1 Νοεμβρίου 2012

Τα πρώτα καλλιστεία για την ανάδειξη της Μις Ελλάς το 1929: Η νικήτρια, τα παρασκήνια και οι κόντρες


Τα πρώτα καλλιστεία για την ανάδειξη της Μις Ελλάς πραγματοποιήθηκαν στις 20 Ιανουαρίου 1929. Ο διαγωνισμός διεξήχθη στο νυχτερινό κέντρο "Ντελίς" (γωνία Πανεπιστημίου με Ιπποκράτους), όπου συγκεντρώθηκε όλη η Αθηναϊκή αριστοκρατία της εποχής. Συνολικά, σαράντα μία κοπέλες είχαν στείλει φωτογραφία δηλώνοντας συμμετοχή για τον διαγωνισμό, ενώ μία ημέρα νωρίτερα, η κριτική επιτροπή επέλεξε τις δέκα από αυτές σε ειδική εκδήλωση στο Μέγαρο Πεσμαζόγλου.
Πρόεδρος της Ελλανοδίκου Επιτροπής ήταν ο Γ. Ιακωβίδης (διευθυντής της Σχολής Καλών Τεχνών), ενώ τα μέλη της αποτελούσαν οι κύριοι Θ. Θωμόπουλος, Στεφ. Πεσμαζόγλου (διευθυντής της εφημερίδας "Πρωία"), Γ. Βλάχος (διευθυντής της εφημερίδας "Καθημερινή"), Αρίστος Καμπάνης (πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών), Γ. Ασπρέας (αντιπρόεδρος της Ένωσης Συντακτών), Δ. Κόκκινος, Τ. Δαραλέξης, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Σπυρίδων Μελάς, ο συγγραφέας Ζαχαρίας Παπαντωνίου και ο Γεράσιμος Λύχνος (διευθυντής της εφημερίδα "Ελεύθερο Βήμα").  
"Να μην είνε κανείς Πάρις, ούτε κατά την πλέον μακρυνήν προσέγγισιν, και να τον καλούν να δώση το μήλο... Άχ, Θεέ μου! Κ' επιτέλους ο υιός του Πριάμου είχε να κάμη με τρεις, ενώ εμείς, χθες το βράδυ, στο "Ντελίς", με δεκατρείς!" έγραφε εκστασιασμένος ο δημοσιογράφος της εφημερίδες ΕΘΝΟΣ την επόμενη μέρα, στις 21 Ιανουαρίου.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε στις 10 το βράδυ. Μία ώρα αργότερα άρχισε ο χορός υπό τους εκκωφαντικούς ήχους μιας "τζαζ μπαντ". Η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη από κόσμο. Τα τραπεζάκι ήταν κλεισμένα από τριών ημερών, ενώ πολλοί στέκονταν όρθιοι για να παρακολουθήσουν το θέαμα. Τα μεσάνυχτα ξεκίνησε μια σειρά τριών χορών των διαγωνιζομένων, όλες ντυμένες με λευκά φορέματα, ενώ μετά από μια ώρα έγινε η ανακήρυξη της νικήτριας.
Οι εμφανίσεις των κοριτσιών ήταν αρκετά συντηρητικές, ενώ μόνο μία ήταν εκείνη η οποία "κατά τα κρατούντα εν Ευρώπη, δεν εδίστασε να εμφανισθή εις τον προκριματικόν αγώνα με... μαγιώ", η δεσποινίς Ε. Χατζηγιάννη από τον Πύργο. Εξάλλου, μία διαγωνιζόμενη, η Μελίτσα Βλαστού, αποκλείστηκε επειδή ήταν χήρα - τα καλλιστεία αφορούσαν μόνο ανύπαντρες. Τα κορίτσια δεν έφεραν αριθμούς, αλλά ο κόσμος εξέφραζε την υποστήριξη του φωνάζοντας το χρώμα του φορέματος των διαγωνιζομένων. Στην τελική τριάδα βρέθηκαν οι δεσποινίδες Πετρουνάκου, Κριεζή και Καρατζά, οι οποίες φορούσαν κόκκινο, λευκό και μαύρο φόρεμα αντίστοιχα. Κι ενώ οι θεατές φώναζαν ένα από τα τρία αυτά χρώματα, η επιτροπή κατέληξε στο.. μαύρο, δηλαδή στη δεσποινίδα Ασπασία Καρατζά
Το βραδινό, μαύρο φόρεμα της νικήτριας Ασπασίας Καρατζά (εφημερίδα ΠΡΩΙΑ, 23.01.1929)

Η νικήτρια καταγόταν από την Πάτρα, ήταν 23 ετών και εργαζόταν στην Τράπεζα Εθνικής Οικονομικής. Είχε άλλα πέντε μεγαλύτερα αδέρφια, ο ένας εκ των οποίων εργαζόταν ως τραπεζικός υπάλληλος στο Αίγιο, ο πατέρας της ήταν δημοτικός υπάλληλος στην πόλη, ενώ οι εφημερίδες έγραψαν ότι ο προπάππος της ήταν εκ των αρχηγών της επανάστασης του 1821 στην Πάτρα..
Αρχικά δεν επιθυμούσε να λάβει μέρος στον διαγωνισμό, αλλά το έκανε κατόπιν πιέσεων απ' όλους τους Πατρινούς και τα μέλη της οικογένειας της. Στην πρώτη της συνέντευξη αμέσως μετά τη νίκης της προς την εφημερίδα ΠΡΩΪΑ, η Ασπασία Καρατζά δήλωσε: "Δεν το περίμενα. Έλαβα μέρος εις τον διαγωνισμόν με κουράγιον, με ολίγας ελπίδας και ίσως περισσότερη αμφιβολία". Γούρι της θεωρούσε τον αδερφό της, με τον οποία άλλωστε χόρεψε μπροστά στην επιτροπή και "εις τον οποίον οφείλεται ο σημερινός θρίαμβος μου", όπως σημείωσε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, η Μις Ελλάς 1929 εξέφρασε την επιθυμία να εμφανιζόταν και στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό με την ίδια μαύρη τουαλέτα, όμως "δυστυχώς εκουρελιάσθην εις τον χορόν" (εφημερίδα ΠΡΩΪΑ, 21.01.1929).
Η Καρατζά ήταν αρραβωνιασμένη και μάλιστα ο μνηστήρας της, ο "μεγαλοβιομήχανος Αναστασόπουλος" κατά την περιγραφή της εφημερίδας "ΠΡΩΪΑ", είχε παρακολουθήσει από κοντά τη βραδιά του διαγωνισμού. Σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους δήλωσε ότι ήταν εξ αρχής σίγουρος για τη νίκη της αρραβωνιαστικιάς του, αποκαλώντας την "το ωραιότερο κορίτσι της Πάτρας", και υπογραμμίζοντας ότι δε φορούσε "κανένα φτιασίδι, ούτε πούντρα".
Σύμφωνα με την περιγραφή του συντάκτη της εφημερίδας ΣΚΡΙΠ, η δεσποινίς Καρατζά ήταν "μελαγχροινή και χαρίεσσα", ενώ η νίκη της θεωρήθηκε δίκαιη. Η εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ την περιέγραφε ως "καλλονή όχι εντυπωσιακή, αλλά πραγματική" με χαρακτηριστικά "γνησίως ελληνικά, σύμφωνα με τους κανόνας της συμμετρίας που δίδουν δια την γυναικείαν καλλονήν τα αριστουργήματα των Ελλήνων γλυπτών της αρχαιότητος". Κατά την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, η Καρατζά είχε μια ομορφιά "που απαντάται πολύ συχνά στα σλαυικά φύλα.... έχει αναμφισβήτητα την βάσιν της "μπελ-φαμ", συγκεντρώνει την πλαστική ωμορφιά και τη σωματικήν αρμονίαν και την ευγένεια της γραμμής και τη λεπτή έκφραση... είναι συνήθης γυναικείος τύπος του τόπου", ενώ υπογραμμιζόταν το γεγονός ότι "όχι μόνο δεν παρουσιάστηκε βαμμένη, αλλ' ούτε με μόριον πούδρας δεν κατεδέχθη να τροποποιήση το έργον του Δημιουργού".



Η Μις Ελλάς 1929, Ασπασία Καρατζά, φωτογραφίζεται με την οικογένεια της (εφημερίδα. ΕΜΠΡΟΣ 28.01.1929)

Ωστόσο, δεν έλειψαν τα παρατράγουδα ακόμη κι απ' αυτόν τον πρώτο διαγωνισμό ομορφιάς. Η δεύτερη επιλαχούσα, η δεσποινίς Πετρουνάκου, διαφωνούσε ειδικά με την επιλογή της Καρατζά ως νικήτριας, άποψη που εξέφρασε λίγες ημέρες αργότερα σε συνέντευξη της στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ (23.01): "Πλησιάζει τα τριάντα... η απόφασις της επιτροπής δεν ικανοποίησε τας απαιτήσεις του κοινού... η βράβευσις της δεσποινίδος Καρατζά οφείλεται, κατά την γνώμην μου, εις το έκτακτον ενδιαφέρον του κ. Σ. Πεσμαζόγλου" ήταν μερικές από τις ενστάσεις της κοπέλας. . 
Όμως η Πετρουνάκου δεν ήταν η μόνη διαμαρτυρόμενη. Μία από τις διαγωνιζόμενες, το όνομα της οποίας ήταν Ντίνα Σαρρή Αηδονοπούλου, δήλωνε αποφασισμένη να μεταβεί μέχρι το Παρίσι, όπου λίγες ημέρες αργότερα θα διεξαγόταν ο ευρωπαϊκός διαγωνισμός, προκειμένου να διαμαρτυρηθεί θεωρώντας ότι οι κριτές την είχαν αδικήσει. Μάλιστα, η εφημερίδα ΕΣΠΕΡΙΝΗ οργάνωσε ακόμη και... δημοψήφισμα καλώντας τους αναγνώστες της να ψηφίσουν ποια προτιμούσαν να εκλεγεί ως Μις Ελλάς.
Ανεξάρτητα από τις όποιες ενστάσεις, η πρώτη Ελληνίδα "βασίλισσα της ομορφιάς" βρέθηκε από τη μια στιγμή στην άλλη αντιμέτωπη μ' ένα κύμα αναπάντεχης δημοσιότητας. Το σπίτι του ξαδέρφου της, που τη φιλοξενούσε στην οδό Φρεάτιδος 40 στον Πειραιά, έγινε κέντρο διερχομένων. Απλοί άνθρωποι, δημοσιογράφοι και καλλιτέχνες της εποχής ήθελαν να συγχαρούν την καλλονή. Οι... παπαράτσι της εποχής, την κυνηγούσαν σε κάθε της βήμα. 
Για παράδειγμα, στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ με ημερομηνία 25.01.1929, δημοσιεύτηκε ρεπορτάζ για την επίσκεψη της δεσποινίδας Καρατζά στη θεατρική παράσταση "Βαβυλωνία" που παιζόταν στο τότε θέατρο Μοντιάλ, έξω από το οποίο είχε συρρεύσει τόσο πολύς κόσμος με σκοπό να δουν όλοι από κοντά την Μις Ελλάς, ώστε χρειάστηκε να παρέμβει η αστυνομία για ν' ανοίξει δίοδο στο πεζοδρόμιο! Λίγες μέρες αργότερα, το ίδιο θέατρο επρόκειτο να επισκεφτούν οι δύο επιλαχούσες των καλλιστείων επιχειρώντας να κάνουν επίδειξη δύναμης, μέσω διαρροών στις εφημερίδες.
Σε συνέντευξη της στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠ που δημοσιεύτηκε στις 23.01.1929, η Ασπασία Καρατζά δεν έμοιαζε να απολαμβάνει αυτό το ενδιαφέρον: "Δεν μπορώ πλέον ούτε να φάγω. Από το πρωί δεν κάμνω άλλο, παρά να δέχομαι κόσμον. Ιδίως αυτός ο συντάκτης της "Πατρίδος" με εκούρασε πολύ με τας φωτογραφίας του. Φαντασθήτε ότι μου επήρε τόσες πόζες, που κι εγώ δεν τας ενθυμούμαι". 
Μην νομίζετε, όμως, ότι η συνέντευξη δεν περιελάμβανε και... "μπηχτές" της νικήτριας προς τις άλλες διαγωνιζόμενες. "Ήσαν πολύ χαριτωμέναι όλαι... αλλά το μόνον που έχουν τα κορίτσια αυτά (είναι) να βάφωνται" δήλωσε υπαινικτικά η Καρατζά, τονίζοντας ότι πίστευε εξ αρχής στη νίκη της, επειδή γνώριζε ότι διέθετε ένα προτέρημα, τη φυσική ομορφιά. "Ήλθον εις Αθήνας με την απόφασιν να νικήσω. Και ενίκησα", υπογράμμισε με έμφαση.
Εκείνη την εποχή, η έντονη δημοσιότητα μιας γυναίκας (και μάλιστα ανύπαντρης) ξένισε αρκετούς, όπως μια αναγνώστρια της εφημερίδας ΣΚΡΙΠ, που με επιστολή της ήθελε να "προφυλάξει" την Καρατζά από τα φώτα της δόξας, για να την καθησυχάσει ο συντάκτης της εφημερίδας: "Και ο θόρυβος και η δοξα και το ανήσυχον περιβάλλον εξαφανίζονται ως δια μαγείας ευθύς ως εισέλθουν εις την αίθουσαν τα στέφανα του γάμου. Η "Μις Ελλάς" θα ξαναεύρη πάλιν την ήσυχον νοικοκυριστικήν της ζωήν μόλις γίνει "Κυρία Ελλάς"" Άλλες εποχές, άλλες αντιλήψεις...
Η δημοσιότητα που γνώρισε η Ασπασία Καρατζά ήταν τόσο μεγάλη, ώστε απασχόλησε ακόμη και τους γελοιογράφους των εφημερίδων (ΣΚΡΙΠ, 08.02.1929)

Στις 7 Φεβρουαρίου, πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι ο ευρωπαϊκός διαγωνισμός με τη συμμετοχή 17 Μις από ισάριθμα κράτη της γηραιάς ηπείρου. Μία ημέρα νωρίτερα, οι διαγωνιζόμενες γευμάτισαν στην Όπερα της γαλλικής πρωτεύουσας, ενώ ακολούθησε χορός, στον οποίο παρευρέθηκε ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, κ. Ντουμέργκ, ο πρωθυπουργός της χώρας και άλλοι Γάλλοι αξιωματούχοι. 
Η Ασπασία Καρατζά φαινόταν να έχει κλέψει τις εντυπώσεις και εμφανιζόταν ως ένα από τα φαβορί για τον τίτλο της Μις Ευρώπη, μαζί με τις εκπροσώπους της Πολωνίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας. Για παράδειγμα, η γαλλική εφημερίδα "Εντρανσιζάν" την περιέγραψε ως "ζωντανό άγαλμα του θεϊκού Φειδία". Ωστόσο, οι προσδοκίες δεν επαληθεύτηκαν και νικήτρια αναδείχτηκε τελικά η Μις Ουγγαρία, Ελισάβετ Σιμόν. Σύμφωνα με την εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, η Μις Ελλάς φέρεται να βγήκε δεύτερη, αν και η ΣΚΡΙΠ ανέφερε ότι πέραν της νικήτριας, οι άλλες υποψήφιες θα θεωρούνταν όλες επιλαχούσες, χωρίς ν' ανακοινωθεί σειρά κατάταξης.
Κι επειδή καλό είναι οι μύθοι να καταρρίπτονται, η αθώα εκείνη εποχή με την ανύπαρκτη εγχώρια σόου μπιζ, δεν ήταν και τόσο αθώα τελικά. Διαβάζουμε στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠ της 09.02.1929: "Αι διάφοροι επιλαχούσαι καλλοναί των Αθηνών ικανοποιήθησαν τώρα. Πανηγυρίζουν. Το χειλάκι των που είχε σουφρώσει από το πείσμα και το παράπονο, έσκασε πάλιν σαν τριαντάφυλλον, και όλαι χαμογελούν ευχαριστημέναι. Την αποτυχία της αντιπάλου των την έκαμαν ζήτημα της ημέρας". Στη συνέχεια το δημοσίευμα αναφέρει πώς με μάτια γεμάτα χαρά μια από τις ηττημένες του ελληνικού διαγωνισμού ομορφιάς έθετε "ζήτημα αποτυχίας της Καρατζά", ενώ μία άλλη προέβλεπε ότι η Μις Ελλάς δεν θα τολμούσε καν να πατήσει το πόδι της στην Αθήνα, αλλά θα μετέβαινε κατ' ευθείαν στην πατρίδα της, την Πάτρα. Φανταστείτε τι θα γινόταν, αν εκείνη την εποχή υπήρχαν τα σημερινά κουτσομπολίστικα έντυπα...
Όπως και να 'χει, η πραγματοποίηση του πρώτου διαγωνισμού ομορφιάς στην Ελλάδα άνοιξε μια νέα σελίδα στην ιστορία της Ελλάδας του Μεσοπολέμου. Στις 16 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς, τελευταίο Σάββατο της Αποκριάς, πραγματοποιήθηκε διαγωνισμός για την ανάδειξη της "Μις Μακεδονία-Θράκη 1929", στον οποίο θα συμμετείχαν οι Μις που θα εκλέγονταν από τις πόλεις των δύο αυτών γεωγραφικών διαμερισμάτων.  Τελικά, νικήτρια αναδείχτηκε η Μις Κομοτηνή, Καίτη Πολιουδάκη. Αντίστοιχα, σ' όλη την επικράτεια το χαρακτηριστικό της Αποκριάς του 1929 ήταν τα κάθε λογής τοπικά καλλιστεία (Μις Πειραιάς, Μις Χανιά, Μις Σάμος κλπ.).
Πραγματικά, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον να ανατρέξει κανείς στον τύπο της εποχής εκείνης και να παρατηρήσει πώς δίπλα σε αρθρογραφίες που επιχειρηματολογούσαν κατά της παραχώρησης δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, συνυπήρχαν εκτενή ρεπορτάζ για πραγματικές ή επίδοξες Μις. Η Ελλάδα άλλαζε, αν και με αργά βήματα είναι η αλήθεια. Αν, όμως, θέλει κανείς ν' αναζητήσει τις απαρχές του gossip στην Ελλάδα, έστω και σ' αυτήν την υποτυπώδη μορφή, θα πρέπει να ξεκινήσει από το 1929 και τα πρώτα γυναικεία καλλιστεία.

Μια γενική άποψη από τη βραδιά των Καλλιστείων (εφημερίδα ΠΡΩΙΑ, 22.01.1929)


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου