Η πρώτη παιδική κατασκήνωση στην Ελλάδα [εικόνες]

Δεκάδες κατασκηνώσεις λειτουργούν σ' όλη τη χώρα γεμίζοντας από παιδιά που απομακρύνονται από τις καυτές τσιμεντουπόλεις, περνούν ξέγνοιαστες μέρες στη φύση, απογαλακτίζονται από τις οικογένειές τους και κάνουν καινούριους φίλους. Στην Ελλάδα, η πρώτη κατασκήνωση λειτούργησε το καλοκαίρι του 1911 στη Βουλιαγμένη ύστερα από πρωτοβουλία της Σοφίας Σλήμαν, η οποία έβλεπε όλο το εγχείρημα σαν μια φιλανθρωπική εκδήλωση, αφού άλλωστε απευθυνόταν αποκλειστικά στα παιδιά των φτωχών οικογενειών της πρωτεύουσας.

Εκείνη την εποχή η Βουλιαγμένη δεν είχε καμία σχέση με τη σημερινή. Κατ' αρχήν απείχε τέσσερις ώρες από την Αθήνα για όποιον τολμούσε να πάρει το γρηγορότερο μεταφορικό μέσο, το λεωφορείο. Και χρειαζόταν τόλμη πραγματική, αφού δρόμος... δεν υπήρχε! "Διότι η Μονή Πετράκη, εις την οποίαν ανήκει και η Βουλιαγμένη και η Βάρη και ολόκληρον το γύρω τμήμα της Αττικής, μολονότι απολαμβάνει 80.000 δραχμάς ετησίως από αυτά, δεν εννοεί να δώση ούτε καν την ευλογίαν της διά την διόρθωσιν του δρόμου", εξηγούσε η εφημερίδα Πατρίς τον Ιούλιο του 1912. 

Βέβαια, η ευθύνη δεν ήταν μόνο της Αρχιεπισκοπής, αλλά και των ελληνικών κυβερνήσεων. Γύρω στα 1885 μια ομάδα Άγγλων κεφαλαιούχων είχε ζητήσει την εκμετάλλευση της Βουλιαγμένης για περίοδο 75 ετών, με σκοπό να κατασκευάσουν τροχιόδρομο που θα ένωνε την περιοχή με τα Φάληρα, να αναγείρουν Λέσχη και να χτιστεί μια σειρά μικρών σπιτιών προς κατοίκηση. Εν τω μεταξύ, οι κεφαλαιούχοι θα κατέβαλλαν ένα ποσό ως αντίτιμο τόσο στη Μονή Πετράκη όσο και στο ελληνικό δημόσιο. Ωστόσο, τα σχέδια δεν προχώρησαν και επί της ουσίας η Βουλιαγμένη παρέμενε αναξιοποίητη μέχρι το 1911, οπότε άρχισε η λειτουργία της.παιδικής κατασκήνωσης με την ονομασία "Παιδικές εξοχές". 

Η πρώτη ομάδα 75 με 100 παιδιών πήγε στη Βουλιαγμένη στις 9 Ιουλίου και παρέμειναν εκεί μέχρι τις 3 Αυγούστου, οπότε στη θέση τους ήρθε μια δεύτερη ομάδα 100 παιδιών. Βέβαια, τα παιδιά δεν ταλαιπωρήθηκαν με τετράωρα ταξίδια επί ανωμάλου δρόμου, αλλά στην παιδική πολιτεία έφτασαν ύστερα από ταξίδι μιάμισης ώρας με ατμόπλοια που αναχώρησαν από την εξέδρα του Νέου Φαλήρου έχοντας ως συνοδεία τη μουσική του Ορφανοτροφείου. Στην αποβάθρα τους περίμενε η Σοφία Σλήμαν μαζί με τις δασκάλες και τους δασκάλους, οι οποίοι συνόδεψαν τα παιδιά στο νέο, προσωρινό τους σπιτάκι. 

Τα κτίρια ήταν χωμένα μέσα στα πυκνά πεύκα του λόφου και από το δρόμο φαίνονταν μόνο τα κεραμίδια. Το οίκημα, όπου διέμεναν τα παιδιά, ήταν ένα μακρόστενο, διώροφο κτίριο, χτισμένο με τους κανόνες υγιεινής, με μεγάλα παράθυρα στην ανατολική πλευρά και μικρά παράθυρα στη δυτική (ώστε να μη σχηματίζονται ρεύματα). Υπήρχαν τέσσερις θάλαμοι: δύο για τα αγόρια και δύο για τα κορίτσια. Σε κάθε θάλαμο υπήρχαν μικρά, σιδερένια κρεβάτια,, πάνω στα οποία υπήρχαν από ένα άσπρο σεντόνι και από μια μάλλινη κουβέρτα.

Το καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών είχε ως εξής: Ξυπνούσαν στις 6 το πρωί, έπιναν τον καφέ (!) και το γάλα τους και στη συνέχεια σκορπίζονταν στο δάσος για να παίξουν. Στις 10 πήγαιναν στην παραλία για μπάνιο μέχρι τις 11.30, που ήταν η ώρα του προγεύματος. Στη συνέχεια αναπαύονταν στους κοιτώνες τους μέχρι τις 5 το απόγευμα. Στις 17.30΄ έπαιρναν το απογευματινό τους, που συνήθως αποτελούταν από ψωμί και τυρί. Ακολούθως έπαιζαν είτε στο δάσος είτε στην παραλία, ενώ στις 8 το βράδυ ήταν η ώρα του δείπνου και στις 9 ώρα ύπνου. 

Αυτά τουλάχιστον περιέγραφε ρεπορτάζ της εφημερίδας Πατρίς τον Ιούλιο του 1911. Ένα χρόνο αργότερα, η ίδια εφημερίδα ξαναεπισκέφθηκε την Παιδική Εξοχή και διαπίστωσε ότι τα παιδιά δεν περνούσαν την ώρα τους μόνο με παιχνίδι αλλά και με δουλειά. Μέσα σε τρεις εβδομάδες έφτιαξαν μια μικρή πλατειούλα, την οποία στόλισαν με λουλούδια. Και βέβαια παρακολουθούσαν και ευχάριστα μαθήματα, όπως μουσικής, χορού κλπ.
Τα δύο δημοσιεύματα του 1911 και του 1912 συνοδεύονταν και από φωτογραφικό υλικό.

1911

1912