Παρακολούθησα πρόσφατα μια ολλανδική ταινία με τίτλο "Mees Kees". Την απόλαυσα, αν και απευθύνεται κυρίως σε παιδιά δημοτικού και τους γονείς τους, κυρίως επειδή κατάφερε να με κάνει να περάσω καλά και πάνω απ' όλα να νιώσω χαλαρά, χωρίς εντυπωσιασμούς. Όταν, όμως, τελείωσε η ταινία, ομολογώ ότι προβληματίστηκα, κάνοντας σύγκριση με την ελληνική πραγματικότητα, όπου οι "family movies", δηλαδή οι ταινίες με ήρωες παιδιά, που απευθύνονται σ' όλη την οικογένεια, όχι απλά αποτελούν την εξαίρεση του κανόνα, αλλά δεν είναι ούτε καν αυτό. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν καν, ούτε για δείγμα.
Λίγα λόγια για το σενάριο της ταινίας, την οποία συνιστώ, αν θέλετε να ψυχαγωγηθείτε ανώδυνα:
Η δασκάλα μιας από τις τελευταίες τάξεις ενός ολλανδικού δημοτικού σχολείου παίρνει άδεια λόγω εγκυμοσύνης, ανακουφισμένη που θα γλιτώσει από τα μικρά τερατάκια, που της κάνουν την ζωή δύσκολη με τις φάρσες τους. Στη θέση της έρχεται ο 19χρονος, εκπαιδευόμενος κύριος Κέες, ο οποίος καλείται να διδάξει για πρώτη φορά στην ζωή του και είναι αρκετά νευρικός. Παραμένοντας κατά βάθος παιδί, χωρίς να έχει την αυστηρότητα και τον διδακτισμό των άλλων δασκάλων, ο κύριος Κέες κερδίζει αμέσως τα παιδιά με τον αυθεντικό χαρακτήρα του και τον διασκεδαστικό τρόπο διδασκαλίας του. Μάλιστα, έρχεται κοντά και επηρεάζει, χωρίς να το καταλάβει, έναν από τους ζωηρούς μαθητές, τον Τόμπιας, ο οποίος έχασε πριν λίγα χρόνια τον πατέρα του και ζει με την καταθλιπτική μητέρα του.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να δείτε το τρέιλερ της ταινίας στα ολλανδικά:
Καταθλιπτική μητέρα και πατέρας που πέθανε; Δεν είναι λίγο βαρύ αυτό; Όχι, καθόλου. Η ταινία, το σενάριο της οποίας βασίστηκε σε μια σειρά παιδικών βιβλίων με τον ίδιο γενικό τίτλο, στερείται κάθε ίχνος διδακτισμού ή σοβαροφάνειας και είναι μια αυθεντική, όσο και ανώδυνη οικογενειακή κωμωδία, που θα την απολαύσουν όχι μόνο τα παιδιά, αλλά και όσοι εξακολουθούν να νιώθουν παιδιά μέσα τους. Αντίθετα, ίσως στραβομουτσουνιάσουν όσοι θεωρούν ότι ένας δάσκαλος πρέπει να μένει πιστός στο πρόγραμμα, όπως επισημαίνει η διευθύντρια του σχολείου - ουσιαστικά μια καρικατούρα αυστηρής διευθύντριας - στο νεαρό κύριο Κέες, υπενθυμίζοντας του παράλληλα ότι "το σχολείο δεν είναι διασκέδαση".
Ο Κέες, που από "meester" γίνεται απλά "mees" (πιο κουλ), είναι ο ιδανικός δάσκαλος, όπως τον φανταζόμασταν στην παιδική μας ηλικία. Ένας δάσκαλος που δεν διστάζει να γίνει κλόουν την ώρα του μαθήματος, δεν μαλώνει κανέναν, αλλά κάνει τη διδασκαλία ευχάριστη εμπειρία. Πίνει κόκα-κόλα μπροστά στα παιδιά και κρυφά από τη διευθύντρια/"μπαμπούλα", πηδάει πάνω στα θρανία την ώρα του μαθήματος, προτιμά να πάει τα παιδιά στο λούνα παρκ αντί για μια βαρετή εκπαιδευτική εκδρομή κλπ.
Δεν ξέρω πρακτικά πόσο σωστή είναι μια τέτοια μέθοδος από επιστημονική άποψη, όμως εδώ μιλάμε για κινηματογράφο, με μοναδικό σκοπό να ψυχαγωγήσει. Ποιος είπε ότι μετά από τόσες ώρες μαθημάτων και διαβάσματος την εβδομάδα, ένα παιδί δεν δικαιούται να δει μια ταινία 75 λεπτών, που εκφράζει στον απόλυτο βαθμό αυτό που ονειρεύεται κατά βάθος; Η ψυχαγωγία δεν χρειάζεται να είναι πάντα σοβαροφανής και ηθικοπλαστική, ειδικά όταν απευθύνεται και σε τόσο μικρές ηλικίες.
Πέρα, όμως, από το δροσερό σενάριο, που κάνουν τα 75 λεπτά να κυλούν σαν νεράκι - κάτι που δεν καταφέρνουν πολλές χολιγουντιανές παραγωγές - αυτό που με εντυπωσίασε ήταν και το ίδιο το σχολείο της ταινίας. Δεν ξέρω κατά πόσο είναι ένα αντιπροσωπευτικό κτίριο ολλανδικού, δημοτικού σχολείου, όμως οι χώροι είναι σύγχρονοι, τεράστιοι και πλήρως εξοπλισμένοι με διδακτικά εργαλεία, ένα σχολείο που δεν μπορείς να μην το ζηλέψεις, αλλά και να μελαγχολήσεις κάνοντας τη σύγκριση με την ελληνική πραγματικότητα.
Η ταινία αυτή έχει κάτι που λείπει από τον ελληνικό κινηματογράφο, ο οποίος, άλλωστε, σπάνια παράγει οικογενειακές ταινίες με πρωταγωνιστές παιδιά. Για την ακρίβεια, δεν μπορώ να θυμηθώ ούτε μια ελληνική ταινία, που να είναι υπό αυτήν την έννοια οικογενειακή, αφού ακόμη και το κλασικό "Το ξύλο βγήκε απ' τον παράδεισο", αναφέρεται στα πρώτα καρδιοχτύπια μιας κοπέλας στα τέλη της δεκαετίας του '50.
Από την άλλη, οι σχολικές ταινίες του νεώτερου, εμπορικού, ελληνικού κινηματογράφου, κυρίως αφορούν χοντροκομμένες φάρσες μαθητών λυκείου, που βλέπουν ως "εχθρούς" τους κουτούς καθηγητές τους, οι οποίοι όχι μόνο δεν αγαπούν τη διδασκαλία, αλλά εύχονται να τελειώσει η σχολική χρονιά μια ώρα αρχύτερα, για ν' απαλλαγούν από τους μαθητές τους!
Και μη νομίζεται ότι το "Mees Kees" σημείωσε μέτριες επιδόσεις στο box office. Η ταινία, που προβλήθηκε στην Ολλανδία το 2012, έκοψε περίπου 600.000 εισιτήρια. Μάλιστα, τον Δεκέμβριο του 2013 προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες ένα σίκουελ με τίτλο "Mees Kees op Camp" ("Ο κύριος Κέες στην κατασκήνωση"), που σημείωσε επίσης μεγάλες εισπράξεις.
Αλλά και δεν πρόκειται για τη μοναδική, οικογενειακή ταινία που γυρίστηκε στην Ολλανδία τα τελευταία χρόνια. Για την ακρίβεια, όχι μόνο στην Ολλανδία, αλλά και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες (με εξαίρεση τις μεσογειακές), κάθε χρόνο προβάλλεται σημαντικός αριθμός ταινιών με πρωταγωνιστές παιδιά, ταινίες απόλυτα αθώες, αλλά και απίστευτα έξυπνες και πάνω απ' όλα αυθεντικές σεναριακά, οι οποίες μάλιστα έχουν εγγυημένη την εμπορική επιτυχία. Καθώς πρόκειται ακριβώς για ταινίες που σέβονται το κοινό στο οποίο απευθύνονται, τα παιδιά παρέα με τους γονείς τους μπαίνουν στη διαδικασία να πάνε με τον κινηματογράφο και να περάσουν καλά.
Ακόμη και στην Κροατία, ο εθνικός κινηματογράφος της οποίας δεν γνωρίζει ιδιαίτερη εμπορική άνθιση, μια από τις πέντε πιο πετυχημένες ταινίες του 2013 (στο τοπ5 της χρονιάς) αφορούσε έναν αθώο, παιδικό έρωτα - "Segrt Hlapic" ή "The Brave Adventures of a Little Shoemaker", όπως είναι ο αγγλικός τίτλος. Αντίστοιχα και στη Νορβηγία, οι τέσσερις εμπορικότερες νορβηγικές ταινίες της χρονιάς απευθύνονταν σ' όλη την οικογένεια, ενώ συνολικά τα περισσότερα εισιτήρια για το 2013 έκοψε μια ταινία κινουμένων σχεδίων νορβηγικής παραγωγής (βλ. περισσότερα εδώ: Το νορβηγικό box office του 2013)
Στην Ελλάδα; Τα παιδιά μπορούν να επιλέξουν μόνο ανάμεσα στις λίγες, αμφίβολης ποιότητας κωμωδίες, που απευθύνονται στους ενήλικες, αλλά κάποιες μπορούν να τις δουν "και παιδιά", ειδικά όταν πρωταγωνιστούν ηθοποιοί γνωστοί από την τηλεόραση. Κι όμως, το παράδειγμα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου μας δείχνει ότι μια αυθεντική οικογενειακή ταινία, με σενάριο που σέβεται το κοινό της, είναι πιο πιθανό να σημειώσει εμπορική επιτυχία από μια μέτρια ερωτική κομεντί ή από μια πολύ κακή διασκευή παλιάς ταινίας ή τηλεοπτικής σειράς.
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι στις ευρωπαϊκές χώρες υπάρχει και μια τηλεοπτική παράδοση, με σειρές που απευθύνονται σε παιδιά, ενώ στην Ελλάδα παιδικά σίριαλ έχουν να γυριστούν από τη δεκαετία του '80, που σημαίνει ότι υπάρχει ένα έλλειμμα σεναριογράφων, που να έχουν ασχοληθεί αρκετά με το αντικείμενο. Αλλά κι αυτό αντιμετωπίζεται, αρκεί να υπάρχει η θέληση. Γιατί η ελληνική μυθοπλασία αγνοεί τόσο πολύ τα παιδιά;
Όπως, πιθανότατα, έχετε καταλάβει, η εκτίμηση μου για τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη, κάτι που μπορείτε να διαπιστώσετε και εδώ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου