Τι κοινό έχει η Βενεζουέλα με τη... Βενετία (ή Τι σημαίνουν τα ονόματα 20 κρατών του πλανήτη)

Σχεδόν 200 κράτη υπάρχουν στον πλανήτη σήμερα κι όσο να πει κανείς είναι δύσκολο να καταγραφούν σ' ένα απλό άρθρο οι σημασίες των ονομάτων τους - θα χρειαζόταν βιβλίο ολόκληρο! Το σίγουρο βέβαια είναι ότι όλα τα ονόματα των κρατών κάτι σημαίνουν, κάποια ετυμολογική ρίζα έχουν και δεν προήλθαν από νονούς γλωσσοπλάστες. Διάλεξα 20 χώρες απ' όλα τα μήκη και πλάτη τη; Γης, που πληρούν δύο προϋποθέσεις: πρώτον έχουν κοινές ονομασίες σε όλες τις γλώσσες και δεύτερον η ιστορία τους έχει ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο ενδιαφέρον, μια παραξενιά!

Αίγυπτος: Σύμφωνα με τον Στράβωνα, η ονομασία προήλθε από μια μορφή σύμπτυξης της φράσης "Αιγαίου υπτίως", δηλαδή "νότια του Αιγαίου", προσδιορίζοντας τη γεωγραφική θέση της χώρας σε σχέση με τις ελληνικές πόλεις-κράτη. Πάντως, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αποκαλούσαν τη χώρα τους Κουμάτ (ή κάπως έτσι προφερόταν), που σημαίνει "μαύρο χώμα".

Αλγερία: Τι κοινό έχει η χώρα της βορείου Αφρικής με το τηλεοπτικό δίκτυο Αλ Τζαζίρα; Μα, το ίδιο όνομα! Από την αραβική λέξη "αλ τζαζάιρ", δηλαδή "τα νησιά", βαφτίστηκε η πόλη Αλγέρι, χάρη στην οποία η ονομασία επεκτάθηκε αργότερα σ' ολόκληρη τη χώρα.

Αργεντινή: Λατινικής προέλευσης είναι η ονομασία της λατινοαμερικανικής χώρας, που μέχρι το Σύνταγμα του 1826 προσδιοριζόταν από τον ποταμό Ρίο ντε λα Πλάτα. "Argentum" σημαίνει "ασήμι" στα λατινικά κι έτσι θα λέγαμε ότι η Αργεντινή είναι η χώρα του ασημιού!

Αυστραλία: Ήδη σε χάρτες του 15ου αιώνα, προτού καν ανακαλυφθεί η τεράστια χώρα-ήπειρος, ως "terra australis" περιγραφόταν μια απροσδιόριστη, φανταστική ήπειρος στα νότια. Δεν ήταν τυχαία η ονομασία, αλλά το αντίστοιχο της "νότιας γης" στα λατινικά. Ε, και μετά από κάποιους... αιώνες, το "terra australis" έγινε "Australia", δηλαδή στα ελληνικά Αυστραλία, για να περιγράψει τη συγκεκριμένη χώρα.

Αυστρία: Η διεθνής ονομασία της χώρας είναι αποτέλεσμα λατινοποίησης του γερμανικού ονόματός της, Österreich, δηλαδή "ανατολικό ράιχ" (ανατολικό βασίλειο).

Βέλγιο: Η χώρα δημιουργήθηκε μόλις το 1830, όμως η ονομασία της οφείλεται σε μια κελτική φυλή, τους Βέλγους, που κατοικούσαν στην περιοχή από την εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας - προ αμνημονεύτων αιώνων. Γιατί όμως ο λαός εκείνος ονομαζόταν έτσι; Οι γλωσσολόγοι συμφωνούν ότι ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από την πρωτοκελτική ρίζα "bolg" ή "belg", που σημαίνει "φουσκώνω από θυμό/πολεμικό μένος κλπ.". Με άλλα λόγια οι Βέλγοι των ρωμαϊκών χρόνων ήταν λεξιλογικά "βάρβαροι"!

Βενεζουέλα: Όταν ο θαλασσοπόρος Αμέρικο Βεσπούτσι πρωτοαντίκρυσε την περιοχή γύρω από τη λίμνη Μαρακαΐμπο, θυμήθηκε τη... Βενετία. Έτσι, της έδωσε το όνομα "Βενετσιόλα", που αργότερα εξισπανίστηκε και έγινε... Βενεζουέλα!

Βραζιλία: Αρχικά, οι Πορτογάλοι άποικοι ονόμαζαν την περιοχή "Terra da Santa Cruz", δηλαδή "Χώρα του Αγίου Σταυρού". Ωστόσο, επικράτησε σταδιακά η σημερινή τς ονομασία, που προέρχεται από το "pau-brasil", την πορτογαλική ονομασία ενός δέντρου, που αφθονούσε κατά μήκος των ακτών της σημερινής Βραζιλίας και το οποίο ήταν πολύτιμο για την ευρωπαϊκή βιομηχανία ρούχων της εποχής, καθώς το δέντρο έβγαζε μια έντονα κόκκινη χρωστική ουσία. (Πρακτικά, "brasil" θα λέγαμε ότι σημαίνει "κόκκινο σαν κάρβουνο")

Ζάμπια: Το όνομα της χώρας οφείλεται στον ποταμό Ζαμβέζη (ή αλλιώς "ποταμός του Θεού").

Ζιμπάμπουε: Το μόνο σίγουρο είναι ότι "ντζίμπα" σημαίνει "σπίτια" στις τοπικές διαλέκτους. Όμως η ονομασία Ζιμπάμπουε προέρχεται από τη φράση "ντζίμπα ντζα μάμπουε", δηλαδή "μεγάλα σπίτια από πέτρα", ή από το "ντζίμπα-ουέ", που σημαίνει "σπίτια των σεβαστών";

Καναδάς: Πρόκειται για μικρή παραφθορά της λέξης "κάνατα" των αυτόχθονων Ιροκουά, που ζούσαν στην περιοχή γύρω από τον ποταμό Άγιο Λαυρέντιο. Σημαίνει "χωριό" ή "καταυλισμός". (Στη γλώσσα των Μοχώκ προφέρεται "κανάτα"). Όταν το 1535 ο Γάλλος εξερευνητής Ζακ Καρτιέρ έφτασε στην περιοχή του σημερινού Κεμπέκ, οι ντόπιοι χρησιμοποίησαν την παραπάνω λέξη για να κατατοπίσουν τον Καρτιέρ προς το χωριό Σταντακόνα. Εκείνος την υιοθέτησε για να περιγράψει όλη την περιοχή, απ' όπου ξεπήδησε το πρώτο κράτος του Καναδά στα τέλη του 19ου αιώνα. 

Μαδαγασκάρη: Όταν ο Μάρκο Πόλο βρέθηκε στο μεγάλο αφρικανικό νησί, νόμιζε ότι το πλοίο του είχε αγκυροβολήσει στο... Μογκαντίσου (η σημερινή πρωτεύουσα της Σομαλίας). Έτσι, κατέγραψε την περιοχή (με μια παραφθορά του ονόματος) ως "Madageiscar", που με τα χρόνια έγινε "Μαδαγασκάρη" - κι ας βάφτισαν αργότερα οι Πορτογάλοι το νησί "Άγιο Λαυρέντιο" (Σάο Λουρένσο).

Μάλτα: Οι αρχαίοι Έλληνες την αποκαλούσαν "Μελίτη", επειδή προφανώς οι κάτοικοι παρήγαγαν κάποιο ξεχωριστό μέλι. Η σύγχρονη ονομασία της χώρας, ωστόσο, παραπέμπει ευθέως στην... αλβανική λέξη για το μέλι, που είναι "mjalta".

Νέα Ζηλανδία: Από τότε που οι Ευρωπαίοι επέβαλλαν την κυριαρχία τους στους αυτόχθονες Μαορί, η χώρα ήταν βρετανική αποικία. Ενώ όμως θα περίμενε κανείς ότι το σημερινό της όνομα παραπέμπει σε κάποια περιοχή της Βρετανίας (κατά το πρότυπο π.χ. της Νέας Υόρκης που είναι το νέο Γιορκ της Αγγλίας κλπ.), η παραπομπή αφορά μιας.. ολλανδική επαρχία. Οι Ολλανδοί χαρτογράφοι του 1645 αποφάσισαν να τη βαφτίσουν Νόβα Ζιλάντια προς τιμή της ολλανδικής επαρχίας Ζίλαντ (Zeeeland). Ο Τζέιμς Κουκ αργότερα τροποποίησε το όνομα, ώστε να γίνει πιο αγγλικό κι αυτό επικράτησε. Πάντως, οι Μαορί την αποκαλούν Αοτεαρόα, που σημαίνει "χώρα του μεγάλου άσπρου σύννεφου".

Πακιστάν: Έχει διπλή ανάγνωση. Επίσημα, πρόκειται για ακρώνυμο των πέντε επαρχιών της περιοχής κατά την περίοδο της βρετανικής αποικιοκρατίας: Παντζάμπ, Αφγάνια, Κασμίρ, Σιντ και Βελουχιστάν (από το τελευταίο προήλθε το "-ιστάν"). Όμως, σύμφωνα με τη γλώσσα Ουρντού (η επίσημη γλώσσα της χώρας), κυριολεκτικά το Πακιστάν μεταφράζεται ως η "χώρα των αγνών/καθαρών".

Πορτογαλία: Portus Cale (δηλ. "λιμάνι του Κάλε" ονόμαζαν οι Ρωμαίοι μια πόλη στην εκβολή του ποταμού Ντούρο, όπου περίπου βρίσκεται σήμερα η πόλη Πόρτο, και με τα χρόνια αυτή η ονομασία εξελίχθηκε σε Πορτουκάλε, Πορτουγκάλε κλπ.

Σενεγάλη: Ok, η χώρα οφείλει τ' όνομά της στον ποταμό Σενεγάλη. Από πού όμως προήλθε το όνομα του ποταμού; Πολλές είναι οι προτεινόμενες θεωρίες, όμως η επίσημη εκδοχή θέλει τον ποταμό να ονομάστηκε από τη φράση "σούνου γκάαλ", που στη γλώσσα της τοπικής φυλής των Γόλοφ σημαίνει "το κανό μας".

Σιγκαπούρη: Μπορεί όλοι οι επιστήμονες να συμφωνούν ότι ουδέποτε λιοντάρια έζησαν στην περιοχή της Σιγκαπούρης, ωστόσο η μετάφραση του ονόματος (με μαλαϊκές και σανσκριτικές ρίζες) στα ελληνικά θα ήταν "Πόλη του Λιονταριού". (Στα μαλαϊκά "σίνγκρα" είναι το λιοντάρι βάσει μιας σανσκριτικής λέξης, ενώ στα σανσκριτικά "πούρα" είναι η πόλη). Πώς εξηγείται αυτό το παράδοξο; Ο ιδρυτής του βασιλείου της Σιγκαπούρης το 1299, ο Σανγκ Νίλα Ουτάμα (από το νησί Σουμάτρα) κυνήγησε στην περιοχή ένα παράξενο, πορτοκαλί θηρίο, το οποίο πρώτη έβλεπε στην ζωή του, και στη συνέχεια ζήτησε από ένα σύμβουλό του να του πει τι θηρίο ήταν αυτό. Εκείνος - μάλλον από άγνοια - τον παραπληροφόρησε ότι επρόκειτο για λιοντάρι, αν και στην πραγματικότητα, μάλλον ο Ουτάμα είχε δει μια μαλαϊκή τίγρη. Και κάπως έτσι αντί για "Πόλη της Τίγρης" δημιουργήθηκε η "Πόλη του Λιονταριού".

Σουδάν: Ονομασία αραβικής προέλευσης. Στα αραβικά "σουντάν" ονομάζονται οι "μαύροι άνθρωποι".

Φιλιππίνες: Ο Μαγγελάνος ονόμασε τα νησιά του αρχιπελάγους "Σαν Λάζαρο", μια άλλη ονομασία που τους δόθηκε ήταν "Νησιά της Δύσης" (Islas del Poniente), όμως τελικά επικράτησε το όνομα που τους έδωσε ο Ισπανός εξερευνητής Ρούι Λοπέζ το 1542 προς τιμή του πρίγκιπα της Αστουρίας, Φιλίππου, ο οποίος αργότερα θα γινόταν βασιλιάς της Ισπανίας (Φίλιππος ο Β΄).



Σχετικά θέματα:
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ 50 ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ