ΕΓΙΝΕ / ΓΡΑΦΤΗΚΕ σαν σήμερα 22 Δεκεμβρίου...

ΕΓΙΝΕ:

... 1839: Με το πρόσχημα δήθεν συνωμοσίας για ανατροπή του Όθωνα συνελήφθησαν ο Γεώργιος Καποδίστριας (αδερφός του πρώτου κυβερνήτη της χώρας) και ο πρώην οπλαρχηγός της Επανάστασης Νικηταράς., στελέχη του ρωσόφιλου κόμματος των Ναπαίων (Ναπική συνωμοσία). Οι κατηγορίες ήταν αστήρικτες και σύντομα οι δυο συλληφθέντες θα αποφυλακίζονταν, όμως μέχρι να συμβεί αυτό είχε δοθεί μεγάλη έμφαση στις εφημερίδες.

Στις 27 Δεκεμβρίου 1839, η "Αθηνά" έγραφε μέσα σε κλίμα γενικής παράνοιας: 

"Φρικτή συνωμοσία ανεκαλύφθη την 22 του ενεστώτος μηνός εν αυτή τη μητροπόλει του Βασιλείου της Ελλάδος. Η θεία Πρόνοια κήδεται ακόμη της Ελλάδος! Η δεξιά του Κυρίου εδοξάσθη εν ισχύι επί του ιερού ημών αγώνος. Η δεξιά του Κυρίου έθραυσε τους εχθρούς, και έσωσε την Ελλάδα. Η δεξιά του Κυρίου σκέπει και διαφυλάττει αυτήν.

Τα όργανα και της νέας ταύτης συνωμοσίας είναι εκ του κόμματος εκείνου των Ελλήνων, το οποίον, υπηρετούν από του 1828 έτους ξένα συμφέροντα δεν παύει από του να επιβουλεύη την κοινήν ησυχίαν, αυτήν την ύπαρξιν της Πατρίδος.

Ο Γεώργιος Α. Καποδίστρας και ο Νικήτας Σταματελόπουλος εσυλλήφθησαν και επροφυλακίσθησαν, και εξετάσεις γίνονται εις ανακάλυψιν των πολυπληθών συνωμοτών.

...Αλλ' ό,τι καθιστάνει το αυτό καθ' εαυτό κακόν χειρότερον, είναι το μέσον, το οποίον έμελλε να χρησιμεύση ως πρόσχημα προς απάτην των απλών ανθρώπων. Και ποίον είναι αυτό το πρόσχημα; το ιερώτερον και τιμιώτερον του ανθρώπου κτήμα, αυτή η ιερά θρησκεία! Υπό το όνομα της Ορθοδοξίας, έμελλαν οι συνωμόται να καταστρέψωσι διά μιάς την Ελλάδα! Τώρα καταλαμβάνομεν προς τι εξεδόθησαν και πανταχού διεσπάρησαν οι χρησμοί του Αγαθαγγέλου και άλλων τοιούτων! τώρα καταλαμβάνομεν προς τι απέβλεπεν η προ τριών ετών διακηρυχθείσα χρησμολογία περί της αναστάσεως του Ι. Καποδίστρια εν έτει 1840! Τώρα καταλαμβάνομεν προς τι αι τόσαι φήμαι περί του έτους 1840!..."

...1930: Σε συνεδρίασή της η αναθεωρητική επιτροπή του Αστικού Κώδικα αποφάσισε να μην θεσμοθετηθεί η δυνατότητα σύναψης πολιτικού γάμου, αλλά να παραμείνει ως υποχρεωτικός μόνο ο θρησκευτικός. 

Από την εφημερίδα "Έθνος", που κυκλοφόρησε το ίδιο βράδυ (22.12.1930), διαβάζουμε τι υποστήριξαν περί του θέματος τα μέλη της επιτροπής - επιχειρήματα κατά κύριο λόγο αναχρονιστικά και ενδεικτικά του σφιχτού εναγκαλισμού της πολιτικής ζωής της χώρας με τη θρησκευτική ηγεσία:

"Σήμερον έλαβε πρώτος τον λόγον ο καθηγητής κ. Τριανταφυλλόπουλος τονίσας ότι ο γάμος είνε σπουδαίον πολιτικόν συνάλλαγμα και πρέπει να περιφρουρηθή υπό της πολιτείας. Η εισαγωγή του θεσμού του πολιτικού γάμου.. δεν πρέπει να θίξη ούτε κατ' ελάχιστον το θρησκευτικόν αίσθημα του λαού, διότι και εις τας κηδείας δεν είνε υποχρεωτική η ιεροπραξία, ουδείς όμως παρέλειψεν αυτήν, όπως και εις τας γεννήσεις δεν παραλείπουν τας ευχάς. Την πρότασιν του κ. Βενιζέλο χαρακτηρίζει ως περικλείουσαν κινδύνους, διότι, αν εις των μελλονύμφων δηλώση κατά τον γάμον του ότι είνε άθεος, κληθή δε κάποτε υπό δικαστηρίου να ορκισθή τι θα είπη: Ότι δεν ορκίζομαι;

Καταλήγων, προτείνει να προκιρθή το εκλεκτικόν σύστημα, το οποίον κρατεί εις την Αγγλίαν και αλλαχού, δηλαδή να αφεθή εις την θέλησιν των νυμφευομένων, αν θέλουν να τελέσουν θρησκευτικόν γάμον ή πολιτικόν.

Ο κ. Δεμερτζής νομίζει, ότι πρέπει να διατηρηθή ο θρησκευτικός γάμος, διότι είνε συνυφασμένος με τας παραδόσεις και την ιστορίαν του λαού, δεν νομίζει όμως, ότι πρέπει ν' αφεθή ο έλεγχος των κωλυμάτων εις την Εκκλησίαν. Εν πάση περιπτώσει, αν τούτο γίνη δεκτόν και ο ιερεύες αρνηθή δι' οιονδήποτε λόγον να τελέση γάμον, να θεωρήται έγκυρος ο εξ αφορμής τούτου τελούμενος πολιτικός γάμος.

Ο καθηγητής κ. Ράλλης θεωρεί ως απαραίτητον συστατικόν στοιχείον του γάμου την ιερολογίαν, όχι διότι, αν μεταβληθή το κρατούν σύστημα, θα θιγή το μυστήριον... αλλά δεν πρέπει να παραβώμεν μίαν παράδοσιν από τας μακροτέρας και ωραιοτέρας της φυλής.

Ο καθηγητής κ. Μπαλής ευρίσκει ότι δεν υπάρχει λόγος να καταργηθή η μεγαλοπρεπής και συγκινητική ιεροτελεστία του γάμου, η οποία επιδρά και ψυχολογικώς επί των συνερχομένων εις γάμου κοινωνίαν και καθιστά τον δεσμόν των άρρηκτον. 

Εν πάση περιπτώσει, καταλήγει, τίποτε δεν συντείνει να φύγωμεν από τα προδιαγεγραμμένα. 

Ο κ. Παπαφράγκος, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, λέγει ότι η αναθεωρητική επιτροπή του αστικού κώδικος δεν εκλήθη να νομοθετήση βάσει των αντιλήψεων των μελών της, αλλά βάσει των αντιλήψεων της κοινωνίας, της οποίας, λέγει, δεν πρέπει να κλονίσωμεν το θρησκευτικόν συναίσθημα.

Ο κ. Τσαλδάρης, λαμβάνων τον λόγον, λέγει, ότι πρέπει να λάβωμεν υπ' όψιν τας παραδόσεις του λαού και την κοινήν συνείδησιν. Κάθε Έλλην, συνεχίζει, θα διαμαρτυρηθή όταν ακούση ότι ημείς καθιερώσαμεν τον πολιτικόν γάμον...

Ο υπουργός της Δικαιοσύνης κ. Δίγκας ομιλεί κατόπιν συμφωνών επίσης, ότι πρέπει να νομοθετήση η επιτροπή όχι επί τη βάσει των θεωρητικών πεποιθήσεων αυτής, αλλά της αντιλήψεως του λαού. Δεν πρόκειται, λέγει, να καθιερώσωμεν νέον δίκαιον, αλλά να κωδικοποιήσωμεν το ισχύον...

Επί του τρόπου της διατυπώσεως της προτάσεως ... εν τέλει διατυπούται ως εξής: "Ερωτάται η επιτροπή εάν διά γάμον μεταξύ ορθοδόξων αμφοτέρων των φύλων, απαιτείται ιερολογία ως συστατικόν στοιχείον αυτού". 

Διεξάγεται έπειτα ψηφοφορία, ψηφίζουν δε "ναι", δηλαδή αποδεχόμενοι ως υποχρεωτικόν τον εκκλησιαστικόν γάμον, οι κ.κ. Πολυγένης, Δίγκας, Τσαγγρής, Παππούλιας, Θηβαίος, Δεμερτζής, Μπαλής, Αραβαντινός, Ζηλήμων, Παπαφράγκος, Χατζάκος, Βασιλείου, Κουμάντος και Μαριδάκης (ο τελευταίος υποστηρίζων το μικτόν σύστημα). "Όχι" εψήφισαν, υποστηρίζοντες ότι η ιερολογία δεν αποτελεί απαραίτητον συστατικόν του γάμου, οι κ.κ. Βαρβαρέσσος, Τριανταφυλλόπουλος και Ζάκας (του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας).

Ο κ. Σβώλος, κεκηρυγμένος υπέρ της απόψεως της μειοψηφίας, απουσιάζει κατά την ψηφοφορίαν.

Συνεπώς διά σημαντικής πλειοψηφίας ο εκκλησιαστικός γάμος θεωρείται υποχρεωτικός διά τους Ορθοδόξους".


ΓΡΑΦΤΗΚΕ

Τι θα γινόταν αν κυβερνούσαν τον κόσμο οι γυναίκες; Το αιώνιο αυτό ερώτημα, που απασχολεί ακόμη και σήμερα, παρόλο που οι γυναίκες έχουν αρχίσει να κυβερνούν εδώ και δεκαετίες, απασχολούσε πολύ περισσότερο στις αρχές του 20ου αιώνα. Στις 22 Δεκεμβρίου 1907, η "Πατρίς" φιλοξενούσε ένα σχετικό ρεπορτάζ γερμανικής εφημερίδας (Εγχώριος Αγγελιοφόρος), που είχε υποβάλει το ερώτημα αυτό σε διάσημες γυναίκες της εποχής. Αυτές ήταν ορισμένες από τις απαντήσεις τους, οι οποίες δεν ήταν απαραίτητα και πολύ προοδευτικές:

Η βασίλισσα Ελισάβετ της Ρουμανίας, γνωστή και με το φιλολογικό ψευδώνυμο "Κάρμεν Σύλβα" απάντησε: "Νομίζω ότι η Σεμίραμις, η Αικατερίνη της Ρωσίας, η Ελισάβετ της Αγγλίας και η Μαρία Θηρεσία έδειξαν πως γνωρίζουν να κυβερνούν οι γυναίκες".

Η Ιταλίδα ποιήτρια Άδα Νέγρι είχε την άποψη ότι "Θα κάνουμε ό,τι οι άνδρες. Αλλά λέω ειλικρινά ότι για τις γυναίκες υπάρχει κάτι ωραιότερο στον κόσμο".

Μετριοπαθής και ρεαλιστική η στάση της ηθοποιού Σάρα Μπερνάρ: "Αν οι γυναίκες κυβερνούσαν, θα παρουσίαζαν ελαττώματα και προτερήματα απαράλλακτα, όπως οι άνδρες, οι οποίοι κυβερνούν σήμερα".

Μια γνωστή Γαλλίδα της εποχής ονόματι Δου-Γκαστ ήταν αναποφάσιστη: "Ίσως θα έφερναν την ειρήνη μεταξύ των λαών, ουδέποτε όμως θα την έφερναν και στο σπίτι".

Η σύζυγος του Άγγλος ζωγράφου Άλμα Ταδέμα "λέγε την μεγαλειτέραν αλήθειαν", όπως σημείωνε η ελληνική εφημερίδα: "Οι γυναίκες κυβερνούσαν και κυβερνούν πάντοτε. Συνεπώς δεν μπορώ ν' απαντήσω".

Η Γερμανίδα ηθοποιός Βίλλιγκ ήταν το άκρως αντίθετο της φεμινίστριας: "Αν είχα τη δύναμη θα έκανα τους άνδρες όσο το δυνατόν περισσότερο ευτυχισμένους. Οι γυναίκες, αν βρίσκονταν στην εξουσία, θα έκαναν όλον τον κόσμο ευτυχισμένο για τρεις ημέρες και κατόπιν θα ήταν για πάντα δυστυχισμένες, μετανοημένες για ό,τι έκαναν".

Η Ολλανδή ρήτορας Άννα Όλμγκρεν: "Θα εργαζόμασταν με όλη τη μητρική καρδιά μας"

Η Νορβηγίδα Λυδία Βάλστροεμ: "Αν οι γυναίκες κυβερνούσαν, ο ανδρικός κόσμος θα μεταβαλλόταν σε κόσμο ανθρώπινο".

Θεολογική ήταν η αναφορά της Ισπανίδας συγγραφέως Αιμιλία Μπαζάν: "Μόνο ο Θεός το ξέρει!"

"Οι γυναίκες θα κυβερνούσαν και θα επηρεάζονταν από τα μουστάκια, όπως οι άνδρες κυβερνούν και επηρεάζονται από το ποδόγυρο" ήταν η απάντηση μιας ανώνυμης Παριζιάνας, την οποία η ελληνική εφημερίδα σχολίαζε ως "λογικωτέρα και ειλικρινεστέρα".

Τον ύμνο του.. ξύλου ως παιδαγωγική μέθοδο περιέγραφε ο Ιωάννης Κονδυλάκης με χρονογράφημά του, που δημοσιεύτηκε στην πρώτη σελίδα του "Εμπρός" στις 22 Δεκεμβρίου 1910! Αφορμή αποτέλεσε μία εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας, που "εξουσιοδοτεί τους δημοδιδασκάλους να δέρνουν, αρκεί να φείδωνται της κεφαλής, αλλ' απαγορεύει εις αυτούς τους λόγους οίτινες πληγόνουν την φιλοτιμίαν των μικρών μαθητών".

Τι έγραφε ο Κονδυλάκης; "Αι πληγαί του σώματος επουλούνται ευκολώτερον και ασφαλέστερον από τας πληγάς της ψυχής. Πολύ σωστά, μολονότι αν ερωτηθούν οι μαθηταί είνε πολύ πιθανόν ότι θα προτιμήσουν επιπλήξεις όσον δήποτε βαρείας από ξύλον όσον δήποτε ελαφρόν. Αλλ' οι μαθηταί, καίτοι είνε εις την θέσιν των μάλλον ενδιαφερομένων, δεν είνε και οι καλλίτεροι κριταί.

Το ξύλον αληθώς δεν εξευτελίζει όσον αι περιφρονητικαί λέξεις. Ακριβώς διότι είνε περιφρονητικαί δεν κεντρίζουν και δεν διεγείρουν την φιλοτιμίαν... Ο μαθητής ο οποίος ακούει τον διδάσκαλόν του να τον αποκαλή κούτσουρον, κτήνος, βλάκα και τα τοιαύτα επόμενον είνε να χάση το θάρρος του και την δύναμιν να γίνη καλλίτερος. Εις την φαντασίαν του ο διδάσκαλος είνε σοφόν και σπουδαίον πρόσωπον. Όταν δε τοιαύτη αυθεντία τον χαρακτηρίζη ως ηλίθιον, δεν του μένει παρά ν' απελπισθή και ναφεθή εις τη μοίραν του...

Το ξύλον του διδασκάλου προσβάλλει και πληγόνει ολιγώτερον την ψυχήν, πρώτον διότι δίδεται αδιακρίτως και εις τους κουτούς και εις τους ζωηρούς και δεύτερον διότι υποθέτει περισσοτέραν οργήν κπαρά περιφρόνησιν εκ μέρους του διδασκάλου....

Όταν οδιδάσκαλος δεν είνε εξ εκείνων οίτινες εκλαμβάνουν τους ατακτούντας ως προσωπικούς εχθρούς και λησμονούν την ηλικίαν των, ολίγον ξύλον εις τα σαρκωδέστερα μέρη του σώματος δεν έχει κακά αποτελέσματα. Αλλ' επειδή υπάρχουν και διδάσκαλοι, οίτινες παρασύρονται υπό της οργής και των νεύρων των... θα ήτο προτιμότερον... ούτως ώστε ναμένη κάποια αόριστος απειλή εις τον ορζίοντα, η οποία να συγκρατή τας διδασκαλικάς παραφοράς. Διότι όταν πάλιν αι σωματικαί τιμωρίαι υπερβούν όρια τινά δεν κινδυνεύει μόνον η υγεία και η σωματική ακεραιότης των μαθητών, αλλά και η ψυχική των υγεία και αρτιότης. Και ο σκοπός της εκπαιδεύσεως δεν είνε να παραδίδη εις την κοινωνίαν αναπήρους σωματικώς και ψυχικώς..."

Το κείμενο είναι απίστευτο έως αδιανόητο. Εφόσον ακόμη και οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου είχαν τέτοιες αντιλήψεις περί σωστής διαπαιδαγώγησης, ευτυχώς να λέμε που γεννηθήκαμε στη σύγχρονη εποχή!