Γιατί το Γιβραλτάρ απαγόρευσε τα μπαλόνια;

Από τους εορτασμούς για την εθνική γιορτή του Γιβραλτάρ το 2001
(πηγή: commons.wikimedia.org/)

Μία από τις Ηράκλειες Στήλες (κατά την αρχαία ελληνική μυθολογία), το σημείο όπου χωρίζεται η Μεσόγειος θάλασσα από τον Ατλαντικό ωκεανό, το Γιβραλτάρ των μόλις 6,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων και των 32.000 κατοίκων αποτελεί ένα στρατηγικό σημείο μεγάλης σημασίας, μια από τις τελευταίες υπερπόντιες κτήσεις του βρετανικού θρόνου και σημείο τριβής στις ισπανοβρετανικές σχέσεις, παρότι δύο φορές μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου οι κάτοικοί του έχουν εκφράσει εμφατικά μέσω δημοψηφισμάτων τη σχεδόν ομόφωνη διάθεσή τους να παραμείνουν κομμάτι του Ηνωμένου Βασιλείου. Εξάλλου, η 10η Σεπτεμβρίου έχει ανακηρυχτεί σε εθνική γιορτή σε ανάμνηση του δημοψηφίσματος του 1967, που πραγματοποιήθηκε τη συγκεκριμένη ημερομηνία, οπότε το 99,6% των κατοίκων ζήτησε να παραμείνει η περιοχή υπό βρετανική κυριαρχία.

Οι εορτασμοί της επετείου αυτής είναι πανηγυρικοί· τα σχολεία κλείνουν και οι μαθητές παίρνουν μέρος σ' ένα διαγωνισμό καλύτερου κουστουμιού έξω από το τοπικό Κοινοβούλιο, ακολουθεί ένα πάρτι δρόμου με τοπικές λιχουδιές, παιδικές χορωδίες ψέλνουν τον ύμνο του Γιβραλτάρ, ενώ μέχρι το 2016 οι πρωινοί εορτασμοί τελείωναν με την απελευθέρωση 30.000 λευκών και κόκκινων μπαλονιών, που υποτίθεται ότι αντιπροσώπευαν τους 30.000 κατοίκους της τελευταίας ευρωπαϊκής αποικίας. 

Από  το 2017 σταμάτησε η απελευθέρωση μπαλονιών την ημέρα της εθνικής εορτής με την τοπική κυβέρνηση να υποκύπτει στις πιέσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων, που αναδείκνυαν τις παρενέργειες στη θαλάσσια πανίδα, καθώς πολλά είδη (κυρίως οι χελώνες) εκλαμβάνουν τα μπαλόνια ως τροφή. Το αποτέλεσμα είναι όλη αυτή η ποσότητα πλαστικού να μπλοκάρει τα πεπτικά συστήματα όσων ζωντανών οργανισμών έχουν καταναλώσει τα σκασμένα μπαλόνια με αποτέλεσμα να μην μπορούν να φάνε κάτι άλλο και τελικά να πεθάνουν της πείνας. Εξάλλου, το πλήθος των μπαλονιών λειτουργεί και ως ένα είδος παγίδας για πολλούς θαλάσσιους οργανισμούς και μάλιστα σε βάθος πολλών δεκαετιών, δεδομένου ότι η αποσύνθεση του πλαστικού γίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς.

Επειδή όμως η απειλή για τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα δεν περιορίζεται μόνο στα μπαλόνια που απελευθερώνονταν κατά τους εορτασμούς της εθνικής εορτής, η τοπική κυβέρνηση αποφάσισε τη γενική απαγόρευση των μπαλονιών στο βράχο του Γιβραλτάρ! Συγκεκριμένα, στις 21 Μαρτίου 2019, το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής του Γιβραλτάρ εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία γνωστοποίησε την απόφασή του να απαγορευτούν τελείως τα μπαλόνια με αέριο επαναλαμβάνοντας παράλληλα τη δέσμευση της τοπικής κυβέρνησης για «καθαρές θάλασσες, ελεύθερες από πλαστικά και άλλα μη βιοδιασπώμενα υλικά, τα οποία προκαλούν τόσο μεγάλη βλάβη στην άγρια πανίδα». 

Και το ερώτημα που έρχεται αυθόρμητα στα χείλη μετά από μια τέτοια είδηση! Είναι θεμιτό ή υπερβολικό να εισαχθεί μια αντίστοιχη απαγόρευση στα ουκ ολίγα παραθαλάσσια ξενοδοχεία και κλαμπάκια - αυτά που χτίστηκαν κυριολεκτικά εκεί που σκάει το κύμα - αλλά και γενικότερα μια απαγόρευση στην πώληση και χρησιμοποίηση πλαστικών μπαλονιών στις ελληνικές παραλίες;