Ποιες ώρες πρέπει να πίνουμε καφέ για να είμαστε πιο αποδοτικοί στην εργασία μας;

Δεν είναι διατροφολόγοι, αλλά στο παρελθόν εργάστηκαν στην Google ως tech designers. Όμως ο Τζέικ Ναπ και ο Τζον Ζεράτσκι αγαπούν πολύ τον καφέ και κάποια στιγμή σκέφτηκαν να πειραματιστούν με την αγαπημένη τους αυτή συνήθεια, θέλοντας να βγάλουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα, που θα τους οδηγούσαν να γίνουν πιο αποδοτικοί στη δουλειά τους με τη βοήθεια του καφέ, που άλλωστε είναι γνωστός για τις διεγερτικές του ιδιότητες. Κι επειδή καλό είναι η γνώση να μοιράζεται, συγκέντρωσαν όλες τις παρατηρήσεις τους σ’ ένα βιβλίο με τίτλο «Make Time: How to Focus on What Matters Every Day», το οποίο δεν είχα την τύχη να διαβάσω, μιας και ακόμα δεν έχει αρχίσει καν να πωλείται στα αμερικανικά βιβλιοπωλεία (ενώ λογικά είναι δύσκολο να υπάρξει σύντομα και μια ελληνική του μετάφραση), όμως πήρα μια ιδέα για κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία, στα οποία κατέληξαν οι δύο φίλοι και πάνω απ’ όλα λάτρεις του καφέ, χάρη σ’ ένα συνοπτικό αφιέρωμα του ιστοτόπου www.cnbc.com/.

Σύμφωνα με τους Ναπ και Ζεράτσκι, η καλύτερη ώρα για ν’ απολαύσει κάποιος τον καφέ του και να δει στη συνέχεια βελτίωση στην εργασιακή του απόδοση (δηλαδή πρακτικά να έχει μεγαλύτερη ενέργεια), είναι στις 9.30΄ το πρωί. Γιατί όχι νωρίτερα; Η απάντηση βρίσκεται στην κορτιζόλη, γνωστή και ως ορμόνη του στρες, η οποία για τους περισσότερους ανθρώπους βρίσκεται στα μεγαλύτερα επίπεδά της μεταξύ 8 και 9 το πρωί, ανάλογα βέβαια και με την ώρα που έχει ξυπνήσει ο καθένας, δεδομένου ότι ο ανθρώπινος οργανισμός εκκρίνει μεγάλες ποσότητες κορτιζόλης ως ένα μέσο αφύπνισης. Μόνο που, όταν η κορτιζόλη βρίσκεται στα ύψη, η καφεΐνη δεν βοηθάει και πολύ τον οργανισμό μας, αλλά απλά ανακουφίζει προσωρινά τον όποιο εθισμό των ανθρώπων σ’ αυτήν – γιατί, κακά τα ψέματα, πολλοί πίνουν μηχανικά τον καφέ τους, εθισμένοι στην καφεΐνη και μόνο.

Βέβαια, αν σκεφτούμε ότι οι δύο Αμερικάνοι συγγραφείς έχουν ως βάση του συλλογισμού τους το γεγονός ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί ξυπνούν 8 με 9 το πρωί, καθώς το ωράριο εργασίας τους είναι μεταξύ 9 το πρωί και 3 το μεσημέρι, θα πρέπει να προσαρμόσουμε ανάλογα το μοντέλο τους στα ελληνικά δεδομένα. Οπότε για όσους ξυπνούν μεταξύ 6 και 7 το πρωί, ως πιο ενδεδειγμένη ώρα για ένα καφεδάκι πρέπει – λογικά – να θεωρείται η 7.30΄, όσοι πάλι ξυπνούν μεταξύ 7 και 8 θα πρέπει να το πίνουν στις 8.30΄κλπ.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα παρατήρηση των Ναπ και Ζεράτσκι είναι ότι δεν θα πρέπει να πιούμε το δεύτερο καφεδάκι της ημέρας όταν θα είμαστε απόλυτα εξουθενωμένοι, γιατί τότε θα είναι απλά... πολύ αργά. Ο απογευματινός δε καφές, το πιο πιθανό είναι ότι θα επηρεάσει το νυχτερινό ύπνο. Ποια είναι η προτεινόμενη ώρα για το δεύτερο φλιτζάνι καφέ της ημέρας; Μισή ώρα πριν την «κατάρρευση» που επέρχεται στον οργανισμό μετά το μεσημεριανό γεύμα, που οι Ναπ και Ζεράτσκι το τοποθετούν γύρω στις 3 – οπότε ως καταλληλότερη ώρα για το καφεδάκι ενδείκνυται η 2.30΄ μ.μ.

Τι γίνεται όμως αν δεν προλάβει κάποιος να πιεί έγκαιρα το δεύτερο φλιτζάνι καφέ της ημέρας; Δεν θα πρέπει να τα βάψει μαύρα, καθώς οι δύο συγγραφείς του προτείνουν ως εναλλακτική επιλογή να περιμένει μέχρι να καταρρεύσει ο οργανισμός του από την κούραση και στη συνέχεια να καταναλώσει λίγη καφεΐνη, αρκεί αμέσως μετά τον καφέ να πάρει ένα δεκαπεντάλεπτο υπνάκο – αλλά να είναι όντως 15λεπτος και όχι καμιά ώρα και βάλε!

Όπως σημειώνουν στο βιβλίο τους, «Η καφεΐνη χρειάζεται λίγο χρόνο για ν’ απορροφηθεί στο κυκλοφορικό σύστημα και να φτάσει στον εγκέφαλο», οπότε μετά το σύντομο αυτό υπνάκο, «όταν ξυπνήσετε, οι δέκτες είναι καθαροί [από αδενοσίνη] και η καφεΐνη μόλις έκανε την εμφάνισή της. Είστε πλέον ανανεωμένοι, έχετε ξαναφορτίσει τις μπαταρίες σας και είστε έτοιμοι να φύγετε»!

Και το απόγευμα τι να πιούμε, αφού η καφεΐνη αποτελεί ιδέα προς αποφυγή; Το πράσινο τσάι ή έστω ένα φλιτζάνι εσπρέσο, που έχει μικρή περιεκτικότητα σε καφεΐνη, αποτελούν δύο καλές εναλλακτικές. Ειδικότερα, δύο με τρία φλιτζάνια τσάι αντιστοιχούν σε ένα φλιτζάνι καφέ, ενώ ένα φλιτζάνι εσπρέσο αντιστοιχεί σε μισό φλιτζάνι καφέ ή σε δύο φλιτζάνια πράσινο τσάι. 

Για να μην μπερδευτείτε περισσότερο, οι συγγραφείς δεν προτείνουν τρία φλιτζάνια τσάι το απόγευμα, γιατί θα είναι σαν να πίνετε ένα φλιτζάνι καφέ, που όμως - είπαμε ότι - είναι προς αποφυγή! Όπως επισημαίνουν οι Ναπ και Ζεράτσκι, η μισή ζωή της καφεΐνης διαρκεί πέντε με έξι ώρες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν πιείτε καφέ στις 4 το απόγευμα, μόνο η μισή ποσότητα καφεΐνης θα έχει φύγει μέχρι τις 9 ή 10 το βράδυ. (Όχι ότι υπάρχουν πολλοί Έλληνες που κοιμούνται από τις 9 ή 10 το βράδυ, αλλά ούτε και υπάρχουν και πολλοί που θα πιούν τον τελευταίο καφέ της ημέρας στις 4 το απόγευμα!)

Περισσότερα θέματα από το ιστολόγιο για όσους αγαπούν πολύ τον καφέ:

-- Ποια είναι η καλύτερη ώρα για ένα φλιτζάνι καφέ; (μια πιο επιστημονικής προσέγγιση)

-- Πόσα φλιτζάνια καφέ την ημέρα είναι πάρα πολλά και επικίνδυνα για την υγεία μας;

-- Έρευνα: Ποια επαγγέλματα είναι περισσότερο εθισμένα στον καφέ;

-- Ο καφές που ανεβάζει την ερωτική διάθεση [συνταγή]