Πώς η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων γιορτάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις 4 Οκτωβρίου 1933

Για τους φιλόζωους η 4^η Οκτωβρίου είναι μια σημαντική ημερομηνία, καθώς τότε γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων. Η ιδέα ανήκε στο γερμανό συγγραφέα, εκδότη φιλοζωικού περιοδικού και ακτιβιστή υπέρ της προστασίας των ζώων, Χάινριχ Ζίμερμαν, ο οποίος οργάνωσε την πρώτη Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων στο Βερολίνο στις 24 Μαρτίου 1925. Από το 1929, ο εορτασμός μεταφέρθηκε στις 4 Οκτωβρίου, την ημερομηνία που η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία τιμά τον άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης, ο οποίος θεωρείται ο προστάτης των τετράποδων φίλων μας. Κι ενώ αρχικά η πρωτοβουλία του Ζίμερμαν είχε απήχηση μόνο στη Γερμανία, την Αυστρία, την Ελβετία και την Τσεχοσλοβακία, σ’ ένα συνέδριο φιλοζωικών οργανώσεων, που πραγματοποιήθηκε στη Φλωρεντία της Ιταλίας το Μάιο του 1931, αποφασίστηκε ομόφωνα η καθιέρωση μιας πραγματικά παγκόσμια κοινής γιορτής των ζώων την ίδια ημερομηνία. Με μια μικρή καθυστέρηση δύο μόλις χρόνων, στις 4 Οκτωβρίου 1933 η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων γιορτάστηκε για πρώτη φορά και στην Ελλάδα.

Η πρωτοβουλία για την εισαγωγή της συγκεκριμένη γιορτής στη χώρα μας ανήκε στην Εταιρία Προστασίας των ζώων, που ιδρύθηκε το 1916 και ήδη το 1933 αποτελούσε τουλάχιστον 7000 εγγεγραμμένα μέλη. Κι επειδή είναι σημαντικό ν’ αναγράφονται τα ονόματα των πρωτοπόρων, το διοικητικό συμβούλιο της Εταιρίας το έτος 1933 απαρτιζόταν από τους: Λουκά Κανακάρη Ρούφο (πρόεδρος), Αθανάσιο Φίλωνα (αντιπρόεδρο), Ρένα Παπαδοπούλου (ταμία), Ιωάννη Αλεξίου (γενικό γραμματέα), Κ. Δημητρακόπουλο, Αγγελική Κοντοσταύλου, Σοφία Ντεμίντωφ, Αθανάσιο Γκινόπουλο, Ουίλιαμ Μίλλερ, Όμηρο Ντέιβις, Χ. Λάνσδεϊλ, Θ. Τσάτσο, κα. Χωρέμη, Μενέλαο Σακοράφο και Χαρίλαο Λαγουδάκη.

Καθώς δε η επιλογή της ημερομηνίας της 4^ης Οκτωβρίου ήταν συνδεδεμένη μ’ έναν άγιο της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, τα μέλη της Εταιρίας επισήμαναν μία σύμπτωση, ότι η ημερομηνία αυτή συμπίπτει με τον εορτασμό από την Ορθόδοξη εκκλησία του πρώτου Μητροπολίτη Αθηνών, του άγιου Ιερόθεου, ο οποίος θεωρείται επίσης φιλόζωος. Στον άγιο Ιερόθεο αποδίδεται άλλωστε η φράση «Εις γαρ ψυχήν μη φιλόζωον ουκ εισελεύσεται σοφία» (δηλαδή «σε ψυχή που δεν αγαπάει τα ζώα, δεν θα εισέλθει η σοφία»). Μάλιστα, η Εταιρία Προστασίας των ζώων έσπευσε ν’ ανακηρύξει τον άγιο Ιερόθεο ως τον κατεξοχήν Έλληνα προστάτη της, αν και στην πράξη, ο άγιος Ιερόθεος - από κοινού με τον Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη - θεωρείται προστάτης της δικαιοσύνης, επειδή, πριν ασπαστεί το χριστιανισμό, είχε διατελέσει βουλευτής αρεοπαγίτης.

Πώς όμως γιορτάστηκε για πρώτη η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων στην Αθήνα; 

Σε διάφορα σημεία της πρωτεύουσας και των περιχώρων αναρτήθηκαν αφίσες, οι οποίες προέτρεπαν το κοινό ν’ αγαπά τα ζώα, ενώ πρόσκοποι βγήκαν στους δρόμους και μοίραζαν γιορταστικές λευκοπράσινες κονκάρδες και φυλλάδια που έγραφαν με κεφαλαία «ΑΓΑΠΑΤΕ ΤΑ ΖΩΑ», ενώ παράλληλα υπενθύμιζαν στους περαστικούς τις υποχρεώσεις όλων μας απέναντι στα ζώα. Συνέβησαν μάλιστα και αρκετά τραγελαφικά περιστατικά, καθώς πολλοί πολίτες, οι οποίοι αγνοούσαν την περίσταση, άλλαζαν δρόμο βλέποντας τους προσκόπους να τους πλησιάζουν, φοβούμενοι ότι επρόκειτο για κάποιον έρανο!  Αρκούσε το χαμόγελο των παιδιών και η εξήγηση «Δωρεάν, κύριε!» για να σταθούν και να καρφώσουν στο πέτο τους την εορταστική κονκάρδα, σύμβολο της αγάπης προς τα ζώα.

Σε συνεργασία και συνεννόηση με την Εταιρίας Προστασίας των ζώων, την ίδια μέρα το υπουργείο Παιδείας απέστειλε στους επιθεωρητές Μέσης Εκπαίδευσης για να διδάσκονται στα σχολεία οι υποχρεώσεις των ανθρώπων προς τα ζώα και να διοργανωθούν ειδικές μαθητικές γιορτές ή ακόμα και διαλέξεις στα σχολεία. Εξάλλου, στην αίθουσα του Παρνασσού πραγματοποιήθηκε διάλεξη του γιατρού Π. Μακρή με θέμα «Άνθρωποι και Ζώα»,  ενώ και οι περισσότερες εφημερίδες φιλοξένησαν φωτογραφίες και άρθρα υπέρ των ζώων.

Απ’ όσα γράφτηκαν στις εφημερίδες, ξεχωρίζει το «ηθικό συμπέρασμα», με το οποίο ο λογοτέχνης Στρατής Μυριβήλης έκλεινε το δικό του άρθρο με τίτλο «Τ’ αδέρφια μας τα ζώα», που δημοσιεύτηκε στην Πρωία μια μέρα μετά (5 Οκτωβρίου 1933):

«1ο. Ας ενισχύσουμε τις οργανώσεις των φιλοζώων. Προπαγανδίζοντας την αγάπη για τα ζώα, έστω για τα ζώα, που δεν τρώγουνται, μπορεί να κάνουνε μερικούς ν’ αγαπάνε και τους ανθρώπους, με το συλλογισμό πως επίσης δεν τρώγουνται.

2ο. Ας ενισχύσουμε τις οργανώσεις των φιλανθρώπων. Προπαγανδίζοντας την αγάπη για τους ανθρώπους, μπορεί να κάνουνε μερικούς να κοιτάξουνε με συμπάθεια τα ζώα.

Μόνο, καλό είναι όλα αυτά να γίνουνται χωρίς υποκρισία».

Ξεχωρίζει επίσης το πιο κάτω σκίτσο (προφανώς ξένου σκιτσογράφου, προσαρμοσμένο όμως στα ελληνικά), για το πώς ένα παιδί φαντάζεται τη δικαιοσύνη των ζώων. Στο εδώλιο του κατηγορουμένου βρίσκεται ο άνθρωπος που τα κακομεταχειρίζεται, ενώ στα έδρανα των ενόρκων και στη θέση του δικαστή κάθονται τα ζώα, που ζητούν από τους ανθρώπους να είναι καλοί μαζί τους. (Το σκίτσο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ακρόπολις στις 4 Οκτωβρίου 1933)

Μερικές ακόμα προτάσεις για ανάγνωση από το μπλογκ:
-- Το πρώτο επίσημο δείπνο των Ελλήνων χορτοφάγων τον Ιανουάριο του 1907 και τα ειρωνικά σχόλια των εφημερίδων
-- Όταν υπήρχε μπόγιας και οι άτυχοι σκύλοι εξολοθρεύονταν σε φούρνους - Ανατριχιαστική περιγραφή από ρεπορτάζ του 1927
-- Ήταν αυτό το πρώτο μπουλντόγκ που ήρθε στην Αθήνα;
-- Γιατί τα ζώα αγαπούν τις αγκαλιές;
-- Το συμβόλαιο ενός πατέρα με τα παιδιά του πριν αγοράσουν σκύλο για την οικογένεια. Μια πρωτότυπη ιδέα για να μάθουν τα παιδιά τις υποχρεώσεις τους σχετικά με την ανατροφή ενός κατοικίδιου.
-- Επτά τρόποι με τους οποίους τα κατοικίδια κάνουν καλό στην υγεία μας σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες
-- 20 πράγματα που θα σου έλεγε ο σκύλος σου, αν μπορούσε να μιλήσει