Τι θα ήθελα να δω στην ελληνική τηλεόραση, που δεν υπάρχει σήμερα

Ζει η ελληνική τηλεόραση ή πνέει τα λοίσθια; Τους τελευταίους μήνες φαίνεται να προσπαθεί ειλικρινά να επιζήσει, όμως δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν είναι απλά η οικονομική κρίση το πρόβλημα, αλλά μια κρίση.. κρίσης των ανθρώπων που ασχολούνται από το ένα ή το άλλο πόστο με την ελληνική τηλεόραση και δεν έχουν κάτι καινούριο να προσφέρουν. Κάθισα και σκέφτηκα τι διαφορετικό θα ήθελα να δω στον τηλεοπτικό μου δέκτη: όχι προγράμματα με συγκεκριμένο τίτλο ή συγκεκριμένους παρουσιαστές, αλλά τι θα ήθελα να αλλάξει ή να κάνει την εμφάνισή του στη μικρή οθόνη.

- ενημερωτικές εκπομπές με περισσότερη ενημέρωση

Σε Αμερική και Ευρώπη, η οι ενημερωτικές εκπομπές βασίζονται στα ρεπορτάζ. Είτε πρόκειται για εκπομπές έρευνας είτε για ειδησεογραφικά μαγκαζίνο, ο άξονας γύρω από τον οποίο κινείται η κάθε εκπομπή είναι μια σειρά από θέματα που απασχολούν ή ενδιαφέρουν δυνητικά το μέσο τηλεθεατή, ώστε αυτός να αποκτήσει τη δική του άποψη. Αντίθετα, στην ελληνική τηλεόραση, η ενημέρωση έχει ταυτιστεί με πάνελ καμιά δεκαριάς καλεσμένων, συνήθως βουλευτών ή δημοσιογράφων, οι οποίοι απλά αναπαράγουν τα non papers του ενός ή του άλλου κόμματος. 

Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Ο τηλεθεατής, πλέον, όχι απλά δεν πείθεται, αλλά είναι εξαιρετικά καχύποπτος και μάλιστα αμφισβητεί την αξιοπιστία του δημοσιογραφικού κόσμου, που μοιάζει να μην ερευνά, αλλά απλά ν' αναπαράγει, να προπαγανδίζει κατά το κοινώς λεγόμενο. 

- μικρότερα δελτία ειδήσεων

Τα δελτία ειδήσεων δεν είναι μαγκαζίνο. Σκοπός τους είναι να ενημερώσουν τους τηλεθεατές για τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, κάτι που δύσκολα μπορεί να διαρκέσει περισσότερα από 30 λεπτά. Αν οι υπεύθυνοι των τηλεοπτικών καναλιών θεωρούν ότι πρέπει σώνει και καλά ν' ακούμε τις προσωπικές απόψεις του ενός ή του άλλου σχολιαστή, τουλάχιστον ας διαχωρίσουν τις ειδήσεις από τα σχόλια, ώστε να μη γίνονται ένας τηλεοπτικός αχταρμάς: Δελτίο ειδήσεων από τις 8 μέχρι τις 8.30΄ το βράδυ και στη συνέχεια ας έχουν ένα μισάωρο, τρία τέταρτα ή και περισσότερο - όσο κρίνουν σκόπιμο -  μια εκπομπή σχολιασμού της επικαιρότητας, όπου να λέει ο καθένας το μακρύ και το κοντό του. Μην μπερδεύουμε όμως την είδηση με το σχόλιο, που πολλές φορές διαρκεί περισσότερο απ' όσο ένα ρεπορτάζ. 

- τηλεπαιχνίδια

Σε εποχές οικονομικής κρίσης, η πιο ασφαλής επιλογή ενός καναλιού για να σημειώσει υψηλά νούμερα τηλεθέασης θα έπρεπε να είναι ένα τηλεπαιχνίδι. Δεν είναι απαραίτητο να πρόκειται για κάποια πανάκριβη παραγωγή τύπου "Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος", χωρίς αυτό παράλληλα να σημαίνει ότι το οπτικό αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι φθηνιάρικο. Γιατί να μη βλέπαμε μία νέα εκδοχή του "Ρουκ Ζουκ"; Ήταν ένα παιχνίδια παρεΐστικο, αυθεντικά ψυχαγωγικό, με αξιοπρεπή δώρα, το οποίο σήμερα θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά στο πρόγραμμα ενός καναλιού, που παθαίνει ασφυξία από τις πολλές επαναλήψεις των ίδιων και των ίδιων σίριαλ. Ή θα μπορούσε να βρεθεί μια νέα ιδέα, που να μη βασίζεται απαραίτητα σε κάποιο ξένο κόνσεπτ. Η τηλεόραση χρειάζεται ανθρώπους με φαντασία και όχι όσους μιμούνται τα έτοιμα εκ του ασφαλούς.

- μαγκαζίνο μικρότερης διάρκειας.

Το όνειρο σχεδόν κάθε παρουσιαστή ψυχαγωγικής εκπομπής είναι να παρουσιάσει ένα (τουλάχιστον) τρίωρο μαγκαζίνο - δεν έχει σημασία τόσο η ζώνη, όσο η διάρκεια της εκπομπής. Και καλά αν πρόκειται για εβδομαδιαίο σόου... Γιατί, όμως, μπορεί κάποιος να θέλει να παρουσιάζει τρίωρο πρόγραμμα επί καθημερινής βάσης; Δεν λέω, καλύπτει τη ματαιοδοξία κάποιου που θέλει να μπαίνει στα σπίτια των ανθρώπων μέσα από το γυαλί, ενώ παράλληλα είναι και μια οικονομική λύση για τα κανάλια, αφού μια μικρή ομάδα δημοσιογράφων, που παίρνει ένα δεδομένα μισθό, υποχρεώνεται να καλύπτει μια διόλου ευκαταφρόνητη χρονική περίοδο τριών ωρών. Ποιος είπε, όμως, ότι οι τηλεθεατές θα παρατήσουν όλες τους τις ασχολίες ή την κοινωνική τους ζωή απλά και μόνο για να μη χάσουν ούτε λεπτό της αγαπημένης τους εκπομπής; Ή μήπως δεν έχει σημασία αυτό; Όταν μια εκπομπή δεν στοχεύει σε συγκεκριμένους τηλεθεατές, το ενδιαφέρον των οποίων να διατηρείται αμείωτο, χάνει την όποια ταυτότητα της και αποτελεί απλά ένα τηλεοπτικό μαγαζί με επιγραφή "ανοίξαμε και σας περιμένουμε". Τέτοια τηλεόραση θέλουμε; Χωρίς ταυτότητα;

- περισσότερα ελληνικά σίριαλ
Κάτι πάει να γίνει το τελευταίο διάστημα, όμως ακόμη έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Δεν λέω ότι πρέπει να ξαναγυρίσουμε στην εποχή που προβάλλονταν τουλάχιστον 40 σίριαλ σε μια σαιζόν, όμως δεν χρειάζεται ν' αποτελεί τηλεοπτικό γεγονός και μόνο το ότι γυρίζονται δύο νέα ελληνικά σίριαλ! Άλλωστε, η ποιότητα θα προκύψει ευκολότερα μέσα από τον ανταγωνισμό - όσο κι αν πιστεύεται το αντίθετο - αρκεί αυτός να κινείται μέσα σε λογικά πλαίσια. Το να προβάλλονται από ένα κανάλι τέσσερα με πέντε σίριαλ δεν είναι κάτι το υπερβολικό. Ούτε αποτελεί το πρόβλημα το χιλιοειπωμένο, ότι είμαστε μικρή χώρα με συγκεκριμένο πληθυσμό. Για παράδειγμα, η Δανία είναι ακόμη μικρότερη από την Ελλάδα, όμως τα σίριαλ από τη χώρα αυτή αποτελούν το νέο τρεντ της ευρωπαϊκής τηλεόρασης. Ας γυρίσουμε πρώτα καλά σίριαλ και αυτά μπορούν να βρουν το δρόμο τους στη συνέχεια και ν' αποδειχτούν χρυσωρυχεία.

- περισσότερα ξένα σίριαλ

Η υπερβολική ποσότητα καθημερινών τούρκικων σίριαλ δεν σημαίνει ότι στην Ελλάδα βλέπουμε πολλές ξένες σειρές. Το ζήτημα δεν είναι ποσοτικό, αλλά ποιοτικό, δηλαδή εκτός από τα τούρκικα να προβάλλονται κάποια πολύ καλά σίτκομ με διεθνή επιτυχία, κάποιες από τις πολύ πετυχημένες σειρές μυστηρίου των τελευταίων ετών, ακόμη και ευρωπαϊκά σίριαλ (από αγγλικά μέχρι δανέζικα, γερμανικά και ισπανικά), που επίσης έχουν ιδιαίτερη, διεθνή απήχηση κλπ. Και μπορεί το Σταρ να διαθέτει έναν αριθμό ξένων σίριαλ, αν και λιγότερων σε σχέση με το παρελθόν, όμως ένα Σταρ δεν αρκεί για να φέρει την τηλεοπτική άνοιξη.
Όσον αφορά την "καραμέλα" ότι "οι Έλληνες δεν βλέπουν πλέον ξένες σειρές", δεν είναι αλήθεια. Όταν το "Lost" ξεκίνησε να προβάλλεται πρώτα στην απαξιωμένη ΕΡΤ και στη συνέχεια στον ΑΝΤ1, την εποχή που στην Αμερική προβάλλονταν οι τελευταίες σαιζόν, ήταν αναμενόμενο να περάσει σχεδόν απαρατήρητο. Ζούμε στην εποχή του ίντερνετ και του downloading, αν δεν το έχουν πάρει είδηση τα κανάλια. Από την άλλη η επιτυχία είναι και θέμα προγραμματισμού. Για παράδειγμα, ο αγγλικός "Μέρλιν", μια αθόρυβη οικογενειακή σειρά, σημείωσε μεγάλες τηλεθεάσεις, όταν οι τρεις πρώτες σαιζόν του προβλήθηκαν στην απογευματινή ζώνη του ΑΝΤ1 - μόνο που ο σταθμός δεν ανταπέδωσε την εμπιστοσύνη των τηλεθεατών, αφού δεν φαίνεται να σκοπεύει να προβάλλει σύντομα τον τελευταίο κύκλο της σειράς.

- προγράμματα για νέους.
Ρίξτε μια ματιά στο πρόγραμμα των ξένων καναλιών. Θα δείτε να υπάρχουν ζώνες ολόκληρες αφιερωμένες σε παιδιά και εφήβους με μια ποικιλία προγραμμάτων ειδικά γι' αυτές τις ηλικίες. Θα βρείτε από μαγκαζίνο και νεανικά τηλεπαιχνίδια μέχρι μουσικές εκπομπές, κινούμενα σχέδια για κάπως μεγαλύτερες ηλικίες, αλλά και σίριαλ. Αντίθετα, στην Ελλάδα όλα αυτά τα θεωρούμε αχρείαστη πολυτέλεια. Η χώρα μας πιθανότατα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή, όπου οι Σίμπσον προβάλλονται μόνο σε κανάλι δορυφορικής πλατφόρμας. Σίριαλ με βασικούς χαρακτήρες παιδιά, π.χ. σ' ένα Γυμνάσιο ή Λύκειο της χώρας; Ούτε γι' αστείο δεν το σκέφτονται στα γραφεία των τηλεοπτικών σταθμών. Ό,τι δεν προβάλλεται στο prime-time και δεν απευθύνεται κατ' αρχήν σε ενήλικες, δεν ενδιαφέρει κανέναν υπεύθυνο παραγωγής.

- γενικότερα μεγαλύτερη ποικιλία. 
Δεν χρειάζεται τα κανάλια να μιμούνται το ένα το άλλο. Όπως έγραψα και πιο πάνω, η προϋπόθεση, ώστε να γίνει η ελληνική τηλεόραση πιο ενδιαφέρουσα, είναι η φαντασία των ανθρώπων που ασχολούνται μ' αυτήν είτε από κάποιο γραφείο είτε μπροστά από τις κάμερες είτε ως μέλη κάποιας ομάδας, που δεν φαίνονται. Παλιότερα, αυτό το στοιχείο υπήρχε και αποτυπωνόταν στα πολλά, διαφορετικά προγράμματα που μπορούσε κανείς να επιλέξει: ένας σταθμός είχε λατινοαμερικάνικες νουβέλες, άλλος αμερικάνικα σίριαλ, άλλος ριάλιτι, άλλος ντοκιμαντέρ, άλλος τηλεπαιχνίδια κλπ. Σήμερα, υπάρχουν μόνο επαναλήψεις, εκπομπές μαγειρικής και τούρκικα σίριαλ. Τα δε κάνα δυο λάιφ-στάιλ μαγκαζίνο έχουν παρακμάσει, καθηλωμένα σε θεαματικότητες του 10%, που ικανοποιούν μόνο όσους δεν έχουν υψηλούς στόχους. Πού είναι κρυμμένες η πρωτοτυπία, η δημιουργικότητα, η εφευρετικότητα όσων ασχολούνται με την τηλεόραση; Πού έχει χαθεί η διάθεση για ρίσκο; Άλλωστε, η μαγκιά δεν είναι να ρισκάρεις ξοδεύοντας εκατομμύρια, αλλά να ρισκάρεις καταθέτοντας μια καινούρια πρόταση (ακόμη και μικρού κόστους), κάτι που να εκπλήξει ευχάριστα τον κουρασμένο τηλεθεατή.