Τα 18 ελληνικά μνημεία, που προστατεύονται από την UNESCO, ως "μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς"

Αν φέτος το καλοκαίρι επιμένετε ελληνικά για τις διακοπές σας, αλλά δεν έχετε ακόμη αποφασίσει προς τα πού να κατευθυνθείτε, πάρτε ιδέες μέσω της UNESCO. Δεν είναι δυο και τρία, αλλά δεκαοκτώ - μέχρι σήμερα - τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, κυρίως μνημεία από την αρχαιότητα και τη βυζαντινή εποχή, τα οποία αξίζει να δούμε όλοι από κοντά έστω μια φορά στην ζωή μας, ακριβώς λόγου του οικουμενικού τους χαρακτήρα. Ποια είναι; Διαβάστε στη συνέχεια, μαζί με μια σύντομη περιγραφή από την ίδια την UNESCO (μετάφραση στα ελληνικά). Τα μνημεία παρατίθενται χρονολογικά, από το παλιότερο που εντάχθηκε στη λίστα μέχρι το νεώτερο.

Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα
Αυτός ο διάσημος ναός προς το θεό της θεραπείας και του ήλιου χτίστηκε κατά τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. στα μοναχικά ύψη των αρκαδικών βουνών. Ο ναός, ο παλιότερος Κορινθιακού ρυθμού που έχει βρεθεί, συνδυάζει το αρχαϊκό στιλ και την ηρεμία του δωρικού ρυθμού με κάποια τολμηρά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά.

Δελφοί  

Το πανελλήνιο ιερό των Δελφών, τοποθεσία του μαντείου του Απόλλωνα, ήταν το πνευματικό κέντρο του ελληνικού κόσμου. Κείμενο σ' ένα εντυπωσιακό, φυσικό τοπίο στους πρόποδες του Παρνασσού, ήταν ένα σύμβολο της ελληνικής πνευματικής ενότητας από τον 8ο αιώνα π.Χ. και μετά.

Ακρόπολη 

Μια συλλογή από πολλά, αλλά τέλεια ισορροπημένα αρχιτεκτονικά αριστουργήματα σε αρμονία με το φυσικό τοπίο, η Ακρόπολη των Αθηνών είναι μια από τις πλέον σημαντικές εκφράσεις της Κλασσικής ελληνικής αισθητικής. Ολοκληρώθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. και από τότε άσκησε βαθιά επιρροή στην παγκόσμια αρχιτεκτονική.

Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης
Ιδρυθείσα το 315 π.Χ., η περιφερειακή πρωτεύουσα και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήταν μία από τις πρώτες βάσεις διάδοσης του Χριστιανισμού. Μεταξύ των χριστιανικών της μνημείων περιλαμβάνονται όμορφες εκκλησίες, ορισμένες χτισμένες με το ελληνικό σχέδιο σταυρού (σ.σ. σταυρεπίστεγοι ναοί) και άλλες στο σχέδιο της βασιλικής με τρεις πύλες εισόδου. Κατασκευασμένα σε μια μακρά περίοδο, από τον 4ο έως τον 15ο αιώνα, συνιστούν μια διαχρονική τυπολογία, που είχε αξιοσημείωτη επιρροή στη Βυζαντινή αυτοκρατορία.

Άγιο Όρος
Ορθόδοξο πνευματικό κέντρο από το 1054, το όρος Άθως απολαμβάνει καθεστώς αυτονομίας από τη βυζαντινή εποχή. Το "Άγιο Όρος", που είναι απαγορευμένο στις γυναίκες και τα παιδιά, αναγνωρίζεται και ως καλλιτεχνική τοποθεσία. Το περίγραμμα των μοναστηριών (περίπου 20 από τα οποία κατοικούνται σήμερα από περίπου 1400 μοναχούς) άσκησε επιρροή μέχρι τη Ρωσία και η σχολή ζωγραφικής τους επηρέασε την ιστορία της Ορθόδοξης τέχνης.

Μετέωρα
Σε μια περιοχή με σχεδόν μη προσβάσιμες κορυφές από αμμόλιθο, μοναχοί εγκαταστάθηκαν σ' αυτές τις "στήλες του ουρανού" από τον 11ο αιώνα και μετά. Είκοσι τέσσερα από αυτά τα μοναστήρια χτίστηκαν, παρά τις απίθανες δυσκολίες, την εποχή της μεγάλης αναγέννησης του ερημιτικού ιδεώδους τον 15ο αιώνα. Οι τοιχογραφίες του 16ου αιώνα σηματοδοτούν μια σημαντική αλλαγή στην ανάπτυξη της μεταβυζαντινής ζωγραφικής.

Ναός του Ασκληπιού στην Επίδαυρο
Σε μια μικρή κοιλάδα της Πελοποννήσου, ο ναός του Ασκληπιού, του θεού της ιατρικής, χτίστηκε πάνω σ' ένα ακόμη παλιότερο ιερό του Απόλλωνα, το αργότερο κατά τον 6ο αιώνα π.Χ, ως το επίσημο ιερό της πόλης κράτους της Επιδαύρου. Τα βασικά της μνημεία, ιδιαίτερα ο ναός του Ασκληπιού, ο Θόλος και το Θέατρο - που θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της ελληνικής αρχιτεκτονικής - χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα. Η ευρεία τοποθεσία, με τους ναούς και τα νοσοκομειακά κτίρια, αφιερωμένα στους θεραπευτές θεούς, παρέχει πολύτιμη θέα στα θεραπευτικά ιερά της ελληνικής και της ρωμαϊκής εποχής.

Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου

Το Τάγμα του Αγίου Ιωάννη των Ιεροσολύμων κατέλαβε τη Ρόδο από το 1309 έως το 1523 και μεταμόρφωσε την πόλη σε φρούριο. Ακολούθως επήλθε υπό τουρκική και ιταλική κατοχή. Με το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, το Μεγάλο Νοσοκομείο και το Δρόμο των Ιπποτών, η Άνω Πόλη είναι ένα από τα ομορφότερα αστικά σύνολα της Γοτθικής περιόδου. Στην Κάτω Πόλη, η γοτθική αρχιτεκτονική συνυπάρχει με τζαμιά, δημόσια λουτρά και άλλα κτίρια, που χρονολογούνται από την Οθωμανική περίοδο.

Μυστράς 

Για καιρό γνωστό ως "το Θαύμα του Μοριά", η αξιοθαύμαστα καλοδιατηρημένη μεσαιωνική πόλη του Μυστρά έπαιξε κεντρικό ρόλο κατά τα τελευταία χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Χτισμένη σ' έναν απόκρημνο λόφο στο πόδι του Ταΰγετου, ήταν το τελευταίο βυζαντινό φρούριο που έπεσε στους Οθωμανούς, αντιστεκόμενο μέχρι το 1461.

Αρχαιολογικός χώρος της Ολυμπίας

Η περιοχή της Ολυμπίας, στις όχθες του ποταμού Αλφειού στην Πελοπόννησο, ήταν η τοποθεσία των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, που ξεκίνησαν το 776 π.Χ. Εκτός από πολυάριθμους ναούς και ιερά, περιέχει τα ερείπια αρκετών αθλητικών εγκαταστάσεων, όπως το διάσημο στάδιό της. 

Δήλος 

Η γενέτειρα του Απόλλωνα και της Άρτεμης, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το ιερό νησί της Δήλου ήταν ένα από τα πιο σημαντικά πανελλήνια ιερά. Το ιερό του Απόλλωνα στη Δήλο προσείλκυε προσκυνητές απ' όλη την Ελλάδα, κάνοντας τη Δήλο ένα εμπορικό λιμάνι που ευημερούσε.

Τα μοναστήρια του Δφνίου (στο Χαϊδάρι), του Οσίου Λουκά (στη Βοιωτία) και η Νέα Μονή της Χίου 

Αν και γεωγραφικά απέχουν το ένα από το άλλο, τα τρία αυτά μοναστήρια ανήκουν στην ίδια τυπολογία και μοιράζονται τα ίδια αισθητικά χαρακτηριστικά. Οι εκκλησίες είναι χτισμένες σ' ένα σταυρικό σχέδιο μ' έναν μεγάλο θόλο, που υποστηρίζεται από τοίχους, που διαγράφουν έναν οκταγωνικό χώρο. Τον 11ο και τον 12ο αιώνα ήταν διακοσμημένα με υπέροχα μάρμαρα, όπως επίσης και με μωσαϊκά σε χρυσό φόντο, όλα χαρακτηριστικά της "δεύτερης χρυσής εποχής της Βυζαντινής τέχνης".

Πυθαγόρειο και Ηραίο της Σάμου
Πολλοί πολιτισμοί εποίκησαν αυτό το μικρό νησί του Αιγαίου, κοντά στη Μικρά Ασία, από την 3η χιλιετία π.Χ. Τα ερείπια του Πυθαγόρειου, ενός αρχαίου, οχυρωμένου λιμανιού με ελληνικά και ρωμαϊκά μνημεία κι ένα εντυπωσιακό υδραγωγείο, όπως και το Ηραίο, ναός της Ήρας της Σάμου, μπορείτε να τα δείτε και σήμερα.

Βεργίνα

Η αρχαία πόλη των Αιγών ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του βασιλείου της Μακεδονίας. Εκτός από το μεγαλειώδες παλάτι, γενναιόδωρα διακοσμημένο με μωσαϊκά και ζωγραφισμένους τοίχους, η τοποθεσία περιέχει ένα ταφικό μνημείο με περισσότερους από 300 τύμβους, ένας από τα οποία ταυτοποιήθηκε ότι είναι του Φίλιππου Β της Μακεδονίας, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Αρχαιολογικός χώρος των Μυκηνών και της Τίρυνθας 

Οι Μυκήνες και η Τίρυνθα ήταν δύο από τις πιο σημαντικές πόλεις της Μυκηναϊκής Ελλάδας, που άκμασε μεταξύ του 15ου και του 12ου αιώνα. Η Πύλη των Λεόντων και το Θησαυροφυλάκιο του Ατρέα στις Μυκήνες έχουν καταγραφεί ως "εξαιρετικά παραδείγματα της ανθρώπινης, δημιουργικής ιδιοφυία".

Ιστορικό Κέντρο (Χώρα) με τη Μονή του Αγίου Ιωάννη στην Πάτμο  

Το μικρό νησί της Πάτμου στα Δωδεκάνησα φημολογείται ότι είναι το μέρος, όπου ο Απόστολος Ιωάννης ο Θεολόγος έγραψε τόσο το Ευαγγέλιο όσο και την Αποκάλυψη. Ένα μοναστήρι αφιερωμένο στον "αγαπημένο μαθητή" ιδρύθηκε εκεί στα τέλη του 10ου αιώνα και από τότε αποτελεί τόπο προσκυνήματος και γνωριμίας με την Ορθοδοξία. Το ωραίο μοναστηριακό συγκρότημα κυριαρχεί στο νησί. Ο παλιός οικισμός της Χώρας, που συνδέεται μαζί του, περιέχει πολλά θρησκευτικά και κοσμικά κτίρια.

Παλιά πόλη της Κέρκυρας  

Η παλιά πόλη της Κέρκυρας, στο νησί της Κέρκυρας, κοντά στις δυτικές ακτές της Αλβανίας και της Ελλάδας, βρίσκεται σε μια στρατηγική τοποθεσία στην είσοδο της Αδριατικής θάλασσας και έχει τις ρίζες της στον 8ο αιώνα π.Χ. Τα τρία οχυρά της πόλης, σχεδιασμένα από φημισμένους Βενετσιάνους μηχανικούς, χρησιμοποιήθηκαν επί τέσσερις αιώνες για να υπερασπιστούν τα θαλάσσια, εμπορικά συμφέροντα της Δημοκρατίας της Βενετίας έναντι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στην πάροδο του χρόνου, τα οχυρά επιδιορθώθηκαν και εν μέρει ξαναχτίστηκαν αρκετές φορές, πιο πρόσφατα υπό βρετανική κυριαρχία το 19ο αιώνα. Το κυρίως νεοκλασικό κτιριακό συγκρότημα της Παλιάς Πόλης είναι εν μέρει από την Βενετική περίοδο, εν μέρει αργότερης κατασκευής, κυρίως τον 19ο αιώνα. Ως οχυρωμένο, μεσογειακό λιμάνι, η πόλη και το λιμάνι της Κέρκυρας ξεχωρίζουν για το υψηλό επίπεδο ακεραιότητας και αυθεντικότητας.