Λύθηκε το μυστήριο του θανάτου διάσημου αστρονόμου πριν από 400 χρόνια. Ήταν δολοφονία ή όχι;

Ο Τύχο Μπράχε (ή Τύχων Βράχιος, όπως αποδίδεται εξελληνισμένο το όνομα του) ήταν ένας από τους σημαντικότερους αστρονόμους του 16ου αιώνα και ο καθηγητής του Γιόχαν Κέπλερ. Ακολουθώντας τα βήματα του Κοπέρνικου, ο Μπράχε διατύπωσε μια αντίστοιχη θεωρία, που ήθελε τους πλανήτες να κινούνται γύρω από τον Ήλιο, αν και έκανε κι εκείνος το λάθος να θεωρήσει ότι ο Ήλιος περιστρεφόταν γύρω από την ακίνητη Γη. 

Ο Μπράχε γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1546 στο Κνούντστρουπ της Δανίας. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ταξίδεψε σ' ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ στη νησί Βεν της Δανίας έχτισε το αστεροσκοπείο Ουράνιμποργκ, από το όνομα της Ουρανίας, η Μούσα της αστρονομίας. Ωστόσο, το νήμα της ζωής του Δανού αστρονόμου κόπηκε ξαφνικά, μακριά από την πατρίδα του, στην πόλη της Πράγας, στις 24 Οκτωβρίου 1601.

Η αρχή του τέλους είχε ξεκινήσει έντεκα μέρες νωρίτερα, όταν ο Μπράχε είχε παρευρεθεί σ' ένα συμπόσιο στην τσεχική πρωτεύουσα, όπου φέρεται να κατανάλωσε αρκετά ποτήρια αλκοόλ. Παρόλο που άρχισε να δυσφορεί από το ποτό, δεν ήθελε να φύγει από τη γιορτή, επειδή θεωρούσε ότι αυτό θα ήταν αγενές. Ωστόσο, η κατάσταση ήταν πολύ πιο σοβαρή απ' ότι πίστευε ο Δανός αστρονόμος. Τις επόμενες ημέρες υπέφερε από πυρετό, ζάλη και περιοδική απώλεια των αισθήσεων του, μέχρι που στις 24 Οκτωβρίου άφησε την τελευταία του πνοή. 

Επί τρεις αιώνες, κανείς δεν αμφέβαλε για τα αίτια θανάτου του επιστήμονα. Η όλη θεωρία - ή συνομωσιολογία - περί δολοφονίας του ξεκίνησε το 1901, όταν αποφασίστηκε η εκταφή των οστών του. Υπήρχε ο φόβος ότι τα λείψανα του Μπράχε είχαν εκταφεί ήδη από το 1620, επειδή ο ίδιος δεν ήταν Ρωμαιοκαθολικός, όπως συνέβη σε αρκετές περιπτώσεις νεκρών της εποχής εκείνης που είχαν ταφεί στο Κοιμητήριο της Εκκλησίας Teyn της Πράγας. 

Όταν άνοιξε ο τάφος του Μπράχε, οι ερευνητές βρέθηκαν μπροστά σε μια διπλή έκπληξη. Τα οστά του μπορεί να μην έλειπαν, ωστόσο δίπλα του ήταν θαμμένη η σύζυγος του, Kirsten Jörgensdatter, για την οποία κανείς δεν γνώριζε τίποτα, καθώς ουδέποτε ο Μπράχε την ανέφερε στις επιστολές ή σε κάποιο άλλο από τα κείμενα του. Η πιο μεγάλη έκπληξη, ωστόσο, ήρθε όταν οι επιστήμονες ανέλυσαν τις τρίχες του λειφάνου του, για να διαπιστώσουν αν ήταν όντως ο ίδιος, οπότε και εντόπισαν υψηλά επίπεδα υδραργύρου. 

Αμέσως, από πολλούς πέρασε το ενδεχόμενο της δολοφονίας. Ποιος, όμως, ήθελε να δολοφονήσει τον Μπράχε και γιατί; Ενδεχομένως κάποιος αντίπαλος. Θα μπορούσε να είναι ακόμη και ο μαθητής του, ο διάσημος αστρονόμος Γιόχαν Κέπλερ; Όσοι αρέσκονται στη συνομωσιολογία και στην αποκαθήλωση των σημαντικών ιστορικών προσωπικοτήτων βρήκαν τον "πιθανό" ένοχο, παρόλο που δεν υπάρχει κάποια ένδειξη που να υπονοεί τυχόν αντιδικία ή κάποιον αρρωστημένο ανταγωνισμό μεταξύ του δασκάλου και του μαθητή.

Ενοχοποιητικά στοιχεία δεν υπάρχουν, παρά μόνο ευσεβείς πόθοι. Έτσι, μια άλλης δημοφιλής άποψη είναι ότι απλά ο αστρονόμος ανέπνευσε μεγάλες ποσότητες υδραργύρου κατά τη διάρκεια των χημικών πειραμάτων του, καθώς ο Μπράχε ασχολήθηκε και με την ιατρική. Δολοφονία ή θάνατος από αναθυμιάσεις πάνω στο επιστημονικό καθήκον; Χμμ.. τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και το πιθανότερο είναι ότι όλη αυτή η φιλολογία για το θέμα που αναπτύχθηκε τα τελευταία 111 έτη, ενδεχομένως να ήταν πολύ φασαρία για το τίποτε.

Πριν δύο χρόνια, Δανοί και Τσέχοι επιστήμονες ανέλυσαν κάποιες τρίχες από τα γένια του Μπράχε. Όπως διαπίστωσαν, τα επίπεδα του υδραργύρου δεν ήταν ικανά να προκαλέσουν το θάνατο του. Καθώς δεν βρέθηκαν ίχνη κάποιας άλλης δηλητηριώδους ουσίας, ο Jens Vellev, καθηγητής του Πανεπιστημίου Aarhus και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, δήλωσε ότι ο Μπράχε "δεν μπορεί να πέθανε από δηλητηρίαση με υδράργυρο", αλλά απλά "έσκασε η ουροδόχος κύστη του". Πολύ ηλίθιος τρόπος για να πεθάνει ένας επιστήμονας, δεν νομίζετε;