Ο θρύλος του Γουλιέλμου Τέλου

Ο Γουλιέλμος Τέλος είναι ο μεγαλύτερος λαϊκός ήρωας της Ελβετίας, παρόλο που η ιστορικότητα του αμφισβητείται. Ό,τι γνωρίζουμε για εκείνον, το αντλούμε από βιβλία που διηγούνται τα κατορθώματα του, ενώ κυριότερη πηγή αποτελεί το Chronicon Helveticum του Aegidius Tschudis, που εκδόθηκε το 18ο αιώνα και στο οποίο βασίστηκε το θεατρικό έργο "Γουλιέλμος Τέλος" του Φρίντριχ Σίλερ. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο βιβλίο, σαν σήμερα (18 Νοεμβρίου) το 1307 έλαβε χώρα το πιο φημισμένο από τα κατορθώματα του Γουλιέλμου Τέλου, όταν στόχευσε επιτυχώς με το βέλος του ένα μήλο, που ήταν τοποθετημένο πάνω στο κεφάλι του γιου του. Ποια είναι, όμως, η ιστορία - ο θρύλος αν προτιμάτε - πίσω από αυτό το συμβάν;

Την εποχή εκείνη, τα ελβετικά καντόνια Uri, Schwytz και Unterwald υπάγονταν στην εξουσία της αυστριακής αυτοκρατορίας. Ο αυτοκράτορας είχε ορίσει ως διοικητή των τριών αυτών καντονιών των Albrecht Gessler, ο οποίος κυβερνούσε ως τύραννος προκαλώντας το φόβο και τον τρόμο στους κατοίκους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην κεντρική πλατεία της πόλης Altdorf έστησε έναν ψηλό στύλο, στον οποίο είχε φορέσει ένα από τα ρούχα του (καπέλο ή μια μπέρτα, ανάλογα με την πηγή προέλευσης του θρύλου) υποχρεώνοντας όποιον περνούσε από εκείνο το σημείο να υποκλίνεται στο είδωλο του.

Ο μόνος που έσπασε αυτόν τον παράλογο νόμο ήταν ο ήδη φημισμένος τοξοβόλος Γουλιέλμος Τέλος από το χωριό Bόrglen. Όταν πέρασε από την πλατεία του Altdorf, όχι μόνο δεν προσκύνησε το στύλο που αναπαρίστανε τον Γκέσλερ, αλλά τον χλεύασε, με αποτέλεσμα να συλληφθεί. Μόλις ο Γκέσλερ το έμαθε, θύμωσε και διέταξε τη σύλληψη του. Αντί, όμως, να διατάξει τη φυλάκιση του, σκέφτηκε κάτι πιο σκληρό. Καθώς ο Τέλος ήταν γνωστός ως δεινός σκοπευτής, οι στρατιώτες του Γκέσλερ έπιασαν τον γιο του, έβαλαν ένα μήλο στο κεφάλι του και υποχρέωσαν τον Γουλιέλμο Τέλο να στοχεύσει σ' αυτό, αλλιώς απειλούσαν ότι θα σκότωναν το παιδί μπροστά στα μάτια του. 

Μην μπορώντας να κάνει αλλιώς, ο Τέλος υπάκουσε. Το παιδί  δέθηκε σ' ένα δέντρο στην πλατεία του Altdorf και από 50 βήματα απόσταση, εκείνος στόχευσε το μήλο, το οποίο και κάρφωσε με το βέλος του, χωρίς να τραυματίσει το αγόρι. Ο κόσμος που είχε μαζευτεί ξέσπασε σε χειροκροτήματα. Ωστόσο, τη στιγμή εκείνη, από την κάπα του Γουλιέλμου Τέλου έπεσε στο έδαφος ένα κρυμμένο βέλος. Ο Γκέσλερ απαίτησε να μάθει γιατί είχε μαζί του κι ένα δεύτερο βέλος. "Για να τρυπήσω μ' αυτό την καρδιά σου, αν το πρώτο βέλος σκότωνε το γιο μου" ήταν η απάντηση.

Εξοργισμένος ο Γκέσλερ διέταξε τη σύλληψη του Τέλου και τη φυλάκιση του στο κάστρο του Küssnacht. Πράγματι, οι στρατιώτες αλυσόδεσαν τον Γουλιέλμο Τέλο και τον έβαλαν σε μια βάρκα για να διασχίσουν τη λίμνη της Λουκέρνης και να τον οδηγήσουν στο κάστρο, που λειτουργούσε ως χώρος φυλακών. Λίγη ώρα αργότερα, όμως, ξέσπασε καταιγίδα ρίχνοντας τη βάρκα σε κάτι βράχια. Οι φοβισμένοι στρατιώτες απελευθέρωσαν τον Τέλο, προσδοκώντας ότι χάρη στη δύναμη του θα τους έσωζε. 

Εκείνος, όμως, βρήκε την ευκαιρία, άρπαξε ένα δόρυ και τους ξέφυγε. Κρύφτηκε σε κάτι θάμνους κοντά στο κάστρο του Küssnacht περιμένοντας την άφιξη του Γκέσλερ και όταν εκείνος έφτασε, ο Γουλιέλμος Τέλος τον σκότωσε μ' ένα από τα βέλη του απελευθερώνοντας τους κατοίκους των τριών αυτών ελβετικών καντονιών από την τυραννία του Γκέσλερ. Σύμφωνα με το Chronicon Helveticum του Tschudis, ο θάνατος του Γκέσλερ έγινε την Πρωτοχρονιά του 1308, η οποία θεωρείται ως η ημερομηνία απελευθέρωσης της Ελβετίας. 

Σήμερα, στην πλατεία του Altdorf, που είναι η πρωτεύουσα του καντονιού Uri, υπάρχει ένα άγαλμα του Γουλιέλμου Τέλου, στο σημείο όπου θρυλείται ότι έλαβε χώρα το περιστατικό με το μήλο. Ωστόσο, η ιστορική ακρίβεια των γεγονότων αυτών, ακόμη και η ίδια η ιστορική ύπαρξη του Γουλιέλμου Τέλου, δεν έχουν αποδειχθεί μέχρι σήμερα.