίος Παρατηρητής", να γράφει ότι το διαζύγιο σήμαινε την κατάλυση των προτύπων του πολιτισμού και ότι οδηγούσε στον ελεύθερο έρωτα, το γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων και στην ευθανασία!
Πρόβλημα δημιουργήθηκε πέντε βδομάδες νωρίτερα, όταν η ιταλική, κρατική τηλεόραση (Rai) θα εκπροσωπούταν στο διαγωνισμό τραγουδιού της Γιουρβίζιον (Μπράιτον, 6 Απριλίου) με την Τζιλιόλα Τσινκουέτι και το τραγούδι "Si", δηλαδή "ναι" στα ελληνικά. Υπήρχε ο φόβος ότι ο τίτλος του τραγουδιού, αλλά και η συχνή επανάληψη της λέξης "si" θα εκλαμβανόταν ως προπαγανδιστικά υπέρ του "ναι" στο δημοψήφισμα (δηλαδή υπέρ της ακύρωσης του διαζυγίου) κι έτσι οι υπεύθυνοι της Rai αποφάσισαν να μη μεταδώσουν το διαγωνισμό τραγουδιού, ενώ το τραγούδι αποκλείστηκε γενικότερα από τα ιταλικά ραδιόφωνα μέχρι την πραγματοποίηση του δημοψηφίσματος. 
Για την ιστορία να σημειωθεί ότι το "Si" βρέθηκε τελικά στη δεύτερη θέση του διαγωνισμού, ενώ στο δημοψήφισμα της 12ης Μαΐου, οι Ιταλοί αποδοκίμασαν την πρόταση ακύρωσης του νόμου με μεγάλη πλειοψηφία 59,26%. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου